Morgunblaðið - 22.07.1978, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 22. JÚLÍ 1978
17
Plútóníum Þetta gerðist
framleittá
vegum EBE
22. jtílí
Briissel. 20. júlí. AP.
KJARNORKUVER í VesturEvrópu
vinna nú aö því aö framleiöa um
1400 kíló af plútínum, sem nota má
til framleiðslu kjarnorkuvopna.
Efnahagsbandalagið neitar hins
yegar að gefa upp til hvers á að verja
því.
Það var brezkur fulltrúi á Evrópu-
þinginu, Thomas Ellis, sem hreyfði
máli þessu í dag eftir að hafa lesið
ársskýrslu bandalagsins fyrir 1977.
Þar las hann að átta samningar hefðu
verið undirritaðir til framleiðslu 1400
kílóa af plútóníum í löndum banda-
lagsins en tókst ekki að fá upplýsing-
ar um hvar framleiðslan færi fram.
Framleiða má kjarnorkusprengju
með um 15 kílóum af plútóníum og
mun sú tækniþekking, sem nauðsyn-
leg er talin til að framleiðslan takist,
vera útbreidd.”
1974 — Vopnahlé á Kýpur eftir
innrás Tyrkja.
1973 — Rússar skjóta geim-
flaug til Mars.
1969 — Franco skipar Juan
Carlos arftaka sinn.
1965 — Sir Alec Douglas-Home
iætur af starfi leiðtoga brezka
íhaldsflokksins.
1961 — Vopnahlé fyrirskipað
eftir átök Frakka og Túnis-
manna í Túnis.
1950 — Leopold III snýr aftur
til Belgíu úr sex ára útlegð.
1943 — Bandamenn taka Pal-
ermo á Sikiley.
1934 — Starfsmenn FBI í
Chicago skjóta glæpamanninn
John Dillinger.
1933 — Bandaríski flugmaður-
inn Wiley Post kemur úr fyrsta
flugi eins manns umhverfis
jörðina.
1812 — Wellington sigrar
Frakka við Salamanca á Spáni.
1739 — Belgrad kemst í hættu
eftir sigur Tyrkja á Austurríkis-
mönnum við Crocyka.
1691 — Her Breta og Hollend-
inga sigrar Frakka við
Aughrim, Indlandi.
1515 — Ríkiserfðir í Austurríki,
Ungverjalandi og Póllandi
ákveðnar samkvæmt Vín-
ar-samningnum.
Afmæli dagsins. Anthony Coop-
er, enskur stjórnmálamaður
(1621-1683) - Frú Rose Kenn-
edy, sendiherrafrú og móðir
Johns Kennedys forseta (1890
—) — Alexander Calder, banda-
rískur myndhöggvari (1898 —).
Innlent. Hannes Hafstein skip-
aður ráðherra 1912 — Vígð
Landakotskirkja 1912 — D.
Kolbeinn ungi Arnórsson 1245
— Síra Magnús Ólafsson í
Laufási 1636 — Gísli Þorleifsson
Hólabiskup 1684 — Jörundur
kemur úr ferð sinni til Norður-
lands 1809 — „Búðin" á Raufar-
höfn brennur 1956 — Eldborgu
stærsta stálskipi á íslandi
hleypt af stokkunum 1967 —
^llafur Jóhannesson hafnar við-
ræðum við Geir Hallgrímsson
1974 — F. Tryggvi Ofeigsson
1896 — Dr. Guðni Jónsson 1901.
Orð dagsins. Ég vil ailtaf trúa
því bezta um náungann. Það
sparar svo mikil óþægindi. —
Rudyard Kipling enskur rithöf-
undur (1865-1936).
Veður
víða um heim
Amsterdam 16 skýjað
Apena 33 heiöskírt
Beirút 32 léttsk.
Berlín 17 skýjaó
BrUssel 20 léttsk.
Chicago 33 rigning
Frankturt 17 rigning
Genf 21 skýjaó
Helsinki 19 léttak.
Jerúsalem 32 léttsk.
Jóh.borg 19 léttsk.
Kaupm.höfn 15 rigning
Lissabon 27 léttsk.
London 17 skýjaö
Los Angeles 29 skýjaö
Madríd 32 léttsk.
Malaga 25 heiöskírt
Miamí 30 rigning
Montreal 32 léttsk.
Moskva 19 heiöskírt
New York 29 skýjað -
Ósló 18 skýjaö
Palma 27 léttsk.
París 18 skýjaö
Reykjavík 13 skýjaö
Róm 25 skýjaö
Stokkh. 17 skýjaó
Tel Aviv 30 léttsk.
Tókýó 29 rigning
Vancouver 24 heiðsk.
Vín 23 skýjaó
Cyrus Vance, utanríkisráðherra Bandaríkjanna, myndaður fyrir utan Leeds-kastala í Kent ásamt egypzka
utanríkisráðherranum, Mohammed Ihrahi Kamel, og utanríkisráðherra ísraels, Moshe Dayan. Viðræður
þeirra í byrjun vikunnar báru ekki þann árangur er til var ætlazt.
