Morgunblaðið - 23.06.1978, Blaðsíða 14
14
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 23. JÚNÍ 1978
Ragnhildur Helgadóttir alþingismaður:
Sættir lands-
hluta, sam-
starf fólksins
Tvö mál eru þaö öðrum fremur,
sem jafna aðstöðu landsbúa. Annað
er kjördæmamálið, og hitt er
varanlegt vegakerfi um allt landið.
Það olli mörgum vonbrigðum, ekki
síst þeirri, sem þetta ritar, að ekki
skyldi nást samstaða um endurbæt-
ur á kosningaskipaninni á liðnu
kjörtímabili. Það var reynt af hálfu
Sjálfstæðisflokksins, en engin
lausn, sem til greina kom, hlaut
nægilegt fylgi, hvorki innan stjórn-
arflokkanna á Alþingi né á breiðari
grundvelli. Við svo búið má þó ekki
lengi standa. Allir sanngjarnir
menn hljóta að sjá, að við, sem
búum í Reykjavík og í Reykjanes-
kjördæmi, getum ekki sætt okkur
við það til langframa að hafa
margfalt minni kosningarétt en
aðrir landsmenn. Þetta mál verður
að leysa á næsta kjörtímabili. Um
þetta verða að nást sættir lands-
hlutanna.
Flestir eru sammála um, að
eitthvert stærsta hagsmunamál
allra byggðarlaga sé varanlegt
vegakerfi um landið. Nýir vegir
munu tengja byggðirnar, auka
öryggi, spara verðmæti í dýrum
samgöngutækjum og draga úr
mengun umhverfisins.
Fyrir nokkrum vikum var birt á
vegum Sjálfstæðisflokksins áætlun
um þetta efni, undirbúin af mál-
efnanefnd flokksins um samgöngu-
mál undir forystu Valdimars Krist-
inssonar.
Lausn þessa máls verður að vera
innan þeirra marka, sem Islending-
ar ráða við af eigin rammleik.
Ýmsar tillögur hafa áður verið
gerðar um varanlega vegi. Þeim
hefur oft fylgt sá annmarki, að
skort hefur afl þeirra hluta, sem
gera skal, peningana, þ.e. fjáröflun-
aráætlun, sem landsmönnum hefur
þótt viðhlítandi. Hinni nýju vega-
gerðaráætlun Sj álfstæðisflokksins
fylgir raunhæf áætlun um fjár-
mögnun. Hún hefur að geyma það
nýmæli, að vegafé komi m.a. úr
byggðasjóði. Sýnist það raunhæf og
snjöll hugmynd um innlenda fjár-
mögnun og til þess fallin að sætta
þéttbýli og strjálbýli. Óneitanlega
hefur gætt gagnrýni í þá átt, að
fjármagn hafi um of farið til
framkvæmda, sem eingöngu kæmu
strjálbýli til góða. Reykvíkingar
hafa margir velt fyrir sér leiðum til
að koma vegakerfinu í gott horf.
Þeir geta vænzt góðs af hinni nýju
áætlun, ekki síður en fólk í öðrum
byggðum landsins.
Samkvæmt vegagerðaráætlun
Sjálfstæðisflokksins er stefnt að
því að uppbygging þjóðvega lands-
ins fari fram í þremur áföngum á
15 árum. Nú þegar hefur verið lagt
varanlegt slitlag á 200 km vega, og
ætlunin er að bæta 800 km við á
næstu 5 árum. Væru lágmarks-
framkvæmdir á ári 100 km, en
meðalframkvæmdir á ári 160 km.
Vegakaflar yrðu að sjálfsögðu
misdýrir eftir aðstæðum á hverju
svæði. Að fimm árum liðnum væru
þá 1000 km vega landsins komnir
með varanlegt slitlag.
Hér er um að ræða mál, sem
kjósendur þurfa nauðsynlega að
átta sig á, þótt stuttur tími sé til
Gísli Jónsson:
í átt að tveggja
flokka kerfi
Engum, sem fylgst hefur með
framvindu íslenskra stjórnmála
síðustu dagana, dylst að stórra
tíðinda er að vænta og líklegt að
tímamót eða straumhvörf séu í
nánd. Bæjar- og borgarstjórnar-
kosningar leiddu í ljós að íslend-
ingar eru á leiðinni til tveggja
flokka kerfis. Augljósast var þetta
af utankjörstaðaratkvæðum á fjöl-
mennustu stöðunum, t.d. Reykjavík
og Akureyri. Yfirgnæfandi meiri-
hlut utankjörstaðaratkvæða skipt-
ist á aðeins tvo flokka, Sjálfstæðis-
flokkinn og Alþýðubandalagið.
