Morgunblaðið - 30.04.1978, Blaðsíða 6

54
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 30. APRIL 1978
„Handa-
vinnukenn-
arinn má
helzt ekki
veikjast”
— segir Júlíus Sigurbjörnsson
Júlíus SÍKurbjörnsson heitir
smíðakennari í Hvassaleitis-
skóla og hefur hann fengist við
kennslustörf í um 13 ár. Auk
þess að kenna smíðar hefur
hann með höndum umsjónar-
starf hjá Æskulýðsráði Re.vkja-
víkur, þar sem hann sinnir
skipulanninfju tómstundastarfs
í skólum. Hann var spurður
hvort honum líkaði þá ekki vel
að starfa meðal barna ofí
unnlin(;a:
— Jú, það er ábyggilega rétt,
annars hefði ég ekki smíða-
kennslu sem aðalstarf og hefði
heldur ekki að aukastarfi að
sinna unfílinfium í þessu tóm-
stundastarfi sem Æskulýðsráð
hefur með höndum í flestum
skólum.
I hverju felst það starf?
— Það er einkum skipulagn-
ing tómstundastarfsins, að fá
leiðbeinendur, skipulegKja ýmis
mót, t.d. skákmót, borðtennis-
mót ofi ýmislegt fleira sem
þessu viðkemur. Tók ég við
þessu starfi eftir Jón Pálsson,
en hann hefur verið að draga sig
í hlé frá þessu starfi vegna
aldurs. Það er nokkuð erfitt að
feta í fótspor Jóns, hann hefur
unnið gífurlega mikið og gott
starf á þessum vettvangi um
margra ára skeið, og er hann
mjög frábær starfskraftur.
Júlíus ræddi nokkuð breyting-
ar sem gerðar hefðu verið á
smíðakennslunni og hvenig unn-
ið væti að ýmsum tilraunum í
Hvassaleitisskóla:
— Smíðakennslan hefur tekið
nokkrum breytingum að undan-
förnu og er það t.d. þannig núna
að piltar og stúlkur fá nokkra
nasasjón af handavinnu hvors
kyns, eða um 12—16 vikustundir
á hverjum vetri hér hjá okkur.
Við höfum ekki viljað fara út í
meiri skiptingu, því við teljum
það verða frekar til þess að þau
geri ekki meira en rétt að
kynnast viðkomandi greinum,
og kannski kynnast þeim báðum
rétt á yfirborðinu, en eins og
það er í dag, þá fá þau tækifæri
til að kynnast hvoru um sig en
eru betur heima í öðru faginu,
stúlkur í sinni handavinnu og
piltarnir í smíðum.
— Annars fer hér fram nokk-
ur tilraunakennsla fyrir skóla-
rannsóknir í 9 ára bekkjunum
þar sem állur handavinnutím-
inn er tvöfaldaður og bætist það
við heildartímafjöldann á viku
hverri. Þá fá nemendur betra
tækifæri til að kynnast þessum
vinnubrögðum og má segja að
árangurinn verði mun betri. Þá
skiptum við bekkjunum þannig
að í öðrum 9 ára bekknum er
blandað stúlkum og piltum og
kemur það vel út. Piltarnir geta
leiðbeint stúlkunum við
smíðarnar og létt undir með
kennaranum og öfugt í handa-
vinnu stúlkna, en í hinum
bekknum er skipt eftir kyni og
þá mæðir meira á kennaranum
og hann getur ekki sinnt hverj-
um og einum nemanda eins vel
fyrir vikið.
Vilja mikla
_______handavinnu_________
— Þetta fyrirkomulag viljum
við gjarnan fá í öllum bekkjum
grunnskólans, það hefur komið
greinilega í ljós að nemendur
hafa sjálfir mikinn áhuga fyrir
því að hafa þetta syona, þau
vilja fá sem mesta kennslu í
handavinnugreinum, og kennari
í þessum greinum má helzt ekki
veikjast því þá getur hann
jafnvel skapað sér óvinsældir!
Hvernig líkar þér að fást við
unglingana, eru þeir eins óal-
andi og stundum er látið af?
— Nei, það eru þeir ekki og ég
held að þessi vandamál ungl-
inga, sem alltaf er verið að tala
um, séu fullt eins mikið vanda-
mál foreldranna sjálfra. Það
verður alltaf til eitthvert „hall-
ærisplan" og það ber vitanlega
meira á því í 100 þúsund manna
Þessi nemandi Júlíusar er
e.t.v. að saga eitthvert stykki í
jeppann, sem er næstum full-
smíðaður á bekknum hjá
peim. Ljósm. Kristján.
borg en í nokkuð hundruð
manna þorpi úti á landi. Það er
greiður aðgangur frá nágranna-
sveitarfélögum Reykjavíkur á
Hallærisplanið og þangað leita
unglingar jafnvel þótt þeirra
eigin heimabyggð hafi upp á
mjög margt að bjóða, þau leita
þangað sem eitthvað er að
gerast. Ég er sjálfur alinn upp
í sveit og var í skóla í smáþorpi
og við vorum ekki gamlir
piltarnir þegar við héldum að
við værum að fara á okkar
fyrsta fyllerí, en það var auðvit-
að miklu fremur einhvers konar
ærsl. Þannig held ég að þetta sé
enn í dag, auðvitað er til að
unglingar neyti áfengis og það
ekki lítið, en samt held ég það
vera í minnihluta og það hefur
áreiðanlega farið minnkandi
a.m.k. hér í Hvassaleitisskóla.
