Morgunblaðið - 26.05.1978, Blaðsíða 10

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 26. MAÍ 1978
42
Sveinn Björnsson iðnverkfrseðingur hefur verið varaborgarfulltrúi
Sjálfstæðisflokksins f Reykjavík tvö undangengin kjörtfmabil. Þar
hefur Sveinn m.a. átt sæti f umferðarnefnd, stjórn Innkaupastofnunar
Reykjavfkurborgar og er nú formaður stjórnarnefndar veitustofnana
og stjórnar Strætisvagna Reykjavfkur. Sveinn skipar nú 17. sæti á
framboðsiista Sjálfstæðisflokksins til borgarstjórnar f kosningunum n.k. sunnudag.
Morgunblaðið ræddi við hann fyrir skömmu og fer viðtalið hér á eftir.
Hvað viltu segja
um æskuárin?
Ég er fæddur í Reykjavík 23. júlí 1926.
Foreldrar mínir voru Þórunn Haildórs-
dóttir frá Kotmúla í Fljótshlíð og Björn
Benediktsson frá Akurhúsum í Garði.
Þau eru bæði látin fyrir mörgum árum.
Um æskuárin er svo sem fátt að segja.
Gekk í Miðbæjarskólann og var á
sumrum hjá föðurbróður mínum Þorláki
Benediktssyni í Akurhúsum. Þar kynntist
maður bæði heyskap og saltfiski á ungum
aldri, enda þótti sjálfsagt að krakkar
strituðu við hlið þeirra fullorðnu. Þorlák-
ur stendur mér mjög lifandi fyrir
hugskotssjónum. Hann var annálaður
fyrir snyrtimennsku og reglusemi, sívinn-
andi og var allt í öllu í Garðinum,
samfara margvíslegum atvinnurekstri.
Hann gerði miklar kröfur til iðni og
ástundunar, en mestar til sjálfs sín. Hann
var sannur sjálfstæðismaður að skapgerð
og lét verkin tala.
En svo maður snúi sér aftur að
heimahögunum, þá var Reykjavík ekki
orðin sú glæsta höfuðborg, sem hún er í
dag og lífið allt einfaldara í sniðum. Til
dæmis þekkti ég flesta bíla í bænum eftir
númerum. Á þessum árum átti ég heima
á Skólavörðustígnum. Þótt lífið væri
fábrotið var alltaf nóg að gera við
frístundirnar í góðum félagsskap. Ég æfði
fótbolta í Víking, var í skátafélaginu
Erni, fór á skíði niður á Arnarhól, synti
oft í gömlu sundlaugunum. Við krakkarn-
ir á „stígnum" héldum íþróttamót, svo
var teflt og spilað o.m.fl. Tvisvar átti ég
þess kost að vera í íþróttaskó'a Sigurjóns
Péturssonar á Álafossi.
Þegar brezka hernámsliðið kom hingað
10. maí 1940, er maður orðinn 14 ára og
nú tekur heimsmyndin óðum að breytast,
ekki sízt í augum krakka á fermingar-
aldri, sem kominn er í gagnfræðaskóla.
Eftir að ég fór að fylgjast með störfum
bróður míns frá 7—8 ára aldri, fann ég
og vissi, að hugur hans beindist allur að
því, að láta til sín taka í sambandi við
gerð og viðhald veiðarfæra. Þegar á árinu
1933 reisti hann fyrsta hús hér á landi,
sem ætlað var til þessara hluta. Hann
hafði af vanefnum ráðist í þessa
framkvæmd með áhugann einn og viljann
að veganesti. Hann var sívakandi fyrir
hvers konar nýjungum og framförum í
veiðitækni. Mikill fjöldi netagerðar-
manna lærðu sitt fag af honum, enda var
þetta umfangsmikill rekstur, ekki sízt á
miklum síldarárum, þegar útibú þurfti að
hafa á 3—4 stöðum norðanlands.