Mjög mikið af þessum atkvæðum
voru frá ungu námsfólki. Af þessu
má draga þá ályktun að sú þróun
sé að verða meðal ungra Islendinga,
að þeir skiptist að mestu í tvennt
eftir pólitískum skoðunum: annars
vegar byltingarsinnaður hópur
sósíalista sem sækir sér fyrirmynd-
ir til ríkja, þar sem marxistar eru
alls ráðandi, hins vegar einlægir
lýðræðissinnar og frjálshyggju-
menn sem treysta ekki öðrum
flokkum en Sjálfstæðisflokknum til
þess að vera boðberi og vörður
þeirra hugsjóna sem þeir aðhyllast.
Borgarstjórnarkosningarnar í
Reykjavík staðfesta þessa þróun á
víðara vettvangi. Því er það, að við
stöndum nú frammi fyrir því
gamla, sem Rómverjar sögðu svo:
Aut est, aut non est, tertium non
datur. Annaðhvort er eða er ekki,
hið þriðja kemur ekki til greina.
Forysta
Sjálfstæðisflokks
eða Alþýðubandalags
í borgarstjórn Reykjavíkur
missti Sjálfstæðisflokkurinn meiri
hluta sinn fyrir vangá og andvara-
leysi. Forysta Alþýðubandalagsins
er tekin við. Þátttaka annarra
flokka er þar til málamynda. Þeir
munu engu ráða sem máli skiptir.
Öll samvinna annarra við flokka
eins og Alþýðubandalagið, þar sem
kommúnistakjarni ræður, sannar
þetta. Kommúnistar gera hvergi
bandalag við aðra nema til þess að
nota þá um stund og gleypa síðan
eða sparka eftir atvikum. Stefán
Jónsson sagði á framboðsfundum á
Norðurlandi eystra að hann ætlaði
að skamma kratana lítið. Það gæti
skeð að Alþýðubandalagið þyrfti að
brúka þá eftir kosningar!
Vinstri stjórn eftir kosningarnar
á sunnudaginn yrði stjórn Lúðvíks
Jósepssonar. í slíkri stjórn yrði
Framsóknarflokkurinn veikur og
lamaður, enda litlar líkur til þess
að hann verði þá enn næststærsti
flokkur þjóðarinnar. Um nýliða
Alþýðuflokksins er ógerlegt að spá.
En hætt er við því að reynsluleysi
þeirra megi sín lítils gegn þaul-
hugsuðum valdatökuáformum
kommúnista í Alþýðubandalaginu.
Allt ber því að einum brunni, og
lýðræðissinnar á Islandi eiga nú
aðeins einn leik. Hann er sá að efla
Sjálfstæðisflokkinn svo, að ekki
verði hægt að ganga fram hjá
honum við myndun ríkisstjórnar.
Liggur nokkuð við?
Þessari gömlu spurningu er
auðsvarað. Frelsi okkar og öryggi
liggur við.
Sjálfur Einar Ágústsson gaf í
skyn að landið gæti orðið varnar-
laust á skemmri tíma en einu
kjörtímabili ef Framsóknarflokk-
urinn færi í nýja vinstri stjórn.
Hvað þá um yfirlýsta „hernáms-
andstæðinga" í frambjóðendahópi
Alþýðuflokksins og Framsóknar-
flokksins? En við ætlum okkur ekki
að vera varnarlausir gegn hvaða
hundadagakonungi sem nennti að
leggja undir sig landið eða kalla
yfir okkur örlög Tékka, Ungverja
eða Afríkuþjóða þeirra, sem nú eru
fórnarlömb alheimskommúnism-
ans.
Af hverju hefur verðbólga ævin-
lega verið mest undir stjórn þar
sem Alþýðubandalagið hefur átt
fulltrúa? Vegna þess að kommún-
istarnir í Alþýðubandalaginu vita
að verðbólga er hættulegasti óvinur
lýðræðisins. Þeim er því ekki svo
leitt sem þeir kunna að láta.
Óðaverðbólga var undanfari ein-
ræðis í Þýzkalandi, í Grikklandi, í
Portúgal og í Argentínu svo að
dæmi séu tekin. Það er því engin
furða þótt andstæðingar lýðræðis
Framhald á bls. 19
stefnu. Menn þurfa að hafa hug-
fast, að hér er um mikið áhugamál
Sjálfstæðismanna að ræða, lang-
þráða lausn á sameiginlegu hags-
munamáli höfuðborgarbúa og ann-
arra landsmanna.
Minna má á hina miklu bifreiða-
eign landsmanna. Lætur nærri, að
þrír fólksbílar séu á hverja 10 íbúa
landsins. Þessar umbætur á vegum
muna spara eigendum bifreiða
stórfé í minna sliti, — þær eru
verulegt hagsmunamál fjölskyldn-
anna.
Andstæðingar Sjálfstæðismanna
reyna að gera lítið úr þessari
áætlun. Þeir ættu að geyma það
grín, en líta í kringum sig á
göturnar í Reykjavík. Sú var tíð, að
andstæðingar Sjálfstæðisflokksins
töldu sig geta gert lítið úr malbik-
unaráætlun Geirs Hallgrímssonar
þáverandi borgarstjóra. Úrtölu-
menn hentu gaman að áætluninni
og töldu áformin gylliboð og
skýjaborgir. En þau urðu að
veruleika, og sandrykið hvarf af
götum borgarinnar um leið og
úrtölumenn urðu sér til skammar.
