Morgunblaðið - 21.05.1978, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 21. MAI 1978
49
Upplýsingar um lönd og lýði sem þig kynni
að langa að heimsækja á bílnum þínum
þegar þú færir kvíarnar út fyrir hringveginn
Tyrhland
Skömmu eftir að komið er yfir
búlgörsku landamærin, um 80 km
frá júgóslavneska bænum Nis,
liggur vegurinn yfir Dragoman
skarðið, sem er hið versta yfirferð-
ar, fullt af nibbum á veginum og
stórum holum. Sem betur fer varir
þetta ástand vegarins aðeins um 15
km, en eftir það tekur við góður
vegur um alla Búlgaríu. Gistihúsin
í búlgörskum borgum virðast alltaf
vera yfirfull, jafnvel í Sofía, og
mótel virðast fleiri en hótel.
Búlgarskar ferðaskrifstofur hafa
lista yfir gististaðina, og þannig
getur maður þó altént krækt sér í
herbergi í einkaíbúð einhvers
búlgara. Eftir að hafa ekið í fjóra
daga t.d. frá Ostende í Hollandi, er
maður loks kominn til Edirne á
tyrknesku landamærunum, þaðan
eru 195 km til Istanbúl og það er
góður malbikaður vegur alla leið-
ina. Þrennt ber sérstaklega að
varast í Tyrklandi: það er að éta
piparrót, sem oft er borin fram með
snapsi, því þessi blanda getur
hreinlega splundrað á manni
hausnum; annað er að aka að
næturþeli, því mörg ökutæki aka
þar um Ijóslaus og tálmanir, sem
settar eru upp við viðgerðastaði á
vegum úti eru líka Ijóslausar; hið
þriðja sem ber að varast í Tyrk-
landi er bilun í bílnum. Enda þótt
næstum allir tyrkneskir benzínaf-
greiðslumenn eiga sér lítinn
frænda, sem stundar bílaviðgerðir,
þá þarf bíleigandinn samt að panta
sjálfur og flytja inn frá V-Evrópu
alla þá varahluti, sem nota þarf til
viðgerðarinnar, ef um meiri háttar
bilun á bílnum er að ræða. Þetta
kostar óheyrilegt pappírsstríð, og
biðtíminn eftir varahlut er sjaldan
skemmri en tvær vikur!
Þýzkaland
Það er hægur vandi og fyrirhafn-
arlítið að aka á þýzku hraðbrautun-
um, Autobahnen, til allra helztu
borga í Vestur-Þýzkalandi. Maður
fylgir bláu og hvítu skiltunum og
ekur svo viðstöðulaust, hvort sem
maður er á leið frá Hamborg til
Munchen eða frá belgísku landa-
mærunum eða þeim hollenzku til
Berlínar. Þýzku hraðbrautirnar
liggja um landið þvert og endilangt.
Það er engum sérstökum erfiðleik-
um bundið að aka á Autobahnen,
nema hvað maður gætir þess að
halda sig í hæfilegri fjarlægð frá
þessum risavöxnu flutningabílum,
sem aka allar götur milli Suður- og
Norður-Evrópu, og halda sig á
miðakreininni á Autobahnen í
Þýzkaiandi. Hins vegar er ekki
hægt að mæla beinlínis með því að
aka hinar fjölfarnari Autobahnen í
rökkri eða á næturþeli, nema vita
alveg upp á hár, hvert ferðinni væri
heitið. Þegar skipt er um akrein á
Autobahnen, er viturlegt að gefa
það til kynna með allgóðum fyrir-
vara, því það er sannarlega ekkert
spaug að ætla sér að skjótast
snöggvast yfir á aðra akrein og vita
svo hraðskeiðan Mercedis á hælum
sér. Sóldýrkendur, sem eru á leið
suður eftir í leit að betra veðri,
ættu að skyggnast um eftir útskot-
unum á Autobahnén, þar sem
maður getur hvílt sig fyrir næsta
áfanga, og einnig ættu þeir að hafa
augun hjá sér og taka eftir
heilsuræktarstöðvunum merktum
„Trimm dich!“ — skiltum. Þetta eru
staðir þar sem hægt er að stanza
og gera ýmsar líkamsæfingar á
rimlum og hringjum og hreinsa
bílrykið úr lungunum. Benzínstöðv-
ar eru merktar með góðum fyrir-
