Morgunblaðið - 03.09.1978, Qupperneq 15

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 3. SEPTEMBER 1978
15
tilraunir meö höndum nema tæpar tvær vikur af þeim
tíu, sem stjórnarmyndunarviðræður hafa staðið.
Sannleikurinn er sá að þessir svokölluðu vinstri
flokkar hafa verið að bisa við að mynda vinstri stjórn
í þremur tilraunum, ef ekki fjórum, og þegar maður
svo les samstarfsyfirlýsingu þessara flokka þá er það
hreint undrunarefni við hvað mennirnir hafa
eiginlega verið að fást.“
— Þú nefndir áðan að andstæðingar Sjálfstæðis-
flokksins myndu nú vafalaust gera tilraun til þess
að einangra hann. Er það ef til vill sú löngun sem
fyrst og fremst heldur þeim saman?
„Þetta vinstri stjórnar tal, sem ýmsir menn virðast
hafa að ávana, er sennilega sumpart af þessum toga
spunnið.
En á hinn bóginn getur vel verið að Alþýðubanda-
lagið sé með þessari stjórnarþátttöku, þar sem það
í fyrsta skipti setur ágreininginn um utanríkis- og
öryggismál til hliðar, að undirbúa jarðveginn fyrir
samstarf við Sjálfstæðisflokkinn. Sagði ekki Lúðvík
Jósepsson einmitt í samtali við þig á dögunum
eitthvað á þá leið, að það væru aðeins óvitar í
umferðinni, sem tækju of skarpa hægri beygju út úr
sterkri vinstri sveiflu?"
Vilji manna til að
koma í veg fyrir
vinstri stjórn
kristallaðist Þegar
hún blasti við
— En nú hefur komið í ljós að þátttaka
Sjálfstæðisflokksins í stjórnarmyndunarviðræðun-
um var ekki bundin við þínar eigin tilraunir, heldur
áttu sér stað mjög ákveðin samskipti milli ykkar og
alþýðuflokksmanna eftir þær.
„Það lá ljóst fyrir fljótlega eftir kosningaúrslitin
að Sjálfstæðisflokkurinn myndi hafa verið reiðubúinn
til samstarfs við Alþýðuflokkinn um stjórnarmyndun
undir forystu hans, viðreisn með öfugum formerkjum
skulum við segja. Og á seinni stigum var það ítrekað
af okkar hálfu.
Þá barst okkur á síðustu stjórnarmyndunardögum
fyrirspurn frá hópi í þingflokki Alþýðuflokksins um
það, hvort við teldum möguleika vera á því að
Sjálfstæðisflokkurinn væri tilbúinn til að veita
minnihlutastjórn Alþýðuflokksins hlutleysi sitt.
Þessari fyrirspurn svöruðum við þannig að við værum
reiðubúnir til þess að beita okkur fyrir þessum
möguleika innan þingflokks Sjálfstæðisflokksins, ef
ósk þar um kæmi frá Alþýðuflokknum."
— Batt stjórnarsamstarfið við Framsóknarflokk-
inn eitthvað hendur þínar í sambandi við þessar
þreifingar?
„Við Gunnar Thoroddsen vorum alveg óbundnir af
tillitssemi við Framsóknarflokkinn, þegar þetta var
rætt við Alþýðuflokkinn þegar af þeirri ástæðu að
Framsóknarflokkurinn átti þá í stjórnarmyndunar-
viðræðum við aðra flokka en okkur."
— En hvað með vilja sjálfstæðismanna sjálfra?
„Ég gerði grein fyrir afstöðu Sjálfstæðisflokksins
í viðtali við Morgunblaðið þegar eftir kosningarnar
og taldi að flokkurinn myndi ekki skorast undan
ábyrgð af þátttöku í ríkisstjórn en væri á hinn bóginn
einnig reiðubúinn til að vera í stjórnarandstöðu.
hafi haft einhverjar eftirhreytur. En andstæðingar
okkar ýkja oft ágreining um menn og málefni.
