Morgunblaðið - 11.08.1978, Blaðsíða 8

8
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 11. ÁGÚST 1978
áSfcÉs. THE OBSERVER THE OBSERVER iStít THE OBSERVER
Náðun í athugun, en
ólíkleg í máli fjölda-
morðingjans Mansons
Síðar á þessu ári gæti komið
til greina að veita fjöldamorð-
ingjanum Charles Manson náð-
un. Ólíklegt er að svo verði gert.
En þótt enginn gráti það í
Kaliforníu, hefur komið fram
samúð með öðrum félögum
Manson-fjölskyldunnar ill-
ræmdu, sem setið hafa í fangels-
um, og sagt er að allir nema
tveir þeirra séu nú „algjörlega
endurhæfðir". Áhorfendur
táruðust margir hverjir í réttar-
sal í Los Angeles nýlega þegar
Leslie Van Houten, 27 ára
fyrrum fjölskyldumeðlimur, var
dæmd sek fyrir morð að loknum
þriðju réttarhöldunum í máli
hennar. Van Houten stóð álút og
síðhærð frammi fyrir dómaran-
um þegar dómurinn var lesinn
yfir henni.
Það var ekki auðvelt að sjá í
þessari laglegu og vel klæddu
ungu konu þá spilltu og krúnu-
rökuðu fylgju, sem eitt sinn risti
nasistamerki á enni sér og
hæddist að dómendunum og
þjóðfélaginu, sem var að kanna
sekt hennar.
Níu ár eru liðin frá því að
eiturlyfjaneytendaflokkur
Mansons fór um í morðæði,
myrti leikkonuna Sharon Tate,
fjóra gesti hennar, og — að sögn
lögreglunnar — sennilega um
tuttugu aðra. Og nú eru félagar
„fjölskyldunnar", hver á eftir
öðrum og allir breyttir, að
öðlast tækifæri til náðunar.
Leslie Van Houten reyndi að
fá ákæruna minnkaða í mann-
dráp með því að halda fram að
henni hafi ekki verið sjálfrátt.
Hefði það tekizt væri hún
sennilega frjáls í dag, þar sem
hún hefur þegar afplánað átta
ár í fangelsi. Fyrstu réttarhöld-
in yfir henni fóru út um þúfur
vegna þess aö lögfræðingur
hennar lézt-meðan á réttarhöld-
um stóð; í öðrum réttarhöldun-
um náðist ekki samkomulag
Eftir
William Scobie
kviðdómenda varðandi það
atriði hvort henni hefði verið
sjálfrátt.
í þetta skipti, sagði einn
kviðdómenda síðar: „Fannst
okkur að stúlkan hafi misst
einhverja stjórn á sjálfri sér
vegna áhrifa Mansons og neyzlu
LSD og annarra eiturlyfja — en
ekki nóg til að firra hana ábyrgð
á morðunum." Leslei Van
Houten var flutt í fangelsi á ný
þar sem hún verður nokkur ár
enn.
Hvað um aðra fylgjendur
Mansons? Charles „Tex“
Watson, sem stjórnaði blóðugri
árásinni á heimili eignkonu
Romans Polanskis árið 1969, er
„endurfæddur" í Kristi. Hann
starfar nú hjá fangelsisprestin-
um, og prédikar sjálfur einu
sinni í mánuði. Starfsmenn
fangelsisins segja að hann sé
gjörbreyttur maður, og að hann
hafi „fært Kristi" að minnsta
kosti einn dæmdan morðingja.
Hann hlaut skírn í fangelsinu,
og hefur skrifað bók um fyrri
glæpi sína og kristnitökuna.
Susan Atkins hefur einnig
„fundið Krist" innan fangelsis-
múranna, og stórnar föstum
biblíulestrartímum í klefa sín-
um í kvennafangelsi Kaliforníu.
Einnig hefur hún ritað bók,
„Child of Satan, Child of God“.
Hagnaður af sölu bókarinnar
rennur til góðgerðarstarfsemi,
að sögn starfsmanna í fang-
elsinu. „Atkins er gjörbreytt,"
sagði einn fangavörðurinn.
