Morgunblaðið - 06.04.1978, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 6. APRÍL 1978
33
Magnús Þorkelsson skrifar frá Nottingham:
Oft er bölvað og raftnað yfir
un};u kynslóðinni. Er það af því
er virðist allra tíma tákn að þeir
eldri kvarti yfir því hvað þeir
ynjjri slæpist, mæti ekki í tíma
í skólum o.s.frv. Hér í landi
Engla ojí Saxa hafa þó risið upp
mál í skólum sem virðast slá allt
út. Sumt lendir á kerfinu fyrir
að standa sig ekki í stykkinu og
annað veldur uppblásnum fyrir-
sögnum og þvílíku hneyksli að
fólk má varla vatni halda.
3 fet í yard eða 4
Hvað vita margir Islendingar
hvernig mælieiningar þær, sem
eru hér notaðar, skiptast niður. t
Bíðum við, það eru tólf tommur
í feti og 3 fet í yardi og. . .
hellingur af yördum í mílu. Hér
í Englandi hefur komið upp
vandamái. Það átti smátt og
smátt að hverfa frá þessu ágæta
kerfi og skipta yfir í metrakerf-
ið þar sem allt byggist á 10 og
100. Sumir framleiðendur
merkja því vöru sína í grömm-
um eða metrum. Aðrir bæði
eftir metrakerfinu og því hefð-
bundna. En flestir halda sig við
það gamla, svona eins og í von
um að metrakerfið (sem var
löggilt í Frakklandi 1795) sé
bara bóla eins og stutt pils og
punkrokk og hverfi. En því
miður var það löggilt hér líka
1864, þó það heyrði það enginn,
og 1965 var gerð 10 ára áætlun
um að taka það í notkun smátt
og smátt. Henni lauk 1975. Með
ekki ýkja miklum árangri. Og
þó, því töluverður fjöldi skóla
tók upp að kenna það einungis.
Arangurinn varð ekki sem
bestur og satt að segja er varla
annað hægt en að vorkenna
unglingum dagsins í dag, því
þeir staglast alla daga í því að
læra að 100 sm séu í metra og
svo frv., en ef þeir fara út í búð
og biðja um hálft kíló af kjöti,
þá er á þá gónt og jafnvel kallað
á lögregluna. Og nú útskrifast
kynslóð sem hefur ekki hálfa
hugmynd um hversu margir af
þessu séu í öðru, hvort kerfið
sem talað er um. Þó eru þau
skárri í metrakerfinu.
Það vakti því undrun mína,
þegar skólastjóri eins „metra-
skólans" kom frani í sjónvarpi
hér og kvartaði yfir því, að
nemendur hans töluðu alltaf um
fet og pund, en vissu ekki
hvernig kerfið skiptist niður.
Kom það í ljós að um 80%
nemenda skólans gáfu upp hæð
og þyngd eftir gamla kerfinu.
En 89% 11-13 ára, 78% 14-15
ára og 74% 16 ára vissu lítið
sem ekkert um það hvernig það
skiptist niður. Þeim hafði verið
kennt eftir metrakerfinu en
þjóðfélagið, þ.e. búðir, umhverfi
og ættingjar, var allt upp á
gamla mátann svo engin leið var
að nota metrann. Og ruglingur-
inn er slíkur að þau sem ekki
ætla að halda áfram í skóla geta
engan veginn verið fullvirk í
atvinnulífinu. Nógu slæmt er
það samt.
Tala — skrifa
Það er augljóst hvernig orð
eins og ofsalegt, æði, o.s.frv.
hafa orðið „hryllilega“ vinsæl
heima á íslandi. Svipað gerist á
mörgum stöðum í heiminum.
Maður minnist þess vel hvernig
barið var í mann í skóla
mismunur ritmáls og talmáls í
ensku. Og sá sem hefur ferðast
til Englands hefur varla komist
hjá því að heyra mismun á
málfari eftir því hvar fólk hefur
alist upp og ekki síst milli þess
sem hefur gengið í gegnum
langskólanám og þess sem því
sleppti. Nú eru unglingarnir
farnir að skrifa hver á sinni
málýsku og eins og talað er. T.d
want to breytist í wanna (langa
til). Thank you verður thankyou
eða than (þakka þér fyrir) eða
bara ta o.s.frv. Er svo langt
gengið að talað er um það að
InnaiHh-
mál
unp
mnar a
Bredanðs-
eyjom
unglingarnir séu málfatlaðir.
Svo hefur nterking orða breyst.
Nú er enginn gay (glaður) eða
queer (sérkennilegur), heldur
hafa þau fengið ákveðnar „kyn-
legar“ merkingar. Og oröin nice
og got (yndælt og fá) hafa
snarhrapað í vinsældum. Nú
gildir að breiða great (,,æði“) og
good (gott) út um allt. Og í stað
punkta eru notaðar kommur svo
ein málsgrein milli punkta
þekur heilu blaðsíðurnar. Þá
hafa stórir stafir hlotið gjör-
samlega nýja merkingu. Eru
þeir settir þar sem hugmynda-
flugið le.vfir, en gleymast þar
sem reglan segir að þeir eigi að
vera. Svo hafa orð, sem eru með
fleiri stöfum en 6 orðið sér-
kennileg í útliti. Verður líklega
að stytta þau einhvernveginn.
En unglingunum er þó ekki
alls varnað. I skýrslunni þar
sem þessar staðreyndir eru
birtar gerðist það á forsíðu
stendur (þýtt:) Hluti 3. Hagg-
fræði (Ecconomics).
