Morgunblaðið - 07.07.1978, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 7. JÚLÍ 1978
Frá kaffisamsætinu í Logalandi á 70 ára afmæli U.M.F. Reykdæla.
Ljósm.: Corsten Kristinsson
U.M.F.
Reykdæla
70 ára
Horuarfiröi í júni.
Þjóðhátíðardaginn 17. júní s.l.
bauð Ungmennafélag Reykdæla
öllum fbúum Reykholtsdalshrepps
og burt fluttum félögum til kaffi-
samsætis í Félagsheimilinu Loga-
landi í Reykholtsdal. Var tiiefnið 70
ára afmæli félagsins. Var það
stofnað 23. apríl 1908, á sumardag-
inn fyrsta, í Deildartungu og var
fyrsti formaður þess Jón Hannes-
son.
Fyrst flutti Jón Guðbjörnsson
heillaóskir frá Ungmennafélagi Is-
lands og Jón Gíslason frá Ung-
mennasambandi Borgarfjarðar.
Gáfu þeir félaginu gripi til minning-
ar.
Var nú rakin saga félagsins í
stórum dráttum. Las Jón Þórisson
upp erindi eftir Andrés Eyjólfsson
frá Síðumúla, sem flutt var á 50 ára
afmæli félagsins. Fjallaði hún um
frumbýlisár félagsins. Var æskan þá
kyrr í sveitinni og nóg af vinnufús-
um höndum, enda var frívinna
félagsmanna helsti vaxtarbroddur
þess í hvívetna. Fjár var aflað með
bögglauppboðum og hlutaveltum.
Andrés Jónsson minntist þriðja og
fjórða áratugsins í sögu félagsins.
Fjallaði hann sérstaklega um ferðir
heim og að heiman á næturskemmt-
anir, fundi, íþróttaæfingar eða
leikæfingar í hóp eða einn á ferð í
dimmu eða björtu. Sagði Andrés, að
konur hefðu hæst komist upp
virðingarstigann hjá félaginu með
því að vera kosnar sem ritarar þess
og þannig bókað visku þá, er
karlmenn fluttu á fundum. Við
lestur fundagerða þessa tímabils
mátti glöggt sjá, að menn töluðu frá
hjartanu í þann tíma, öfugt við
stjórnmálamenn nútímans, sem fag-
urt mæla en flátt hyggja.
Séra Jón Einarsson ræddi um árin
1948—1963. Sagði hann að skógar-
reiturinn fyrir ofan félagsheimilið
hefði verið hugsjón ungmennafélag-
anna. Þegar ákveða átti hvert fara
skyldi í ferðalög á þessum tíma voru
ekki allir alltaf sammála. En allir
voru sammála um það að fara
eitthvað einhvern tíman.
Að lokum rakti Vigfús Pétursson
sögu félagsins frá tímabilinu 1963 og
fram á vora daga. Taldi hann sig
lítið fara til kirkju nú á dögum, þar
sem ekki. væri kúluvarp eða lang-
stökk eftjr messu. En áður voru
íþróttaæfingar að messu lokinni.
Þá bárust félaginu gjafir í tilefni
afmælisins. Kvenfélag Reykdæla gaf
100 þús. krónur til kaupa á kvik-
myndasýningarvél. Hjónin Jón
Þórisson og Halldóra Þorvaldsdóttir
ásamt niðjum sínum gáfu vandaðan
ræðustól. Skógræktarfélag Borgfirð-
inga gaf lerkiplöntur, sem gróður-
'setjast skyldu í lundinn fyrir ofan
heimilið. En lerki vex einmitt óvíða
betur á Vesturlandi en í Logalands-
reitum. Systkinin í Kletti ásamt
foreldrum gáfu 150 þúsund krónur
til minningar um bróður þeirra
Sigmund Einarsson. Skyldi þessum
peningum varið til kaupa á ljóðabók-
um í bókasafn félagsins.
Fleiri tóku til máls og árnuðu
félaginu alls hins besta.
