Morgunblaðið - 15.06.1978, Blaðsíða 25
MORGUNBLAÐIÐ. FIMMTUDAGUR 15. JÚNÍ 1978
25
Frá hætíri Guðrún Valbcrssdóttir. framkvæmdastjóri. Moidclc Bickcl. útlitsmcistari. Pctcr Stcin.
lcikstjóri ok Rcgina Zicslcr. kvikmyndaframleiðandi.
Undirbúa töku kvik-
myndar um „Sögu Sáms
Þýskir kvikmyndafrömuðir á ferð
Einn fremsti sviðsleik-
stjóri V-Þýzkalands Peter
Stein hefur undanfarna
daga dvalið hér á landi
ásamt kvikmyndafram-
leiðandanum Reginu
Ziegler og útlitsmeistaran-
um Moidele Bickel en þau
hafa í hyggju að kvik-
mynda hér söguna „Be-
rettelsen om Sám“, eftir
sænska höfundinn Per
Olof Sundman.
Skáldsaga Sundmans er
byggð á Hrafnkelssögu Freys-
goða, en gerist í nútímanum.
Höfundurinn fékk þá hugmynd
fyrir nokkrum árum að gera
sjónvarpsmynd um Hrafnkels-
sögu og ferðaðist hér um landið
og kynnti sér söguslóðirnar.
Síðan byrjaði hann að skrifa
kvikmyndahandrit sem varð að
skáldsögu. Eins og hann orðar
það sjálfur í formála bókarinnar
þá „þýddi" hann söguna yfir á
nútímann þar sem hann óttaðist
að hinn sígildi og margslúngni
boðskapur sögunnar mundi týn-
ast með öllu á bak við blikandi
hjálma og brynjur. í sögu hans
eru aðalpersónurnar tvær, Sám-
ur og Hrafnkell, sem eru ólíkir
í flestu og fjallar hún um
árekstra þeirra á milli og fleiri,
árekstra valdamikilla manna og
smábænda, en söguþræði
Hrafnkelssögu er fylgt að mestu
leyti. Fyrirhugað er að Almenna
sögufélagið gefi bókina út í
íslenskri þýðingu.
Mbl. náði tali af Peter Stein
og fylgdarliði hans um ætlanir
þeirra. Stein sagði ástæðuna
fyrir vali sínu á því viðfangsefni
að kvikmynda sögu Sundmans
vera áhuga sinn á verkum
höfundarins. Ennfremur væru
bækur hans mjög vel fallnar til
þess að gera kvikmynd eftir
þeim, auk þess sem hann sjálfur
hefði mikinn persónulegan
áhuga á Norðurlöndunum, sér-
staklega á íslandi þar sem hann
sæi fyrir sér manninn í viður-
eign sinni við náttúruna. Einnig
væri Botho Strauss, sem unnið
hefur að gerð handrits að
myndinni, áhuga á Norðurlönd-
um, en fyrsta uppkasti hand-
ritsins er þegar lokið. Kvik-
myndatökumaður verður Robby
Múller sem töluvert hefur unnið
í samstarfi við Wim Wandes
sem kom hingað til lands í vor
á kvikmyndahátíð Listahátíðar.
Peter Stein sagði, að ekki
hefði enn tekizt að finna þann
stað sem þeim þætti hentugur
til töku myndarinnar, þau hefðu
ekki enn fundið þann dal þar
sem Aðalból, höfuðsetrið, væri
staðsett. Fljótsdalshérað væri
til athugunar eða annað hérað
þar sem fyrirfyndist fallegur
dalur.
Regina Ziegler, framleiðandi
myndarinnar, sagði það vera
eitt stærsta vandamál þeirra að
finna býli, én sagan gerist að
mestu á stórbýlinu „Aðalbóli".
Þau vildi ’komast hjá því að
byggja það, enda væri það
eðlilegra á bæ sem væri til fyrir.
Því þyrftu þau að komast í
samband við einhvern bóndann
og ná samvinnu um töku mynd-
arinnar.
