Morgunblaðið - 08.03.1978, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 8. MARZ 1978
— Kauptaxtar
Framhald af bls. 2
benda á, að þeir taxtar eru reiknaðir
miðað við hálfar vísitölubætur. Gildir
þetta einnig um lægstu taxtana, og
brýtur þar af leiðandi ótvírætt í bága
við þau ólög, sem þessir aðilar leggja
nú megináherslu á að virða skuli.
Hvergi sést örla á þeim láglaunabótum
sem 2. grein ólaganna er ætlað að
tryggja láglaunafólki. Einmitt þessar
láglaunabætur voru helsta réttlæting
forsætisráðherra og vinnuveitenda á
ólögunum. Kauptaxtar VSÍ og fjár-
málaráðaneytisins eru því bæði brot á
lölega geröum kjarasamningum og
kjaraskerðingarlögum ríkisstjórnarinn-
ar.
Geta má þess, að láglaunafólk innan
BSRB fékk um síðustu mánaðamót
útborgað í samræmi við hina skertu
taxta fjármálaráðuneytisins, — þ.e. án
láglaunabóta."
— Fráleitt að
frystihúsin
stöðvist...
Framhald af bls. 2
við að ríkisstjórnin greiddi úr vanda
fiskiðnaðarins í Eyjum, þannig að
frystihúsin gætu þá staöið í skilum við
rafveituna og hún gert upp skuld sína
við Raok
Morgunbíaðið sneri sér til Matthías-
ar Bjarnasonar sjávarútvegsráðherra
og spurði hann á hvaða stigi málefní
frystihúsanna í Eyjum væru innan
ríkisstjórnar. Ráðherra kvað þessi mál
enn vera til athugunar. Hann sagði að
sér væri Ijóst að þarna væri verulegt
vandamál á ferð, en við fleiri væri að
eiga en hann einan. Hann kvaðst telja
fráleitt, að fiskvinnslan í Vestmanna-
eyjum stöðvaöist á miðri vertíð, og
kvaðst eiga erfitt með að trúa því að
opinbert fyrirtæki myndi stöðva allt
atvinnulíf á staö eins og Vestmanna-
eyjum meðan vandi þessa staðar væri
til meðferöar og athugunar hjá stjórn-
völdum án þess þó að hann vildi fara
að blanda sér inn í málefni annars
ráðuneytis og stofnunar sem undir þaö
heyrði.
— Óðinn kom að
njósnaskipi
Framhald af bls. 32.
Magnússon, lögfræðingur Land-
helgisga slunnar og blaðafulltrúi.
Þegar Mbl. bað hann í gær um
frásögn af atburðinum, svaraði
hann því til að hann væri að ósk
dómsm aráðuneytisins bundinn
þagnað. iði um málið.
Pétu Sigurðsson, forstjóri
Landh' sgæzlunnar, rakti
atburði þannig, er Mbl. spurði
um hann:
-„Það ar mánudaginn 20. júní
1977 a< arðskipið Óðinn, skip-
herra Sigurður Þ. Arnason, kom
að óþckktu skipi við óþekktar
athafni rúmlega 12 sjómílur
suður af Reykjanesi.
Þetta var um klukkan hálftíu
um morguninn og lá dimm þoka
yfir, þannig að varðskipsmenn
gátu ekki séð, hvað þarna væri á
ferðinni. Varðskipið breytti þá
hringnum sýnir
sem varðskipið
•) rússneska njósna-
skinijiis um 11 sjómflur suður af
ð morgni 20. júní
I9< 7.
Sænskur ræðumaður á
samkomum hjá Fíladelfíu
HÉR Á landi er nú staddur
sænskur prédikari í heimsókn
hjá Ffladelfíusöfnuðinum og
heitir hann Enok Karlsson.
