Morgunblaðið - 12.05.1978, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 12. MAÍ 1978
Utgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Fréttastjórí
Auglýsingastjóri
Ritstjórn og afgreiðsla
Auglýsingar
Áskriftargjald 2000.00
j lausasölu
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Björn Jóhannsson.
Baldvin Jónsson
Aðalstræti 6, sími 10100.
Aðalstræti 6, sími 22480.
kr. á mánuði innanlands.
100 kr. eintakíð.
Yfirlýsing for-
sætisrádherra
Fyrir nokkrum vikum hvatti
Geir Hallgrímsson for-
sætisráöherra til þjóöarsáttar,
samstööu en ekki sundrungar,
í ræöu er hann hélt á Alþingi
við eldhúsdagsumræöur og
undirstrikaöi sérstaklega, að
endurskoðun á reglum um
veröbótaákvæöi launa mætti
ekki hafna, ef fram kæmu
skynsamlegar tillögur til úrbóta
í þágu láglaunafólks. í viðtali
við ríkisútvarþiö í fyrrakvöld
lýsti forsætisráðherra því síöan
yfir, að ríkisstjórnin væri reiöu-
búin til þess aö breyta lögum
um efnahagsráðstafanir frá því
í febrúar sl. til hagsbóta fyrir
hina lægstlaunuðu, ef aöilar
vinnumarkaðarins kæmu sér
saman um á hvern hátt unnt
yrði aö ná til þess fólks. Næöu
samningsaðilar samkomulagi
mundi ríkisstjórnin ekki standa
í vegi fyrir því, svo að vinnufrið-
ur yröi tryggður í landinu. í
ræðu, sem forsætisráðherra
hélt á aðalfundi Vinnuveitenda-
sambands íslands sl. þriðju-
dag, hvatti hann aðila vinnu-
markaðarins til samstarfs viö
ríkisvaldið með það markmið í
huga að ná fram kjarabótum til
láglaunafólks, sem hann taldi,
að væri fólk meö laun á bilinu
115—150 þús. kr. og yrði unnt
að breyta lögum, ef launþegar
og vinnuveitendur kæmu sér
saman um leiðir aö þessu
marki.
í viðtali viö dagblaðið Tím-
ann í gær tekur Ólafur Jóhann-
esson dómsmálaráðherra í
sama streng og segir, að
ríkisstjórnin sé vissulega opin
fyrir því, að gerðar veröi
breytingar á 2. gr. efnahags-
laganna, sem hafi það aö
markmiði, að verðbætur á laun
allt aö 150—160 þús. kr. verði
óskertar.
Dómsmálaráðherra
sagði jafnframt, aö æskilegt
væri að fá það fram hjá aðilum
vinnumarkaðarins, hvort það
mundi hjálpa til að leysa þessa
deilu, ef ríkisstjórnin tæki
þarna frumkvæöi.
Þessar yfirlýsingar forsætis-
ráðherra og dómsmálaráð-
herra taka af öll tvímæli um, aö
ríkisstjórnin er reiðubúin til
þess að leggja sitt af mörkum
til að skapa frið á vinnumark-
aðnum og bæta hag þeirra,
sem við lægst laun búa. Eftir
aö þessi afstaða liggur fyrir
með afdráttarlausum hætti
hlýtur næsta skrefið að vera
hjá aðilum vinnumarkaöarins
og er þess aö vænta, að
fulltrúar verkalýðssamtaka og
vinnuveitenda leggi nú áherzlu
á að finna þær leiðir til
samkomulags, sem forsætis-
ráðherra talar um og greiöa
þar með fyrir þjóðarsáttum í
þeim kjaradeilum, sem staðið
hafa yfir undanfarna mánuði.
Framkvæmdir í
dagvistunarmálum
Ilok þessa árs er talið, aö
um 48% barna á for-
skólaaldri í Reykjavík muni
eiga kost á dvöl á dagvistunar-
stofnun, en fyrir 4 árum var
þetta hlutfall 32%. Á síðustu
fimm árum hefur verið gert
mikið átak í byggingu dagvist-
unarstofnana og hefur Reykja-
víkurborg varið til bygginga
þeirra á þessu tímabili um
1400 millj. kr. miðaö við
núgildandi verðlag. Á árunum
1974 — 77 voru teknar í notkun
í Reykjavík 7 nýjar dagvistun-
arstofnanir með rými fyrir um
480 börn og á þessu ári verða
teknar í notkun tvær slíkar í
viðbót með samtals rými fyrir
127 börn. Þá hafa á þessu
tímabili veriö endurbyggðar
þrjár dagvistunarstofnanir,
sem að öðrum kosti hefði orðið
aö leggja niður.
