Morgunblaðið - 29.07.1978, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 29. JÚLÍ 1978
Sjávarútvegur:
Göður árangur tilraunastarfsíns
NÝJUNGAR í sjávarútvegi
er mál, sem oft er rætt um
manna á meðal eða öllu
heldur skortur á þeim. Við
athugun kemur hins vegat
í Ijós að í stjórnartíð
Matthíasar Bjarnasonar
sem sjávarútvegsmálaráð-
herra hefur töluvert verið
gert af því að efla rann-
sóknarþáttinn í sjávar-
útveginum. Einar Ingvar-
sson aðstoðarmaður sjávar-
útvegsmálaráðherra sagði
í viðtali við Viðskiptasíð-
una að þessum málum
hefði verið komið f fastar
skorður 1976 þegar tókst
að tryggja fjármagn til
rannsóknarstarfsins. Á ár
inu 1976 voru veittar 250
milljónir til starfsins en
síðan 150 milljónir ár
hvert. Rannsóknarstarfið
hefur verið þríþætt þ.e.
fiskileit, vinnslutilraunir
til að skapa markaðshæfa
vöru úr fiski sem áður var
óþekktur, og markaðssókn.
Sem dæmi um þau störf
sem unnið hefur verið að
nefndi Einar eftirfarandi
dæmii
1) Stuðla að leit að
sumarloðnu. Fyrstu skipin
sem fóru fengu baktrygg-
Einar Ingvarsson
ingu frá ráðuneytinu og
framhaldið af þeirri sögu er
ekki nauðsynlegt að rekja
nánar, hana þekkja allir.
2) Leit að úthafsrækju
en í sumar hafa 30 skip leyfi
til að veiða úthafsrækju og
í vor fundust t.d. ný rækju-
mið á Dornbanka. Dalborg-
in frá Dalvík, eina sérhann-
aða rækjuveiðiskipið, hafði
t.d. þegar viðtalið fór fram,
fengið 85 tonn af úthafs-
rækju á sex vikum og voru
Smásöluverzlunin:
Markaðshlutdeild
kaupf élaga 30%
I Sambandsfréttum mátti ný-
lega finna eftirfarandi rétt um
starfsemi Norræna samvinnu-
sambandsins á árinu 1977,
„Ársskýrsla Norræna sam-
vinnusambandsins (NAF-Nordisk
Andelsforbund) fyrir 1977 er
nýkomin út. Viö höfum þegar
grein frá veltu og afkomu NAF á
síðasta ári, en hér fara á eftir
nokkrar upplýsingar um sam-
vinnuhreyfinguna á Norðurlönd-
um, sem birtar eru í skýrslunni.
Heildaríbúafjöldi Norðurlana er
talinn 22,3 milljónir manna, og þar
af eru 4,7 milljónir félagsmanna í
kaupfélögum innan aðildarsam-
banda NAF. Kaupfélög eru sam-
tals 2.594, og fækkaði þeim um 61
á árinu. Kaupfélagaverzlanir eru
11.748. Heildarvelta kaupfélag-
anna í smásölu varð 62.743 millj.
danskra króna, og jókst hún um
13% frá 1976. Markaðshlutfall
norrænu kaupfélaganna í smásölu
er talið 18%. Það er hæst í
Finnlandi og á íslandi, 30%, en
18% í Svíþjóð, 14% í Danmörku og
11% í Noregi. Heildarvelta sam-
vinnusambandanna innan NAF
varð 44.433 millj. d.kr. og jókst um
14% frá árinu á undan. Eigin
framleiðsla samvinnumanna varð
16.560 millj. d.kr.
Samvinnustarfsmenn á Norður-
löndum eru samtals taldir 188.750,
þar af 66.473 hjá samvinnusam-
böndunum. Þeir eru flestir í
Finnlandi, 76.823, síðan kemur
Svíþjóð með 73.735, þá Danmörk
með 17.794, síðan Noregur, þar
sem þeir eru 14.000, og loks ísland,
þar sem samvinnustarfsmenn eru
4.758.“
70 tonn unnin beint til
útflutnings um borð í skip-
inu. Þetta gefur óneitanlega
góðar vonir, sagði Einar.
3) Spærlingsveiði hefur
verið styrkt og útflutnings-
gjöld verið felld niður til að
hægt væri að greiða hærra
verð fyrir hann og virka
þannig hvetjandi.
