Morgunblaðið - 25.04.1978, Blaðsíða 16

16 MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 25. APRÍL 1978
Viðbrögð
við skattalagafrumvarpinu
Gunnar Guðbjartsson:
Frumvörpin
óhagstæð
bændum
Gunnar Guðbjartsson, formaður
Stéttasambands bæna sanði að frá
sjónarhóli landbúnaðarins væru
þessir lagabálkar um skattana
mjöjí óhaftstæðir.
„Einkanlega þykir okkur það
slæmt að gert er ráð fyrir að
bændur falli undir þessa sjálf-
stæðu atvinnurekendur, sem áætla
má tekjur og greinin er þannig
orðuð í frumvarpinu að það er
vonlaust að hún verði framkvæmd
þannig að nokkurt réttlæti verði í
því hvað okkur bændur varðar, ef
frumvarpið verður samþykkt
óbreytt," sagði Gunnar.
Annað atriði sem Gunnar kveðst
eínnig telja mjög gallað og fjallaði
úm félagasamtök. Þar væru um að
ræða óbreytt ákvæði frá eldri
lögum en sem mikið væri búið að
ræða á sl. tveimur árum og væru
mjög ófullkomin og þyrfti breyt-
inga við. Væri þarna um að raeða
að undanfarin tvö ár hefði t.d.
búnaðarfélag, búnaðarsambönd,
ungmennafélög og kvenfélög og
ýmiss menningarfélög út í dreif-
býlinu verið skattlögð. Sagði
Jóhanna
Kristjónsdóttir;
Þetta frum-
varp mun vit-
urlegra en
það fyrra
Jóhanna Kristjónsdóttir, form.
Félags einstæðra foreldra. sagðii
í heild virðist mér þetta frum-
varp mun vitlegra en það sem var
lagt fram á sl. ári og ýmislegt
bendir til þess að einstæðir
foreldrar njóti í því meira jafn-
ræðis við aðra þjóðfélagsþegna en
er í núgildandi lögum og var í því
gamla. í þessu frumvarpi er tekið
tillit til veigamestu breytingartil-
lagna Félags einstæðra foreldra
við gamia frumvarpið og það er
vitanlega jákvætt. En meðan ég
hef ekki séð útreikninga skatta-
dæma geri ég mér ekki fullkom-
Karvel Pálmason:
Vinnubrögð-
in með ein-
dæmum
„Ég á erfitt með að skilja þau
vinnubrögð, að slíkur lagabálkur
sé lagður fram - hálfum mánuði
fyrir þinglok, og ætlast til þess að
Gunnar að af hálfu bændasamtak-
anna hefðu verið lagðar fram
tillögur vegna undirbúnings þess-
ara skattalaga um að þessu yrði
breytt og þau yrðu skattlaus eins
og hver önnur menningarfélög í
þéttbýli og sama gilti raunar
einnig um stéttarfélög þar —
engin regla væri um að skattur
væri á þau lagður, þótt þau væru
sum hver komin með töluverðan
rekstur, eins og t.d. BSRB með
leigu á Munaðarnesi undir ráð-
stefnuhald og fleira. Gunnar sagði
að þetta teldi hann þurfa að
skilgreina betur og setja ákveðnar
reglur þarna um.
I þriðja lagi nefndi Gunnar
Guðbjartsson staðgreiðslukerfið
og nefndi þar sérstakiega regluna
um að allir sjálfstæðir atvinnurek-
endur ættu að gera áætlun um
tekjur sínar og gjöld í lok
októbermánaðar árið áður en til
innheimtu kæmi. „Fyrir land-
búnaðinn er þetta algjörlega
óframkvæmanlegt, því að tíðarfar
og aðrar ástæður gera það að
verkum að aldrei er hægt að gera
neina áætlun er vit væri í með svo
löngum fyrirvara auk þess sem
ógjörningur er að vita verð á
rekstarvörum eða slíku, sem þeir
verða að kaupa eða hvaða verð þeir
fá. Þetta getur skapað gífurlega
erfiðleika í framkvæmd, og hina
mestu vinnu við bókhald og
éndurskoðun fyrir bóndann, “
sagði Gunnar.
lega grein fyrir hvort sú hækkun
á barnabótum, sem er ákveðin til
einstæðra foreldra, dugar tii að
brúa bilið sem skapast við að
persónuafslætti einstæðs foreldris
er breytt — þ.e. lækkaður um
helming. En það væri vonandi að
svo væri, því annars væri hér ekki
á ferðinni það réttlæti sem ráða-
menn hafa talað um. Ýmislegt
þykir mér þó athugavert við
frumvarpið: að venju hafa þing-
menn ekki skilning á að hafa
barnabætur hæstar með fyrsta
barni og gengur seint að fá þá til
að átta sig á því efni. í frétt Mbl.