Hefur hann dvalið hér síðan í
fyrri viku og tekur þátt í
samkomum í Ffladelfíu, hann
sagðist hafa komið hingað áður
og þetta væri nú þriðja heim-
sókn hansi
— Eg verð ræðumaður á sam-
komum í Fíladelfíu á hverju
kvöldi nú fram til laugardags er
síðasta samkoman verður, en
síðan fer ég til Færeyja. I 25 ár
hef ég starfað sem ferðaprédik-
ari, en það eru liðin 25 ár frá því
ég komst til trúar, og áður var ég
fiskimaður. Á þessum árum hef
Loðnuveiði
að glæðast
LOÐNUVEIÐIN var aftur tekin
að glæðast seinnipart dags í
gær, og um tíuleytið í gærkvöldi
höfðu 18 bátar tilkynnt loðnu-
nefnd um afla, samtals um 6.400
tonn.
Skipin voru: Örn með 550 tonn,
Ljósfari 320, Vonin 190, Sandafell
340, Faxi 240, Óskar Halldórsson
400, Svanur 340, Þórður Jónasson
380, Helga II 530, ísleifur IV 190,
Ólafur Magnússon 200, Hrafn
Sveinbjarnarson 250, Gísli Árni
620, Þórshamar 500, Freyja 370,
Víkurberg 280, ísleifur 430 og
Sigurbjörg 260.
Skipin fóru öll með aflann til
Austfjarðahafna.
um stefnu og hélt að þessu skipi
og er að var komið töldu varð-
skipsmenn sig þekkja það sem
skip, sem smíðað hefði verið í
Sovétríkjunum sem fiskiskip. Á
meðan siglt var að skipinu töldu
varðskipsmenn sig greina á
ratsjánni dauft endurvarp við
hlið ókunna skipsins. Þegar
varðskipið kom að, sáu varðskips-
menn hvorki nafn né númer og
heldur ekki neinn fána.
Skipinu var eðlilega gefið
stöðvunarmerki, en er það sinnti
því í engu, voru gefin endurtekin
stöðvunarmerki, bæði með ljós-
um og hljóðum. Skipið stöðvaði
þó ekki og sneri ávallt undan
varðskipinu, en upp komu plata
með nafninu Ekholot og rúss-
neski fáninn.
Þeir um borð í varðskipinu fóru
þá að kanna, hvaða skip þetta
gæti verið og höfðu samband við
okkur í landi. I ljós kom, að þarna
var um að ræða skip, sem í
uppsláttarritinu Janes fighting
ships er skráð sem tilheyrandi
sovézka flotanum. Samkvæmt
skýrslu skipherra varðskipsins
töldu varðskipsmenn áig sjá á
þilfari skipsins einkennsiklædda
menn, bæði yfir- og undirmenn
og voru sumir vopnaðir hríð-
skotarifflum.
Þar sem hér r'eyndist ekki vera
um fiskveiðiskip að ræða, heldur
skip, sem telja varð herskip og
það á siglingu utan landhelgis-
marka, var ekkert' frekara hægt
að gera og var því varðskipinu
skipað að hætta eftirförinni.“
Þegar Mbl. spurði Pétur, hvort
málið hefði verið borið undir
yfirstjórn Landhelgisgæzlunnar,
dómsmálaráðuneytið, sagði hann,
að ráðuneytinu hefði verið send
skýrsla um atburðinn eftir á.
Þegar Mbl. spurði Pétur, hvort
varðskip hefðu áður rekist á slík
skip við Island, svaraðí hann því
til: „Við höfum af og til rekizt á
skip, sem við vitum ekki, hvað
hafa verið að gera, en þetta er
eina dæmið frá síðasta ári svo ég
segi ekki meira en ég get staðið
við, en um fyrri atburði man ég
ekki svo glöggt, nema að þar
hefur verið um að ræða skip,
smíðuð sem fiskiskip, af sovézk-
um og pólskum uppruna.“
ég ferðast um heima í Svíþjóð, og
einnig farið til annarra Norður-
landa og Evrópulanda.
I ferðum sínum hingað til
lands áður hefur Enok Karlsson
ferðast um landið og tekið þátt í
samkomum víða, en að þessu
sinni hvað hann það ekki hafa
verið hægt, aðallega vegna
slæmra veðurskilyrða. Einar J.
Gíslason sagði að margir hefðu
sótt samkomurnar sem Enok
Karlsson hefði tekið þátt í hjá
þeim, og væru þau hjá Fíladelfíu-
söfnuðinum ánægð með að hafa
fengið hann til landsins nú í
þriðja sinn. Enok Karlsson segist
ferðast algjörlega á eigin vegum
og fara þangað sem Guð byði
honum þverju sinni.
