Morgunblaðið - 07.05.1978, Qupperneq 17

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 7. MAI 1978
49
Texti: Aslaug Ragnars.
kíadimha. sem er eitt af mörg hundruð þorpum í Norður-Angóla, sem
i / Nordur-Angólu:
d fallnir -
ykurakrana á Kúbu?
Þríhöfóa
þursinn í Eþíópíu
aggirnar, en Agostino Neto getur
luðvitað ekki talizt annað en
silkihúfa, sem Kúbanir og Sovét-
menn, hinir raunverulegu valdhaf-
rr í landinu, skreyta sig með.
Kommúnistaríkin, undir sjálf-
iagðri forystu Sovétríkjanna, hafa
lotfært sér til hins ýtrasta
ístandið í hinum nýfrjálsu ríkjum
4fríku. Þar hefur krákureglan
.’erið í hávegum höfð — sú sitjandi
iveltur en fljúgandi fær. Sovét-
itjórnin hefur um langt skeið látið
iér mjög annt um þróunarríkin
ivonefndu, og hefur til dæmis sett
í stofn sérstakan háskóla í
Vloskvu — Lúmúmba-háskólann
— til að uppfræða efnileg ung-
menni frá þessum löndum, og
irangur þessarar ástundunar er
iú sem óðast að koma í ljós. Þegar
>vo bætist við að lýðræðisríkin í
/estri hafa orðið æ tregari til að
ikipta sér af gangi mála í hinum
lýfrjálsu ríkjum — hvort sem um
■r að ræða vopnasendingar eða
íeina hernaðaríhlutun — er ekki
að undra þótt kommúnistaríkin,
sem fúslega láta í té hvort tveggja,
hafi árangur sem erfiði.
Fyrir nokkrum vikum bárust af
því fregnir, sem telja verður
óvefengjanlegar , að Kúbumenn,
sem um þessar mundir eru þar um
25 þúsund talsins, hafi hafið
stórsókn gegn andstæðingum
stjórnar Netos í Angóla. Norman
Kirkham, þekktur brezkur frétta-
maður, fór ásamt skæruliðum
F.N.L.A. um þær slóðir í landinu
norðanverðu þar sem Kúbumenn
höfðu nýverið gengið berserks-
gang, og telur hann að í þessum
átökum hafi að minnsta kosti 70
þúsund óbreyttir borgarar látið
lífið. Arásir hafa verið gerðar á
hundruð þorpa. Þúsundir fjöl-
skyldna hafa misst heimili sín,
sem hafa verið brennd til grunna,
og tilheyrandi rán, ofbeldi og
nauðganir hafa f.v%gt í kjölfarið.
Ef til vill vekja þó fregnirnar um
brottflutning þúsunda unglinga
Framhald á bls. 37.
Segja má með sanni að
kúbönsku legíónirnar í Afríku
séu nokkurs konar þríhöfða
þurs. Raoul Castro hefur
manna mest lagt af mörkum
til að breyta því sem eitt sinn
var fjöldi skæruliðahópa í
Kúbu í fjölmennasta og full-
komnasta her í Suður-Ame-
ríku. Kúbanir eru um níu
milljónir talsins, en sam-
kvæmt nýlegum upplýsingum
Institute of Strategic Studies
í Lundúnum telur herinn á
Kúbu nú um 150 þúsund
manns. Kúbuher hefur yfir að
ráða 600 nýtízku sovétsmíðuð-
um brynvögnum og 220 orr-
ustuflugvélum, þar af 80 til 90
MIG-þotum, en auk þess 40
eldflaugum, svo eitthvað sé
nefnt af stássinu.
Sá, sem sér um daglegan
rekstur kúbanska herliðsins í
Arnaldo Ochoa. yfirmaður her-
afla Kúhumanna í Eþíópíu. sem á
sínum tíma stjórnaði valdatöku
MPLA í Angóla. Hver verður
næsti vettvangur hans?
Eþíópíu er vildarvinur Raouls,
Arnaldo Ochoa hershöfðingi
og aðstoðarhermálaráðherra í
stjórn Fidel Castros, en hann
er fertugur að aldri. Ochoa
barðist á sínum tíma með
Fidel og sveitum hans í
Maestra-fjöllunum á Kúbu,
hann var í broddi fylkingar
þegar Kúbanir útkljáðu bar-
áttuna um yfirráðin í Angólu
og hann kom með Fidel til
Eþíópíu í marz í fyrra og
settist þar upp — til að
skipuleggja hernaðaraðgerðir
Kúbumanna í Ogaden og nú
hefur honum verið falið að sjá
um Erítreu, eftir að þjóð-
frelsisfylkingin þar hafði eftir
17 árabaráttu náð héraðinu á
sitt vald.
Talið er að bækistöðvar
Ochoa séu í Addis Abeba og að
Raoul Castro. hróðir Fidels for-
seta. sem er sovétmenntaður
hernaðarsérfra'ðingur og hefur
haft úrslitaáhrif á skipulagningu
kúhanska hersins.
þær gisti jafnframt hinn
eiginlegi yfirmaður hans,
sovézki hershöfðinginn Vassilí
Ivanovits Petrov, einn reynd-
asti og áhrifamesti hernaðar-
sérfræðingur Sovétríkjanna.
Petrov var yfirmaður sovézku
sveitanna, sem á sínum tíma
stóðu í stappi við Kínverja við
Ússúri-fljót. Skömmu eftir þá
atburði var hann sæmdur
æðstu tignarmerkjum hersins
og fékk sæti í miðstjórn
sovézka kommúnistaflokksins.