Carter hyggur
ekki á hefndir
CARTER Bandaríkjaforseti ítrek-
aði í dag gagnrýni sína á sovézk
stjórnvöld fyrir ofsóknir á hendur
andófsmönnum en bætti við að
hann hygðist ekki grípa til hefndar-
aðgerða gagnvart Rússum þar sem
honum væri mjög umhugað að bæta
samskiptin við Sovétmenn.
Forsetinn lét einnig þá von í ljós
á blaðamannafundi að hann vonað-
ist til að sovézku andófsmennirnir,
sem nýlega voru dæmdir, yrðu
látnir lausir.
Stjórnvöld á Vesturlöndum halda
áfram að fordæma dómana og hvatti
meðal annars vestur-þýzkur em-
bættismaður1 í dag til þess að
stjórnvöld í Bonn tækju upp harð-
skeyttari stefnu í mannréttindamál-
um. Oft hefur verið til þess tekið að
ríkisstjórn Helmuts Schmidts kanzl-
ara hefur ekki gert sér ýkja mikið
far úm að beita sér fyrir mannrétt-
indum.
Þá hafa hollenzk stjórnvöld lýst
því yfir að þau muni koma kuldalega
fram við sovézk stjórnvöld vegna
téttarhaldanna yfir andófsmönnun-
um. Búizt er við að yfirlýsing þessi
sé þó fremur táknræn en raunveru-
leg.
Fyrrverandi yfirmaður sovézku
fréttastofunnar „Tass“ skellti í dag
skuldinni á Zbigniew Brzezinski,
varriarmálaráðgjafa Bandaríkjafor-
seta, fyrir þá ákvörðun Bandaríkja-
manna að banna frekari sölu á
tölvum og þróuðum tækniútbúnaði
til Sovétríkjanna.
Sadatboðar
nýbreytingu
Kairó. 21. júlí. — Reuter.
ANWAR Sadat, forseti Egypta-
lands, mun á morgun tilkynna
Erindislaus för
á vit töfralækna
HaguiohorK. 21. júlí, AP.
VÍSINDAMÖNNUM í fylgdar-
liði Karpovs heimsmeistara í
skák á Filippseyjum lék for-
vitni á að ganga sérfræðilega
úr skugga um hvort þarlendir
töfralæknar gætu raunveru-
lega skorið upp með fingrum
einum saman og framkvæmt
önnur kraftaverk andalækn-
inga. Útkoman varð sú að
einkalæknir heimsmeistarans
sneri aftur og lýsti því yfir að
nákvæmlega ekkert hefði
gerst. „Þeir læknuðu hvorki
eitt eða neitt og voru gersam-
lega sneyddir töframætti,“
sagði hann
Baguioborg er víðkunn lækn-
ingamiðstöð trúar- og anda-
lækna. Þar eru að jafnaði fjórir
læknar að störfum og bíða
þeirra oftast heilir rútubíla-
farmar ferðamanna, sem hrjáð-
ir eru af margs kyns kvillum.
Vísindi hins yfirnáttúrulega
hafa löngum verið áhugamál
þeirra Mikaels L. Gerahanov-
ichs, einkalæknis Karpovs, og
Vitalys I. Sevastianovs, geim-
fara og forseta sovéska skák-
sambandsins. Þeir ákváðu síð-
astliðinn fimmtudag að svala
forvitni sinni og leita sér
lækninga hjá töfralækninum
Severínó Apeng. En þetta átti
ekki eftir að verða dagur
Apengs.
Meðan Gerahanovichs lá á
fletinu í fjallakofa Iæknisins
klæddur skyrtu einni saman og
nærbrók hóf Apeng að kirja
bænir og heita á andann að gefa
sér kraft til að fjarlægja vörtu
fyrir neðan vinstra auga læknis-
ins og hnúð af hægri hæl.
Andalæknirinn tók nú til við
að hnoða og bukka og einbeitti
sér af öllum lífs og sálar
kröftum að því að nema burt
hina óaðlaðandi hnúta. Að
fimmtán mínútum liðnum gafst
læknirinn upp. Hnúðurinn og
vartan sátu eftir sem fyrr.
Þessu næst fór geimfarinn
félagi hans úr skóm og skyrtu og
tók sér sæti fyrir framan
lækninn, sem þá hófst handa við
að afmá hnúð á hálsi hans
aftanverðum. En eftir að sama
viðhöfn var um garð gengin og
vinur hans hafði sætt kom í ljós
að litla óþægilega arðan, sem
Sevastianov hafði gengið með í
sex ár, var þar enn. „Mér þykir
miður að aðgerðin hefur ekki
heppnast í dag,“ varð aðstoðar-
manni læknisins að orði, „en
svona er það. Einn daginn
heppnast það og annan ekki,“
bætti hann við.
Gestirnir kvöddu og Sevast-
ianov gaf Apeng frímerki gefið
út í tilefni af sovéska geimferða-
deginum 12. apríl 1978. En
geimfarinn var samt sem áður
varkár að gefa ekki of hvassar
yfirlýsingar og sagðist ekki hafa
neina trú, með eða móti, varð-
andi tilraunir andalæknanna.
gagngera breytingu á skipan
stjórnmála í landinu, að því er
áreiðanlegar heimildir í Kairó
herma. — Talið er að ein af
meginbreytingunum verði fólgin
í því. að tekið verði upp svokallað
„amerískt“ kerfi á skipan ríkis-
stjórnar, þar sem forsetinn er
æðsti maður landsins og embætti
forsætisráðherra er lagt af.
