Morgunblaðið - 11.05.1978, Síða 11

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 11. MAÍ 1978
11
Verndun gamalla húsa
Miðbæjarskólinn
REYKVÍKINGAR hafa vafa-
laust veitt því athygli að unnið
hefur verið að viðgerð á Mið-
bæjarskólanum gamla. húsið
verið járnklætt að nýju og
gluggar bættir. Mörgum Reyk-
víkingum þykir vænt um þetta
hús. enda gengu þar öll börn í
bænum í skóla frá því húsið var
reist 1898 og fram til 1930.
þegar Austurbæjarskólinn tók
til starfa, og eftir það stór hluti
barnanna í bænum fram til
1969. er Menntaskólinn við
Tjörnina fékk húsið og var í
því til 1976. En síðan hafa
Námsflokkar Reykjavíkur ver-
ið þar til húsa og er unnið að
því að þar verði miðstöð full-
orðinsfræðslu í borginni f
framtíðinni.
Þetta veglega gamla skólahús
hefur borgin nú samþykkt að
vernda með friðlýsingu, þannig
að það haldi áfram að standa
óbreytt að utan og prýða um-
hverfi Tjarnarinnar. Húsið er
járnvarið timburhús, tvær hæð-
ir og kjallari. Það er mjög
veglegt, bæði að utan og innan,
hátt til lofts og skólastofur
bjartar, gangar breiðir og stiga-
hús mörg. Veggir hafa á seinni
árum verið klæddir tréplötum
og listum og virðist allt vera í
góðu standi, segir í úttekt
minjavarðar á húsinu vegna
friðlýsingarinnar. Norðan við
húsið er hlaðinn steingarður
upp að húsinu, en að sunnan-
verðu er lítill trjágarður.
Skólahúsið var reist árið 1898
á lóð úr Utnorðurvelli, sem
keypt hafði verið af Eiriki
Briem árið áður. Var það fyrsta
húsið, sem reist var austanvert
við Tjörnina. Knud Ziemsen
borgarstjóri segir í bók sinni
þar sem hann ræðir um merki-
leg tímamót í byggingarsögu
bæjarins, þegar torfbæirnir
hurfu og farið var að byggja
reisulegri hús: „Árið 1901 eru
íbúarnir rösklega tvöfalt fleiri
en 1880, en íbúðarhúsin um 70
færri. Hús Miðbæjarskólans var
fjögurra ára, þegar ég byrjaði
að mæla bæinn. Sú bygging
þótti ekkert smásmíði. Guð-
mundur Björnsson sagði að það
væri góðs viti, að Reykvíkingar
hefðu þor og þrek til þess að
reisa skólahús handa börnum
Miðbæjarskólinn hefur um 80 ára skeið haft stóru hlutverki að gegna í horginni. Nú hefur borgarstjórn samþykkt að vernda húsið með
friðlýsingu.
Þad var hugsað hátt, er
Miðbæ jarskólinn var byggður
sínum fyrir 80 þúsund krónur.
En hann lét þessa brýningu
fylgja: „Við verðum að hugsa
hátt og hugsa lengra en upp að
Skólavörðu.“
Tildrög þess að nýr barnaskóli
var reistur, voru þau að skóla-
húsið, sem reist hafði verið á lóð
hins gamla og vígt 1883, þar sem
lögreglustöðin gamla var á
horni Pósthússtrætis og
Hafnarstrætis, var orðið of lítið,
og jukust þrengslin með hverju
árinu. Var mikið um það rætt í
bæjarstjórn og 1898 voru menn
orðnir á eitt sáttir um það að
ekki þýddi annað en reisa nýtt
skólahús miklu stærra.
„Ekki leist ráðandi mönnum á
að byggja húsið úr steini," segir
í bók Árna Óla um gömlu
Reykjavík. „Þeir voru hræddir
um að steinhús mundi geta
hrunið í miklum jarðskjálfta.
Voru mönnum enn í fersku
minni hinir miklu jarðskjálftar
1896, og þótt ekkert tjón yrði af
þeim hér í bæ, voru menn
sannfærðir um að timburhús
mundu þola jarðskjálfta betur
en steinhús. Þessi er ástæðan til
þess að Miðbæjarskólinn var
byggður úr timbri." I fyrstu
voru aðeins aðalhús og norður-
álma ásamt leikfimihúsi, en
1907 var suðurálmu bætt við og
löngu síðar eða 1944 var byggð
hæð ofan á leikfimihúsið.
Barnaskólinn var vígður 10.
október með hátíðlegri athöfn,
sem fram fór í leikfimisal
skólans að viðstöddum lands-
höfðingja, amtmanni, rektor
lærða skólans, bæjarfulltrúum,
skólanefndarmönnum, auk
kennara skólans og um 300
skólabörnum og miklu fjöl-
menni bæjarbúa. Komst fjöldi
manns ekki inn.
Miðbæjarskólahúsið hefur
gegnt margvíslegu hlutverki auk
kennslu í borginni. Þar mun
meðal annars hafa verið haldin
árið 1907 ein veglegasta veizla á
vegum opinberra aðila, er Frið-
rik konupgur 8. kom til landsins
ásamt 40 dönskum ríkisþing-
mönnum, en Hannes Hafstein
stóð fyrir móttökum. Þá var
aðalveizlan í nýjum sal í Mið-
bæjarbarnaskólanum. Hafði
verið fenginn danskur dans-
meistari hingað áður til að
kenna m.a. nýjustu dansana og
konur skautuðu allar og voru í
hvítum kyrtlum, en þjónustu-
stúlkur í upphlut með hvítar
svuntur og skyrtur, sem eftir
það komust í tísku. En í
Miðbæjarskólaportinu voru
haldnir síðar margir og miklir
útifundir við ýmis tækifæri. Og
kosningar fara jafnan fram í
Miðbæjarbarnaskólahúsinu.
Miðbæjarskólinn er sem sagt
merkileg bygging, bæði sögulega
og byggingarsögulega, og hefur
gegnt stóru hlutverki í borginni
í nær 80 ár.
ík) sjá |kh) nijjasta

l HCH.. isaiaTíf
Iú
Tækni - eða tískunýj ungar, það nýjasta í
læknisfræði eða leiklist, það sem skiptir máli í
vísindum eða viðskiptum.
Það er í rauninni sama hverju þú vilt kynnast
- þú finnur það í Bandaríkj unum - þar sem
hlutimir gerast,
New York er mikil miðstöð hvers kyns lista,
þar eiga sér stað stórviðburðir og stefnumótim
í málaralist, leiklist og tónlist svo dæmi séu
nefnd.
Frá New York er ferðin greið. Þaðan er stutt í
sól og sjó suður á Flórida — eða í snjó í
Colorado.
Svo er einfaldlega hægt að láta sér líða vel við
að skoða hríngiðu fjölbreytilegs mannlífs.
New York — einn fjölmargra
staða í áætlunarflugi okkar.
ggggf16 Lonuim