Morgunblaðið - 21.05.1978, Blaðsíða 8

40 MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 21. MAI 1978

Félagsstarf eldri
borgara í Reykjavík
Yfirlits- og sölusýning
Eins og undanfarin ár, veröur efnt til yfirlits- og
sölusýningar á þeim fjölbreyttu munum, sem
unnir hafa veriö í félagsstarfi eldri borgara á s.l.
starfsvetri aö Noröurbrún 1 og Hallveigarstööum.
Sýningin veröur haldin aö Noröurbrún 1, dagana
27. og 28. maí og er opin frá klukkan 13:00 —
18:00 báöa dagana.
Enginn aðgangseyrir.
Félagsmálastofnun Reykjavíkurborgar.
Nemenda-
samband
Menntaskólans
á Akureyri
heldur HÓF AÐ HÓTEL SÖGU föstu-
daginn 2. júní. Hófiö hefst meö
boröhaldi kl. 19.30.
□ Ræöumaöur kvöldsins: Hjörtur
Pálsson, dagskrárstjóri.
□ Söngur og dans til kl. 2.
□ Aögöngumiðar og borðapantanir á
Hótel Sögu miövikudaginn 31. maí
og fimmtudaginn 1. júní frá 5—7.
□ Fjölmennum!
Stjórnin.
B0RG * BECK
Orginal kúpplingar
®naust h.t
SífcwrmHTr-7^9.
Sími: 82722
Búizt er við frekara blóðbaði
í Kabul en þótt kommún-
istastjórnin þykist nokkurn
verinn föst í sessi óttast hún
uppþot.
I stjórnarbyltingunni 27. apríl
lét helmingur lífvarða Daouds
hins látna forseta lífið á tveim-
ur sólarhringum og eftir lifa um
200. Lægstu tölur um þá er
taldir eru hafa látið lífið eru í
kringum 4000 en líka er talið að
allt að 10000 af stuðningsmönn-
um Daouds hafi fallið.
Fótgönguliðssveitirnar í
kringum Kabul, sem börðust
fyrir forsetann voru fljótt yfir-
bugaðar af sovézkum skrið-
drekasveitum og með sprengju-
árásum flughers Afgahnistan.
Þegar Daoud forseti og bróðir
hans Naeem neituðu að sverja
herbyltingarráði hollustueið
voru þrjátíu meðlimir fjölskyldu
forsetans brytjaðir niður í
vélbyssuskothríð. í frásögu af
dauða þeirra í útvarpinu í
Kabul, var fullyrt að þau hefðu
barist áfram þrátt fyrir umsátr-
ið.
Nýja stjórnin er vinstri sinn-
uð og án efa í tengslum við
Búist er við því að nýju
stjórnvöldin skeri upp herör
gegn þessum bandamönnum
Daouds og þá má reikna með
þrjátíu þúsund fórnarlömbum
en þótt hreinsanir nái aldrei
þeirri tölu má reikna með að
nokkur hundruð mannslífum
verði fórnað á altari nýrrar
stjórnar, sem á við svipuð
baksviðsvandamál að stríða.
Aðeins þrír ráðherranna eru úr
hernum, hitt eru menntamenn.
Fortíð Nur Mohammed
Tarraki er einkennileg fyrir
kommúnistaleiðtoga. Hann var
blaðafulltrúi Afgahnistan í
Washington á sjötta áratugn-
um. Þegar hann sagði stöðu
sinni lausri þar vegna óánægju
með einvaldsstjórnina gerðist
hann túlkur við bandaríska
sendiráðið í Kabul. Hæfileikar
hans þykja helzt liggja í ljóða-
gerð.
Hvernig nýju stjórnvöldunum
tekzt að yfirvinna ættardeilur,
klíkuskap og innanflokkaskoð-
anaágreining, á eftir að koma í
ljós. Kannski munu sovézk áhrif,
gegna hlutverki sáttamiðlarans.
A meðan Daopd var við
fyrirskipun Daouds forseta um
handtökur sjö leiðtoga komm-
únistahreyfingarinnar, þ.á.m.
Tarrakis hafi leitt til þess að
gripið var til skjótra aðgerða.