Ég svaraði spurningu af þessu tagi á Heimdallar-
fundinum fyrr í sumar. Það svar hefur birzt í
Morgunblaðinu: Ég minnist ekki alvarlegs málefna-
ágreinings okkar í milli. Og ég get nú bætt því við
að við Gunnar Thoroddsen höfum átt traust og gott
samstarf í þeim stjórnarmyndunarviðræðum sem
fram hafa farið að undanförnu, beinum sem
óbeinum."
Hef ekki alltaf
veriö herra minna
örlaga fremur
aðrir menn
— Þú minntist á það áðan að menn hefðu talað
um mótviðralausan borgarstjóraferil þinn. En hvað
með framhaldið?
„Að vissu leyti má segja að minn stjórnmálaferill
hafi orðið án þess að ég hafi beinlínis ætlað mér eitt
hlutverk frekar en annað í stjórn eða flokki.
Ég fékk ungur áhuga á stjórnmálum og tók þátt
í umræðum í skóla og samtökum ungra manna og var
síðan kosinn í borgarstjórn. Síðan hef ég dregizt
lengra og lengra inn í stjórnmálastarfið og eitt leitt
af öðru. Og í sannleika sagt hef ég ekki alltaf verið
herra minna örlaga fremur en aðrir menn, þó ég telji
að það eigi ef til vill frekar við um stjórnmálamenn
en aðra.
Ég hef ekki beint barizt fyrir því að verða kosinn
í sérstakar trúnaðarstöður innan flokksins nema í eitt
skipti, þegar ég varð varaformaður 1971. Þetta segi
ég þó ekki sjálfum mér til gildis. Nú á dögum þykir
ekkert eðlilegra en að menn sem ætla sér áhrif gangi
sjálfir fram með oddi og egg. Við því er ekkert að
segja, þótt ég á hinn bóginn telji að stjórnmálabarátt-
an hafi gott af því að einnig sé reynt að leita uppi
og fá menn þar til þátttöku svo meiri breidd og
grundvallaðri þekking sé til staðar."
— Sú mynd, sem ég hef fyrst og fremst af þér.
er að þú gerir þér far um að koma fram sem hinn
trausti og yfirvegaði stjórnmálamaður, sem aldrei
gefi sér lausan tauminn hvorki til orðs né æðis.
Andstæðingar þínir virðast líka sammála um það að
i þú sért fyrst og fremst heiðarlegur stjórnmálamað-
ur en gefa í skyn að þig skorti lit og skap. Hvað
finnst þér um slíkt?
„Ég tel mig mega vel við una ef það mat þitt er
rétt að ég sé talinn heiðarlegur stjórnmálamaður.
Hitt er svo aftur, að um leið og fólk talar gjarnan
um að stjórnmálamenn eigi að vera heiðarlegir þá er
eins og það hafi um leið gaman af bragðarefum og
telji mönnum til gildis að geta sett gildrur hver fyrir
annan. Ég verð að játa það að ég kann lítið til slíkra
verka.
En ég hef mitt skap sem aðrir þótt ég hleypi mér
ekki upp bara til þess að sýna einhver svipbrigði."
— Ungir menn í Sjálfstæðisflokknum tala um að
þú einangrir þig um of.
„Já. Ég hef heyrt þessa gagnrýni. Mér finnst hún
óréttmæt vegna þess að ég tala við ákaflega marga
eða hef samband við og ég vil gjarnan bera mig saman
við menn áður en ég tek ákvarðanir.
Hins vegar getur vel verið að ég vilji ekki segja of
mikið fyrr en ég get sagt hlutina með sanni og standi
á traustum grunni."
— Hvað tekur nú við, þegar forsætisráðherraem-
bættinu sleppir?
„Ég ætla að taka stutt sumarfrí, sem lítið eða
ekkert hefur verið um síðustu fjögur árin. Síðan taka
við annir á Alþingi og vinna með flokkssystkinum
mínum að því að treysta málefnagrundvöll og
skipulagsstarf svo við séum undir kosningar búin,
hvenær sem til þeirra kemur sem gæti orðið fyrr en
seinna."
- fj-
Ég varð þá var við nokkra gagnrýni af hálfu
flokkssystkina minna sem töldu mig hafa gengið of
langt varðandi afstöðu okkar til stjórnarþátttöku.