Engar ákvarðanir hafa enn
verið teknar úm hlutverkaskip-
an í myndinni, en Stein kvaðst
vonast til þess að einhver
samvinna næðist við íslenzka
leikendur. Því þyrftu þau að
kanna hvort áhugi íslendinga
væri fyrir hendi um leik og
hvort persónur fyndust sem
féllu inn í hlutverkin. Sérstak-
lega þyrftu þau á hjálp Islend-
inga að halda við þann þátt
myndarinnar þar sem gert er
ráð fyrir hátíð á Þingvöllum, ef
leyfi yfirvalda fæst fyrir því, en
þar yrðu þátttakendur um 15
þúsund. Myndin verður m.a.
fjármögnuð úr sérstökum sjóði í
V-Þýzkalandi, sem styrkir unga
kvikmyndaframleiðendur, en
fyrir þeirri fjárveitingu er eitt
skilyrðið að minnst þrír v-þýzk-
ir leikarar skipi hlutverk í
viðkomandi kvikmynd. Um 50
manna tæknilið frá V-Þýzka-
landi verður við töku myndar-
innar en Stein sagði að þeir
menn kæmu til með að leita til
íslenzkra starfsbræðra sinna
um aðstoð.
I sumar þegar kvikmynda-
gerðin hefst verður Per Olof
Sundman viðstaddur upptök-
urnar. Aðspurður um það hvort
hann væri bjartsýnn um að vel
tækist til við vinnu að mynd-
inni, svaraði Peter Stein því að
hann væri alltaf svartsýnn í
byrjun, en honum þætti það þess
virði að takast á við þetta
viðfangsefni, og ef íslendingar
yrðu þeim hjálplegir þá hefði
hann fulla ástæðu til bjartsýni.
Sigrún Valbergsdóttir, sem
stundar nám í leikhús- og
kvikmyndafræðum í Köln, hefur
verið listamönnunum til aðstoð-
ar hér á landi og tekið að sér
starf framkvæmdastjóra við
vinnslu kvikmyndarinnar um
Sám.
Hugarburður
og tilbúningur
Magnúsar
Kjartanssonar
— segja Henrik Sv. Björnsson
og Þórhallur Ásgeirsson
Magnús Kjartansson
sagði í ávarpi á útifundi á
Lækjartorgi að lokinni
Keflavíkurgöngu sl. laugar-
dagskvöld að tveir fyrstu
forsetar lýðveldisins ís-
lands. Sveinn Björnsson og
Asgeir Ásgeirsson, hefðu
viljað að ísland yrði gert að
nýlendu Bandaríkjanna. í
tilefni af þessum ummælum
alþingismannsins hafði Mbl.
samband við tvo syni þess-
ara forseta, þá Henrik Sv.
Björnsson sendiherra og
Þórhall Ásgeirsson ráðu-
neytisstjóra, og spurði þá
álits á þessari fullyrðingu,
sem var í heild svohljóðandi:
„Þór Whithhead hefur einn-
ig rakið að Vilhjálmur Þór,
Svcinn Björnsson
Ásgcir Asgeirsson
valdamesti leiðtogi núver-
andi stjórnarflokka á sinni
tíð, lagði til við bandarísk
stjórnvöld og íslensk. að
ísiand fengi sömu stöðu
innan Bandaríkjanna og
Hawaii en Hawaii var þá
nýlenda. Tveir fyrstu forset-
ar íslenska lýðveldisins,
Sveinn Björnsson og Ásgeir
Ásgeirsson voru sama sinn-
is.“
Henrik Sv. Björnsson
sagði: „Ég tel að hér hljóti að
vera um að ræða einhvern
hugarburð Magnúsar
Kjartanssonar. Það er af og
frá að faðir minn hafi viljað
neitt af þessu tagi og þetta á
ekkert frekar við um Ásgeir
Ásgeirsson. Ég er þess full-
viss að þetta er ekki byggt á
skrifum Þórs Whiteheads.
Þetta er eintóm vitleysa.“
Þórhallur Ásgeirsson
sagði: „Þetta er alveg furðu-
legur málflutningur og
áreiðanlega ekki haft eftir
Þór Whitehead, enda þótt
það megi skilja þetta svo.
Þetta er tilbúningur Magnús-
ar. Ég las grein Þórs Whiteh-
eads í Skírni og ekki stóð
þetta þar. Ég tel einnig að
Magnús rangtúlki skrif Þórs
um Vilhjálm Þór. Alla vega
stenst fullyrðing Magnúsar
urn föður minn alls ekki og
ábyggilega ekki heldur varð-
andi Svein Björnsson."