Smátt og smátt fór ég að taka þátt í
þessu með föður rnihum og starfaði m.a.
ein tvö sumur á Siglufirði. Faðir minn
var alla tíð sjálfstæðismaður. Og hvernig
átti annað að vera? Svarið er fólgið í
frásögninni hér á undan. Án þess að hann
prédikaði nokkurn tímann pólitík fyrir
mér, hlaut ég að draga mínar ályktanir
og lærdóm af lífi og starfi hans. Sú saga
var mér geðfelld og þess vegna er ég
sjálfstæðismaður.
Svo kemur framhaldsnámið?
Ég innritaðist í 3. bekk M.R. haustið
1942 og lauk prófi úr stærðfræðideild með
100. árgangi skólans 1946. Næsta vetur á
eftir var ég í háskólanum hér heima, en
hóf nám í iðnverkfræði við Illinois
Institute of Technology í Chicago 1947 og
lauk prófi þar 1951.
í hverju er iðnaðar-
verkfræði fólgin?
Grunnmenntunin er hin sama og
vélaverkfræði, en þar við bætizt rekstrar-
hagfræði, skipulagstækni og stjórnun.
Dæmigerð verkefni iðnaðarverkfræðinga
eru hagkvæmnisathuganir vegna nýrra
íyrirtækja: Skipulagning verksmiðja,
r agræðingaraðgerðir og framleiðnirann-
sóknir svo eitthvað sé nefnt.
Hvað tekur svo við
að námi loknu?
Það má segja að þá gerist margt í senn.
Eiginkonan Helga Gröndal kemur inn í
spilið 1952 og svo tekur fjölskyldan að
stækka. Börnin eru fimm á aldrinum
12—25 ára og barnabörnin tvö. Við Helga
erum sömu skoðunar í pólitíkinni. Hún
hefur tekið virkan þátt í flokksstarfi
Sjálfstæðisflokksins, svo oft á tíðum
Rætt við Svein
Björnsson vara-
borgarfulltrúa sem
skipar 17. sæti á
framboðslista
Sjálfstæðisflokks
til borgarstjórnar-
kosninganna:
leiðist umræðan að stjórnmálum á
heimilinu, jafnvel svo að krökkunum, sem
eftir eru heima, þykir nóg um. En í reynd
er þetta umræða um borgar- og landsmál,
sem þau hafa í aðra röndina áhuga á að
setja sig inn í.
Fyrst í stað eftir heimkomuna starfaði
ég við nýstofnaða netaverksmiðju, sem
faðir minn kom á fót, en 1953 þegar
Iðnaðarmálastofnun íslands var sett á
fót, var ég beðinn um að koma til starfs
þar og stóðst ekki þá freistinguna. Fannst
mér þarna vera um óska vettvang að
ræða fyrir nýbakaðan iðnaðarverkfræð-
ing.
Þykir mér ekki úr vegi að rifja lítils
háttar upp aðdragandann að stofnun
hennar. „... Það var á árinu 1952, að
iðnaðarmálanefnd, sem skipuö var af
Samgöngumálaráðuneytinu skilaði tillög-
um sínum, sem leiddu til stofnunar
Iðnaðarmálastofnunarinnar. Þar sagði
m.a. að lagt væri til, að komið yrði á fót
stofnun til eflingar iðnþróun í landinu
með þríþættu starfssviði: 1) Að láta í té
þjónustu, er stefni að aukinni tæknilegri
aðstoð, bættum vinnubrögðum og hagnýt-
ingu erlendra nýjunga á sviði iðnaðar. 2)
að vera bækistöð fyrir eftirlit með
vörugæðum iðnaðarvara. 3) að hafa á
hendi skýrslusöfnun um íslenzka iðnaðar-
framleiðslu og afköst í íslenzkum iðnaði.
