Morgunblaðið - 27.04.1978, Qupperneq 35

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 27. APRÍL 1978
35
Verðjöfnunargjald landbúnaðar:
„Vaxtaokrið stenzt
ekki til lengdar”
— segir Stefán Valgeirsson, formaður landbúnaðarnefndar nd.
sér að halda því fram, að skatt-
lagabreytingar 1972 hefðu verið
svo fullkomnar, að nú sé engra
breytinga þörf. Þannig hafi þó
staðið á, 1972, eftir 15 ára
samfelldan ráðherraferil GÞG,
sem setið hafi samfellt í ríkis-
stjórn lengur en nokkur annar
ísiendingur, að ýmsu hafi þurft að
breyta í skattamálum. Breytingar,
sem gerðar voru 1972 á skattalög-
um, hafi verið til bóta, og nauðsyn-
legar, m.a. vegna þá gerðra
breytinga á lögum um elli- og
örorkubætur, til að lækka skatta á
eldra fólki.
IIES sagðist hafa reynt að ná
fram tekjuskattslækkun í sinni
ráðherratíð í samkomulagi við
stéttarfélögin. En á móti átti að
hækka söluskatt, til að mæta
tekjumissi. Um þetta náðist fckki
samkomulag, sem kunnugt er.
HES lagði á það áherzlu, að
framkomið skattlagafrv. næði
fram að ganga, því það fæli í sér
veigamiklar breytingar til hins
betra. Illa væri farið, ef málið
hlyti ekki fullnaðarafgreiðslu,
áður en þessu þingi lyki.
Langur tími er síðan farið var
að vinna að undirbúningi stað-
greiðslu opinberra skatta. Það
hefur verið hik á mörgum í
sambandi við þá breytingu, m.a.
vegna þess, hversu til tókst hjá
Dönum, þegar þeir breyttu til. Nú
hafi að vísu tekizt að komast yfir
þær veilur, sem komið hefðu í ljós
í framkvæmd staðgreiðslu í Dan-
mörku. Hins vegar sýnist mér, að
það myndi ekki saka þó að
afgreiðsla þessa máls biði til
haustsins, þar sem gildistakan
skv. frv. er mjög rúm.
Góðar undirtektir
Matthías Á. Mathiesen, fjár-
málaráðherra, sagði rétt, að frv.
væri seint á ferð, en vel hefði verið
til þess vandað, enda mikið og
umfangsmikið verk, sem að baki
því lægi. Kerfisbreyting, eins og
sú, sem fælist í umræddum
tveimur frv., annars vegar um
tekju- og eignaskatt og hins vegar
um staðgreiðslu opinberra gjalda,
hefði krafizt margháttaðra tíma-
frekra athugana. Ég þakka hátt-
virtum þingmönnum, sem hér hafa
talað, undirtektir þeirra og skiln-
ing á því, að breytinga er þörf og
að ný skattalög verði afgreidd
áður en þessu þingi lýkur. Gagn-
rýni á þ>að, hve frv. er seint fram
komið,, andæfi ég ekki. Ég þakka
ennfremur hæstv. landbúnaðar-
ráðherra jákvætt innlegg hans í
þessar umræður og vonast til að
störf í fjárhags- og viðskipta-
nefridum megi vel ganga, er þær
fjalla um frv., svo við megum ná
því marki, sem við virðumst allir
sammála um, þrátt fyrir skiptar
skoðanir um vinnubrögð, að ná
fram þeim efnisatriðum, er frv.
felur í sér.
MEIRIIILUTI landhúnaðar-
nefndar hefur lagt til að sam-
þykkt verði frumvarp til laga um
breytingu á lögunum sem í gildi
eru um Stofnlánadeild land-
búnaðar, landnám, ræktun og
byggingar í sveitum þar sem gert
er ráð fyrir 1% verðjöfnunar-
gjaldi á heildsöluverð allrar
búvöru er renni í stofnlánadeild
landbúnaðar. Þó er lagt til að sú
breyting komi til að inn komi
ákvæði til bráðabirgða þess efnis
að stjórn Stofnlánadeildar land-
búnaðarins sé heimilt að veita lán
til endurbóta á ibúðarhúsnæði á
lögbýlum eftir sambærilegum
reglum og verið hefði þar til
Byggingasjóður taki upp lánveit-
ingar til slíkra framkvæmda.
Stefán Valgeirsson (F) hafði
framsögu fyrir nefndaráliti land-
búnaðarnefndar neðri deildar, og
kvað hann verðtryggingarskilmála
í fjármagni til stofnlánadeildar og
hærri vexti hafa valdið því að
fjármagnskostnaður hennar væri
nú meiri en tekjur. „Vaxtaokrið
stenzt ekki til lengdar,“ sagði
þingmaðurinn, ríkjandi vaxta-
stefna væri beinlínis verðbólgu-
hvetjandi en engan atvinnuveg
léki hún eins grátt og landbúnað.
