Alþýðublaðið - 05.02.1931, Blaðsíða 3

AEÞVtíWBiUAÐIÐ
3
Beztu egipzkn cigaretturnar í 20 stk. pökk-
um, sem kosta kr. 1,25 pakkinn, eru
Soussa
Cigareftur
frá Wieolas Sonssa fréres, CalrO.
Einhasalar á íslandi:
Tébaksverzlun íslands h. f.
VETBARFBA'KKAR
Uykfrakkar,
Karlmannaalklæðnaðir,
bláir og mislitir
Víðar buxnr, móðins snið.
Manehettskyrtnr,
Nærfatnaðnr.
Mest úrval. Bezt verð.
SOFFÍUBÚÐ.
Þyassta byrðin.
Hvað geia pingmenn Reykja-
víaur?
Nú líður að þiingi, og enn hafa
þdiQgmenn þessarar borgar ekki
birt kjósendum sínum þau sér-
stöku mál, er þeir ætla að flytja
á næsta þingi.
Eru þeir áhugamálalausir ?
Allir vita þó, að mál eru til,
sem næstum hver búandi bæjar-
iíns bíður með öþreyju eftir að
verði leyst á einhvern viðunandi
hátt. Slík mál þola enga bið.
Meðal þessara mála tel ég í
fyrstu röð húsaleigumálið — eða
húsaleiguokrið, eins og það er
nefnt af öllum. þorra Reykvik-
iinga. Undir þessu oki stynja
iangflestir íbúar þessa bæjar, og
meðan iýðfreLsi' er í landinu
veröur löggj afarsamkoman að
taka meira tillit til þarfa þedtrra
og kraína en hinna fáu, er lifa á
þvi að okra með húsaieiguna.
Húisaleiguokrið er áreiðanlega
lang-al va r 1 egasta málið, sem bíð-
ur úrlausnar, jafnvel þó mjólkur-
og fisk-okrið sé einnig mjög al-
varlagt mál. Húsaleiguokrið er
nú þegar búið að kasta fjölday
manna í miikla fátækt. — Allir
reyna að hafa skýlr yfir höfuðið
og ég þekki marga, sem vantar
bæðii til fæðis og klæðis vegna
þess, að þeir reyna í lengstu lög
að standa skil á hinni geysiháu
húsaMgu til þess að þeim verði
ekki kastað út á klakann, kann-
ske með stóran, heilsulítinn
barnahóp.
Húsaleigan ein gleypir nú sem
stendur næstum helming af tekj-
um verkamannsins. Hvað er þá
eftlr til fæðis, klæðis, skatta,
skemtana og mentunar? Hinn
hdmingurinn, um 1200 kr., ef vel
er reiknað.
Það er vitanlegt, að húsaleigan
er mjög miklu hærri en hún þarf
að vera í raun réttri — og suans
staðar er hún beint sannarlegt
okur, eins og ég hefi þegar tekið
fram.
Ég skai setja héma eitt dæmi:
Pyrir rúmum 20 árum bygði
jnaður nokkur hús í Austurbæn-
um úr timbri og jámi. Eftir nokk-
ur ár seldi hann húsið fyrir kr.
4000,00 — fjögur þúsund krón-
ur —. Þetta hús hefir ekki verið*
i braski, en nokkur mxdanfarin
ár hefir þetta hús verið leigt
fyrir
riímar fimm púsmvd krómir.
ESgandinn býr ekki í húsinu.
Sumar íbúMmar hafa ekki verið
endurbættar fyiir einn eyri á
kostnað húsediganda í meira en
10 ár. LedgjeindurmT eiga dúkana,
þar sem þeir eru á gólfum á ann-
að borð. Eldfærin em sum að
mestu eða öllu ónýt. Það er ekki
verið að leggja í kostnað í kot-
inu þvi. En leigan er sótt stund-
víslega fyrirfram mánaðarlega.
Ég býst ekki við að þetta sé
einsdæmi.
Ég vil mú mælast til þess, að
þingmenn þessa kjördæmis komi
á næsta þingi með frumvarp um
húsáleigulög. Það verður að
stefna að því að vernda leigjend-
ur fyrir okri, — að færa húsa-
leiguna niðiur að miklum mun.
Sá flokkur á þingi, sem bezt
gengur fram í þessu máli, ætti
að geta vætnst eftir öflugum
stuðningi leigjenda í Reykjavik
— og þeir em margir. Það er
sama hvað sá flokkur heitir, sem
Ijær þessu mÍli liö. Við leigjend-
ur emm í slikri úlfakreppu, að
við verðum að losna — og mað-
ur verður meira að meta unnin
verk en fögur loforð, sem gefin
eru fyrir kosningar eingöngu til
að afla sér atkvæða með.
Rvík, 29/1 1931.
H. J.
Ef H. J. hefir kynt sér aðstöðu
flokltanna í baráttunni fyrir
lækkaðri húsaleigu og verndun
leigjenda gegn leigugræðgi sam-
vizkúlítilla fjárbrallsmanna, þá á
AÍþýðuflokkurinn vist atkvæði
bans við allar kosningar. — Rit-
stjórn Alþýðublaðsins vill gjarn-
an mælast tid þess við lesendur
hlaðsins, að þeir skrifi um þetta
mál hér í blaðið og tilfæri dæml
um húsaleiguokur, er þei'r þekkja.
