Morgunblaðið - 11.03.1978, Blaðsíða 1

48 SÍÐUR OG LESBÖK
51. tbl. 65. árg.
LAUGARDAGUR 11 MARZ 1978
Prentsmiðja Morgunblaðsins.
London. 7. marz. Reuter. AP.
BRETAR ok Bandarikjamenn
hafa ákveðið að reyna að efna til
nýrra samningaviðræðna allra
aðila Rhodesíudeilunnar. þar á
meðal stjórnar Ian Smiths for-
sætisráðherra og ieiðtoRa skæra-
liða sem berjast geKn stjórninni.
að því er David Owen utanríkis-
ráðherra tilkvnnti í Neðri mál-
stofunni í da>?.
LeiðtoKar Föðurlandsfylkinjr
arinnar sem skæruliðar tilheyra.
Joshua Nkomo oj{ Robert
Mujtabe. hafa hafnað samkomu-
laKÍ því sem Smith hefur >?ert við
hófsama hlökkumannaleiðtojía f
Rhodesíu oj{ hótað því að halda
áfram stríðinu j{ej{n stjórninni í
Salisbury.
Owen utanríkisráðherra sagði
að Bretar og Bandaríkjamenn
mundu reyna að samræma sjónar-
mið leiðtoga
Föðurlandsfylkingarinnar, Smith-
stjórnarinnar og hinna hófsömu
blökkumannaleiðtoga og tryggja
það að meirihlutastjórn blökku-
manna yrði örugglega mynduð í
Rhodesíu fyrir árslok.
Carter forseti hvatti í gær til
viðræðna rhodesískra blökku-
mannaleiðtoga, en í yfirlýsingu
Owens kom skýrt fram að Smith
mundi einnig taka þátt í hinum
nýju friðartilraunum Breta og
Bandaríkjamanna.
Samkvæmt heimildum í London
er ekki líklegt að reynt verði að
efna til nýrrar Genfarráðstefnu í
líkingu við þá sem fór út um þúfur
1976. Sagt er að taka verði tillit til
þeirrar óskar Nkomo og Mugabe
að eiga engin skipti við Smith eða
hina hófsömu blökkumannaleið-
toga. Því munu Bretar og Banda-
ríkjamenn iíta á sig sem sátta-
semjara og láta fulltrúa sína bera
skilaboð milli deiluaðila.
Owen sagði að áætlun Breta og
Bandaríkjamanna hefði verið sam-
þykkt þegar hann hitti Carter
framhald á bls. 17
Grigorenko
sviptur
borgararétti
Moskvu, 10. marz. AP. Reuter
PYOTR Grigorenko fyrr-
verandi hershöfðingi áður einn
helzti leiðtogi andófsmanna í
Sovétríkjunum, var í dag svipt-
ur sovézkum ríkishorgararétti
samkvæmt tilskipun frá KremL
og þar með er honum raunveru-
lega meinað að snúa heim frá
Bandaríkjunum þar sem hann
dvelst.
Tilskipunin er frá Æðsta
Framhald á bls. 26.
Nýjar viðræður
í Rhódesíumálinu
Montreaux. Sviss.
10. marz. Reuter. AP.
Forsætisráðherrar Grikklands
og Tyrklands, Konstantfn Kara-
manlis og Bulent Ecevit. reyndu í
dag að eyða spennunni í sambúð
Karamanlis og Ecevit heilsast fyrir fundinn í Montreaux í gær.
Bjartsýni á fundum
Grikkja og Tyrkja
landanna á fundi í Montreaux við
Genfarvatn í Sviss og bjartsýni
virðist gæta í viðra'ðunum því í
samciginlegri yíirlýsingu sagði að
þær hefðu einkennzt af gagnkvæm-
um skilningi.
Þó er talið að leiðtogarnir hafi
fremur reynt að kynnast hvor
öðrum á fyrsta fundinum en að taka
strax til við alvarlegar samninga-
viðræður. Þeir ræddust fyrst við
einslega lengi dags og hittust aftur
í kvöld. Annar fundur er fyrirhug-
aður á morgun.
Alvarlegustu vandamálin sem
þeir reyna að leysa eru Kýpurmálið
og deilan um yfirráðaréttinn á
Eyjahafi. Ecevit er talinn hafa
samið nýjar tillögur í Kýpurmálinu
í samráði við Rauf Denktash,
leiðtoga Kýpur-Tyrkja, sem hann
ræddi við í Ankara fyrir nokkrum
dögum. Það var Ecevit sem fyrir-
skipaði innrás Tyrkja í Kýpur 1974
og Tyrkir ráða enn um það bil
helmingi eyjunnar.
Ecevit lagði til þegar hann komst
aftur til valda í byrjun þessa árs að
hann og Karamanlis héldu með sér
fund um deilur Tyrkja og Grikkja.