Agi og punk
Þetta er samt aðeins byrjun-
in. Það vandamál sem hrellir
kennarastéttina alverst er aga-
vandamálið. Er nú óvíst hvor
vekur meiri óhug, kennari eða
nemandi. I sumum skólum er
vart hægt að halda uppi
kennslu, ef einhver mætir á
annað borð. í háskólanum í
Wolverhampton eru nemendur
svo frakkir að fyrirlesarar
veigra sér við að reyna að kenna
í sumum greinum.
Þá gerðist það í Cardiff að
ökumenn skólabíla fóru í verk-
fa.ll. Ekki vegna lágra launa,
heldur hreint og beint út af
hryðjuverkum. Voru þeir ásóttir
meðan á akstri stóð, og á einn
var beinlínis ráðist. Heimtuðu
bílstjórarnir að foreldrar barn-
anna ferðuðust með til að halda
þeim, þ.e. börnunum, rólegum.
Ef foreldri var ekki á þeim stað
sem hirða átti hin viðkvæma
farm, þó fór vagninn án þeirra
og þau urðu að ganga. I einu
tilfelli mættu börnin hundblaut
eftir klukkutíma göngu í snjó og
slyddu. Voru þau send beinustu
leið heim, — fótgangandi, svo
ekki slægi að þeim! Það liggur
í augum uppi að það er ekki öll
yngri kynslóðin sem er orðin
svona óð. Hér er, eins og svo oft,
um minni háttar hópa óeirða-
seggja sem æsa upp hinn
hlutann, eða standa i þessu
einir. Þar hefur hin alræmda
tíska punkið eða ræflarnir sitt
að segja. Lét einn skólastjóri
þau orð falla um þá, að „þau
þeirra, sem ekki hefðu hætt í
skóla, væri meira en velkomin
að gera það, — hið fyrsta."
„ScandaP
Þó er eitt mál sem hefur vakið
feikilegan óhugnað meðal þjóð-
arinnar. En það eru leynisamtök
stúlkna í skóia einum. 30 stúlkur
á aldrinum 12—15 ára hafa
orðið sér úti um svo mikla
reynslu í kynlífi síðastliðin 3 ár,
að þegar þær voru yfirheyrðar
lá fullhörðnuðum hörkutólum í
lögreglunni við yfirliði. Höfðu
þeir einkum bækistöð á bónda-
bæ einum rétt fyrir utan bæinn
sem þær bjuggu í. Einnig fóru
þær víðsvegar um bæinn til að
veita þjónustu sína, sem fólst í
allri mögulegri þjónustu við
fýsnir viðskiptavina þeirra, verð
frá 10 pensum upp í L5. Gengu
viðskiptin svo vel að sagt var að
ein hefði haft um £100 til að
spandera í jólagjafir. Aðrar
greiðslur fólust í sígárettum og
áfengi, en eiturlyf virðast, sem
betur fer, ekki hafa verið með.
En það sem mest er sláandi er
vitundarleysi foreldranna um
málið. Kom þetta svo flatt upp
á þá, að undur mega teljast.
Þegar gengið var á foreldrana
þá mundi einhver eftir því að
rámur eldri maður hefði hringt
ansi títt í 13 ára heimasætuná.
Og aðrir mundu eftir því að
dæturnar virtust hafa óvenju-
lega hæfileika til að endurnýja
fatakost sinn.
Ekki hefur verið gefið upp
hverjir stóðu bak við þetta eða
hvort slíkt var. Yfirvöld vilja
meina að þær hafi verið tældar,
en það liggur því miður ekki á
hreinu, hver tældi hvern. Þó
hafa sex menn verið teknir
fastir og fleiri er leitað. Eru þeir
ákærðir fyrir flest sem hægt er
Framhald á bls. 30.
Á frímerkjunum er út koma 2. maí eru myndir af Viðeyjarstoíu og
Húsavíkurkirkju og hefur Þröstur Magnússon teiknað.
Ný Evrópufrímerki koma út 2. maí
PÓST- og símamálastofnunin hefur tilkynnt um útgáfu nýrra
frímerkja. Eru þetta Evrópu-frímerki að verðgildi 80 og 120 krónur
með mynd af Viðeyjarstofu og Húsavíkurkirkju.
Utgáfudagur er 2. maí og eru merkin prentuð með sólprentun hjá
Courvoisier S.A. La Chaux-de-Fonds í Sviss. Þröstur Magnússon hefur
teiknað merkin.
Þá segir í frétt frá Póst- og símamálastofnuninni að tekið verði á
móti tilboðum í kílóvöru, notuð íslenzk frímerki, til 1. maí n.k. og verður
kílóvaran sem fyrr í 250 gr pökkum. Tekið er fram, að við síðstu úthlutun
hafi lægsta tilboð sem tekið var verið kr. 14.750 að viðbættum söluskatti.
GOÐAR OG
SKEMMTILEGAR
FERMINGARGJAFIR
Viö kynnum hér nýja gerö af BRAUN
krullujárnum, sem er tilvalin og vel þegin
fermingargjöf. Eins og smærri myndirnar
sýna er þetta krullujárn meö gufu- og
hitastilli. Einnig fylgir vegghalda.
Enda Þótt fermingardrengir séu flestir
skegglitlir Þá er BRAUN rafmagnsrakvél
skemmtileg fermingargjöf, pví meö bart-
skeranum má snyrta háriö — og skeggiö
kemur fyrr en varir!
Verö frá ca. 10 búsund krónum.
VERSLUNIN
SKÓLAVÖRÐUSTÍG.BERGSTAÐASTRÆTI