vara með „T“ og kaffihús og
veitingahús með „R“. Það er
skynsamlegast að taka stefnuna
beint á miðbæinn í öllum stærri
þýzkum borgum; miðbærinn er
merktur greinilega með skiltum og
örvum „Stadtmitte". Þar er auð-
veldast að leggja bifreiðinni nálægt
aðaltorginu, annaðhvort við stöðu-
mæli eða þá á margra hæða
bílastæða-húsum. Fyrir umferða-
brot getur maður átt á hættu að
verða sektaður á staðnum og
krafinn um allt að 5200 króna (40
DM) greiðsla í sekt. Hafa ber
tryggingarskírteini bifreiðarinnar,
ökuskírteinið og vegabréfið ávallt
við höndina, því að vegalögreglan á
það oft til að stöðva bílana og
spyrja um þessa pappíra. Þýzka
vegalögreglan er kurteis í fram-
komu en mjög nákvæm í starfi, og
lögreglumönnunum getur skotið
upp á hinum ólíklegustu stöðum
eins og á einhverjum hliðarvegi
langt uppi í sveit. Ef maður er
gripinn af lögreglunni fyrir eitt-
hvað brot en hefur ekki handbær
þýzk mörk, þá er yfirleitt hægt að
skipta erlendri mynt á næstu
járnbrautarstöð, ef svo vill til, að
bankar eru lokaðir. Gjaldeyrissöl-
urnar á járnbrautastöðvunum opna
kl 7 á morgnana og hafa a.m.k. opið
til 8 á kvöldin. Umferð, sem kemur
frá hægri hefur réttinn alls staðar,
nema þegar ekið er inn á hrað-
brautirnar, og á hringtorgum hafa
þeir réttinn, sem eru að koma inn
á torgið eða hringkeyrsluna, en þeir
sem eru þar fyrir hafa biðskyldu,
nema annað sé tekið fram. Það ber
að aka fram úr sporvögnum og
rafknúnum strætisvögnum hægra
megin. Vegabréfsáritun með ferða-
leyfi til Berlínar er veitt á sérstök-
um eftirlitsstöðvum við landamæri
Vestur- og Austur-Þýzkalands og
kostar 10 mörk fyrir ferðina fram
og aftur. Það ber enga nauðsyn til
að aka um sömu eftirlitsstöð yfir
landamærin á leiðinni til baka. Ef
maður er á leið til einhvers staðar
í Vestur-Þýzkalandi, þá verður að
geta þess, að venjulegir þjóðvegir
eru merktir með svörtu númeri á
gulum ferningi, og þetta reynast
oftast skemmtilegri leiðir og fjöl-
breyttari heldur en hraðbrautirnar,
og maður er ekki svo mikið seinni
í förum á þessum ágætu vegum.
í útjaðri
Evrópu
Eftir því sem hraðbrautirnar
teygjast lengra suður og austur á
bóginn, fer að verða hæpið að tala
um Grikkland og Tyrkland sem
fjarlæg lönd, heldur verður nú á
dögum fremur að skoða þau sem
nýja og ferska viðbót við sumar-
lönd hins bílvædda ferðalangs frá
Vestur-Evrópu. Hraðbrautirnar
eru nú komnar þvert í gegnum
Evrópu: frá Jótlandi eða hollenzku
ströndinni er ekið um Þýzkaland,
Austurríki og eftir endilangri
Júgóslavíu allt ttil bæjarins Nis, en
þar er beygt til vinstri, ef fara á til
Tyrklands, en ekið beint af augum
áfram, ef halda skal til Grikklands.
I Júgóslavíu ber eingöngu að nota
hraðbrautina, autoput, því hún er
einasta beina leiðin suð-austur.
Ástand þessarar hraðbrautar fer
eftir því, hve gamall sá kafli er,
sem ekið er á í það og það skiptið,
og hvenær síðast var gert við
holubollana eftir hina gríðarþungu
langleiða-vörubíla. Á júgóslav-
nesku hraðbrautinni eru hraðatak-
mörk, sem haft er allstrangt eftirlit
með að sé fylgt. Það eru lögreglu-
menn í felum bak við tré, sem sjá
um þetta eftirlit með hraðanum.
Ákærubókin þeirra er á mörgum
tungumálum, svo enginn sleppur
svo auðveldlega við að skilja
upphæð sektarinnar.
Frá handavinnusýningu eldri Reykvíkinga á liðnu ári.