Þessi vegagerðaráætlun er sam-
bærilegt verkefni og gatnagerðar-
áætlun Reykjavíkur á sínum tíma,
og hún er því fyllilega raunhæf.
Þetta er mál, sem vel er fallið til
að ná samstöðu um meðal allra
landsmanna. Um þetta ættu að
geta tekist góðar sættir landshlut-
anna. Fyrir því vill Sjálfstæðis-
flokkurinn beita sér, fái hann til
þess kjörfylgi á sunnudaginn.
Þetta vill Sjálf-
stæðisflokkurinn
• Þjóð og þegnar
Sjálfstæðisflokkurinn leggur höfuðáherslu á fullveldi
og sjálfstæði hins íslenzka lýðveldis, efnahagslegt og
pólitískt; varðveizlu jæirrar menningararfleifðar, er
knýtir þegnana saman í þjóð; hyggilega nýtingu
auðlinda láðs og lagar, er bera uppi lífskjör þjóðarinnar;
öryggi þjóðarinnar í varnarsamstarfi lýðræöisríkja, sem
tryggt hefur frið í okkar heimshluta í marga áratugi;
— og síðast en ekki sízt þegnréttindi einstaklinganna,
frelsi þeirra til menntunar, skoðana, tjáningar, starfs
og ferðalaga; frelsi þeirra til að velja og hafna í leit að
lífshamingju, innan þess ramma sem leikreglur lýðræðis
setja. Sjálfstæðisflokkurinn byggir á rétti manneskj-
unnar til lífshamingju, leikreglum lýðræðis og kristilegu
siðgæði.
• Stefnan í efnahagsmálum
Sjálfstæðisflokkurinn stefnir að þjóðarsátt og
samátaki þjóðfélagsafla til að ráða niðurlögum
verðbólgu og tryggja stöðugleika í efnahagsmálum,
rekstraröryggi atvinnuvega, og atvinnu handa öllum. I
því efni leggur flokkurinn áherzlu á eftirfarandi
stefnuatriði:
• 1) Skipulögð samráð stjórnvalda, stjórnmálaflokka
og hagsmunasamtaka um kjaramál, sem leiðir til
þjóðarsáttar í stað sundrungar.
• 2) Endurskoðun vísitölukerfisins til að tryggja að
tekjur/ launþega séu í eðlilegu samræmi við
verðmætasköpun í þjóðfélaginu og hag atvinnu-
vega, án víxlhækkana verðlags og kaupgjalds.
• 3) Hallalaus viðskipti við útlönd og stöðvun erlendrar
skuldasöfnunar.
• 4) Rétta gengisskráningu og frjálsan ferðagjaldeyri.
• 5) Eflingu jöfnunarsjóða til að mæta sveiflum í verði
og framleiðslu útflutningsafurða.
• 6) Virka samkeppni og frjálsa verðmyndun til að
lækka vöruverð til samræmis við neyzlu annarra
þjóða.
• 7) Örvun sparnaðar með raunhæfri vaxtastefnu og
auknu frelsi til verðtryggingar fjárskuldbindinga.
• 8) Jafnrétti atvinnugreina þannig að lánakerfið veiti
fjármagninu í arðbærustu farvegi, sem skila því
fyrst og bezt aftur til nýrra verkefna.
• 9) Aðhald og samdrátt í ríkisútgjöldum og skatt-
heimtu til að auka ráðstöfunartekjur almennings.
• 10) Tekjuskattur verði ekki greiddur af almennum
launatekjum.
Varnaröryggi — frumskylda
sjálfstæðra þjóða
Sjálfstæðisflokkurinn leggur ríka áherzlu á þá
frumskyldu fullveldis okkar að tryggja varnaröryggi
þjóðarinnar — með aðild að varnarsamtökum vest-
rænna lýðræðisríkja, Atlantshafsbandalaginu, og
varnarsamvinnu við Bandaríkin.
Sjálfstæðisflokkurinn vill stuðla að góðri sambúð við
allar þjóðir en tryggja samstöðu okkar og tengsl við þær
þjóðir, sem eru skyldastar okkur að menningu,
þjóðfélagsháttum og viðhorfum til lýðræðis og
mannréttinda. Hann vill styrkja þessi tengsl á sviði
menningar, viðskipta og gagnkvæmra hagsmuna. Aðild
okkar að slíku fjölþjóðasamstarfi hafði mjög mikil áhrif
á fullnaðarsigur okkar í landhelgismálinu — við gerð
Óslóarsamningsins, er innsiglaði endanlegan sigur
íslendinga í þessum lokaáfanga sjálfstæðisbaráttunnar.
Fullveldi þjóðarinnar sækir styrk í slíkt samstarf en vá
í einangrun.