Morgunblaðið - 02.07.1978, Blaðsíða 8

40
MORGUNBLAÐIÐ. SUNNUDAGUR 2. JULI 1978
Nú fæst
Pinotex
í fleiri litum
en nokkuö annaö
fúavarnarefni
Tfsebeskytteise
NyPinotex
Ny Pinotex
^flene end nogen
træbeskyttelse.
mod dig O
°9 Qine omgiveiser.
I ftere farverend nogen
| a*wn træbeskyttetee.
I )^f%ere mod díg 3
l ^9 dtne omgivelser. «
/ Málningarverzlun
V Péturs Hjaltested,
Suöurlandsbraut 12, sími 82150.
&
Ginge garósláttuvélar
í miklu úrvali
fí/ýtt frá Ginge
„MAURINN" er þyrilsláttuvél, einföld, traust
og ódýr
„Maurinn“ er meö 3,5 ha Briggs & Stratton
fjórgengisbenzinmotor
Sláttubreidd: 19“/48 cm
Sláttuhæö (auöstillanleg): 3, 5 og 7 cm
Verö: Aðeins um kr. 70 þús
Sölufélag garðyrkjumanna.
Reykjanesbraut 6, Reykjavík
Sovétríkin:
Sovétríkin þjást af „fólksdreif-
ingarsjúkdómi." Þessi sjúkdóms-
greining er ekki verk nokkurra
andófsmanna, heldur hins opin-
bera „Litteratournaia Gazeta", og
annarra „rétttrúaðra" rita. Við að
lesa þau hefur maður það á
tilfinningunni að hið sovéska
þjóðfélag, sem segist hafa losað sig
við alla stéttabaráttu, sé farið að
viðurkenna að annarskonar bar-
átta — óvænt — sé háð innan þess,
barátta kynjanna. Hafa ungar
stúlkur og eiginkonur í Sovétríkj-
unum „sýkst" af kvenhyggju?
í mannfjöldanum, sem hleypur
til að fagna Brésnev þegar hann er
á ferðalagi í Síberíu, sjást svo til
engar konur. Á þessum svæðum,
þar sem mikið er byggt en
loftslagið ákaflega erfitt, eru
íbúarnir flestir karlmenn að sjálf-
sögðu. I herstöðvunum, sem Brés-
nev kemur að kanna í Novosibrisk
við landamæri Kína, eru alls engar
konur, þar sem þær eru undan-
þegnar herþjónustu í Sovétríkjun-
um, þegar þau hafa samkvæmt
vestrænum ágiskunum um það bil
fjórar milljónir manna undir
vopnum.
Þetta útskýrir ekki nema að
hluta þann mun sem er á fjölda
karla og kvenna í flestum hinna
evrópsku landssvæða Sovétríkj-
anna: í rauninni gera herþjónust-
an og hinn mikli flutningur
karlmanna til Síberíu ekki annað
en að auka vanda sem á sér dýpri
rætur. Síðan í síðari heimsstyrj-
öldinni eru konur miklu fleiri en
karlar í Sovétríkjunum. Sam-
kvæmt síðasta manntali eru þær
hundrað þrjátíu og ein milljón, en
karlar hundrað og ellefu milljónir.
Fyrir tuttugu milljónir kvenna er
hjónabandslíf óhugsandi, þó hin
opinbera siðfræði hampi því mjög,
vegna þess að þær finna sér engan
maka.
Þessar grófgerðu
letibikkjur
En þó það sé þverstæðukennt, þá
hófst umræðan um „fólksdreifing-
arsjúkdóminn", ekki vegna tilvist-
ar þessara einstæðu kvenna, held-
ur vegna þeirra kvenna sem lifa
fjölskyldulífi en eru ekki ánægðar
með það.
Þannig hefur hjónaskilnuðum
fjölgað svo ört síðan 1960, að það
veldur áhyggjum. Það ár enduðu
104 af hverjum þúsund hjónabönd-
um með skilnaði. Árið 1975 voru
þau orðin 228, og 1976 331.
Samkvæmt opinberum hagtölum
sem birtust í „Litteratournaia
Gazeta", skilur einn þriðji hluti
hjóna vegna „ósamrýmanlegrar
skapgerðar". Hagfræðingur einn,
prófessor Perevedentsev, sýnir
auðveldlega fram á það að í landi
þar sem fæðingum er þegar farið
að fækka, muni þessi skilnaðafar-
Þó efnislega
hafi sovézkar
konur náð
lengra á jafn-
réttisbraut-
inni en konur
annars staðar,
þá telja þær
samt að þær
eigi marga
hildi eftir að
heyja ennþá
aldur hafa slæm áhrif á fólksfjölg-
unina og dragi þar með úr
hagvexti. Hvað er til bragðs að
taka?