Félagsstarf eldri Reykvíkinga:
Fjölbreytt og list-
ræn föndursýning
FÉLAGSSTARF eldri borgara
í Reykjavík, sem er á vegum
Félagsmálastofnunar Reykja-
víkur, hefur auglýst yfirlits- og
sölusýningu á þeim fjölbreyttu
munum, sem unnir hafa verið í
félagsstarfi eldri borgara á sl.
starfsvetri. Sýningin verður
haldin að Norðurbrún 1 dag-
ana 27. og 28. maí og verður
opin frá kl. 13—18 e.h. báða
dagana. Þarna getur að li'ta
margan frábæran muninn sem
vitnar um frjóan hug og
listrænt handbragð hinna
öldnu borgarbúa.
Félagsstarf eldri borgara í
Reykjavík hafði aðsetur á
tveimur stöðum í borginni á sl.
vetri, að Hallveigarstöðum tvo
daga í viku og að Norðurbrún 1
fimm daga vikunnar. Föndur-
starf hinna öldnu var hið
fjölbreyttasta. Að Norðurbrún 1
voru þrír salir til afnota.
Smíðastofa, vel búin, sem nýtt
var bæði af konum og körlum.
Þar var kenndur útskurður í
bein og tré og afraksturinn var
sérstæð og listræn framleiðsla,
margs konar. I öðrum sal var
lögð stund á leirmunagerð og
smelti. Þar er brennsluofn fyrir
hvort tveggja. Þar er kennt
tauþrykk, bast- og tágavinna,
teikning og málun, leðurvinna,
skerma- og skrautmunagerð o.fl.
í þriðja salnum er fjölbreytt
handavinna: saumaskapur, út-
saumur, hekl, flos, gimb, teppa-
gerð (gólfteppi og veggteppi),
ofið, unnið úr ísl. steinum og m.
fl.
I tveimur af þessum aðalsöl-
um verður yfirlitssýning á
þessari fjölbreyttu og athyglis-
verðu framleiðslu eldri borgara.
I hliðarsal er svo sölusýning.
Heildarágóði af sölusýningunni
rennur óskiptur til framleið-
enda munanna. Stefnt er að því
að setja upp sýningarkassa að
Norðurbrún 1 og þar með að
samfelldri sýningu og sölu
framleiðslunnar — í þágu hinna
öldnu.
Geirþrúður Hildur Bernhöft,
ellimálafulltrúi Reykjavíkur-
borgar, sem Mbl. leitaði upp-
lýsinga hjá um þessa sýningu,
sagði kunnan handavinnukenn-
ara hafa sagt um sams konar
sýningu á sl. ári, að hún væri
fegursta og fjölbreyttasta
sýning handavinnu, er hann
hefði nokkru sinni séð. Þetta er
í sjálfu sér ekkert undarlegt,
sagði Geirþrúður Hildur. Þarna
koma fram listrænir hæfileikar,
sem hafa blundað með fólki, en
ekki fengið tækifæri til að koma
fram fyrr en nú, við listsköpun
á efri árum. Ekki er að efa að
þessi sýning vekur forvitni
margra og undrun og aðdáun
þeirra, er gefa sér tíma til að
heimsækja sýr.inguna.
Geirþrúður Hildur drap á
nokkra aðra þætti í félagsstarfi
aldraðra í Reykjavík. Auk
fönduraðstöðu væri hinu aldna
fólki boðið upp á margs konar
þjónustu: handsnyrtingu, fót-
snyrtingu, sameiginlegar leik-
húsferðir, trimm við þess hæfi,
bókaútvegun frá borgarbóka-
safni, margs konar klúbbstarf-
semi (m.a. skák- og frímerkja-
klúbba), skák- og tungumála-
kenhslu, kvikmyndasýningar,
fræðsluerindi. Fjöldinn allur af
reykvískum skemmtikröftum
sækir heim samkomur félags-
starfs aldraðra og skemmtir
endurgjaldslaust. Og dansað er
undantekningarlaust einu sinni
í mánuði. I undirbúningi er og
sú nýjung að bjóða upp á
hádegisverð, bæði að Norður
brún 1 og Furugerði.
Geirþrúður Hildur sagði að
það yrði að koma fram, að þetta
félagsmálastarf byggðist að
hluta til að sjálfboðastarfi,
einkum frá kvenfélögum safnað
anna í Reykjavík og Rauða
krossinum. Hún sagði og gjarn-
an mætti minna á að ellilífeyris-
þegar fengju 50% afslátt hjá
leikhúsum borgarinnar (geg
framvísun nafnskírteinis) og
25% afslátt í innanlandsflugi