En þetta læra börnin heima, þar
fá foreldrarnir sér í glas áður en
haldið er í partý og þau alast
upp með það íTiuga að áfengi sé
fastur fylgifiskur hinna full-
orðnu g því leita þau eftir
áfenginu líka.
Vandamál
fullorðinna?
— Ég held því að þessi
áfengismál og það sem nefnt er
unglingavandamál sé miklu
fremur vandamál hinna full-
orðnu. Og það sem ég þekki bezt,
hérna í þessum skóla, þar hef ég
orðið þess var að bæði reykingar
og áfengisneyzla hefur farið
minnkandi. Sú tilhneiging er
alltof ríkjandi líka að skella
allri sök á skóla eða einhverja
opinbera aðila þegar rætt er um
unglinga, en til er líka nokkuð
sem heitir uppeldi og heimili og
ef eitthvað er öðruvísi en það á
að vera með unglingana, þá er
það oft um að kenna einhverjum
vanköntum á uppeldinu sjálfu.
Þess vegna held ég að um 80%
af því sem kallað er unglinga-
„Það
þótti
mér
helvíti
hart”
Finnbogi Pétursson fluttist til
ísafjarðar frá Hjöllum í Skötu-
firði 1942. Hann reri nokkrar
vetrarvertíðir frá ísafirði en
vann þess á milli í slippnum á
Torfnesi. Arið 1952 réðst hann
sem vélstjóri á togarann Sól-
borgu og var þar til 1956. Frá
1960 hefur hann starfað hjá
Hraðfrystihúsinu Norðurtanga
h.f., fyrst í fiskvinnu en síðan í
allskonar viðgerðum og smíðum.
Finnbogi hefur enga skóla-
menntun hlotið.utan 1 árs nám
í Reykjanesskóla. Þrátt fyrir
það hefur hann alla tíð verið
eftirsóttur maður til hvers
konar smíðavinnu og vélgæslu.
Við hittum hann að máli þar
sem hann er að vinna að
bátasmíði niður við Sundahöfn.
— Ég keypti þennan bát
Skúla fógeta ÍS 429 af trygging-
unum fyrir u.þ.b. 5 árum á
eittþúsund krónur. Báturinn er
upphaflega smíðaður af hinum
kunna bátasmið Fali Jakbossyni
í Bolungavík, sennilega 1916.
Þegar ég keypti bátinn var hann
mikið skemmdur eftir að hafa
rekið upp. Ég hélt satt að segja
ekki að þetta væri svona mikið
þegar ég byrjaði, en ég er búinn
að smíða nýtt nánast allt nema
botninn. Báturinn er 4 'k tonn
með lúkar fyrir 2—3 menn. Ég
keypti 48 ha. Perkins díselvél í
hann og vökvastýri -af nýjustu
gerð. Síðan þarf að kaupa
talstöð, dýptarmæli og gúmbát,
raflögn og ljósabúnað.
Ilvenær reiknarðu með að
sjósetja?
— Ég vonast til að vera
á sjó í lok júní á þessu ári.
Ilefur þú fengið aðstoð við
smíðina?
— Nei, ég hef unnið hvert
einasta handtak sjálfur og
borgað allt efni úr vasanum
jöfnum höndum, nema hvað
bankinn lánaði mér smávegis í
fyrra í skamman tíma. Annars
þótti mér það helvíti hart, að
Fiskveiðasjóður skyldi neita
mér afdráttarlaust um lán,
vegna þess að báturinn væri
upphaflega nokkuð gamall og
korhinn út af skrá, þótt engin
spýta sé lengur í honum upp-
runaleg.
Ilvaða veiðar ætlar þú svo að
stunda?
— Það er nú það. Smíðin
hefur nú bara verið tómstunda-
starf og ég veit ekki enn hvað
tekur við þegar báturinn er
kominn á sjóinn.
Hvenær hefur þú helst unnið
við þetta?
— I frítímum mínum að
sumrinu og í sumarfríinu.
Getur þú sagt okkur í stuttu
máli sögu Skúla fógeta?
— Já, Falur smíðaði bátinn
fyrir sig sjálfan og gerði hann
út í tvö ár. Síðan seldi hann
Sveini Jónssyni bátinn. Sveinn
gerði bátinn út á línu í nokkur
ár, en seldi síðan Kristjáni
Jónssyni síðar skólastjóra í
Hnífsdal. Kristján gerði bátinn
út á smásíld á sumrum. Síldina
seldi hann í beitu. Seinna
keyptu bræðurnir Brynjólfur og
Albert Jónssynir bátinn, en þeir
voru þá með tvo báta við
smásíldarveiðarnar. Var Skúli
fógeti aðallega notaður til að
flytja smásíldina úr lásunum,
sem vanalega voru í einhverjum
fjarðarbotninum í Inndjúpinu á
markað í sjávarplássunum, þar
sem nýveidd síldin þótti af-
bragðs beita. Þegar smásíldar-
veiðarnar liðu undir lok í kring
um 1950 lenti Skúli fógeti uppi
á kambi, þar sem hann var í
u.þ.b. 10 ár. Þá keypti Jóhannes
Bjarnason bátinn ásamt Eyjólfi
bróður sínum. Jóhannes var á
handfæraveiðum nokkur sumur
og fiskaði mjög vel. Hann lét
skipta um allan botninn í
bátnum, en skömmu síðar slitn-
aði Skúli úr legufærum í
Dokkunni og rak á land yfir á
Skipeyri. Síðan hefur hann legið
brotinn í nausti, þar til ég
keypti hann. Úlfar
Rætt vid Finnboga Pétursson á ísafirdi sem smíðar skip í frístundunum