Fyrst og fremst er nauðsynlegt
að gera sér grein fyrir því hverjar
orsakir skilnaðanna eru. 61%
skilnaðarbeiðna koma frá konum.
47% þeirra ásaka eiginmenn sína
fyrir að drekka of mikið, eða vera
hreinlega áfengissjúklingar. En
Perevedentsev spyr sjálfan sig
hvort þessir drykkjumenn séu það
ekki vegna þess að þeir séu
óhamingjusamir í hjónabandi.
Vodkað, þessi „bölvaði þjóðar-
drykkur", getur að hans áliti ekki
verið eini sökudólgurinn í þessu
máli. Með því að styðjast við
athuganir uppeldisfræðingsins
Solovievs fullyrðir hann að
„konurnar geri uppreisn gegn
því feðraveldi sem ríki innan
fjölskyldunnar“. Þær hafa náð
svo miklum rétti á atvinnusviðinu,
að af hverjum tíu nemendum sem
ljúka prófum frá æðri mennta-
stofnunum eru sex konur. En í
fjölskyldunni láta eiginmennirnir
þær vinna öll heimilisverkin
(matseld, ræstingu og umönnun
barna). Útkoman: Karlmaður
vinnur ekki nema fimmtíu stundir
að meðaltali en konan áttatíu.
Þessum niðurstöðum var ekki
öllum tekið þegjandi og hljóða-
laust. Margir karlmenn, lesendur
Literatournaia Gazeta, skrifuðu til
blaðsins að á herðum þeirra hvíldi
allur þungi fjölskyldulífsins, að
konur þeirra væru léttúðugar og
eigingjarnar og að þær væru ekki
einu sinni svo vænar að hugsa um
börnin sín. Þessir mótmælendur
fengu strax stuðning og hann vel
undirbúinn frá frú Bielskaia, sem
er uppeldisfræðingur og kona.
Hún fullyrðir í grein sem heitir:
„Hvaðan koma hinar slæmu eigin-
konur", að menntun ungra stúlkna
í Sovétríkjunum búi þær illa undir
það að rækja skyldur sínar í
fjölskyldunni. Til sönnunar skýrir
hún frá könnun sem gerð var með
fulltingi Uppeldisvísindaakadem-
íunnar í stærstu menntaskólum
Moskvuborgar. Nemendurnir
(stúlkur) áttu að merkja í réttri
röð þá fimmtán kosti sem þær
teldu mikilvægasta í fari karls og
konu. Að mati frú Bielskaia var
niðurstaðan jafn óviðunandi og
hún var hneykslanleg. Reyndar
höfðu menntaskólastúlkurnar sett
„karlmennsku" (og föðurlandsást,
óaðskiljanlegan hluta hennar), í
ellefta sæti á lista sínum yfir þá
kosti sem þær töldu að karlmaður
ætti að hafa til að bera. Og
samhljóða höfðu þær sett „virð-
ingu fyrir konunni" í fyrsta sæti.
Á sama tíma höfðu þær sett
„virðinguna fyrir karlmanninum"
í tólfta og stundum jafnvel í
neðsta sætið á lista sínum yfir
mikilvægustu kvenkostina.
„Hversvegna viljið þér að við
berum virðingu fyrir þessum
grófgerðu letingjum?“, svöruðu
þær frú Bielskaia sem brá mjög í
brún. Og efst á þennan lista höfðu
þær sett „kvenlegt stolt" og „styrk
persónuleikans. Hvað
„Khoziaistviennost“, eða heimilis-
hagsýni varðar, þá höfðu þær
engan áhuga á þeim hæfileika. Frú
Bielskaia komst að þeirri niður-
stöðu að ef þessar menntasskóla-
stúlkur sæju hlutina þannig, gætu
þær ekki orðið annað en slæmar
eiginkonur.
„Þær eruð það alls ekki“
svaraði rólega einhver Alla Pet-
rova frá Sverdlovsk í bréfi sem
hún skrifaði til Literatournaia
Gazeta. Og hún segir frá því er
hún leitaði hinnar sönnu ástar og
fann hana fyrir meira en tíu árum
hjá kvæntum manni. Hún eignað-
ist með honum eitt barn og var
hamingjusöm með því þar til
sonurinn, Nikita að nafni, kom
grátandi heim dag einn. Félagar
hans vildu ekki lengur leika við
hann, vegna þess að foreldrar