Morgunblaðið - 27.08.1978, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 27. ÁGÚST 1978
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 27. ÁGÚST 1978
25

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
Ritstjórn og afgreiðsla
Auglýsingar
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guómundsson.
Björn Jóhannsson.
Baldvin Jónsson
Aðalstræti 6, sími 10100.
Aöalstræti 6, sími 22480.
Áskriftargjald 2000.00 kr. á mánuói innanlands.
Í lausasölu 100 kr. eintakió.
,, V erkalýðsflokk-
ar” sammála um
áframhald vlsi-
töluskerðingar
Alltaf kemur betur og betur
í ljós hvílíkum blekking-
um Lúðvík Jósepsson og félag-
ar hans hafa beitt, þegar þeir
hafa haldið því fram, að
Lúðvík hafi í raun verið búin
að ná endum saman í efna-
hagsmálum í tilraun sinni til
stjórnarmyndunar. I Morgun-
blaðinu í gær birtust tvær
fréttir, sem sýna hversu
skammt Lúðvík var á veg
kominn og hve lítið er að
byggja á ummælum hans um
stöðu mála.
Lúðvík hefur sett upp skatt-
lagningardæmi, sem á
pappírnum gengur upp til
næstu áramóta. Það byggist á
verulegum niðurgreiðslum og
skattlagningu til þess að
standa undir þeim. Þegar hins
vegar dæmið er skoðað eftir
áramótin og á næsta ári öllu,
kemur í ljós, að 17 milljarða
gat er í „lausn“ Lúðvíks
Jósepssonar á efnahagsvanda
þjóðarinnar. Þau útgjöld, sem
hann gerir ráð fyrir til niður-
greiðslna og annarra þarfa
nema um 28 milljörðum en
tekjuöflunarleiðir hans skila
um 11 milljörðum króna í
tekjur. Þetta 17 milljarða gat
Lúðvíks Jósepssonar lýsir vel
viðskilnaði hans við stjórnar:
myndunarviðræðurnar. I
vinstri viðræðunum, sem fram
fóru undir forystu Benedikts
Gröndals var talað um að í
tillögum Alþýðubandalagsins
væri 10 milljarða gat. Nú er
komið í ljós, að síðan hefur
gatið stækkað enn og er komið
í 17 milljarða.
Þá er einkar athyglisvert, að
Ólafur Jóhannesson segir í
viðtali við Morgunblaðið í gær,
að það sé „nú of mikið sagt, að
það sé kominn grunnur að
samkomulagi við verkalýðs-
hreyfinguna". Talsmenn Al-
þýðubandalagsins hafa hins
vegar látið í það skína, að
verkalýðshreyfingin væri bú-
inn að fallast á „lausn" Lúð-
víks Jósepssonar. Nú ber Ólaf-
ur Jóhannesson það til baka.
Mat Ólafs er staðfest af því,
;em einstakir forystumenn
erkalýðssamtakanna hafa lát-
ð hafa eftir sér. Það er t.d.
iiveg ljóst, að verulegur
ágreiningur er milli Verka-
mannasambandsins, ASÍ og
BSRB um kaupgjaldsmálin.
