Morgunblaðið - 17.05.1978, Blaðsíða 46
26
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 17. MAÍ 1978
Knattrekstur og leikbrellur
Sérhverjum leikmanni í nútíma knatt-
spyrnu er nauðsynlegt að hafa góð tök á
knattrekstri og leikbrellum. Með sterkri
gæslu mótherja takmarkast það svæði sem
við höfum og um leið sá tími er við höfum
knöttinn undir okkar stjórn. Við lendum því
oft í þeirri aðstöðu að sendingamöguleiki er
okkur lokaður, svo eina ráðið til að komast
fram hjá mótherjanum er að rekja knöttinn
að honum og „leika á hann“.
Knattrekstur
Þegar talað er um knattrekstur er honum
oft skiþt í tvo hluta:
1. Knattrak (hægt knattrak)
2. Hlaup með knött (hratt knattrak)
í fyrsta lagi er knattrak þar sem við
rekjum knött fremur hægt (ekki mestur
hraði) að ákveðnu marki, m.a. til að ná betri
staðsetningu með knöttinn á vellinum eða
að finna bestan sendingamöguleika. En hið
seinna, eða að hlaupa með knöttinn (hratt
knattrak) er hann knúinn áf. am með miklum
eða mestum hraða.
Tækni þessara tveggja atriöa er í
meginatriðum það sama. Við komum
knettinum á hreyfingu með litlum og
mjúkum snertingum, líkist því að ýta við
honum, þó svo að þessar snertingar tilsvara
raunar sþyrnum. Bolurinn er frekar álútur,
fætur vel bognir, heldur meira en í venjulegu
hlaupi og sjóninni beint fram völlinn (2—5
m fram fyrir knöttinn). Leikmaður hefur þá
bæði knött og næsta umhverfi innan
sjónmáls. Athugið að festa ekki augun um
of á knettinum, heldur að bera höfuðið hátt.
Gott getur verið að horfa á knöttinn um leið
og hann er snertur en síðan að líta upp.
Mynd 64 sýnir m.a. líkamsstöðuna við
knattrak með innanverður fæti.
1. Með innanverðum fæti.
2. Meðristinni.
3. Með utanverðum fæti.
Athugiö vel stöðu líkamshlutanna á
myndunum við æfingarnar hér á eftir.
Knattrakið æft
1. Æfið sjálf hægt og hratt knattrak.
Notið bæði hægri og vinstri fót og allar 3
aðferöirnar. Reynið að halda knetti eins
nálægt fótum og hægt er, missið hann ekki
of langt frá ykkur.
2. Viö rekjum knöttinn að ákveðnu merki
(10—15 m) með vinstra fæti og til baka með
hægri. Mynd 65.
3. Sama fyrirkomulag og við æfingu 2, en
nú er knötturinn rakinn innan og utanfótar
til skiptis, í hvert skipti og fóturinn er færður
fram, athugið vel að spyrna knettinum ekkí
of langt frá ykkur heldur að „ýta“ honum
mjúkt áfram. Sjá mynd 66 um þetta atriði.
Knatt-
spyrnu-
þættir
Janus Gudlau^sson tók sainan
4. Leikmenn rekja knött í ákveðinn hring.
Hér er aöeins notaður innanverður fóturinn,
sbr. mynd 67.
5. Sama æfing og 4, en nú er rekiö með
utanveröum fæti sbr. mynd 68 sýnir okkur.
6. „Knöttur rekinn í áttu“, og bæði notuð
innanverður og utanverður fótur sem og
ristin. Sjá mynd 69.
7. Nú æfa nokkrir saman í hóp. Einn
stjórnar hreyfingum, hinir fylgja stefnu hans
sbr. mynd 70. Hér verðið þið því að líta uþp
öðru hvoru.
8. Hópur leikmanna rekur knött á af-
mörkuðu svæði, t.d. í markteig miðjum
hringnum eða helmingi hans. Leikmennirnir
mega ekki rekast á og missa stjórn á
knettinum. Þessi æfing krefst tilfinningar
fyrir knettinum og einnig að leikmenn líti
öðru hvoru upp og átti sig á hreyfingum
hinna leikmannanna, sbr. mynd 71.