4) Karfaveiðar hafa verið
efldar.
5) Síðast en ekki sízt
hefur sjávarútvegsmála-
ráðuneytið lagt mikla fjár-
muni í tilraunaveiðar og
vinnslu á kolmunna. Reynd
hafa verið ný og mismun-
andi veiðarfæri. Grindvík-
ingur hefur í sumar verið
leigður til tilraunaveiða
með sérstakan poka sem
síðan er gert ráð fyrir að
önnur skip tæmi og flytji
aflann til lands. Ráðuneytið
hefur í samvinnu við eig-
endur bátanna Alberts frá
Grindavík og Arnar frá
Keflavík gert tilraunir með
tveggja báta troll en megin-
tilgangurinn með þeim til-
raunum er að kanna hvort
hægt sé að nota saman báta
sem ekki hafa nægilega
vélarorku einir fyrir þá
veiðarfærastærð sem nauð-
synleg er til veiðanna.
Fyrsti vísirinn að árangri af
kolmunnatilraununum má
segja að sé sá, að Aðal-
steinn Jónsson útgerðar-
maður á Eskifirði hefur
ákveðið að gera nótaveiði-
skipið Jón Kjartansson ein-
göngu út á kolmunnaveiðar
í sumar. Tilraunir hafa
verið gerðar til að þurrka
kolmunna og gáfu þær góða
raun. Kolmunnaskreið á að
vera hægt að selja á hinum
hefðbundnu skreiðarmörk-
uðum okkar og þá sérstak-
lega í Afríku (þegar stjórn-
málaástand leyfir).
Einar Ingvarsson sagði
að megintilgangurinn með
tilraununum værí sá að
finna leiðir til að hægt væri
að beina flotanum frá
þorskveiðum og jafnframt
að stefna að betri nýtingu
hans. Aukin fjölbreytni
veiða og betri nýting fiski-
skipaflotans er eitt af
grundvallaratriðum til
tryggingar atvinnuöryggis
landsmanna í nútíð' og
framtíð.
Viðskiptasíðunni þykir
rétt að vekja athygli á því,
svona mitt í öllum viðræð-
unum um ríkisbáknið, að
starfsmannafjöldi sjávarút-
vegsmálaráðuneytisins er
aðeins 13 starfsmenn.
/
Alnotkun
ÁRIÐ 1976 notuðum við Islend-
ingar 1785.7 tonn af áli eða um
8.15 kg á hvern fbúa, en seæmi
má nefna að Bandaríkjamenn
notuðu 25.9 kg, Norðmenn 24.0
kg, Svíar og Vestur-Þjóðverjar
19.3 kg á hvern íbúa.
Hérlendis eru það aöallega tvö
fyrirtæki sem fást við fullvinnslu
áls en það eru Málmsmiðjan Hella
og Málmsteypa Ámunda Sigurðs-
sonar. Af vörum sem þessir aðilar
framleiða og selja má nefna
einingar í mótora, handfæravind-
ur og kraftblakkir en einnig
vatnslása fyrir niðurföll og pönnu-
kökupönnur. Ýmsir aðrir aðilar
smíða að sjálfsögðu úr áli og má
þar nefna stýrishús á skip, vöru-
bílapalla og færibönd í frystihús.
Fleiri ferða-
menn
SAMKVÆMT upplýsingum Út-
lendingaeftirlitsins og Ferða-
málaráðs komu um 31 þús.
erlendir ferðamenn til landsins á
fyrri hclmingi þessa árs en þeir
voru um 28 þús. á sama tímabili
1977. Aukningin er því um 10.7%.
í ár...
í júnímánuði s.l. komu um 12 þús.
erlendir ferðamenn til landsins
en þeir voru um 10 þús. 1977 og
fjölgaði þvf ferðamönnum til
landsins um 20% í þessum eina
mánuði.
Arðsemi stjórnmálamanna
„Ræða við fulltrúa launþega og ekki allir sammála um það fyrir
bænda." kosningar að það væru rekstrar-
Hvað margir kannast skilyrðin og arðsemin sem ættu að
ekki orðið við þennan frasa? Voru ráða?
Tilvitnun vikunnar
„Hækkað kaup leiðir til aukins vanda útflutningsatvinnuveganna," sagði Lúðvík
Jósepsson m.a. í kvöldfréttatíma útvarps á miðvikudagskvöldið. Orð í tíma töluð
eða hvað? '