Það er tómur þvættingur, að í
vinstri viðræðunum hafi náðst
samkomulag um að setja
samningana í gildi. Hið rétta
er, að samkomulag hefur náðst
um að fylgja eftir þeirri stefnu
núverandi ríkisstjórnar að
skerða vísitöluna. Munurinn á
afstöðu flokkanna í vinstri
viðræðunum til kaupgjalds-
málanna og ríkisstjórnarinnar
er einfaldlega sá, að í febrúar-
lögum og bráðabirgðalögum
núverandi ríkisstjórnar er gert
ráð fyrir meiri launajöfnun en
„verkalýðsflokkarnir", Alþýðu-
flokkur og Alþýðubandalag
geta sætt sig við. Samkomulag
þeirra og Framsóknarflokksins
byggist einfaldlega á því að
auka launamuninn á ný. Að
vísu hefur Verkamannasam-
bandið streitzt á móti en
augljóst er að þeir, sem hærri
hafa tekjurnar í ASÍ og BSRB
hafa undirtökin og munu knýja
það fram, að vísitalan verði
skert við hærra mark en
núverandi ríkisstjórn beitti sér
fyrir. Þetta þýðir, að Alþýðu-
flokkur og Alþýðubandalag
hafa fallizt á stefnu núverandi
ríkisstjórnar í vísitölumálum í
grundvallaratriðum þ.e. að
óhjákvæmilegt sé að skerða
vísitöluákvæði gildandi kjara-
samninga, en þessir tveir
flokkar eru bersýnilega við-
kvæmir fyrir því, að þeir sem
hærri hafa tekjurnar þurfi að
taka á sig umtalsverða skerð-
ingu og vilja því draga úr
skerðingunni hjá þeim launa-
hópum. Þetta er að sjálfsögðu
afar athyglisvert og mun gef-
ast tækifæri til að fjalla
ítarlegar um síðar en kjarni
málsins er sá að í vinstri
viðræðum hefur ekkert sam-
komulag náðst um samningana
í gildi heldur þvert á móti um
áframhaldandi vísitöluskerð-
ingu en jafnframt hef.ur ekkert
samkomulag tekizt um þetta
við verkalýðssamtökin og for-
ystumenn Alþýðubandalagsins
í verkalýðshreyfingunni rífast
nú um það innbyrðis hver
skerðingarmörkin eigi að vera.
I því rifrildi stendur Guð-
mundur J. nær sjónarmiðum
núverandi ríkisstjórnar heldur
en afstöðu félaga sinna - í
Alþýðubandalaginu.
Rey kj av íkurbréf
♦.T.augardagur 26. ágiíst.
Þráhyggja
Engu er líkara en forystumenn
Alþýðuflokks, Alþýðubandalags og
Framsóknarflokks séu haldnir
ólæknandi þráhyggju í sambandi
við vinstri stjórnir. Mestum hluta
þess tíma, sem liðinn er frá
kosningum hefur verið varið til
tilrauna þessara flokka til þess að
koma á vinstri stjórn. Tilraun
Benedikts Gröndals, formanns
Alþýðuflokksins, endaði með því,
að Alþýðubandalagið kvað upp úr
um það, að Alþýðuflokkurinn væri
orðinn „kaupráns“flokkur, sem
vildi hafa 7 vísitölustig af launþeg-
um og væri því ekkert betri en
Framsóknarflokkur og Sjálf-
stæðisflokkur! Tilraun Lúðvíks
Jósepssonar formanns Alþýðu-
bandalagsins lauk með því, að
Alþýðubandalagið lýsti því yfir, að
Alþýðuflokknum væri stjórnað frá
Osló, Brússel og Washington og
raunar álitamál) hvort hann væri
útlendur stjórnmálaflokkur eða
íslenzkur! Nú stendur yfir tilraun
Olafs Jóhannessonar, formanns
Framsóknarflokksins, til þess að
koma á vinstri stjórn og væri það
í samræmi við annað, sem gerzt
hefur á þessu sumri, að honum
tækist svo stjórnarmyndun og þeir
alþýðuflokksmenn með Vilmund
Gylfason í fararbroddi réðu sig í
vist til Ólafs! En af hverju stafar
þessi þráhyggja stjórnmálamanna
á vinstri kantinum í sambandi við
vinstri stjórnir? Af hverju leggja
þeir svo gífurlega áherzlu á, að
koma á vinstri stjórn enda þótt
óheilindi ríki við hvert fótmál? Er
það vegna þess, að svo góð reynsla
sé af vinstri stjórnum? Frá því að
lýðveldi var stofnað á íslandi hafa
svonefndar vinstri stjórnir tvisvar
sinnum verið myndaðar. Á árun-
um 1956—1958 sat vinstri stjórn í
tæplega tvö og hálft ár. Sú stjórn
hrökklaðist frá völdum í desember
1958 vegna þess, að henni mistókst
að hafa stjórn á efnahags- og
kjaramálum.