„Hana dreymir um að verða
prestur og fá að skíra fólk.“
Það var Susan („Sadie Satan“)
Atkins, sem hélt handleggjum
Sharon Tates, meðan Patricia
Krenwinkel hélt fótleggjunum
og „Tex“ Watson rak hníf í kvið
hennar, þar sem hún bar ófætt
barn sitt, að' kvöldi áttunda
ágúst 1969. Fimm létust í þeirri
árás, tveir til viðbótar —
Rosemary og Leon La Bianca —
í árás Manson-fjölskyldunnar
næsta kvöld.
Patricia Krenwinkel hefur
einnig afneitað Manson. Hún
hefur ekki valið endurfæðingar-
leiðian, en starfsmenn kvenna-
fangelsins í Kaliforníu, þar sem
hún afplánar lífstíðardóm, segja
hana gjörbreytta. Hún vinnur
við viðhald í samkomusal
fangelsins, er í góðu áliti hjá
hinum föngunum, og lítur á
fortíðian sem „illan draum".
Fjórði félagi flokksins, sem
réðst á Tate-Polanski heimilið
þetta kvöld, Linda Kasabian,
kom fram sem vitni gegn
Manson, og var sjálf aldrei
dæmd. Hún bar einnig vitni
gegn Van Houten, en býr annars
undir dulnefni í smábæ í New
Hampshire.
Tvær úr hópnum halda enn
tryggð við Manson. Þær eru
Lynette „Squeaky" Fromme og
Dandra Good. Báðar eru undir
ströngu eftirliti í fangelsi í
Vestur Virginíuríki.
Fromme er að afplána iífstíð-
ardóm fyrir tilraun hennar árið
1975 til að ráða Ford þáverandi
forseta af dögum; Sandra Good
var dæmd til 15 ára fangelsis-
vistar fyrir að hóta 75 banda-
rískum framkvæmdamönnum
lífláti. (Mansons skýrði blaða-
manni svo frá árið 1976 að hann
hefði „sent út lista yfir menn,
sem átti að myrða“). Báðar lýsa
þær yfir fullri tryggð — „þið
getið ekki hugsað ykkur hve
mikil hún er“ — við „Charlie".
Hvað Mansons sjálfan varðar,
þá heldur hann því fram að
hann sé sáttur við þá tilhugsun
að eyða því sem eftir er ævinnar
í fangelsi. „Ég hef gaman af
trjám, og ég vil fá að vera í
friði,“ sagði hann fyrir stuttu í
viðtali við blaðamann í fangels-
inu skammt frá San Francisco.
„Þið þurfið að fylgja fleiri
reglum en ég. Ég get slappað af
— getið þið það?“
Manson er nú 44 ára, og með
vel snyrt alskegg. Hann sagði
blaðamanninum að Van Houten
væri að reyna að afsaka sig með
því að ásaka hann fyrir blóðbað-
ið 1969. En hún hefði ekkert að
óttast; hann hefði komið boðum
þar um til fangelsisins.
Leslie Van Houten segist sjálf
enn fá martröð vegna morð-
anna, en að hún sé ekki lengur
undir ahrifum frá Manson.
„LSD kom þar mjög við sögu. Ég.
skammast mín núna fyrir að
hafa getað trúað á hann og
fyrirætlanir hans um að koma á
kynþáttastyrjöld."
Ekki er á þessu stigi ljóst hve
lengi þessi dóttir efnaðra
miðstéttarforeldra í Los
Angeles — sem hún er nú í sátt
við — á eftir að sitja í fangelsi.
Hámarkstími, sem líða verður í
Kaliforníu áur en lífstíðarfangi
getur fengið náðun, er talinn
vera 13 ár.
Dómsyfirvöld virðast hins
vegar á einu máli um að hversu
oft sem mál Mansons komi til
athugunar vegna hugsanlegrar
náðunar, þá sé líklegast að hann
fái að eyða ævinni innan fang-
elsisveggjanna.
Charles Manson
ÞESSAR ungu stúlkur. sem heita Þóranna. Nanna, Ragnhildur og
Ingihjörg. efndu til hlutaveltu til ágóða fyrir Sundlaugabyggingasjóð
Sjálfsbjargar. Landssambands fatlaðra. Söfnuðu þær 12.000 krónum.
