Morgunblaðið - 23.08.1978, Blaðsíða 32
MIÐVIKUDAGUR 23. ÁGÚST 1978
Benedikt Gröndal f ormaður Alþýðuflokksins;
F orsætisráðherra má ekki vera
á móti utanríkisstefnunni
Lúðvík forsætisráðherra ófrá-
víkjanleg krafa Alþýðubandalags
BENEDIKT Gröndal, formaður Alþýðuflokksins, hefur Iýst því yfir
að flokkur hans muni ekki geta sætt sig við forsætisráðherra er sé
á móti stefnu stjórnar sinnar í utanríkismálum og hefur í dag boðað
til fundar flokksstjórnar Alþýðuflokksins, þar sem tekið verður
formleg afstaða til þess hvort flokkurinn eigi að hafna því að fara
í ríkisstjórn undir forsæti Lúðvíks Jósepssonar. Lúðvík hefur á hinn
bóginn gefið í skyn, að það sé ófrávíkjanleg krafa af hálfu
Alþýðubandalagsins að hann verði í forsæti þeirrar stjórnar, sem
hann hafi forystu um að mynda, og bendir allt til þess að hann muni
skila af sér til forseta íslands ef Alþýðuflokkurinn hafnar honum sem
forsætisráðherra. Þá er greinilega uppi ágreiningur um afstöðuna til
Lúðvíks milli ólafs Jóhannessonar og Steingríms Hermannssonar,
fulltrúa Framsóknarflokksins í vinstri viðræðunum.
Benedikt Gröndal sagði í sam-
tali við Mbl. í gærkvöldi að afstaða
til Lúðvíks sem forsætisráðherra
væri hluti af skoðunum manna um
utanríkismál. „Forsætisráðherra
hlýtur alltaf að hafa meiri eða
minni afskipti af þeim, en þessi
afstaða þýðir ekki á nokkurn hátt
að Alþýðuflokkurinn geri það að
skilyrði að hann hafi forystuna,
við erum opnir fyrir öllu öðru en
því, að forsætisráðherra sé á móti
stefnu sinnar eigin stjórnar,"
sagði Benedikt.
Lúðvík Jósepsson sagði hins
vegár, þegar Mbl. spurði hvernig
hann mundi bregðast við ef
Alþýðuflokkurinn hafnaði honum
sem forsætisráðherra: „Verði
niðurstaðan sú, að maöur úr
öðrum flokki en Alþýðubandalag-
inu verði valinn til stjórnarfor-
ystu, tel ég bæði eðlilegt og
sanngjarnt, að hann fái að leggja
síðustu hönd á atriði samnings-
gerðar flokkanna. Eg tel, að ég
hafi þegar leyst öll helztu vanda-
málin, sem um var deilt og nú sé
komið að ákvörðun um það hver
hafi forystuna í væntanlegri
stjórn." Lúðvík hefur látið svo um
mælt, að verði hann ekki forsætis-
ráðherra, muni hann ekki gefa
kost á sér í ráðherrastól.
Ólafur Jóhannesson sagöi i
samtali við Mbl. í gær að hann
teldi að þingflokkur Framsóknar-
flokksins væri búinn að taka
jákvæða afstöðu til Lúðvíks en
Steingrímur Hermannsson sagði
aftur á móti þegar Mbl. bar þetta
atriði undir hann, að hann teldi að
þingflokkurinn væri ekki búinn að
taka formlega afstöðu í málinu.
Sjá viðbrögð og frétta-
skýringu bls. 16 og 17.
SIÍllSllÉKáMWÍÉÍÍ»*síw,
Ljósmynd Sigurgeir Bernharð Þórðarson.
Jeppabiíreið festist fyrir nokkru í Jökulsá á Fjöllum á Gæsavatnaleið og var hún
nær öll f kafi í sandi og vatni í nokkra daga, en um síðir tókst fjölmennu
hjálparliði að stífla Jökulsá um stund með sandpokum og var myndin tekin þegar
verið var að hefja lokaátak björgunarinnar. Sjá frásögn á bls. 3.
Deilt er um vísitöluþakið
innan launþegasamtakanna
Launahækkanir 1. september á bilinu 10—12% — vísitöluhækkunin minni en reiknað var með
VERULEGUR ágreiningur
er innan launþega-
hreyfingarinnar um fyrir-
komulag vísitölu í því
efnahagsdæmi, sem til úr-
lausnar hefur verið í yfir-
standandi vinstri við-
ræðunum. Fulltrúar lág-
launafélaganna í verka-
lýðshreyfingunni hafa
haldið fast fram tillögum
Verkamannasambandsins
um tiltekið þak á vísitölu-
bæturnar, en á það telja
fulltrúar iðnaðarmanna-
félaganna og BSRB sig
ekki geta fallizt.