A árunum 1971—1974 sat vinstri
stjórn að völdum í tæp þrjú ár. Sú
stjórn sprakk í loft upp vorið 1974
vegna þess að henni tókst ekki að
hafa stjórn á efnahags- og kjara-
málum. M.ö.o. í þau tvö skipti sem
vinstri stjórnir hafa verið
myndaðar á íslandi frá því að
lýðveldi var stofnað hafa þær ekki
haldið út nema rúmlega hálft
kjörtímabil. Reynslan af vinstri
stjórnum að þessu leyti er því afar
slæm enda er nú svo komið, að
Lúðvík Jósepsson virðist vera
þeirrar skoðunar, að ekki þýði að
mynda vinstri stjórn nema til
fjögurra mánaða í senn!
Vinstri
stjórnir og
verkalýðshreyfing
Af þessu er ljóst, að þráhyggjan
í sambandi við vinstri Stjórnir
stafar ekki af því, að þær hafi
reynzt svo langlífar og traustar
ríkisstjórnir. Þá er næsta spurn-
ing sú, hvort þeim hafi tekizt svo
vel upp í samskiptum sínum við
verkalýðshreyfinguna, að það knýi
á um vinstri stjórn nú vegna
ríkjandi aðstæðna. Því hefur
raunar verið svarað að því leyti til,
að báðum fyrri vinstri stjórnum
mistókst í efnahags-og kjaramál-
um. En ástæða er til að staldra
betur við samskipti vinstri stjórna
og verkalýðshreyfingar. I báðum
þessum vinstri stjórnum áttu
forsetar Alþýðusambands Islands
sæti. Hannibal Valdimarsson, sem
þá var forseti ASI átti sæti í
vinstri stjórninni 1956—1958.
Þrátt fyrir það og þrátt fyrir það,
að „verkalýðsflokkarnir" tveir,
Alþýðuflokkur og Alþýðubandalag
ættu aðild að þeirri ríkisstjórn var
hún í raun felld á þingi Alþýðu-
sambands íslands síðari hluta árs
1958. Forsætisráðherra þeirrar
vinstri stjórnar ávarpaði þing ASÍ
með forseta þess og samráðherra
sinn við hlið sér og leitaði
samkomulags um ákveðnar að-
Eins og af þessu má sjá fer því
fjarri að vinstri stjórnirnar tvær
hafi átt góð samskipti við verka-
lýðssamtökin eða betri samskipti
en aðrar ríkisstjórnir. Þvert á
móti er það söguleg staðreynd,
sem ekki verður horft framhjá, að
verkalýðshreyfingin sjálf hefur
fellt þær tvær vinstri stjórnir, sem
hér hafa verið myndaðar frá
lýðveldisstofnun.
Hræðslan
Hvað er það þá, sem veldur þrá-
hyggju vinstri manna í sambandi
við vinstri stjórnir? Það er ósköp
einfaldlega hræðsla þeirra hvers
við annan. Alþýðubandalaginu
hefur tekizt að hafa verulegt
atkvæðamagn af Framsóknar-
flokknum og þorir ekki að vera í
ríkisstjórn upp á þau býti, að
Framsóknarflokkurinn verði utan
stjórnar af ótta við, að Fram-
sóknarflokknum tækist í stjórnar-
andstöðu að endurheimta sitt
fyrra fylgi, sem mundi óhjá-
kvæmilega leiða til verulegs
fylgistaps Alþýðubandalagsins.
Framsóknarflokkurinn hins vegar
þorir bersýnilega ekki að vera
utan stjórnar, ef Alþýðubandalag-
ið er í stjórn af ótta við, að
kjósenda Sjálfstæðisflokksins með
það hversu illa gekk á síðasta
kjörtímabili að fást við efnahags-
málin. Alþýðuflokksönnum er að
sjálfsögðu mikið í mun að halda
þessu fylgi og það er skiljanlegt.
En það þarf talsvert mikið hug-
myndaflug til af hálfu forsvars-
manna Alþýðuflokksins að láta sér
detta í hug að vænlegasta leiðin til
þess sé að leiða vinstri stjórn enn
einu sinni til valda á íslandi!