í gær var sagt að skattbyrði
iækkaði hjá einstæðum foreldrum
sem heiid um 7%, en hins vegar
mætti búast við að einstætt
foreldri með eitt barn og meira en
1.5 milljón í tekjur hækkaði miðað
við núverandi lög. Þetta þykir mér
sérkennilegt vegna þess að 1.5
milljón í árslaun samsvarar um
120 þús. mánaðartekjum og verða
víst ekki margir til að telja slíkt,
þær tekjur að ástæða sé til að
þyngja skatta á viðkomandi.
Þarna ættu mörkin því tvímæla-
laust ekki að vera undir 2 millj.
svo að eitthvað vit væri í.
hann sé afgreiddur," sagði Karvel
Pálmason, formaður þingflokks
Samtaka frajlslyndra og vinstri
manna.
Karvel sagði, að að öðru leyti
gæti hann því einu svarað, að
honum hefði ekki gefizt tími til að
fara neitt ofan í þetta mál og hann
hefði þar af leiðandi ekki mikið
um frumvarpið að segja efnislega
á þessu stigi. Karvel ítrekaði að
hann teldi með eindæmum að
bjóða þingmönnum upp á vinnu-
brögð af þessu tagi.
Gunnar Guðbjartsson
"V
Jóhanna Kristjónsdóttir
Karvel Pálmason
Gylfi Þ. Gfslason
Ragnar Arnalds
Gylfi Þ. Gíslason:
Mun styðja
tekju- og
eignaskatts-
frumvarpið
þó gallað sé
„Þegar vinstri stjórnin setti ný
skattalög á fyrsta starfsári sínu,
taldi ég þau mjög gölluð," sagði
Gylfi Þ. Gíslason, formaður þing-
flokks Alþýðuflokksins. „Við
núverandi fjármálaráðherra vor-
um þá fulltrúar flokka okkar í
fjárhags- og viðskiptanefndar
neðri deildar og héldum upp
harðri gagnrýni á lagasetninguna,
sem við töldum illa undirbúna og
gallaða. Þess vegna var það fjarri
því, að mér kæmi það á óvart
þegar það var boðað í samstarfs-
samningi núverandi ríkisstjórnar
1974, að ný skattalög skyldu sett.
En fyrsta þing kjörtímabilsins leið
og ekkert gerðist. Annað þingið
leið og enn gerðist ekkert. Á
þinginu i fyrra var hins vegar
borið fram frumvarp um tekju- og
eignaskatt, vel undirbúið frá
tæknilegu sjonarmiði. En málið
strandaði á þinginu í fyrra, ekki á
andstöðu stjórnarandstöðu flokk-
anna heldur á ágreiningi milíi
stjórnarflokkanna sjálfra og innan
þeirra. Meðferð skattafrum-
Ragnar Arnalds:
Ranglætið
áfram við
lýði næstu
tvö árin
Ragnar Arnalds, alþingismaður
og formaður þingflokks Alþýðu-
bandalagsins svaraði með eftirfar-
andi:
Skattafrumvarp ríkisstjórnar-
innar hefur bæði kosti og galla.
Ákvæði frumvarpsins um tak-
markaða sérsköttun hjóna og ný
ákvæði um skattlagningu
söluhagnaðar teljast ótvírætt til
kostanna við frumvarpið og sania
má segja um staðgreiðslu skatta.
Hins vegar virðast ýmsir ágallar
núverandi laga eiga að standa
óbreyttir og jafnvel er ætlunin að
leggja grunn að nýjum ívilnunar-
reglum í þágu þeirra aðila, sem
best hafa sloppið frá álagningu
tekjuskatts á undanförnum árum.
Dæmi um það síðastnefnda er
ákvæði frumvarpsins um skatt-
frelsi arðs af hlutabréfum allt að
hálfri milljón króna á hjón.