Talið er að Sadat muni tilkynna
breytingarnar í ræðu sem hann
heldur í tilefni 26 ára afmælis
byltingarinnar í Egyptalandi 1952.
Auk fyrrnefndrar breytingar mun
verða boðuð stofnun þriggja nýrra
stjórnmálaflokka, Sósíal-demó-
krata, sem Sadat mun sjálfur
leiða, Sósíalista og Flokks þjóðern-
issinna. Flokkarnir, sem nú eru við
lýði, Araba-sósíalistabandalagið,
Hægri-miðflokkurinn,
Vinstri-miðflokkurinn og Frjáls-
lyndir sósíalistar munu verða
lagðir niður.
Talið er að Mamdouh Salem,
núverandi forsætisráðherra, muni
gegna embætti sínu fram í októ-
ber, en þá er talið að allar
breytingarnar verði um garð
gengnar og Sadat muni þá yfir-
taka störf hans. Þá er talið að
Sadat muni í haust leysa upp
núverandi þing, sem starfar í einni
málstofu og er skipað 360 fulltrú-
um, og boða síðan til nýrra
kosninga.
Vikuritið Al-ahali í Kairó spáði
þessum breytingum á stjórnmál-
um landsins fyrir tveimur vikum,
og sagði ástæðuna m.a. þá, að hið
nýja vald forsetans muni verða
honum mikill styrkur í deilum
Egj'pta við ísraelsmenn.
Mitchell
úr haldi
Washington, 20. júlí, AP.
John N. Mitchell, fyrrverandi
dómsmálaráðherra Banda-
ríkjanna og síðasti Water-
gate-glæpamaðurinn, er sendur
var í fangelsi verður látinn laus
)ann 19. janúar nk. til reynslu
samkvæmt dómsúrskurði á
fimmtudag. Hefur Mitchell þá
setið inni í 19 mánuði, en hann
var dæmdur til eins til fjögurra
ára fangelsisvistar. Mitchell
verður 65 ára í september.
Andófskona
fyrir rétt
Moskvu. 21. júli. Routor.
Eiginkona Gyðingsins,
Vladimir Slcpak, María. hefur
verið kölluð fyrir rétt í næstu
viku sökuð um skrílslæti að
sögn sovézkra andófsmanna í
dag. Fékk eiginkonan fregnir
af ákærunni. er hún sótti um
leyfi til að fá að heimsækja
mann sinn í fangelsi í Moskvu
en án árangurs. Slepakhjónin
voru bæði handtekin í síðasta
mánuði fyrir að veifa skiltum
á svölum íhúðar sinnar í
Moskvu, sem á voru letraðar
kröfur um að fá vegabréfsárit-
un.
Sjóður vegna
olíumengunar
London, 21. júlí, Reutor.
LÖG, sem kveða á um stofnun
alþjóðlegs sjóðs til aðstoðar
þeim, er verða fyrir skakkaföll-
um af völdum olíumengunar á
hafi, mun taka gildi 16. október
næstkomandi. Lög þessi verða
bindandi fyrir þá 14 aðila, sem
að gerð þeirra standa en það
eru Líbería, Sýrland, Svíþjóð,
Noregur, Danmörk, Alsír, Bret-
land, Túnis, Japan, Bahama,
Vestur-Þýzkaland, Júgóslavía,
Ghana og Frakkland.
Hryðjuverka-
kona tekin
vestanhafs
WashinKton. 21. júlí. AP. Reuter.
Bandaríska rannsóknarlög-
reglan, FBI. skýrði frá því í
dag að tekizt hefði að hafa
hendur í hári konu. scm
vestur-þýzk stjórnvöld hafa
lýst eftir sem meintri hryðju-
verkakonu. Konan. Kristina
Berger. var tekin höndum og
sökUð um að revna að komast
frá Kanada yfir til Banda-
ríkjanna á fölsuðu vegabréfi.
Vesturþýzk stjórnvöld telja
mál hennar þó ekki svo mikil-
vægt að ásta'ða sé til að fara
fram á að hún verði framseld
frá Bandaríkjunum.
Hernaðar-
ástand í Bólivíu
La Paz, Bólivíu. 21. júli, AP.
Herstjórn Hugo Banzers í
Bólivíu lýsti yfir hernaðar-
ástandi í landinu í dag eftir að
orð barst út um væntanlega
uppreisn í annarri stærstu borg
landsins og vegna áframhald-
andi mótmæla gegn ógildingu
forsetakosninga, sem nýlokið er
í landinu. Herma fregnir að
foringi uppreisnarmanna sé
Juan Pereda Asbun, hershöfð-
ingi, en Pereda hlaut mest fylgi
í forsetakosningunum. Stjórn
Banzers ógilti hins vegar úrslit-
in og bar því við að þau heföu
byggzt á svikum.