Morgunblaðið - 07.09.1978, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR, 7. SEPTEMBER 1»78
Hljódriti
menningarviti
í einu af fjölmörgum æsivið-
tölum íslenskrar blaðamennsku
er að finna eftirfarandi orð sem
sögð voru sl. vetur: „Islenskir
popparar eiga heiður skilið fyrir
að hafa gefist upp á biðinni og
þrammað af stað. Þar gerðu þeir
hlálega lítið úr stóryrðum há-
skólaborgaranna, skutu þeim
ref fyrir rass, svo sem íslensk
tónlistarsaga mun væntanlega
bera vitni. Framtaksemi popp-
aranna, plötuútgáfa og tilburðir
allir, eru óendanlega miklu
fremur í takt við samtímann en
síðasta lag fyrir fréttir, og
mosinn á þeim minni.“ Þetta
vafalaust ærumeiðandi orð-
bragð var viðhaft varðandi
muninn á framtakssemi annars
vegar poppara vorra og hins
vegar þeirra er leika klassíska,
sígilda, „alvöru" músík. Annar
hópurinn á samkvæmt þessu í
erfiðleikum með að hefta at-
hafnaþrá sína, og þenur vængi
í blóra við afskiptaleysi húsráð-
enda gamla tugthússins við
Lækjartorg. Á meðan hinn
bíður eftir Godot! Auðvitað er
þetta orðum aukið. Tilveran er
svo svakalega flókin. Upphróp-
anir sem þessar eru bara píp og
gapaldsháttur. Kunna menn sér
ekki hóf — ha?
í blóra við
kerfið
En viti menn. Nú hefur það
gerst sem jafnvel römmustu
áhangendur framfarahugsjóna í
tónlistarmálum létu sig ekki
dreyma um. Eitt líflegasta
afsprengi eða uppspretta,
pop-tónlistar á Islandi, og vafa-
lítið fyrirtæki það sem viðtals-
seggurinn átti við hér að ofan,
Hljóðriti h/f, hefur tilkynnt að
það muni hlaupa undir bagga
með blessuðum háskólaborgur-
unum og hljóðrita og gefa út á
hljómplötum hugsmíðar inn-
lendra tónsmiða sem og leik
núlifandi íslenskra tónlistar-
manna. Það sem ríkisbáknið,
menningarsjóðirnir, stofnanirn-
ar, embættin, og eigendur rót-
gróinna hljómplötufyrirtækja
hafa ekki treyst sér til að
framkvæma til þessa, af ótta við
gjaldþrot, ætla nokkrir hug-
myndaríkir og bjartsýnir hug-
sjónamenn popkynslóðarinnar
að kippa í liðinn fyrirvara- og
barlómslaust. Þeir óttast ekki
að hljóðritanir þessar muni ekki
seljast. Þeir óttast ekki að þeim
verði illa tekið. Þeir bíða ekki
eftir grænu Ijósi niður við Torg.
Þeir ætla ekki að skipa nefnd
menningarfrömuða til að kanna
málið. Þeir ætla ekki að eyða
manuðum og árum í -rökræður
um fjárhagslegan grundvöll
fyrirtækisins. Þeir ætla ekki að
æskja opinberra styrkja. Þeir
ætla ekki að gera neitt nema
hljóðrita og þrykkja í plast.
Stutt, fljótgert og vonandi
lag-gott! Og það er ekki ráðist á
garðinn þar sem hann er lægst-
ur. Samkvæmt upplýsirtgum
sem komu fram á blaðamanna-
fundi nýverið stendur til að gefa
út a.m.k. tíu 'hPjómplötur á
næstunni, ef ekki fleiri. Kona í
vesturbænum á að hafa sagt af
þessu tilefni, „Hamingjan góða!“
og lái henni hver sem vill.
Trompið
Við svona „náttúruhamfarir"
í tónlistarmálum hlýtur sú
spurning að vakna hvaða tromp
þessir ungu ofurhugar fela í
ermum sér? Hvernig ætla þeir
að framkvæma það sem allir
töldu vonlaust? Svarið sem þeir
gáfu við þessari eðlilegu spurn-
ingu var allt í senn ferskt,
fífldjarft og bráðsnjallt og
eiginlega mátulegt blaðamann-
Ínum sem lét hana út úr sér:
Hljóðritamenn eru á þeim bux-
unum, að gæði tónverkanna og
hljóðfæraleiksins sé af þeim
toga að allir, jafnt ungir sem
aldnir, muni keppast við að
eignast slíkt band í sokka; að
gæði vörunnar tryggi söluna —
fyrr eða seinna. Þessi úrlausn
málsins er svo yfirmáta bein-
skeytt að vart er við að búast að
venjulegar skrifstofublækur og
blaðamenn geti látið sér detta
svonalagað í hug. Til þess þurfa
menn að vera sótthreinsaðir af
fordómum og nýir af nálinni.