Það ranglátasta við núverandi
skattakerfi er einmitt það, að
stórfyrirtæki og umfangsmiklir
rekstraraðilar hafa sloppið í stór-
um stíl við að greiða tekjuskatt, og
skattabyrðin hefur þá lent með
þeim mun meiri þunga á almennu
launafólki. Við Álþýðubandalags-
menn höfum rakið mjög ítarlega í
greinargerðum með tillögum okk-
ar, hvernig þessum málum er nú
háttað, og sýnt fram á, að
helmingur fyrirtækja í félags-
formi með heildarveltu, sem nam
um 160 þús. millj. kr. á árinu 1976
greiddi lítinn sem engan tekju-
skatt á s.I. ári, en heildarvelta
varpsins í fyrra bar því slæmt
vitni hversu ósamstæð núverandi
ríkisstjórn er, þrátt fyrir sterkan
þingmeirihluta.
Nú þegar 2—3 vikur eru eftir af
starfstíma þingsins, er lagt fram
nýtt fumvarp. Auðvitað eru þetta
óverjandi vinnubrögð. En gildandi
skattalög, sem eru fyrst og fremst
lög um tekjuskatt á launafólk, eru
svo gölluð að ný skattalög eru
nauðsyn. Þess vegna mun ég stuðla
að því í fjárhags- og viðskipta-
nefnd, að málið hljóti afgreiðslu,
enda eru í því ýmiss ákvæði til
bóta miðað við núgildandi lög. Sem
dæmi vil ég nefna reglur frum-
varpsins um skattgreiðslu hjóna,
sem eru svo að segja alveg
samhljóða tillögum sem þing-
flokkur Alþýðuflokksins hefur
flutt oftar en einu sinni, en aldrei
hefur verið sinnt fyrr en nú. Þá tel
ég til dæmis reglurnar um sölu-
hagnað og fyrningu til bóta.
Þrátt fyrir vítaverða málsmeð-
ferð vil ég ekki láta málið sjálft
gjalda þess og mun því stuðla að
nýrri löggjöf um tekju og eigna-
skatt.
Um frumvarpið um
staðgreiðslukerfið er það að segja
að þar er að vísu um að ræða mikið
nauðsynjamál, sem hrinda þarf í
framkvæmd en þar eð málið er
mjög flókið og þetta frumvarp er
sýnt Alþingi í fyrsta sinn, þá geri
ég ekki ráð fyrir að neinum detti
í hug í alvöru að það frumvarp
verði afgreitt á þeim fáu dögum
sem eftir eru af starfstíma þings-
ins heldur komi til meðferðar á
næsta Alþingi".
fyrirtækja í félagsformi mun hafa
numið um 325 þús. millj. kr. 1976.
Stóra spurningin er, hvenær
farið verður að skattleggja þessa
miklu veltu, sem væntanlega
gerir ríkissjóði kleyft að lækka
söluskatt og aðra óbeina skatta
og draga þannig úr verðbólgu.
En frumvarp ríkisstjórnarinnar
virðist engu breyta um álagningu
skatts á komandi sumri og það
hefur reyndar ekki áhrif á
skattlagningu fyrr en sumarið
1980 samkvæmt skýrum ákvæð-
um frumvarpsins.
Það er einmitt það versta í þessu
máli öllu, að ríkisstjórnin er búin
að velta því á undan sér í fjögur
ár, að endurbæta skattkerfið og nú
á seinustu dögum þingsins rétt
fyrir kosningar ætlar hún að vinda
sér í stórfelldar breytingar, sem
ýmsar hverjar kunna að vera
jákvæðar, en hafa ekki raunveru-
leg áhrif fyrr en eftir tvö ár.
Það verður bersýnilega sáralítill
tími fyrir þingnefndir að yfirfara
frumvarpið, hvað þá að utanað-
komandi aðilar geti mikil áhrif
haft á efni þess, sem þó er ekki
nema sjálfsagt réttlætismál.
Óneitanlega er hætta á því, að
lögin verði afgreidd í flaustri og á
þeim verði ýmsar alvarlegar mis-
fellur.
I þessu sambandi mætti minna
á, að skattalögin sem samþykkt
voru 1971 komu aldrei til fram-
kvæmda, enda voru þau stórlega
gölluð. Enginn veit, hvað við tekur
eftir kosningar. Ekki er ósenni-
legt, ef skattafrumvarpið verður
afgreitt í vor, aö því verði aftur
breytt í haust, að nánar athuguðu
ináli. Því er helst að sjá, að
ríkisstjórnin sé að flaustra þessu
rnáli gegnum þingið í viðleitni
sinni til að reyna að hafa skárri
samvisku fyrir kosningar. En í
rauninni skiptir það mestu fyrir
kjósendur, að ranglát skattalög-
gjöf verður áfram við lýði næstu
tvö árin.