Um tvennt væri að velja — að
hækka vexti stofnlánadeildar sem
nýlega hefðu verið hæ'kkaðir eða
setja á framangreint verðjöfn-
unargjald. Útkoman væri hin
sama fyrir neytendur en síðari
kosturinn hefði verið valinn þar
sem vaxtahækkun ylli óviðunandi
mismunun innan bændastéttar-
innar. Þingmaðurinn kvað þó
fvrirsjáanlegt að verðjöfnunar-
gjaldið dygði aðeins skamma
stund og nauðsynlegt yrði að
hækka það áður en langt um liði.
Það kom fra, að Eðvarð Sigurðs-
son skrifar undir álitið með
fyrirvara en Benedikt Gröndal
skilaði sér áliti ihnan nefndarinn-
ar.
Fram kom í máli Benedikts
Gröndal (A) að hann kvað sjálf-
sagt að leiðréttur yrði sá mismun-
ur er væri milli fjármagnskostn-
aðar stofnlánadeildar og tekna en
svipuð vandamál væru upp á
teningnum innan annarra at-
vinnugreina og þar leyst með
hækkun vaxta. Verðbólgan hefði
leitt til hinna háu vaxta en
hlutverk þeirra væri að draga úr
óarðbærri fjárfestingu og verð-
bólgugróða en óneitanlega legðist
vaxtabyrgðin mjög þungt á allan
rekstur og íbúðabyggjendur. I
frumvarpi þessu væri hins vegar
gert ráð fyrir að hækka ekki vexti
á útlánum stofnlánadeildar heldur
kæmi verðjöfnunargjaldið í þess
stað og sagt væri að þetta kæmi
í einn stað þar sem hærri vextir
hefðu hækkunaráhrif á verðgrund-
völl búvöru.
Benedikt kvaðst ekki geta stutt
Framhald á bls. 32.
Leiðrétting
ÞEIRRAR meinloku gætti í upp-
hafi fréttar Mbl. á þingsíðu í gær
þar sem greint er frá umræðum
utan, dagskár í sameinuðu þingi
um verðlags- og markaðsmál
landbúnaðarins, að í upphafi
fréttarinnar er rætt um verðjöfn-
unargjald af sauðfjárafurðum þar
sem átti að standa útflutnings-
gjald, eins og reyndar má síðan
lesa af frásögn af ræðu fjármála-
ráðherra. Er beðist velvirðingar á
þessu.
Kvikmyndas j óður
án fasts tekjustofns
FRUMVARP til laga um Kvik-
myndasafn íslands og Kvik-
myndasjóð kom til 2. umræðu í
efri deild. þar sem Axel Jónsson
(S) formaður menntamálanefnd-
ar mælti fyrir áliti nefndarinnar.
Gat hann þess. að frumvarpið
hefði verið afgreitt samhljóða í
neðri deild og lagði til að það yrði
samþykkt óbreytt.
Fyrir lá breytingatillaga frá
Ragnari Arnalds (Aib) þess efnis
að eftir 7. grein lagana kæmi ný
málsgrein, þar sem kveðið er á um
að leggja skuli sérstakt gjald á
alla selda aðgöngumiða að kvik-
myndahúsum og skyldi gjald þetta
nema 10% af brúttóverði óg renna
í Kvikmyndasjóð. I öðru lagi þá
kæmi eftir 12. gr. ákvæði til
bráðabirgða að fjármálaráðherra
væri heimilt að lækka gjöld af
kvikmyndahúsum, þ.e.
skemmtanaskattinn og hækka að
sama skapi aðgöngugjald að vín-
veitingahúsum til að tekjur félags-
heimilasjóðs og Sinfóniúhljóm-
sveitar Islands skertust ekki.
I framsögu Ragnars Arnalds
með þessum breytingatillögum
kom m.a. fram að hann og fleiri
þingmenn hefðu á sínum tíma
flutt frumvarp um stofnun kvik-
myndasjóðs en samkomulag orðið
um það vorið 1975 að vísa því máli
til ríkisstjórnar í trausti þess að
hún legði fram frumvarp um sama
efni. Það hefði síðan tekið mennta-
málaráðuneytið 3 ár að endur-
skoða það en þingmaðurinn kvaðst
verða að segja það umbúðalaust að
sú endurskoðun væru aðeins að
litlu leyti til hins betra og að nær
öllu leyti til hins verra miðað við
upphaflega frumvarpið.