Auk Enok Karlsson taka ýmsir
sönghópar þátt í samkomunum,
sem hefjast á hverju kvöldi kl.
20:30 og sagði Einar J. Gíslason
að aðalkórinn væri í fríi þar sem
hann hefði nýlokið við að syngja
inn á plötu — og notum við því
yngra fólkið meira, sagði Einar,
og söngurinn er mjög góður.
- Kolanámumenn
Framhald af bls. 1.
getur kallað út þjóðvarðliðið, þótt
það mundi mælast illa fyrir, til
þess að tryggja að verkfallsmenn
komi ekki í veg fyrir að einhverj-
ir námumenn eða aðrir verka-
menn hefji störf í námunum. Um
50.000 af 160.000 námumönnum
Vestur-Virginíu eru í verkfalli og
margir þeirra eru stuðningsmenn
ríkisstjórans.
— Kvótakerfi
Framhald af bls. 17.
innlendum markaöi fyrir þessar afuröi.
6. Hvort ekki sé unnt að fá fjármagn
úr Byggðasjóði til þess að efla nýjar
þúgreinar, s.s. loðdýrarækt, aukna
fiskrækt o.fl. sem hugsanlegt væri að
taka uþp og auka, en draga í þess staö
úr mjólkur- og kjötframleiöslu.
7. Hvernig auka megi tengsl og
samræma stefnur og starfsemi þeirra
stofnana, er vinna að framgangi þeirra
mála, sem landbúnaðinn varöa, s.s.
Búnaðarfélags ísands, Stéttarsam-
bands bænda, Framleiðsluráðs
landbúnaðarins, Landnáms ríkisins,
Stofnlánadeildar landbúnaðarins,
Byggingarstofnunar landbúnaöarins,
Landgræðslu ríkisins, Rannsóknar-
stofnunar landbúnaðarins o.fl.
í tillögunni er gert ráö fyrir að
ráðherra skipi þrjá menn eftir til-
nefningu Búnaöarfélagsins, jafnmarga
eftir tilnefningu Stéttarsambands
bænda og einn án tilnefningar, sem
jafnframt veröi formaður.
Við umræöur um tillöguna á fundi
þingsins í gær lýstu þeir, sem til máls
tóku, ánægju sinni yfir henni, en fram
kom í máli nokkurra ræöumanna að
þeir töldu ekki rétt að setja fram
ákveðna reglu um hvernig ákveða ætti
kvóta fyrir framleiösluna í þessari
ályktun heldur ætti fyrirhuguð nefnd að
hafa þar einnig óPundnar hendur sem
og með annað. Tóku nefndarmenn
undir þessa skoðun og boðuðu breyt-
ingu á þessu atriði. Þá töldu ýmsir að
æskilegt væri aö nefndin legöi fram
tillögur sínar eigi síðar en í júlímánuði
n.k. þannig að bændur gætu rætt þær,
áður til aðalfundar Stéttarsambands
bænda kæmi þá um haustið.
— Krefst 5,3
milljóna kr.
Framhald af bls. 32.
aö fjárhæð kr. 4.694.000. Byggði
Landeigendafélagið þennan reikning á
samkomulagi sínu við lögmann sinn,
Sigurö Gizurarson þáv. hrl. Sam-
kvæmt því samkomulagi skyldi gjald-
skrárnefnd Lögmannafélags íslands
úrskurða um störf hans í þágu
Landeigendafélagsins. Gjaldskrár-
nefndin taldi fyrrgreindar kr. 4.694.000
hæfilega þóknun „fyrir störf í þágu
Landeigendafélags Laxár og Mývatns
og flutnings máls varðandi lögmæti
virkjunarframkvæmda Laxárvirkjunar í
Laxá í Þingeyjarsýslu og lögbannsmáls
vegna þeirra framkvæmda". Þar við
átti svo að bæta útlögöum kostnaði.