Karamanlis samþykkti tillöguna
með því skilyrði að engin ákveðin
dagskrá yrði á fundinum.
I tilkynningunni um viðræðurnar
í dag var ekki tekið fram hvaða mál
hefðu verið til umræðu. Orðalag
tilkynningarinnar bendir til þess að
sögn kunnugra að Karamanlis vilji
ekki að fram komi að einhver
tiltekin mál hafi verið rædd.
T.vrkneskir embættismenn sögðu
þó að enginn vafi væri á því að
Ecevit mundi bera upp Kýpurmálið
í viðræðunum sem standa í tvo daga
og beita sér fyrir auknum réttind-
um Tyrkja í Eyjahafi á sviðum
flugmála, siglinga og hagnýtingar
náttúruauðlinda.
Samkvæmt grískum heimildum
er líklegt að Ecevit bjóði tilslakanir
í Kýpurmálinu og bjóði til dæmis að
tyrkneska hernámssvæðið verði
minnkað gegn tilslökunum af hálfu
Grikkja gagnvart kröfum Tyrkja
um aukin réttindi í flugmálum og
siglingum á Eyjahafi.
Eþíópía neitar að
fallast á vopnáhlé
Nairobi, 10. marz. Reuter. AP.
EÞÍÓPÍUSTJÓRN neitaði í kvöld
að fallast á vopnahlé í stríðinu
við Sómah'umenn nema þeir féllu
frá öllum kröfum til eþíópísks
yfirráðasvæðis og sögðu að áskor-
anir um vopnahlé þjónuðu engum
tilgangi.
Einingarsamtökum Afríku og
Sameinuðu þjóðunum að þeir
viðurkenni landamæri Eþíópíu og
Sómalíu og fullveldi Eþíópíu.
I yfirlýsingunni segir að áskor-
unin um vopnahlé þjóni engum
tilgangi þar sem Eþíópíustjórn
telji slíkar vopnahlésáskoranir
óviðunandi.
I Moskvu gáfu sovézk blöð í skyn
í dag að Rússar væru ekki
sannfærðir um að Sómalíumenn
mundu hörfa burtu með allt sitt
lið frá Ogaden. Rússar hafa enn
Framhald á bls. 26.
Carter forseti hefur skorað á
Rússa að lýsa yfir stuðningi við
vopnahlé í Ogaden-auðninni þar
sem Sómalíumenn hafa hörfað
með her sinn þaðan. en sam-
kvæmt heimildum í Moskvu í dag
er vafasamt að Rússar verði við
þessari áskorun.
En samkvæmt yfirlýsingu frá
sendiráði Eþíópíu í Róm setur
stjórn Eþrópíu þrjú skilyrði fyrir
því að friði og jafnvægi verði
komið á á austurhorni Afríku:
— 1. Að Sómalíumenn lýsi því
yfir opinberlega að þeir afsali sér
þegar í stað og í eitt skipti fyrir
öll öllum kröfum til yfirráðasvæða
Eþíópíu, Kenya og Djibouti.
— 2. Að Sómalía skuldbindi sig
opinberlega til þess að skipta sér
aldrei framar af innanríkismálum
Eþíópíu.
— 3. Að Sómalíumenn tilk.vnni
Giscard gerir
úrslitatilraun
Francois Mitterland. leiðtogi franskra jafnaðarmanna. á
kosningafundi ásamt Robcrt Fabre. leiðtoga róttækra vinstri-
manna.
París. 10. marz. Reuter AP.
VALERY Giscard d'Estaing
forseti tilkynnti í dag að hann
mundi ávarpa frönsku þjóðina
í sjónvarpi á morgun og gcra
lokatilraun til þess að koma í
veg fyrir sigur vinstriflokk-
anna f frönsku kosningunum.
Stuðningsmenn stjórnarinn-
ar fögnuðu yfirlýsingu for
setans. Þeir hafa hvatt hann
lengi til þess að reyrja að hafa
áhrif á kjósendur og verðbréf
hækkuðu í kauphöllinni í
París.
í kvöld gerði kommúnista-
flokkurinn lokatilraun til að
afla sér atkvæða með yfirlýs-
ingu um að hægt væri að leysa
stefnuágreining kommúnista og
jafnaðarmanna á einum degi.
Leiðtogar flokkanna hittast á
mánudaginn til að ræða mögu-
leika á samvinnu í síðari umferð
kosninganna er ræður úrslitum.
Kommúnistaforinginn
Georges Marchais sagði í út-
varpsviðtali að hann væri
„næstum því viss um“ að komast
mætti að viðunandi samkomu-
lagi við jafnaðarmenn á einum
degi eftir fyrstu umferðina.
Hann virtist falla frá eða draga
framhald á bls. 17