Hitt er aftur annað mál, að það
ætti ekki að koma ævintýri
Hljóðritamanna aÓ sök að gera
eitthvað til þess að vekja athygli
á því. Kannski væri árangurs-
ríkt að taka loftmynd af Atla
Heimi, Jóni Þórarinssyni og
Manuelu Wiesler úti í tjarnar-
hólma! Eða hefur það verið gert
Manuela Wiesler
Gísli Magnússon
Leifur Þórarinsson
FyrirtækiÖ Hljóðriti í Hafnarfirði tilkynnti
nýverið að það hygðist hefja útgáfu hljómplatna með
íslenskri samtímatónlist og hljóðfæraleikurum. A
þessu ári eiga að koma út fimm hljómplötur og fimm
að auki eftir áramót. Hér gæti hæglega verið um að
ræða tímamóta-framkvœmd í íslenskri tónlistarsögu.
Tónhvísl
eftir GUÐMUND
EMILSSON
nú þegar? Nú, menn gætu borið
Leif Þórarinsson í rómversku
marmararúmi um Austurvöll til
sólseturs, eða látið Hamra-
hlíðarkórinn syngja um vor-
menn íslands í fallhlífum yfir
Sandskeiði. Eitthvað í þessa átt
ætti að geta hvatt rokkara og
ráðvillta til að fjárfesta í
íslenskri „alvöru-tónlist". Nú,
svo geta menn látið það eitt
nægja að vera venjulegir og
Jón Þórarinsson
Atli Heimir Svcinsson
Gunnár Reynir Sveinsson
„normal" og efnt til kynningar-
tónleika þar sem allir ýmist
klappa, hneigja sig í kjólfötum
eða faðma rósir. Þaö í sjálfu sér
gæti komið „trúlausum" í opna
skjöldu. Hið hversdagslega og
sjálfsagða kemur stundum svo
skemmtilega fíatt upp á menn.
Var þetta ekki annars grunn-
tónn Dadaismans forðum? Átti
hneykslið og truflun venjulegrar
atburðarásar ekki að hafa frels-
andi kraft líkt og þegar vondir
andar eru reknir út? Hvernig
væri að halda áskriftartónleika
í Háskólabíói? Væri það ekki
bráðsnjallt?
Stefnumörkun
Ekki er alveg ljóst hvaða
Ilalldór Haraldsson
Jón Ásgeirsson
tilgangi útgáfustarfsemi Hljóð-
rita á að þjóna, ef frá er skilin
hin augljósa búbót sem af henni
verður: Ætla Hljóðritamenn að
draga upp þverskurð af tón-
smíðum á Islandi í dag? Eða
tónsmíðum á íslandi sl. tuttugu
ár? Eða skiptir það kannski
engu máli þar sem vöntunin er
algjör? Ætla Hljóðritamenn að
gefa innsýn í jafnt kammertón-
list sem hljómsveitarverk,
hljóðfæraleik sem einsöng?
Ætla Hljóðritamenn að gerast
tónmenntafrömuðir með þjóð-
inni. Ætla þeir að semja ein-
hverskonar kynningarefni með
hljómplötunum, eða eiga þær að
tala sínu máli? Er hljómplötun-
um ætlað að höfða til allra
aldurshópa, jafnt barna sem
fullorðinna? Á að gefa út
Apaspil og Dimmalimm, eða
Þrymskviðu og Esju? Kannski
væri stefnumörkun útgáfunni
til bóta, kannski til trafala.
Menn verða engu að síður að
taka af skarið: Að ákveða að
láta framtíðina skera úr um
stefnuna, eða hitt að marka
hana í upphafi. Þetta er áríð-
andi þar sem um algjöra frum-
raun er að ræða. Við verðum að
gera allt til að tryggja það að
þessi tímamótaframkvæmd
renni ekki á rassinn vegna
skorts á forsjá.
Avant Garde No. II?
Þegar riðið verður á vaðið,
þegar fyrsta hljómplatan kemur
út, verður eitthvað lagt af
mörkum í dálkum þessum til að
veita henni brautargengi. Þeirri
ósk er jafnframt komið á
framfæri við alla þá sem á
einhvern hátt gætu blandast í
málið, að styrkja Hljóðritamenn
eftir bestu getu. Ég leyfi mér að
fullyrða að útgáfa Hljóðrita á
íslenskri samtímatónlist geti, ef
vel er að staðið, markað djúp
spor í tónlistarsögu okkar.
Þegar jafn fjáð og metnaðar-
fullt útgáfufyrirtæki sem
Deutsche Grammophon tvístíg-
ur í áraraðir áður en það telur
í sig kjark til að gefa út
hljómplöturöðina Avant Garde,
sem vegna sérstöðu sinnar
skipar öndvegi í hljómplötu-
söfnum margra áhugamanna
um samtímatónlist, hlýtur það
að vekja óblandna ánægju þegar
hafist er handa við álíka stór-
fyrirtæki á Islandi. Áfram með
smjörið.
Þorgerður Ingólfsdúttir.