Kristófer Kristinsson núverandi
formaður U.M.F. Reykdæla þakkaði
gjafir og árnaðaróskir í garð félags-
ins. Taldi hann að félagið hefði ekki
lokið starfi sínu, enda lítið gaman að
þess háttar félögum, og því væri
margt á dagskrá, þátttaka í bygg-
ingu sundlaugar á Kleppjárnsreykj-
um og kaup á kvikmyndasýningavél,
svo eitthvað sé nefnt.
Á milli atriða var risið úr sætum
og sungin ættjarðarlög við undirleik
Bjarna Guðráðssonar. En sjá mátti,
að hinir yngri kunnu ekki textana
við þau, til að mynda „Fósturlandsi
ns Freyja" og „Ég vil elska mitt
land“ enda trúlegra að Brunaliðið og
Boney M hefðu frekar átt upp á
pallborðið hjá þeim en þessi lög, er
frumkvöðlar ungmennafélagshreyf-
ingarinnar sungu á hverjum fundi.
Þessu kaffisamsæti lauk um
klukkan 5.30 og hafði það staðið yfir
frá því um klukkan 2.00.
Um kvöldið var sérstök hátíðar-
dagskrá í Logalandi. Aðalræðumað-
ur var Ivar Björnsson frá Steðja.
Ólöf Harðardóttir söng við undirleik
eiginmanns stns Jóns Stefánssonar.
Ármann Bjarnason bóndi á
Kalvararstöðum las ljóð eftir
Guðmund Böðvarsson skáld. Sigríð-
ur Þorsteinsdóttir las upp úr „Hvöt“,
handskrifuðu blaði, er Ungmenna-
félagið gaf út áður fyrr og gekk á
milli manna. Að lokum var svo
stiginn dans til kl. 2.00 eftir
miðnætti.
— Fréttaritari.
veiðistengur
J
í miklu úrvali: Á
3 mýktarflokkar
8 stæröir
(frá 51/2-12 fei
*
Otal verðflokkar
Hafnarstræti 5,
Tryggvagötumegin.
Ámi G. Eylands:
Ein af
hugmyndum
Hólanefndar
í Morgunblaðinu 23. maí síðast-
liðinn birti skólastjórinn á Hólum
mikla ritgerð um Hólaskóla: Hann
segir þar frá 7 manna nefnd, sem
landbúnaðarráðherra hefir skipað,
að undangenginni ályktun Alþing-
is. Þetta varðar 100 ára afmæli
Bændaskólans, fjárveitingar og
framkvæmdir. I grein sinni setur
skólastjóri fram drög að fram-
kvæmdum á Hólum 1978—1982.
Nefna vil jeg nefndina: Það er
skólastjórinn, formaður, Hjalti
Pálsson framkvæmdastjóri
Reykjavík, Björn Jónsson bóndi í
Bæ, Hjörtur Þórarinsson bóndi á
Tjörn, Frú Sigrún Ingólfsdóttir
Reykjavík, Pálmi Jónsson al-
þingismaður og Páll Pétursson
alþingismaður. Svo upplýsir skóla-
stjóri að frú Sigrún hafi vikið frá
störfum í nefndinni sökum veik-
inda.
Þótt mikið sé til þessarar
Hólanefndar að líta, verð jeg að
leyfa mjer að hafa annað álit
varðandi eitt mikilsvert atriði um
framkvæmdir á Hólum fram að
100 ára afmæli skólans. Ég ræði
ekki hinar mörgu tillögur, aðeins
eitt sem mjer ofbýður með öllu og
verðað mótmæla. Tillagan er
svohljóðandi:
„1980. Byggt verði heimavistar-
hús bændaskólans (á þeim stað
sem fjósið er nú). Stærð miðist við
að á Hólum verði 60 nemenda
skóli.“ Leyfi mjer að undirstrika
þetta. —
Það ber að minnast Hóla í
Hjaltadal og sögu bændaskólans á
Hólum, betur en gert er í þessari
tillögu. Það geri jeg með góðri
samvizku. Ég segi blátt áfram og
á eðlilegan hátt, því það verður
ekki hjá því komist að jeg veit
meira um Hóla en hver sem vera
skal af hinum nefndu nefndar-
mönnum. Það er ekki neitt undar-
legt né ótrúlegt. Móðir mín var
fædd á Hólum 1865. Hún vann
lengi á Hólum og faðir minn vann
svo lengi og mikið og mikilvægt á
• Hólum að við hann festist nafnið
,Hóla-Guðmundur. Fyrsta minning
mín á Hólum er þegar faðir minn
var að kenna mjer að sitja á
hestbaki, og eymdi undir mjer. En
,ekki eru mjer minna virði allar
minningarnar sem foreldrar mínir
báru á borð fyrir mig um ár og
viðburði á Hólum áður en jeg
fæddist, og áður en jeg man fyrst
eftir mjer.