Herinn hefur líklega átt von
á hvað til stóð og var því
viðbúinn að grípa til skjótra
aðgerða. Byltingunni sjálfri var
hins vegar stjórnað af tveimur
gamalreyndum samsærismönn-
um. Abdul Qadir offursta og
Mohammed Aslam ofursta og
yfirmanni skriðdrekasveitanna.
Þeir björguðu nýju leiðtogunum
frá bráðum bana og hlutu
ráðherraembætti að launum. Ef
styrkleiki og tímaáætlun
byltingarinnar kom á óvart þá
gerði blóðbaðið það ekki síður.
Skriðdrekaflökin umhverfis
forsetahöllina og tættar fram-
hliðar nálægra bygginga bera
þess vott hvað átt hefur sér stað
og að her Daouds reyndi að
verjast.
Niðurstöður eru augljóslega
þær að mið-Asíu stjórnmálin
eru gerbreytt. Iranskeisari hef-
ur eignast víðsjárverðan ná-
granna, Pakistanir verða að
enduríhuga tengsl sín við Kabul
Mið-Asíu stjórnmál
gerbreytt eftir
byltinguna í Kabul
Moskvu. Nýji forsetinn, opinber-
lega titlaður forsætisráðherra
og yfirmaður ríkisins, heitir
Nur Mohammed Tarraki, fyrr-
um aðalritari Chalq komm-
únistahreyfingarinnar.
Ráðherrarnir allir, tuttugu
talsins, eru flestir flokksbræður
nýja forsetans eða tilheyra
andstöðuflokknum Parcham,
þótt allur skoðanaágreiningur
virðist hafa verið kveðinn í
kútinn.
Samkvæmt undirtektum
borgara í Kabul hafa þeir ekkert
á móti nýju stjórnvöldunum.
Meðan Daoud var við völd ríkti
algert einræði í landinu.
Stjórnmál í þessu mið-Asíu
ríki hafa yfirleitt oltið á ágrein-
ingi milli ættflokka og einstakl-
inga í stað hægri og vinstri afla.
Daoud forseti komst til valda
1973 eftir að hann hafi steypt
mági sínum konunginum af
stóli. Hann kom bæði vinuÁi
sínum og vandamönnum í
áhrifastöður.
stjórnvölinn, lék enginn efi á því
að herinn var þjálfaður af
Rússum, sem einnig sáu um
vopnabúnaðinn. Stjórnmála-
stefna Daouds var í svipuðum
dúr og tíðkast austan Evrópu-
tjaldsins. Og Tarraki er enn
háðari Rússum.
Allt bendir til að Sovétstjórn
hafi staðið á bak við stjórnar-
byltinguna. Það sýna meðal
annars tíðar ferðir út og inn í
sendiráðið sovézka í Kabul á
meðan á byltingunni stóð.
Áreiðanlegar heimildir segja
frá því hvernig hersveitir í
Afghanistan voru sérþjálfaðar
af sovézkum sérfræðingum.
Fæstir trúa jafnframt að
sprengjuárásin á forsetahöllina
hafi verið framkvæmd af inn-
lendum flugmönnum.
Ef sovézka sendiráðið skipu-
lagði byltinguna ekki, studdi
það hana alla vega um leið og
hún brauzt út. Flestum kom þó
á óvart hvaða tími var valinn til
hennar en líkur benda til að
og Bandaríkin hafa nú orðið
vitni að því hvernig sovézk áhrif
tengja anga sína stöðugt nær
Indlandshafi og Persaflóa.
Stærstu breytingarnar eiga
enn eftir að líta dagsins ljós.
Sovétríkin, Kúba, Búlgaría og
Indland voru fyrst til að viður-
kenna nýju stjórnina í Kabul og
Bretland sem Bandaríkin eru
heldur ekki í vafa um styrkleik
hennar. En vissulega tekur það
tíma fyrir nýju stjórnina að
festa sig í sessi áður en hún
hefur róttækar breytingar.
Sú Kabul er Daoud stjórnaði
er með mjög evrópskum brag,
konur ganga ekki með blæjur á
götunum eins og í nærliggjandi
múhameðstrúarlöndum.
Göturnar eru upplýstar af ljósa-
skiltum næturklúbba og verzl-
ana, sem þekkist t.d. ekki í
Pakistan.
Um þessar mundir er borgin
enn hálf lömuð en ýmsir óttast
að rólegheitin haldist ekki mjög
lengi.