í viðtali viö Morgunblaðið í
gær skýrir Markús Örn Ant-
onsson, borgarfulltrúi Sjálf-
stæðisflokksins, frá því aö
félagsmálaráð hafi samþykkt
teikningar og staösetningu 4
nýrra dagvistunarstofnana,
jggja í Seljahverfi, einnar við
gissíðu og einnar við
öndubakka, sem muni koma
a eft'r þeim þremur stofnunum,
sem byrjað verður á á þessu
ári og lokið verður við á því
næsta. Markús Örn segir enn-
fremur: „Við vonum, að með
jöfnum framkvæmdahraða sé
alls ekki óraunhæft að ætla, aö
þaö takist að fullnægja þörfum
forgangshópanna á dagvistun-
arrýmum á næstu 4—5 árum.
Borgarfulltrúinn skýröi enn-
fremur frá því, að nú væru um
440 börn á biölista forgangs-
flokkanna, en þar er um að
ræða einstæða foreldra, náms-
fólk og fjölskyldur, sem eiga
við sérstök vandamál að
stríða, en rúmlega 1200 börn
eru á leikskólabiðlista, þar af
nokkur hluti, sem enn hefur
ekki náö 2ja ára aldri.
Þær samfélagsbreytingar,
sem orðiö hafa á undanförnum
árum og áratugum er báöir
foreldrar hafa í auknum mæli
leitað út til vinnu hafa kallað á
auknar framkvæmdir á þessu
sviöi. Með því myndarlega
átaki, sem gert hefur verið á
undanförnum árum hefur
Reykjavíkurborg komið til
móts við þarfir og óskir borg-
arbúa. í framkvæmdum og
þjónustu í dagvistunarmálum
hefur Reykjavík jafnan haft
forystu og aðrir fylgt í kjölfariö.
Viðbrögd
MORGUNBLAÐIÐ leitaði í gær umsagnar nokkurra forsvarsmanna
ingu Geirs Hallgrímssonar forsætisráðherra, sem sagt var frá í blaðir
búin til þess að beita sér fyrir lagabreytingu, ef aðilar vinnumar
þess að bæta kjör hinna lægst launuðu. Fara svör þeirra hér á ef
Hallgrímur
Sigurðsson:
„Mikið bil á
milli skoðana
forsætisráð-
herra og
verkalýðs-
hreyfingar”
HallKrímur Sigurðsson, for-
maður Vinnumálasambands sam-
vinnufélaganna, hafði eftirfarandi
að segja:
„Það verður sáttafundur á föstu-
dag og þá verður væntanlega látið
reyna á það hvort hægt er að ná
samkomulagi. Persónulega hef ég
ekki trú á því að þetta gangi
saman í einum hvelli og mér
virðist sem mikið bil sé milli
skoöana forsætisráðherra og
verkalýðshreyfingarinnar."
Magnús L.
Sveinsson:
„Spor í
rétta átt”
Magnús L. Sveinsson, varafor-
maður Verzlunarmannafélags
Magnús L. Sveinsson
Reykjavíkur og formaður samn-
inganefndar félagsins, sagði:
„Eg fagna þessari stefnubreyt-
ingu ríkisstjórnarinnar og tel að
þetta sé spor í rétta átt. Ég hef
haidið því stöðugt fram frá því er
lögin voru sett, að enda þótt
nauðsynlegt hafi verð að gera
ráðstafanir í efnahagsmálum, þá
réttlætti þaö ekki, að vegið væri að
þeim launatöxtum, sem almennu
verkalýðsfélögin sömdu um 22.
júní.