Ritstj.
Bækar 1930.
Bókaskrá Bóksalafélagsins 1930
er nýkomin út, saman tekin af
Ársæli Ámasyni. Sennilega á rit-
Mngur þessi óviða sinn líka, því
hér em upp taldar sérkenniiegri
bækur í‘ einni lotu en tíðkað er
annars staðar í heiiminum, þar
sem vér höfum sagnir af. Svo
virðist, sem vér séum að skapa
okkur ákveðna bókmentalega sér-
stöðu í stoltri fjarlægð við alt,
sem gerist annars staðar á því
sviði. Af frumsömdum verkum
ber rnest á þeim greinum skáld-
skapar, sem naumlega era taldar
til bókmenta erlendis og ekki
þykja lengur boðlega á bökamark-
aði, svo sem smásagnasöfn og
Ijóðaþmgl. Um hána fyrtöldu
bókmentagrein komst forstöðu-
maður stærsta útgáfufélags á
Norðurlöndum ,svo að orði í við-
tali s. L sumar, að það sé ger-
samlega þýðingarlaust að bjóða
fólki smásögusöfn framar, enda
helzt ekki gert nema þegar verið
er að fullgera safnverk mjög
þektra rithöfunda, — smásagan
á að eins heinxa í tímaritum og
sunnudagáblöðum, en um ljóða-
gerð sagði hann, að hún virtist
ekki frarnar stunduð af fólki, sem
tekur ritlistiha atvarlega. Þessi
tvö form em eánkum fyrir blaða-
inenn og siö.alninga. Ljóðið er
útdautt form, sem tdlheyrir öðru
bókmentatímabiLi en vom, og má
segja, að það sé ipso facto orðið
hlægilegt og finni helzt hljóm-
grunn í afskektUm plássum, þar
,sem fólk stendur utan við lífæð
tímans. Allir möguleikar ljóðsins
eru fyrir löngu uppurnir og hin
takmörkuðu tilbrigði þessa frum-
stæða forms útjöskuð. Þó vora
gerðar ýmsar tilraunir til að end-
umýja Ijóöformið eftir stríðið, en
jrær tilraunir enduðu sem nýmæli
í pnentList og bjálpuðu einungis
til að skapa „ncue Sachlichkeit“
Utsalan
heldnr áfram
í dag og til langardags.
Mörg hnndruð plötnr
fyrir hálfvirði.
Danziög á nótum á 25
og 5q aura.
KatríB Viðar,
Hljóðfæraverzlun.
Lækjargötu 2,
(,mýjan eðfileik1') í setningu aög-
lýsinga og bókartítla. Hér yrkjá
menn enn þá Ijóð með sama hug-
arfari og siður var utanlands fyr-
ir 50—100 árum, að eins miklu
ver, að undanteknum Binari
Benediktssyni, sem stendur and-
spænis Ijóðgyðjunni með svipaðri
andakt og tíðkaðást áEnglandi á
19. öld og fyllist, að rómahtísk-
um hætti, því meiri andagift
gagnvart viðfang&efnunum, sem
kjarrú þeirra liggux fjær i tkna
og rúmi. H. K. Laxness hefir í-
litlu ljóðakveri reynt að gera
hneinar tilraunir (óháðar prerrt-
listarbrögðum) til þess að finna
minna útjöskuð form en venja er
til, en yfirleitt rná segja, að hann
hafá unnið fyrir gýg og kvæðin
séu léleg á gamlan sem nýjan
mælikvarða.
Fyrir utan smásagnamslið, sem
eltki eru bókmentir, hel-dur „blað-
inentír", hefir ein bók komið% út
á árinu, sem að verklagi sam-
svarar kröfum tímanna, fyrsta
bindi SkáLholts eftir Guðnmnd
Kamban. Hin viðamikla sikáld-
saga með sinni margbrotou
kröfuhörðu tækni, sem í hagræna
heiminum á Miðsitæður í afrekum
verkfræðinnar, skipar nú öndvegi
alls staðar í timabærum bók-
mentum, og þessi bók Kambans
er þannig hið eina í bókmentum
ársins, sem tengir okkur við ver-
öldina.
Þegar Ljóða söfnum og smá-
sagna sleppir, en þau teljast inér
eitthvað 14 eða 15 frumsamin á
árinu, taka við nokkrar bækur
með trúarþrugli eins og t. d.
Ljóð og ræður, þáttur í köllun
íslenzkra manna og kvenna frá
EiLífa landinu, Kristín fræðd eftir
Friðrik HaHgrímsson ásaml Písl-
arhugleiðingum eftir sama höf-
und og kommúnistísk æfisaga
Jesú frá Nazaret. —- Tvö einþátt-
ungasöfn hafa verið útgefin á
árdnu eftir Guttorm Guttormsson
og Lárus Sigurbjörnsson. Það er
einkennilegt, að rnenn skuU vera
að gutla við þessa eihjxáttunga,
úr því þeir þykjast á annað borð
hafa aflað sér þeirrar margbrotnu