Alþýðuflokksmenn hljóta að vita,
að Sjálfstæðisflokkurinn hefur
unnið sína mestu kosningasigra,
annaö hvort þegar yfirlýst var að
stefnt væri að vinstri stjórn eða að
loknu stjórnartímabili vinstri
stjórnar.Út frá þessum sjónarmið-
um er í raun óskiljanlegt, að
Alþýðuflokkurinn skuli leggja jafn
mikla áherzlu á samstarf í vinstri
stjórn og hann virðist gera, því að
Alþýðuflokks og Sjálfstæðisflokks.
Þetta er svo augljós misskilningur,
að ekki ætti að þurfa að hafa mörg
orð um. Alþýðuflokkurinn náði
verulegu fylgi frá Sjálfstæðs-
flokknum í kosningunum 1967 og
þá komu upp raddir í Sjálfstæðis-
flokknum, að þetta gengi ekki
lengur að láta Alþýðuflokkinn
nota stjórnarsamstarf við Sjálf-
stæðisflokkinn til þess að reita
fylgi af flokknum. Tap Alþýðu-
flokksins í kosningunum 1971
stafaði hins vegar af því, að þá
bauð fram í fyrsta sinn annar
jafnaðarmannaflokkur undir
forystu fyrrverandi formanns
Alþýðíiflokksins. Það framboð var
meginástæðan fyrir óförum
Alþýðuflokksins 1971. Þessi staða
hlýtur að vera mikið íhugunarefni
fyrir þá alþýðuflokksmenn, því að
þátttaka þeirra í vinstri stjórn nú
virðist vera eins konar trygging
fyrir því, að þeir tapi í næstu
kosningum þeirri fylgisaukningu,
sem þeir hafa fengið nú. Það gera
alþýðubandalagsmenn sér vel
ljóst og er ein af ástæðunum fyrir
því, að þeir leggja svo mikla
áherzlu á að toga Alþýðuflokkinn
inn í vinstri stjórn. Ekkert mark-
mið er mikilvægara frá sjónarmiði
Alþýðubandalagsins en að stuðla
að fylgistapi Alþýðuflokksins og
allar þeirra athafnir þessa daga og
vikur stefna að því.
skútunni í höfn eins og hann
sjálfur segir af einstakri hógværð.
Lúðvík er snjall. En snilld hans er
ekki fólgin í því, að honum hafi
tekizt að leysa efnahagsvanda
þjóðarinnar. Hún er fólgin í
sjónhverfingum. Á örfáum dögum
tókst honum að telja miklum hluta
þjóðarinnar trú um, að hann væri
nánast búin að koma saman stjórn
og leysa efnahagsvandann. Ekkert
væri eftir nema reka smiðshögg á
verkið, þótt vondir menn í Osló,
Brussel og Washington bönnuðu
krötum að leyfa honum það. Allt
er þetta ein stórkostleg blekking.
Lúðvík var ekki búinn að koma
saman stjórn og hann var ekki
búinn að leggja fram nokkrar
tillögur til lausnar efnahagsvanda
þjóðarinnar, þegar hann stóð upp
frá borðinu. Hins vegar var hann
jafnvel búinn að telja formanni
Alþýðuflokksins trú um, að svo
væri og naut dyggilegs stuðnings
hans við að telja þjóðinni trú um
hið sama.
Lúðvík Jósepsson eyddi heilli
viku í það að setja upp dæmi um
það hvernig hægt væri að skatt-
leggja þjóðina fram að áramótum,
til þess að greiða niður vísitöluna.
Þetta er allt og sumt, sem hann
gerði. Það liggur við að hvert
skólabarn geti sett upp dæmi af
því tagi, sem Lúðvík gerði. En
dæmi Lúðvíks var engin lausn á
vanda atvinnulífsins og það var
afar fróðlegt að sjá viðbrögð
Lúðvíks, þegar þeir alþýðuflokks-
menn hrukku upp úr dáleiðslunni,
sáu hvað var að gerast og kröfðust
tillagna frá honum um það,
hvernig hann ætlaði að leysa
vandann í alvöru á næsta ári.