Ég vil hins vegar benda á það í
samhandi við laun verzlunar- og
skrifstofufólks, að það fólk hefur
alimikla sérstöðu í þessum málum,
þar sem opinberir starfsmenn
hafa gert kjarasamninga við
ríkisvaidið, sem byggðir eru á
upplýsingum um raunverulegar
launagreiðslur á hinum almenna
vinnumarkaði, þar sem félagsfólk
VR vinnur. Launataxtar BSRB
fyrir samsvarandi störf og við
höfum samið fyrir eru frá 10 til
60'7< hærri en okkar taxtar. Það
verður ekki til lengdar hægt að
una við slíkan ójöfnuð og órétt-
læti.“
Ólafur
Jónsson:
Engin yfir-
lýsing fyrr
en eftir samn-
inga&md í dag
Morgunbiaðið leitaði í gær
umsagnar forráðamanna Vinnu-
veitendasambands Islands um
yfirlýsingu forsætisráðherra, sem
birt var í blaðinu í gær, um að
ríkisstjórnin væri tilbúin til þess
Snorri Jónsson
að breyta lögunum um efnahags-
ráðstafanir — ef aðilar vinnu-
markaðarins kæmu sér saman um
á hvern hátt unnt yrði að tryggja
láglaunafólki kjarabætur. Ólafur
Jónsson, forstjóri Vinnuveitenda-
sambandsins, sagði að á fundi í
gærmorgun hefðu vinnuveitendur
rætt málið og hefði þar verið
samþykkt, að sambandið myndi
ekki gefa yfirlýsingu um málin,
fyrr en að loknum samningafund-
um, sem haldnir væru í dag.
Samningafundur með vinnuveit-
endum og ASI er boðaður klukkan
14 og með Verkamannasamband-
inu klukkan 16.
Snorri
Jónsson:
„Þetta
er allt
skilyrt. . .”
„Það þarf nú líklega tvo til þess
að svara því,“ sagði Snorri Jóns-
son, varaforseti Alþýðusambands
íslands, í samtali við Morgunblað-
ið í gær er það spurði hann, hvað
honum fyndist um yfirlýsingu
Geirs Hallgrímssonar, forsætis-
ráðherra, sem birt var í blaðinu í
gær. „Þetta er allt skilyrt hjá Geir
— skilyrt um að aðilar vinnu-
markaðarins komi sér saman."
„Okkar afstaða hefur verið alveg
klár,“ sagði Snorri, „og hún hefur
margoft komið fram. Krafa okkar
stendur enn — samningana í gildi.
— Við hins vegar höfum lýst því
yfir að við lokum engum leiðum,
en teljum að atvinnurekendurnir
eigi að konia með einhverjar
tillögur og hugmvndir á móti. Við
Alþjóðadagur hjúkrt
í DAG. 12. maí. er alþjóðadagur hjúkrun-
aríra‘ðinga. en þessi dagur heíur verið
valinn sem slíkur þar sem hann er
faAingardagur Florence Nightingale.
Alþjóðasamhand hjúkrunarfræðinga var
fyrsta alþjóðlega stéttarsamband
kvenna. stofnað 1899. og tolur nú yfir
eina milljón meðlima frá 87 löndum.
Iljúkrunarfclag Islands gerðist aðili að
samhandinu árið 1933.
Aljjjóðasamband hjúkrunarfræðinga
hefur gefið út kjörorð dagsins: Bættar
aðstæður hjúkrunarfræðinga — lykill að
betri heilsugæzlu og hjúkrun. Telur
sambandið að hjúkrunarfræðingar séu
mikilsverðir þátttakendur í mótun heil-
brigðisþjónustu hvers lands, að öllum
hjúkrunarfræðingum beri skylda til að
stuðla að bættri heilbrigðisþjónustu í
samvinnu við aðrar heilbrigðisstéttir og að
það sé til almenningsheilla að laða sem
flesta hjúkrunarfræðinga til starfa.
í samantekt frá Hjúkrunarfélagi ís-
lands kemur m.a. fram að heimildir um
hjúkrunarmál frá fyrri tímum eru fremur
fátæklegar en sumir hafi nefnt
Kvæða-Onnu, sem uppi var á tímabilinu
1390—1440, fyrstu hjúkrunarkonuna á
Íslandi. Hjúkrunarfélag Reykjavíkur var
slofnað árið 1902 og hafði það einkum með
hjúkrun í heimahúsum að gera og var það
lagt niður 1937. Árið 1915 var Hjúkrunar-
félagið Líkn stofnað og var ntarkmið þess
auk hjúkrunar í heimahúsum að efla
almenna heilsuvernd m.a. ungbarnavernd
og lagðist félagið niður er Heilsuverndar-
stöð Reykjavíkur tók til starfa.
íslenzkri hjúkrunarstétt var það metn-
aðarmál, segir í samantektinni, að hafa