Undanfarin tvö ár hefur
Petrov verið næstæðsti yfir-
maður landhers Sovétríkj-
anna og mun að öllum líkind-
um taka við yfirstjórn hans
eftir Ivan Pavlovskí, sem nú
er tekinn að gamlast, svo það
er engin smáræðis áherzla
sem af hálfu Sovétríkjanna er
lögð í framvinduna í Afríku.
Sovézki hershöfðinginn Vassilí
Petrov. sem er yfir og allt um
kring í Eþíópíu þessa dagana.
Jæja. hverja eigum við að frelsa næst?
irnir sér að húsi, sem er við hliðina
á moskunni, og veittust þar að
húsmóðurinni með barsmíð. Þeir
spurðu um húsbóndann og fengu
þau svör að hann væri ókominn úr
vinnunni. Þá tóku þeir þrjú börn
konunnar, röðuðu þeim upp við
vegg og voru í þann veginn að
skjóta þau þegar einn hermann-
anna tók af skarið og skipaði
félögum sínum að hafast ekki
frekar að. Þegar fólkið í bænahús-
inu fór að tínast út hafði það með
sér fjölda særðra. í nálægu
sjúkrahúsi var hinum særðu ekki
veitt viðtaka, en því bori við að
þetta væru stjórnleysingjar og
afturhaldssinnar, sem ynnu gegn
stjórn landsins. Afleiðingin varð
sú, að til viðbótar þeim 25, sem
féllu í moskunni, létust 10 manns
síðan af sárum sínum.
Og Hans Eerik heldur áfram
lýsingum sínum af þessari ógnar-
öld, en frásögn hans er býsna
sundurlaus og viðvaningslega rit-
uð, auk þess sem hún er greinilega
ekki skrifuð í einu lagi, heldur
jafnóðum og höfundurinn fær
vitneskju um atburðina.
Auk umdæmisfangelsanna eru
svo stóru ríkisfangelsin, sem eru
yfirfull af fólki. Á hverju kvöldi fá
fangaverðirnir þar í hendur nafna-
lista, og síðan er þeim í sjálfsvald
sett hvernig þeir fara að því að
losa sig við þá, sem þar eru
nafngreindir. Sumir lifa það að sjá
næsta dag renna, en aðrir eru
fluttir með vörubílum á fjölfarna
staði í borginni þar sem aftakan
fer síðan fram fyrir opnum
tjöldum. Á þennan hátt láta 100 til
150 manns lífið á hverju kvöldi.
Hvenær kemur röðin
að mínu barni?
Blóð streymir um göturnar.
Mæður eru miður sín af áhyggjum.
En áhyggjur eru auðvitaö ekki
rétta orðið þegar ein spurning
yfirgnæfir allt annað: Hvenær
kemur röðin að mínu barni, —
hvenær verður líkið af því látið
fyrir framan dyrnar hjá mér?
Blóðið á götunum er þykkt eins
og olía, og það hverfur ekki.
Stundum er settur miði við
eitthvað líkið þar sem segir: Því
miður, þessi mistök urðu vegna
rangra upplýsinga.
Á einum stað voru faðir, móðir
og elztu börnin öll handtekin, en
þrjú smábörn, öll undir sex ára
aldri, skilin eftir. Nágrannarnir
þora ekki að sinna þeini því að það
mundi jafngilda dauðadómi. Að
hjálpa þessum börnum væri undir
eðlilegum kringumstæðum sjálf-
sagt mannúðarverk kristins
manns, en hér væri það um leið
dirfskufull stjórnmálaaðgerð.
Þegar við förum fram hjá
Mexíkó-torginu sjáum við þrjú lík
og mikið af blóði. Hjá líkunum eru .
þessir venjulegu miðar, þegar við
konium að kirkjunni biður fólkið í
hljóði um leið og það snertir
kirkjuveggina með vörum sínum,
höndum og enni. Að guðsþjónustu
lokinni segir vinur minn mér frá
því að dóttir hans hafi verið tekin
höndum á föstudaginn var. 300
manns var varpað í hverfisfang-
elsið það kvöldið. Fólkið sat á
góifinu og ef einhverjum seig
blundur á brá varð hann umsvifa-
laust fvrir árás og úthrópaður sem
stjórnleysingi og valdníðingur. Af
þessum 300 voru að minnsta kosti
56 fjarlægðir og skotnir á götum
úti.
Guðsþjónusturnar í kirkjunum
ættu að vera í minningu þeirra,
sem allir sjá að verða ofbeidis-
mönnunum að bráð á götunum, en
hver þorir? Þegar ég kom frá
síðdegismessu sá ég að víða hafði
verið komið fvrir spjöldum með
áletruninni: „Blómstri rauð ógnar-
stefna“ — ásamt hótun til þess
húseiganda sem vogar sér að
fjarlægja veggspjald.
Þcgja og aka
milli samkvæma
í glæsibílum
Greinarhöfundur víkur síðan að
furðulegu skeytingarieysi þeirra
aðkomumanna í borginni, sem
daglega verða vitni að þessum
hörm ungum:
Fólkið hér í Eþíópíu spyr hvað
Framhald á bls. 46.
Mengistu ofursti. hinn 39 ára
gamli leiðtogi herforingjastjórn-
aTÍnnar í Eþíópíu. sem fær
fullkomin vopn og hernaðarráð-
gjöf frá Sovétríkjunum. pvnt-
ingameistara frá Austur-Þýzka
landi og herafla frá Kúbu. Ilvers
frekar getur nýfrjáls hyltingar-
leiðtogi óskað sér til að tryggja
alra'ði iireigann,a?
!