Þess er að minnast að forn
byggð á Hólum var með þeim
hætti að engin hús bar hærra en
dómkirkjuna. Bærinn stóð rjett
við krikjugarðinn og vitund lægra.
Svo breyttist þetta. Benedikt
prófastur, bóndi á Hólum og
eigandi jarðarinnar, lætur byggja
Nýja-Bæ, þar sem hann stendur
enn þann dag í dag, þó ekki sé í
honum búið. Það var 1854, og
handa Jóni syni Benedikts, er
seinna fór til Ameríku, snauður og
búinn að eyða hinum miklu
eignum föður síns, og búinn að
missa systur sínar tvær. Af
rústum útihúsa í Nýja-Bæ get jeg
enn greint aðeins eitt, það voru
kvíarnar. En auðvitað vita Hóla-
menn ekki um slíkt lengur.
Þegar Bændaskólinn á Hólum
var stofnaður vorið 1882 varð
skólinn að halda sig í gamla
bænum á Hólum niður við kirkju-
garðinn. Slíkt varð ekki komist af
með til lengdar, og Skagfirðingar
voru stórhuga. Þeir byggðu nýtt
skólahús, allmikið og gott á þeirra
tíma vísu. Það sem var mikils vert
Árni G. Eylands.
var að velja því staðinn og það
tókst vel, afbragðsvel. Vart hægt
að hugsa sjer staðinn betri,
myndarlegt hús á ágætum stað.
Húsið nýtur sín vel á meðfylgjandi
mynd, sem mun vera frá árunum
þegar Hólaskóli varð 25 ára —
1907. Mest var um vert hve útsýnið
frá húsinu var ágætt, túnbrekk-
urnar niður frá húsinu og út og
suður um mest allt túnið og mikið
meira en það. Margt er að muna,
og eitt sem aldrei gleymist er
æskuför á skíðum af húströppun-
um, niður hlaðið og svo alla
brekkuna niður túnið. Þar var
ekkert í veginum að vetrinum og
eigi var minna góðs að minnast að
sumrinu. Timburhúsið frá 1892
var hin mikla miðstöð alls á
Hólum, bæði fyrir skóla og bú, þó
Nýi-Bær væri enn notaður alloft
og lengi. Myndin sýnir eina
aukaskemmu sem byggð var í
minni tíð og einnig rifin, og flutt
út í Óslandshlíð.
Svo var fyrsta steinhúsið byggt
á Hólum 1911. Þá var gamla og
Saudi-Arabía fús til
að aðstoða N-Yemen
Kuwait 5. júlí. AP.
DAGBLAÐ í Kuwait skýrði frá
því í dag, að hcrir Saudi-Arabíu
hefðu verið settir í viðbragðs-
stöðu vegna landamæraátakanna
milli Norður- og SuðurYemen,
sem átt hafa sér stað að undan-
förnu.
Dagblaðið A1 Siyassa hefur eftir
Sultan prins, varnarmálaráðherra
Saudi-Arabíu, að „hlutverk hers
Saudi-Arabíu sé að vernda Islam
og vera tilbúinn að taka á móti
hvers kyns ögrunum, sem átökin á
landamærum Yemen-landanna
kunni að leiða af sér.“ Hann á að
hafa sagt þetta á ferð um herbúðir
í Saudi-Arabíu.
„Þetta bendir til þess að Saudi-
Arabía muni senda Norður-Yemen
aðstoð, geri Suður-Yemen árás á
landið," í A1 Siyassa.