Sjónhverfinga-
maðurinn mikli
Ekki er hægt að fjalla um
viðhorfin í viðræðum um stjórnar-
myndun án þess að fjalla sérstak-
Er nauðsynlegt
að hafa
Alþýðubandalag
í ríkisstjórn?
■
stjornm gæti hugsanlega tekizt, og
Alþýðubandalagið reiti þá enn
meira fylgi af Framsóknarflokkn-
um.
gerðir í efnahags- og kjaramálum.
Þeirri málaleitan var hafnað. Það
var því verkalýðshreyfingin, sem
felldi vinstri stjórnina fyrri.
Vinstri stjórnin síðari missti
gersamlega tökin á efnahags- og
kjaramálum veturinn 1974. I
febrúar á því ári voru gerðir
kjarasamningar, sem augljóslega
hlutu að skipta sköpum um
framtíð þeirrar ríkisstjórnar.
Fyrstu tvö ár hennar átti fyrrver-
andi forseti ASÍ, Hannibal
Valdimarsson sæti í þeirri stjórn.
Siðasta ár hennar átti Björn
Jónsson þáverandi og núverandi
forseti ASÍ sæti í þeirri ríkis-
stjórn. Meðan samningafundir
stóðu yfir á Loftleiðahótelinu
snemma árs 1974 vakti það athygli
manna, að þrír ráðherrar vinstri
stjórnarinnar sátu dögum og
vikum saman yfir samningamönn-
um verkalýðshreyfingar og vinnu-
veitenda augljóslega í þeim til-
gangi að hafa áhrif á niðurstöður
samninganna. Þessir þrír ráðherr-
ar voru þeir Lúðvík Jósepsson,
Björn Jónsson og Halldór E.
Sigurðsson. Hvernig skyldi þeim
Lúðvík og Birni hafa gengið að
fást við verkalýðshreyfinguna í
þeim samningum? Niðurstaða
þeirra varð sú, að samið var um
svo miklar kauphækkanir að
vonlaust var, að vinstri stjórnin
gæti nokkur tök haft á efnahags-
málunum eftir það. Verkalýðs-
hreyfingin hlustaði ekki á þá
Lúðvík Jósepsson og Björn Jóns-
son í þeim samningum. Enda voru
ekki liðnir nema tveir mánuðir,
þegar vinstri stjórninni var ljóst,
að hún yrði að gera harðar
ráðstafanir í efnahagsmálum og
var þar um að ræða allt í senn
gengislækkun, kauplækkun og
afnám vísitölubóta. Það er mál út
af fyrir sig, að ráðherrar Alþýðu-
bandalagsins voru tilbúnir í allar
slíkar aðgerðir en hins vegar var
Björn Jónsson það ekki. Þá gerði
Ólafur Jóhannesson sér lítið fyrir
og sparkaði Birni Jónssyni úr
ríkisstjórninni. Það er vissulega
kaldhæðni örlaganna, að nú er
talað um það í alvöru, að maður-
inn, sem sparkaði forseta ASI úr
vinstri stjórn fyrir fjórum árumsé
nú líklegastur til þess að leiða
„verkalýðsflokkana“ saman til
samstarfs og til þess að semja við
verkalýðshreyfinguna um aðgerðir
í efnahags- og kjaramálum. Hafa
menn í alvöru trú á þessu?
Þá vaknar sú spurning, hvort
menn telji nauðsynlegt að hafa
Alþýðubandalagið með í ríkis-
stjórn til þess að ráða við vanda
atvinnulífsins og þar sem Alþýðu-
bandalagið þori ekki einu sinni að
hugsa um samstarf við Sjálf-
stæðisflokkinn sé nauðsynlegt að
mynda vinstri stjórn til þess að
gera Alþýðubandalagið einu sinni
rækilega ábyrgt fyrir gerðum
stjórnvalda. Alþýðubandalagið
hefur átt aðild að þeim tveimur
fyrri vinstri stjórnum, sem hér
hafa verið gerðar að umtalsefni.