Vinstri stjóm
í Vestmanna-
eyjum
„Ék tel ákveðið að meirihlutasam-
starf verði hjá Framsóknarflokki,
Alþýðuflokki og Alþýðuhandalagi."
sagði Sigurgeir Kristjánsson tals-
maður Framsóknarflokksins í Vest-
mannaeyjum þegar Morgunblaðið
spurði um gang viðræðna," það er
ekki búið að skrifa undir. en búið
að ákveða samstarfið. Það verður
væntanlega bæjarstjórnarfundur í
vikunni."
Söngkeppni
Norræna kórakeppnin hefur
verið kórsöng á Norðurlöndum
mikil lyftistöng og stórt mark-
mið til að keppa að. Fyrir okkur
íslendinga er það stórt stökk að
hefja á nokkrum árum barna-
og unglingasöng á það stig, að
samanburði verði við komið, þar
sem slík starfsemi hefur átt sér
stað um aldir. Meðal menning-
arþjóða er þjálfun eins kórs
talin full vinna fyrir þrjá og
jafnvel fjóra menn. Hér á landi
er kórstarfsemi ekki viðurkennd
og ekki ætlaður tími til siíkrar
starfsemi á stundaskrá Grunn-
skólans. Það er fátt á sviði
tónmenntakennslu eins áhrifa-
ríkt til menntunar, mótunar í
smekk, þroskunar félagsanda og
ánægjulegrar upplifunar, eins
og þátttaka í kórsöng. í kórsöng
þjálfast hver einstaklingur í
mótun raddarinnar, samvirkum
athöfnum, sem eru tengdar
listrænum markmiðum, þjálfast
í nótnalestri og kynnist marg-
víslegri tónlist. Söngtónlist er
til frá öllum tímum, allt frá
léttri alþýðutónlist til viðamik-
illa stórverka, og spannar bók-
staflega allt svið mannlegrar
upplifunar. Það er vafasamt að
nokkur listgrein sé eins óbundin
af menningarlegum mun og
hafin yfir öll timamörk og
Söngur. Þröngsýni á þessu sviði
menntunar íslenzkra skóiaæsku
er því nokkuð stórt mál og
mættu foreldrar leggja tón-
listarmönnum þar lið, ef þeir
vilja að börn þeirra þroskist við
aðra tónlist en þá sem seld er og
þjónar undir tískubundið
múgatfcrli.
Tónlist er mótandi í atferli
og samspil þessara þátta er eitt
af augljósust.u dæmunum í
samfélagi nútímans. Það er
óþarfi að fjalla um meðferð
barnanna á einstökum verkefn-
um, en kórarnir voru mjög ólíkir
að gerð. Danski kórinn söng af
gleði og með sérlega fallegri
raddbeitingu. Finnski kórinn
var fallegur í blæ og í rauninni
eini barnakórinn í keppninni.
Islenzki kórinn var mjög
góður og er merkilegt hvað Egill
Rúnar Friðleifsson hefur skapað
í sínum kór og má segja, aö
hann og Þorgeröur Ingólfsdóttir
marki þáttaskil í söngmennt
íslendinga. Kór Oldutúnsskóla
vann ekki til verSlauna. Ekki
vegna þess að kórnum tækist
illa upp, heldur vegna þess að
annar kór var betri. Norski
kórinn náði sér ekki á strik en
Tónllst
eftir JÓN
ÁSGEIRSSON
slíkt getur ávallt komið fyrir.
Sænski kórinn undir stjórn Bo
Johansson sigraði enda er kór-
inn sérlega góður. Aðalkeppnis-
lagið á tónleikunum, Salutatio
Mariæ eftir Jón Norðdal, var
sungið af öllum kórunum og
skemmtilegt að heyra sama
tónverkið sungið sex sinnum og
aldrei eins. Tónverkið er fallegt
pg nokkur stef þess mjög áleitin.
I því eru ýmsar gildrur í takti,
samhljómun, raddferli og túlk-
un. Sænski kórinn flutti verkið
sérlega vel og var hann vel að
sigrinum kominn.