I upphafi annaðist Iðnaðarmálanefnd
reksturinn og réð til sín starfsfólk eins
og ég sagði áður. En auk mín voru
verkfræðingarnir Bragi heitinn Ólafsson
og Hallgrímur Björnsson ráðnir og var
Bragi ráðinn framkvæmdastjóri. Hann
lét svo af því starfi fljótlega eða 1955 og
tók ég þá við starfi framkvæmdastjóra,
sem ég gegni enn þann dag í dag.
Fram til ársins 1965 var stofnunin til
húsa í Iðnskólanum, en þá fluttist hún í
núverandi húsnæði við Skipholt 37. Þess
má og geta að í húsakynnum stofnunar-
innar í dag hefur einnig aðsetur Verk-
stjórnarfræðslan, sem starfrækt er af
okkur en á vegum iðnaðarráðuneytisins
svo og Stjórnunarfélag íslands, en ég var
einn af aðalstofnendum þess félags.
Frá fyrstu tíð hefur tæknileg aðstoð og
upplýsingastarfsemi verið einn af horn-
steinum stofnunarinnar, enda þótt oft
hafi reynst erfitt að rækja þetta hlutverk
vegna skorts á sérkunnáttumönnum.
Meðal verkefna okkar gegnum árin hefur
verið samning og útgáfa íslenzkra staðla.
Þá má einnig nefna tæknibókasafn,
kvikmyndasafn, tímaritið „Iðnaðarmál"
o.fl.
Á árinu 1971 er nafni stofnunarinnar
síðan breytt í það sem það er í dag, þ.e.
Iðnþróunarstofnun íslands. Eitt af verk-
efnum okkar nú eru rannsóknir á
jarðefnaiðnaði. Það er gert í samstarfi
við ýmsa aðila m.a. úti á landi.
Sérstaklega hefur verið fengist við
rannsóknir á perlusteini, vikri og basalti.
Samkvæmt þessum nýju lögum er
hlutverk stofnunarinnar að vinna að
tækniþróun og aukinni framleiðni í
íslenzkum iðnaði með því að veita
iðnaðinum sem heild, einstökum greinum
hans og iðnaðarfyrirtækjum sérhæfða
þjónustu á sviði tækni- og stjórnunar-
mála og stuðla að hagkvæmari nýtingu
íslenzkra auðlinda til iðnaðar. Stofnun-
inni er einnig heimilt að aðstoða aðila,
sem þörf hafa fyrir þá sérþekkingu, sem
stofnunin hefur yfir að ráða. En hlutverki
sínu á stofnunin að gegna m.a. með því
að vinna að ráðgjöf og fræðslu, öflun og
dreifingu upplýsinga, hagnýtum rann-
Framhald á bls. 62.
Fjölskyldan heima í Grundarlandi, f.v. Björn, 17 ára, Helga 12 ára, húsmóðirin Helga, Sveinn og Benedikt sem
er tvíhurabróðir Helgu. Á myndina vantar Þórunni sem er við nám í Noregi og Halldóru.
„Sjalfsagt þotti
að krakkar
strituðu við
hlið hinna
fullorðnu“
Verða ekki þáttaskil í starfs-
semi ykkar, þegar nú er búið
að samþykkja á Alþingi
frumvarp um Iðntæknistofn-
un4slands?
Jú, það má segja það. Kjarni þess
frumvarps er að stefnt er að því að
sameina tvær tæknistofnanir iðnaðarins,
þ.e. Iðnþróunarstofnun Islands og Rann-
sóknarstofnun iðnaðarins í Keldnaholti.
Hugmyndin bak við frumvarpið er að hér
rísi stofnun sambærileg við svonefnd
„Teknologisk institut" á hinum norður-
löndunum. Það eru áratugagamlar stofn-
anir, sem hafa með.höndum fræðslu og
leiðbeiningastarf og þjónustu fyrir iðnað-
inn, prófanir og tilraunir ýmis konar.
Eins og ástandið er hjá okkur í dag er
ekki hægt, hvorki mannaflans vegna né
fjárhagslega að veita iðnaðinum þá
fjölbreyttu þjónustu á faglegum grund-
velli, sem hann hefur þörf á.