Saga þeirra hefur verið rakin. Hún
út af fyrir sig sýnir, að það er
engin trygging fyrir bærilegum
samskiptum við verkalýðssam-
tökin að hafa Alþýðubandalagið í
ríkisstjórn. Því til viðbótar er
ástæða til að benda á, að í
þingflokki Alþýðubandalagsins er
aðeins einn verkalýðsforingi,
Eðvarð Sigurðsson. Allir aðrir
þingmenn flokksins tilheyra
menntamannaklíku hans með
einum eða öðrum hætti, sem er
eitur í beinum verkalýðsforingj-
anna. Hafa menn tekið eftir því,
að eini verkalýðsforinginn sem
sést á síðum Þjóðviljans er
Guðmundur J. Guðmundsson, for-
maður Verkamannasambandsins?
Hvað skyldi vera orðið af forystu-
mönnum Alþýðubandalagsins í
Alþýðusambandi íslands? Hvað
skyldi yfirleitt vera orðið um
Alþýðusamband Islands? Sann-
leikurinn er nefnilega sá að innan
Alþýðubandalagsins eru svo mikil
átök milli menntamannahópsins
og verkalýðsarmsins annars vegar
og milli verkalýðsmannanna inn-
byrðis, að Alþýðubandalagið getur
ekki skilað nokkru því í stjórnar-
samstarfi sem veldur því, að
nauðsynlegt sé að hafa það með í
ríkisstjórn. Því til viðbótar er rétt
að undirstrika, að gerólík sjónar-
mið ríkja milli forystumanna
Alþýðubandalags í Verkamanna-
sambandinu, í ÁSÍ og í BSRB um
stefnuna í kjaramálum og alls-
endis óvist um, að þessi þrenn
samtök geti nokkru sinni orðið
samstíga í þeim efnum.
Ókannaðir
möguleikar
Menn tala um það, að takist
tilraun Ólafs . Jóhannessonar til
myndunar vinstri stjórnar ekki, sé
fullreynt að ekki sé hægt að
mynda meirihlutastjórn á Alþingi
og þess vegna verði að mynda
minnihlutastjórn eða utanþings-
stjórn. Þetta er mesti misskilning-
ur. Það sem af er hefur einungis
verið gerð tilraun til að mynda
þriggja flokka stjórnir og þjóð-
stjórn. Reynslan af þriggja flokka
stjórnum almennt er slæm hér á
landi eins og menn vita. Hins
vegar hefur enn sem komið er
engin tilraun verið gerð til þess að
mynda tveggja flokka stjórnir.
Reynslan af slíkum meirihluta-
stjórnum er mun betri en af
þriggja flokka stjórnum. Sam-
stjórn Sjálfstæðisflokks og
Alþýðuflokks sat í samtals 13 ár
og skapaði verulega festu í ís-
lenzku stjórnmálalífi. Á árunum
1950—1956 sátu samstjórnir Sjálf-
stæðisflokks og Framsóknar-
flokks. Og stjórn sömu flokka sat
út síðasta kjörtímabil. Þetta sýnir,
að mun meiri festa er í stjórnar-
farinu, þegar tveir flokkar standa
saman að stjórn landsins heldur
en þegar þeir eru þrír. Þess vegna
er næsta furðulegt, að enn hafa
ekki verið kannaðir möguleikar á
meirihlutastjórn tveggja flokka.
í þeim efnum eru þrír möguleik-
ar fyrir hendi. Samstjórn Alþýðu-
flokks og Sjálfstæðisflokks mundi
hafa 34 þingsæti. Samstjórn Sjálf-
stæðisflokks og Alþýðubandalags
mundi hafa 34 þingsæti og sam-
stjórn Sjálfstæðisflokks og Fram-
sóknarflokks mundi hafa 32 þing-
sæti. I öllum tilvikum er um
meirihlutastjórnir að ræða og það
er því alger óþarfi að tala um
minnihlutastjórn eða utanþings-
stjórn á þessu stigi málsins.