ÞESSAR telpur efndu til hlutaveltu að Blöndubakka 8, Rvík fyrir
nokkru. til ágóða fyrir Styrktarfél. vangefinna. Þær söfnuðu 4600
krónum. Telpurnar heita Ilrafnhildur Bridde. María Guðmundsdóttir,
Magnea Guðný Iljálmarsdóttir. Bjarnheiður Vilmundardóttir og
Guðrún Árnadóttir. Á myndina vantar þær Illín Iluldu Valsdóttur og
Svölu Sigurðardóttur.
Sumartónleikar
Þriðju sumartónleikarnir í
Skálholti voru haldnir 5., 6. og 7.
ágúst. Undirritaður var við-
staddur sunnudagstónleikana,
sem urðu minna skemmtilegir
en til stóð vegna viðvistar
smábarna, jafnvel ómálga pela-
barna.
Það er ekki hægt að
banna smábörnum aðgang, en af
þeim getur stafað ónæði sem
eyðileggur alla hlustunarró,
bæði fyrir barnafólkinu og
öðrum hljómleikagestum, trufl-
ar flytjendur og er auk þess
þvingandi fyrir athafnaþörf
barnanna og er hugsanlegt, ef
þau á annað borð veita tón-
flutningi athygli, að tónlistin
veki þeim þörf til andsvara.
Tónleikarnir hófust á Fantasíu
eftir Telemann, sem Manuela
Wiesler flutti fallega þrátt fyrir
margvíslegt ónæði í hljóm-
sterkri kirkjunni. Annað verkið
á efnisskránni voru söngvar úr
fangelsi eftir Kont, sem því
miður er ekki frekar tilgreindur
í efnisskrá.
Tónverkið er ekki nýstárlegt
en nokkuð áhrifamikil tóntúlk-
un á þeim tilfinningum, sem
innilokun í fangelsi gæti fram-
kallað, að því leyti sem slík
upplifun verður skilin af ófang-
elsuðu fólki. Tvö næstu verk eru
fyrir margt sérkennilegar and-
stæður. I a-moll partítunni eftir
Bach er tónhugsunin (eins og
reyndar í öllum hans verkum)
háttbundin og stefin endurtekin
þannig að ferill þeirra verður
eins konar mótorísk endurtekn-
ing.
Hrynsterk gerð stefjanna
og þessi mótoríska endurtekn-
ing þeirra, hefur skapað Bach
sérstöðu gagnvart jazztónlist.
Þá er það fróðlegt að í nýjustu
Tónllst
eftir JÓN
ÁSGEIRSSON
Manuela Wiesler
kenningum um hrynvæðingu
tónlistar, er talið að skýringuna
sé að finna í vélmenningu
nútímans, að sterkur og óaflát-
anlegur hrynur sé eins og
gangur í vél, blæbrigðin lituð af
hljóðvist véla og hreyfisvörun
(t.d. dans) fólks vélbrúðuleg.
Þarna sé m.a. að finna lykilinn
að vaxandi vinsældum Bach.
Tónhugsunin í Meinlæti eftir
Jolivet er ekki bundin í hryn-
rænar viðjar, er óskorðuð í tíma
og tónhugsunin því ekki mótuð
af tóntegundum og tímamark-
andi hijómaskipan. Til að hlusta
á Jolivet er nauðsynlegt að geta
losað sig undan þrúgandi oki
vélmenntar og skynja tilveruna
í óháttbundinni líðandi, eins og
vélþreyttur nútíminn, sem finn-
ur frið í kyrrð fjalla og
ó(vél)spilltri náttúru. Mauela
Wiesler lék bæði verkin frábær-
lega Tig lauk tónleikunum með
Fantasíu í d-moll eftir Tele-
mann. Undirritaður sem átt
hefur þess kost að hlýða oft á
leik Manuelu Wiesler, þykir
hlýða að vekja athygli á því, að
hún er „virtúós** á flautu og ef
heldur svo fram sem horfir,
verður varla langt að bíða eftir
því að hún hljóti alþjóðlega
viðurkenningu fyrir frábæra
tækni og túlkun.
Jón Ásgeirsson.