Gunnlaugur sagði, aö Landeigenda-
félagiö teldi að ríkissjóður hafi í
sáttargerðinni skuldbundið sig til þess
að greiða þennan kostnaö. Ríkissjóður
telji hins vegar, aö ekki beri aö greiða
nema hæfilegan kostnað vegna mála-
ferlanna sjálfra í sambandi viö Laxár-
málin. Benti ríkissjóður sérstaklega á,
aö Landeigendafélagiö greiddi sínum
lögmanni nær helmingi hærri fjárhæð
en tveir lögmenn Laxárvirkjunar hefðu
fengið samtals. Ríkissjóður teldi enn-
fremur, aö úrskurður gjaldskrárnefnd-
ar Lögmannafélagsins væri um mun
meiri störf en rætt væri um í
sáttargerðinni.
Eins og fyrr segir er málið nú rekið
fyrir bæjarþingi Reykjavíkur. Dómari í
málinu er Garðar Gíslason, settur
borgardómari, en Logi Guðbrandsson
hrl. er lögmaður Landeigendafélags-
ins. Gunnlaugur Claessen fer meö
málið fyrir hönd ríkissjóðs.
— Hóta að hætta
Framhald af bls. 1.
herra að hætta viðræðum sínum
í Bandaríkjunum og segja af sér
ef Gyðingum yrði leyft að halda
áfram landnámi í Nebi Salech og
Beit E1 á vesturbakka Jórdan.
Israelska útvarpið sagði að
Simcha Ehrlich fjármálaráð-
herra hefði hótað að fara að
dæmi Weizmans og segja af sér.
Báðir ráðherrarnir neituðu því
seinna að þeir hefðu í raun og
veru hótað að hættá, en Weizman
sagði í viðtali við síðdegisblaðið
Maariv að hann hefði tekið harða
afstöðu. Samstarfsmenn Ehrlichs
segja að hann sé sammála
Weizman.
Áður en Weizman fór frá ísrael
á sunnudaginn bannaði hann
frekari framkvæmdir í Nebi
Salech og. Beit El. Málefni
hertekinna svæða heyra undir
•Weizman og hann hefur beitt sér
fyrir því að öllu nýju landnámi
verði hætt meðan friðarviðræður
fara fram.
Alfred Atherton, aðstoðar-
utanríkisráðherra Banda-
ríkjanna, sagði í dag að loknum
viðræðum við Menachem Begin
forsætisráðherra að bilið milli
sjónarmiða Egypta og ísraels-
manna hefði minnkað. Hann
sagði að ferðir sínar milli
Jerúsalem og Kaíró undanfarnar
tvær vikur hefðu verið gagnlegar
og að hann færi til Washington
seinna í vikunni til að undirbúa
fundi Begins í næstu viku með
Jimmy Carter forseta.
í Washington höfðu þingleið-
togar eftir Carter í dag að hann
óttaðist að Israelsmenn mundu
afneita ályktun Sameinuðu þjóð-
anna nr. 242 þar sem hvatt er til
brottflutnings herliðs frá
arabískum svæðum, sem voru
hertekin í stríðinu 1967. Hann
sagði þetta vegna þess að ísraels-
menn hafa gefið í skyn að
ályktun 242 eigi ekki við um
vesturbakka Jórdan.
- Rhodesíumenn
Framhald af bls. 1.
togum í Rhódesíu á óvart. Tals-
maður Abel Muzorewa biskups
sagði að biskupnum hefði ekki
verið fyrirfram tilkynnt um
árásina þar sem samningurinn
frá því á föstudaginn væri ekki
genginn í gildi en hann hefði ekki
samþykkt hana. Talsmaður séra
Ndabaningi Sithole sagði að
afstaða hans til árásarinnar færi
eftir því hvort hún hefði verið
hefndar- eða árásaraðgerð.
í tilkynningu frá Rhódesíuher
segir að árásin hafi verið skipu-
lögð þegar hópur skæruliða hefði
farið yfir landamærin og verið
tekinn til fanga og komið hefði í
ljós að skæruliðar hefðu komið
upp mikilli bækistöð rétt handan
við landamærin. I tilkynningunni
sagði að þessi skæruliðahópur
hefði greinilega verið framvarð-
arsveit fjölmenns innrásarliðs og
að meiriháttar aðgerðir hefðu
verið í undirbúningi gegn Rhó-
desíu. Þess vegna sagði í tilkynn-
ingunni að aðgerðir hefðu verið
skipulagðar gegn stöðvum
hryðjuverkamanna í varnar-
skyni.