Mynd 71
Knettinum skýlt
fyrir mótherjanum
Viö veröum einnig að læra að skýla
knettinum fyrir mótherjanum samfara
knattrakinu. Ef mótherjinn hleypur vinstra
megin við þig, þá leikum við knettinum með
hægra fæti (utanfótar), og svo öfugt ef
mótherjinn fer hægra megin. Leikmaður
skal alltaf gæta þess að hafa líkamann milli
knattarins og mótherjans, sbr. mynd 73
sýnir okkur.
9. Knattrak æft með mótherja eins og lýst
var hér að framan. Mótherjinn færir sig til
skiptis sitt hvorum megin við leikmanninn,
sbr. mynd 72 sýnir okkur.
10. Einn á móti einum. Þetta er góð æfing
viö að þjálfa uþp tæknina við að skýla
knettinum. Æfið ykkur á afmörkuðu svæði.
Sjá mynd 73.
Knattrekstur meö leikbrellum
(gabbhreyfingum) — Einleikur —
Þetta er eitt af þeim tækniatriðum sem ■
hvað mest heillar leikmenn og ekki síður
áhorfendur — ef vel er framkvæmt. Tækni
einleiksins er samantvinnað af knattrekstri,
viðbrögðum og stöðvunum, snúningum,
vindum og fótsveiflum og síðast en ekki síst
gabbhreyfingum. Að skýla knettinum rétt er
enn meira áríðandi nú en í knattrekstrinum.
Grunntækni
Til að ná góðum tökum á knattrekstri með
leikbrellum, einleik, verðum við að hafa góð
tök á gabbhreyfingum. Með gabbhreyf-
ingum tælum viö mótherjann til rangra
viðbragða. Við verðum að framkvæma
gabbhreyfinguna vel og rólega í upphafi,
eða þannig að mótherjinn fái tíma til að
ánetjast. Síðan kemur hin fyrirhugaða
hreyfing — leyftursnöggt, svo mótherjinn
situr eftir. Þetta virðist ekki flókið, en það
krefst títímasetningar og réttrar fjarlægðar
frá mótherja, auk góðrar knattmeðferðar.
Áður en við tökum fyrir nokkur mismun-
andi afbrigði varðandi leikbrellur — einleik,
getur verið gott að fara í nokkrar æfingar
er sýna okkur þjálfun gabbhreyfinga.
Æfingar:
1. Eltingaleikur á litlu og afmörkuðu
svæði, mynd 74.
2. Hlauþið milli prika sem sett eru upp í
einni röð, sbr. mynd 75 sýnir okkur.
3. Stokkið á milli hringja eins og mynd 76
sýnir okkur. Leogja eða stytta má bil milli
Nokkrar leikbrellur
1. Ein auöveldasta leiðin viö aö leika á -
mótherjann er einfaldlega að breyta
hraðanum í knattrekstrinum. Leikmaður
rekur knöttinn, læst ætla aö stööva, en
tekur þess í stað snöggt viðbragð með
knöttinn, mynd 77.
2. Tveir leikmenn hlauþa samhliða, sbr.
æfing 1. Sá sem rekur knöttinn læst ætla
að spyrna aftur fyrir sig með hælnum, en
þess í stað flytur hann fótinn yfir knöttinn
og dregur hann áfram með snöggum rykk.
Mótherjinn situr eftir. Sjá mynd 78.
3. Skotbrellan er algengt bragð í leik.
Leikmaður lyftir fætinum, líkt og hann búi
sig undir að skjóta. Mótherjinn reynir að
hindra fyrirhugað skot og lyftir öðrum
fætinum (þungi hans því á öðrum fæti).
Mynd 79
Þetta hagnýtir sóknarleikmaðurinn sér, og
rekur knött fram hjá varnarmanninum (þeim
megin sem stuðningsfóturinn er). Mynd 79
sýnir okkur áöurnefnt atriði.