Ragnar Arnalds gagnrýndi aðal-
lega að ekki skyldi gert ráð fyrir
föstum tekjustofni kvikmynda-
sjóðs, líkt og gert hefði veriö ráð
fyrir í þingnlannafrumvörpum um
þetta mál. Þótti honum ríkis-
stjórnin æði spör á fjármuni til
þessa sjóðs, þar sem eirrungis væri
gert ráð fyrir að verja til hans um
30 milljónum króna á fjárlögum
1979. Sýndi hann fram á að í
tiliögum nefndar þeirrar er frum-
varpið samdi hafi verið lagt til að
varið yrði minnst 30 milljónum
króna miðað við fjárhagsárið 1976
en Ragnar sagði að miðað við
rýrnun krónunnar á þeim tíma er
frá þessu væri liðinn mætti gera
ráð fyrir að samsvarandi fjárhæð
nú væri 80—90 milljónir króna.
Því kvaðst Ragnar bera fram
þessa breytingatillögu, sem hann
kvaðst reyndar ekki eiga von á að
næði fram að ganga, en hann sagði
að hlyti frumvarpið afgreiðslu
óbreytt nú, áskildi hann sér allan
rétt til að vinna áfram að breyt-
ingunum á skipan þessara mála og
kvað ljóst að kvikmyndaunnendur
og kvikmyndagerðarmenn yrðu
áfram að berjast til að ná fram
viðunandi kvikmyndalöggjöf.
Frumvarpinu var síðan vísað til
3ju umræðu með samhljóða at-
kvæðum.
Afgreidd
þingmál
Miklar annir hafa verið á
Alþingi undanfarna daga og
vikur og fundahöld fram síö-
kvöld. Meðal mála, sem hlotiö
hafa endanlega afgreiöslu, eru:
• Vegaáætlun
Vegaáætlun fyrir 1977—1980.
Var áætlunin samþykkt með þeim
breytingum, sem fjárveitinga-
nefnd varð sammála um, en frá
áætlun og breytingartillögum hef-
ur áður verið greint á þingsíðu
Mbl. Samkvæmt áætlun líðandi
árs er framkvæmda- og ráðstöf-
unarfé Vegagerðar ríkisins 9.300
m.kr.
• Fiskimálaráð
fellt niður
Samþykkt hafa verið lög frá
Alþingi er fela í sér að fiskimála-
ráð veröur fellt niður. Er þetta í
samræmi við endurskipulagningu
og breytingar á sviöi sjávarút-
vegsmála.
• Geymslufé
Samþykkt hafa verið lög um
geymslufé. Lögin taka aðeins til
geymslu peninga og koma til
móts við skuldagreiðendur, sem
ekki eru í aðstöðu til að losna
undan greiðsluskyldu af ástæðum
er varða kröfuhafa.
• Áskorunarmál
Frv. um breytingu á lögum um
áskorunarmál hefur nú hlotið
lagagild. í frv. felst sú breyting að
stefnandi getur sjálfur gefið út
áskorunarstefnu og að stefnu-
kröfur verði aðfararhæfar að
liðnum 7 sólarhringum frá áritun
dómara um aðfararhæfi, án þess
að sérstök birting þurfi að fara
fram.
• Kynsjúkdómavarnir
Þá hafa verið samþykkt lög um
kynsjókdómavarnir. Fjalla þau
fyrst og fremst um skráningu
kynsjúkdóma, öflun heimilda til
aó leita aö sýktum einstaklingum
og veita þeim meðferð og um
fræðslu um þetta efni, þ.á m. fyrir
unglinga.
• Lífeyrissjóður
sjómanna
Samþykkt hafa verið lög um
Lífeyrissjóð sjómanna. Skv. lög-
unum getur sjóðurinn framvegis
lánað meðlimum án þess að taka
fyrstu veðrétt í fasteign.
• ÞroskaÞjálfar
Loks hafa verið samþykkt lög
um menntunarkröfur og starfs-
réttindi þroskaþjálfa.
FYRIR ALLAN IÐNAÐ
FÆRIBANDAREIMAR
ÚR GALVANHUÐUÐU
OG RYÐFRÍU STÁLI.
Urvalið er hjá okkur:
Möskvastæröir sem, henta þörfum yöar.
Vírþykktir sem gefa æskilegan styrkleika.
Lóöaöar hliðar, ekki kræktar, betri ending.
Ásoðnar spyrnur og/eöa hliöarhlífar.
Einnig mikið úrval af:
VÍRNETUM
úr
ryðfríu og galvanhúðuðu stáli.
„Stroffur”
úr polyester og ryðfríu stáli.
v________________________________t
CAMBRIDGE UAABOÐIÐ:
WIRE CLOTH CO r *
ARNI OLAFSSON H.F.
Símar 40088 — 40098
j