Útreikningar vísitölunnar 1.
september nk. hafa ekki verið
birtir, en samkvæmt upplýsingum
sem Mbl. hefur aflað sér hækkar
Efnahagsdæmi vinstri flokkanna:
5% aukatekjuskattur - 20%
álag á aukaferðagjaldeyri
NÚ LIGGUR fyrir í stórum dráttum samkomulag
milli Alþýðubandalags, Alþýðuflokks og Framsókn-
arflokks um leiðir til úrlausnar aðsteðjandi
efnahagsvanda fram til áramóta. Fullyrt er af hálfu
talsmanna þessara flokka, að með þessum efnahags-
aðgerðum gangi dæmið upp en þó á eftir að ganga
frá frekari útfærslu ýmissa þátta.
Ráðstafanir þær sem aðallega hefur verið rætt um eru þessar
helztar:
• 15% gengisfelling
• 10—12% niðurfærsla almenns verðlags
• Vaxtalækkun á afurða- og rekstrarlánum en á móti komi viss
verðtrygging
í niðurfærslunni er gert ráð fyrir 8% nú þegar 1. september og
allt að 4% hinn 1. desember. Stefnt er að 4% niðurgreiðslu
landbúnaðarvara nú þegar og eins að söluskattur af matvöru verði
lækkaður um 3% en síðan að 1 prósentustig sem upp á vantar miðað
við 1. september verði einnig greitt niður og hefur þar verið rætt
um ýmsa hluti, sem ekki er búið að taka endanlega afstöðu til. Þá
er þess að gæta, að búvöruverð á einnig að hækka miðað við 1.
september og mun koma til greina að greiða það meira niður en
ekki vilja menn ganga svo langt í þeim efnum að fara niður fyrir
verðið til bóndans.
4% niðurfærslan 1. desember er hins vegar lausari í reipunum
en þó eru þar uppi ákveðnar tillögur svo sem að greiða niður
sö luskatt en það þykir þó nokkuð dýr leið. Varðandi
vaxtalækkunina mun enn opið hversu mikil hún á að verða en
framsóknarmenn og alþýðuflokksmenn munu krefjast þess að á
móti vaxtalækkuninni komi verðtrygging á einhverju formi.
Tekjuöflun vegna þessara aðgerða mun einkum fólgin í
eftirfarandi:
• Hátekjuskatti sem er 5% á þau laun hjóna sem voru yfir 5
milljón kr. markið á sl. ári.
• Eignaskattsviðauki á hilinu 25—50%
• Tekjuskattur á fyrirtæki sem leggst á áður en afskriftir hafa
farið fram
• Hækkun áfengis og tóbaks
• 1% niðurskurður á ríkisútgjöldum
• Ferðamannagjaldeyrir — skammturinn tvöfaldaður með 20%
álagi á helminginn.
Þess ber að geta varðandi niðurskurð ríkisútgjaldanna, að þar
telja alþýðubandalagsmenn sig ná 1,5 milljörðum króna til áramóta
en framsóknarmenn munu draga þetta mjög í efa.
kaup af völdum vísitölu nokkru
minna en fyrirfram var gert ráð
fyrir eða um 10—12%, þar af er
sjálf vísitöluhækkunin á bilinu
8—9% en grunnkaupshækkun
ýmist 3% eða um 4000 krónur
samkvæmt ASI-samningum.
I viðræðum við lapnþegasam-
tökin hafa komið fram hugmyndir
um að 2—3% vísitöluhækkunar-
innar verði ráðstafað með öðrum
hætti til verkalýðshreyfingarinn-
ar, þannig að að andvirði þessarar
hækkunar yrði lagt í sérstakan
sjóð hjá verkalýðshreyfingunni og
síðan notað til að kosta t.d.
byggingu samvinnu- eða verka-
mannabústaða. Þetta mál hefur þó
ekki hlotið afgreiðslu ennþá, né
heldur hefur verið gengið frá því
hvernig farið skuli með kaup-
gjaldsvísitöluna gagnvart laun-
þegasamtökunum.
Samkvæmt upplýsingum sem
Mbl. hefur standa láglaunafélögin
enn fast við tilboð Verkamanna-
sambandsins að sett verði tiltekið
þak á vísitöluna, þannig að hún
verði greidd að fullu upp að
launum sem eru nú milli 168—9
þúsund krónur en þar fyrir ofan
taki við krónutala. Ýmsir helztu
forsvarsmenn láglaunafélaganna
munu telja algjörlega óforsvaran-
legt, að vísitöluhækkunin fari upp
allan launastigann sem prósentu-
hækkun, en þessi sjónarmið eru
sögð mæta mikilli andstöðu for-
svarsmanna bæði iðnaðarmanna-
'félaganna innan ASÍ og BSRB,
enda þýddi framangreint tekju-
mark að allir flokkar fyrir ofan 4.
og 5. launaflokk BSRB-samninga
væru með skerta vísitölu.