Samkvæmt heimildum í Lus-
aka beindist árásin gegn stuðn-
ingsmönnum Joshua Nkomo,
annars tveggja leiðtoga
Föðurlandsfylkingarinnar sem
hefur lagzt eindregið gegn sam-
komulaginu sem náðist um meiri-
hlutastjórn blökkumanna í Salis-
bury. Talsmaður Nkomo sagði að
árásin væri glæpsamleg og ófyr-
irgefanleg.
Vestrænir sérfræðingar í Lus-
aka telja að árásin sýni að Ian
Smith forsætisráðherra ætli að
sýna skæruliðum í Zambíu meiri
hörku og að hann hafi gefið upp
alla von um að komast að
samkomulagi við Nkomo. Þeir
segja að árásin geti leitt til þess
að Nkomo og Robert Mugabe,
hinn leiðtogi
Föðurlandsfylkingarinnar, sam-
eini skæruliðaheri sína.
Bretar og Bandaríkjamenn
sögðu í dag að þeir hörmuðu
hvers konar stignjögnun átaka í
Rhódesíu. David Owen, utanríkis-
ráðherra Breta, fer til Washing-
ton á morgun til viðræðna við
Cyrus Vance, utanríkisráðherra
Bandaríkjanna, og þeir munu
reyna að samræma stefnu ríkis-
stjórna sinna í Rhódesíumálinu.
Owen og Vance vilja að Föður-
landsfylkingin verði aðili að
samkomulaginu sem tókst í
Salisbury.
— Falið að
mynda stjórn
Framhald af bls. 1.
forseti, sem tilnefnir nýjan
forsætisráðherra eftir síðari
umferð kosninganna 12. marz,
ber mikla virðingu fyrir Mend-
es-France. Mendes-France hef-
ur farið undan í flæmingi
þegar hann hefur vérið að því
spurður hvort hann hyggist
hefja aftur afskipti af stjórn-
málum.
— Carter
Framhald af bls. 1.
löndum og stríð Eþíópíu og
Sómalíu.
Samkvæmt bandarískum
heimildum hefur Carter
áhuga á að kanna hvað við
muni taka í Júgóslavíu þegar
Tito hverfur af sjónarsviðinu,
einkum deilur þjóðanna sem
byggja landið og getu Júgó-
slava til að standast þrýsting
frá Sovétríkjunum.
Tito forseti sagði í viðtali
við James Reston í New York
Times í síðustu viku að hann
hefði búið svo um hnútana að
öruggt væri að ekki kæmi til
vandræða að honum látnum.
Carter forseti sagði þegar
hann tók á móti Tito að
Júgóslavar gætu ásamt Ind-
verjum og Egyptum brúað bil
milli landa sem ættu erfið
samskipti.
Meðal þess sem ágreiningi
veldur milli Bandaríkjamanna
og Júgóslava er krafa
Júgóslava um „nýlendustefnu"
verði hætt á Puerto Rico og
óánægja þeirra með friðarvið-
ræður Egypta og ísraels-
manna.
— Mjólk hækkar
um 15%
Framhald af bls. 32.
kílóið af 45 prósent osti úr 1399
krónum í 1534 krónur eða um
9,6% og kartöflur í fyrsta flokki
í 5 kg pokum hækka úr 164,40
krónur hvert kíló í 181,60 krónur
eða um 10,5%. Hver lítri af
undanrennu hækkar úr 100 krón-
um í 108 krónur eða um 8%.
Eftir því sem Morgunblaðið
hefur fregnað mun einnig að
mestu frágengið hver hækkunin á
nautakjöti verður eða í kringum
16% .og einnig á kindakjötinu,
þar sem niðurgreiðslurnar munu
koma til. Hins vegar. er ágrein-
ingur innan 6-mannanefndar um
hækkunina á ullinni, þar sem
framleiðendur munu vera þess
ófúsir að hækka hana í líkingu
við aðra búvöru og málið komið
til yfirnefndar.