Þessi gagnrýni mun þó upphaflega-hafa stafað af vali
Morgunblaðsins á fyrirsögn á þetta viðtal okkar. Ég
býst ekki við að það sé neinum sjálfstæðismanni
fagnaðarefni að vinstri stjórn hefur nú verið mynduð
og þess vegna hafi vilji manna til að koma í veg fyrir
það kristallazt, þegar hún blasti við.“
— Það hefur mikið verið ritað og rætt um
ágreining í forystu Sjálfstæðisflokksins.
„Það er sjálfsagt rétt að kosningarnar milli okkar
Gunnars Thoroddsen 1971 í varaformannsembættið
Nýju ráðherrarnir vilja
af nema bílahlunnindin
Með gítar-
skóla út
á lands-
byggðina
Gítarskóli Ólafs Gauks er um
þessar mundir að hefja sitt fjórða
starfsár. Ilclztu nýjungar á þessu
starfsári eru þær að nú hyggst
skólinn ferðast um landshyggðina
og kynna nýtt námskeið scm er á
bók og tveimur kasettum, og
svipar að nokkru til kennslunnar
sjálfrar við skólann, segir í frétt
frá skólanum.
Ólafur Gaukur mun fara á
riokkra staði utan Reykjavíkur á
næstunni og kynna námskeiðin og
veita almennar upplýsingar um
gítarnám. — Hann verður í Barna-
skólanum í Borgarnesi mánudaginn
4. september, Grunnskólanum á
Blönduósi þriðjudaginn 5. septem-
ber, Héraðsbókasafni Skagfirðinga,
Sauðárkróki, miðvikudaginn 6.
september, Gagnfræðaskóla Siglu-
fjarðar fimmtudaginn 7. september,
Gagnfræðaskóla Ólafsfjarðar föstu-
daginri 8. september og hefst
kynningin klukkan 20.00 á öllum
þessum stöðum.
Þá verður hann á ferðinni í
Oddeyrarskóla á Akureyri laugar-
daginn 9. september klukkan 14.00
og loks í Gagnfræðaskóla Húsavík-
ur sunnudaginn 10. september
klukkan 14.00.
FLEST bendir nú til þess að
ráðherrar núverandi ríkisstjórnar
muni ekki nota sér hlunnindi
ráðherra til bílakaupa og er búizt
við að á komandi alþingi verði lagt
fram frumvarp um að þessi hlunn-
indi ráðherra verði afnumin.
„Eftir að við þrír ráðherrar
Alþýðuflokksins höfðum verið til-
nefndir í okkar stöður, ákváðum við
í sameiningu, að afsala okkur þeim
sérréttindum, sem ráðherrar hafa
haft til kaupa á bifreiðum," sagði
Benedikt Gröndal utanríkisráðherra.
„Afstaða okkar Alþýðubandalags-
ráðherranna hefur alla tíð verið ljós.
Þegar þessi ríkisstjórn var mynduð
lá fyrir að við myndum ekki notfæra
okkur hlunnindi ráðherra til bíla-
kaupa og þegar alþingi kemur saman
í haust, munum við óska eftir að
reglum um bílakaup ráðherra verði
breytt," sagði Ragnar Arnalds
menntamálaráðherra þegar Morgun-
blaðið ræddi við hann.
„Við höfum ekki tekið ákvörðun
um ráðherrabílana. Ég tel eðlilegast
að gerð verði um það almenn
ákvörðun fyrir alla ráðherrana, ef
menn vilja breyta þessu fyrirkomu-
lagi sem vissulega má gera,“ sagði
Ólafur Jóhannesson
„Akvæðið um tollfrjálsa bíla má
mjög gjarnan missa sig úr lögum.
Þetta var nú sett inn 1970 eða þar
um bil, áður en ég kom í ríkisstjórn.
í stjórnarsrttmálanum er almennt
ákvæði um að forréttindi og sérrétt-
indi skuli afnumin.
Benedikt Gröndal sagði að vel
kæmi til greina að ráðherrar notuðu
eigin bíla í sínum störfum. „Persónu-
lega vildi ég finna einhverja lausn,
svipaða og gildir um aðra starfs-
menn ríkisins.