Viðræður um myndun meiri-
hlutastjórnar hafa frá upphafi
farið út í rangan farveg. Það er
mun erfiðara að koma saman
þriggja flokka stjórn en tveggja
flokka stjórn og reynslan sýnir, að
mun meiri líkur eru á, að slíkar
stjórnir verði skammlífar en
tveggja flokka stjórnir. Þjóðin
hefur þegar tvívegis fengið reynslu
af svonefndum vinstri stjórnum og
sú reynsla er slæm. Raunar eru
þessar tilraunir nú til þess að
mynda vinstri stjórn hlægileg
tímaskekkja. Vinstri stjórn þeirra
þriggja flokka, sem nú sitja á
rökstólum ræður ekki við þann
Alþýðuflokkurinn hefur sér-
stöðu í þessum efnum. Alþýðu-
flokkurinn fékk fylgisaukningu
sína að langmestu leyti frá
óánægðum kjósendum Sjálf-
stæðisflokksins. Alþýðuflokkur-
inn, sem nú er orðinn jafnstór
Alþýðubandalaginu óttast, að
verði hann ekki sömu
megin við borðið og Alþýðubanda-
lagið muni hann fara halloka í
þeim hildarleik, sem háður er milli
þessara tveggja flokka. Þess vegna
er það hræðsla hvers við annan,
sem rekur þessa þrjá flokka til
ítrekaðra tilrauna til að koma á
vinstri stjórn. Og hvers konar
stjórnarsamstarf yrði það, sem
byggðist á slíkum ótta og óheilind-
um? Svari hver fyrir sig.
U mhugsunarefni
fyrir
Alþýðuflokkinn
Staðan í þessum málum nú er
hins vegar verulegt umhugsunar-
efni fyrir Alþýðuflokkinn. Eins og
að framan sagði hlaut Alþýðu-
flokkurinn fylgisaukningu sína að
langmestu leyti vegna óánægju
samkvæmt fenginni reynslu sýnist
slíkt samstarf vera vísasti vegur-
inn til þess að. Alþýðuflokkurinn
tapi þeirri fylgisaukningu, sem
hann fékk í síðustu kosningum.
Sumir alþýðuflokksmenn halda
því hins vegar fram, að ástæðan
fyrir hinu mikla tapi flokksins í
kosningunum 1971 hafi verið
langvarandi stjórnarsamstarf
lega um þátt Lúðvíks Jósepssonar
í þeim. Svo einstakur er hann —
af öðrum ástæðum þó en Lúðvík og
félagar hans vilja vera láta. Þeir
hafa að undanförnu verið að reyná
aö byggja upp mynd af Lúðvík,
sem kraftaverkamanni. Því hefur
verið haldið fram, að á örfáum
dögum hafi honum tekizt að vinna
hvert kraftaverkið á fætur öðru,
leysa efnahagsvandann og sigla
Fremur en að svara þeirri spurn-
ingu stóð Lúðvík Jósepsson upp frá
borðinu og skilaði umboði sínu.
Lúðvík Jósepsson hefði vafalaust
orðið frábær sjónhverfingamaður
ef hann hefði lagt þá iðju fyrir sig
— sem hann hefur vissulega gert
að nokkru leyti(!) — en hann hefur
engan vanda leyst og engar
tillögur lagt fram um lausn hans.
Það er líkt á komið með lausn
Lúðvíks og nýju fötunum keisar-
ans.
vanda, sem við blasir. Það ættu
þeir menn, sem fyrir þessum
viðræðum standa að vita og hætta
að eyða öllum þessum tíma í þessa
vitleysu. Jafnvel þótt Ólafi
Jóhannessyni tækist að tjasla
saman slíkri stjórn mundi hún
ekki duga og ekkert geta. Hún yrði
sett saman af reynslulausum
mönnum, sem hafa enga burði til
þess að takast á við þau vandamál,
seir framundan eru. Og þau eru
svo aivarleg, að menn hafa ekki
leyfi til þess að standa í þeim
skrípaleik, sem vinstri flokkarnir
hafa skemmt þjóðinni með síðustu
vikur.