Morgunblaðið - 22.09.1978, Blaðsíða 10

10
Ráðstefna
um „Barn-
ið í þjóð-
félaginu”
Samlmnd Alþýðuflokks kvenna
mun hinn 30. septemher n.k.
halda ráðstefnu um „Barnið í
þjúðfélatíinu" ug hefst hún ki. 10
að Hótel Esju í Reykjavík. Ást-
hildur Ólafsdóttir varaformaóur
Samhandsins setur ráóstefnuna
og Magnús II. Magnússon heii-
hrigóisráóherra flytur ávarp.
Dagskráin verður sem hér segir:
Kristín Guðmundsdóttir, for-
maður Sambands Alþýðuflokks-
kvenna kymnir stefnuskrá Sam-
bands Alþýðuflokkskvenna um
barnið í þjóðfélaginu. Frú Margrét
Margeirsdóttir, félagsráðgjafi og
formaður „Þroskahjálpar“ flytur
erindi um hlut þroskaheftra í
íslensku þjóðfélagi. Hörður
Zóphoníasson, skólastjóri, flytur
erindi um barnið og skólann. Drífa
Pálsdóttir, lögfræðingur, flytur
erindi um réttárstöðu barna að
íslenskum lögum. Annemarie
Lorentzen, ambassador Noregs á
Islandi, flytur erindi um samvinnu
foreldra og þjóðfélags um uppeldi
barnsins.
Unnið verður í starfshópum og
niðurstöður ræddar í lok ráðstefn-
unnar en hún stendur til kl. 18.
MORGUNBLAÐIÐ. FÖSTUDAGUR 22. SEPTEMBER 1978
Halldór Guðjónsson:
Níðskrif
Hannes H. Gissurarson heldur
greinilega að lesendur Morgun-
blaðsins séu fífl. Hannes birti hinn
9. þ.m. grein hér í blaðinu, sem
hann ne/nir tveimur nöfnum:
lláskóli Islands — Rannsóknar-
stofnun eða Róttæklingahreiður
og Ilugarórar um veruleikann.
Greinin er níð um Pál Skúlason
pófessor í í heimspeki við háskól-
ann. Greinin er mjög keimlík
flestu því sem Hannes hefur áður
skrifað hér í blaðið. Hinar fyrri
greinar hafa þó verið meinlausari
en þessi í því að þar hefur sjaldan
borið á því að reynt væri með
öllum löglegum ráðum að sverta
núlifandi íslending. Þessi grein er
því sérstakt tilefni til að vara
menn við skrifum af þessari gerð
almennt og skrifum Hannesar H.
Gissurarsonar sérstaklega. Það er
ekki ætlunin að svara hér grein
Hannesar í þeim skilningi að
teknar séu upp staðhæfingar
Hannesar og þeim andmælt og
spurningar hans og þeim svarað.
Slíkt svar kynni að vekja þá
hugmynd með lesendum að stað-
hæfingar og spurningar Hannesar
væru í sjálfum sér marktækar, en
svo er ekki. Hér verður aðeins
greindur málflutningur Hannesar
og rakin nokkur þau gamalkunnu
blekkingarbrögð skrumarans sem
hann beitir.
Rökleysi
Titlar greinarinnar lýsa tilgangi
hennar: Ætlunin er að sannfæra
lesendur um að Háskóli Islands sé
róttæklingahreiður en ekki rann-
sóknarstofnun og að bók Páls
Skúlasonar „Hugsun og veruleiki"
sé réttnefnd „Hugarórar um veru-
leikann". Lesendur ættu fyrst að
spyrja sig hvort efni greinarinnar
styðji þessar staðhæfingar ein-
- hverjum rökum. Greinilegt er að
svo er ekki. Jafnvel þótt satt væri
að Páll Skúlason boðaði róttækar
stjórnmálaskoðanir í bók sinni —
það gerir hann reyndar ekki — þá
væri af því einu engin leið að
draga þá ályktun að háskólinn
væri róttæklingahreiður. Jafnvel
þótt háskólinn væri róttæklinga-
hreiður gæti hann jafnframt verið
rannsóknarstofnun.
Jafnvel þótt hinar fáu tilvitnan-
ir Hannesar í bókina „Hugsun og
veruleiki'* væru réttmætar og
ályktanir þar af um skoðanir Páls
væru réttar — en það eru þær ekki
— væri alls ekki hægt að draga þá
ályktun að þær beri vott um
einhverja þá truflun á geði eða
greind er heimilaði að nefna efni
þessara tilvitnana og aðdróttaðra
skoðana hugaróra, þaðan af síður
væru nokkur efni til að telja
bókina alla ávöxt hugaróra. Hug-
myndir um þjóðnýtingu — Páll er
þeim reyndar andsnúinn — eru
ekki hugarórar, þjóðnýting hefur
verið framkvæmd í ýmsum lönd-
um. Við kjarasamninga takast
launþegar og atvinnuveitendur á
um hagsmuni sína, togstreita
þessara aðila er því staðreynd en
ekki hugarórar. Bókin fjallar
raunar alls ekki um þessi hag-
fræðilegu eða efnahagslegu mál-
efni, til þeirra er aðeins gripið í
skýringarsk.vni, efni og erindi
bókarinnar stæði óbre.vtt, en
óskýrara ef þessi skýringardæmi
væru felld niður. Þess vegna er
óheimilt að dæma bókina í heild af
þessum einstöku atriðum, hvernig
svo sem þau eru túlkuð.
Blekkingarbragð
Af ofanrituðu er ljóst að Hannes
færir engin haldbær rök fyrir máli
sínu. En hvernig reynir hann þá að
sannfæra okkur? Hver eru tengsl-
in milli þess sem hann-segir og
þess sem hann vill smeygja að
okkur? Tengslin eru fólgin í ýmis
Ilalldór Guðjónsson.
konar loddarabrögðum sem aðeins
eiga heima við þá fyrirlitlegu
áróðursiðju sem Hannes þykist
vera að andmæla. Þessi brögð eru
Hvað á fólk sameiginlegt?
Leikfélag Reykjavíkur.
GLERIIUSIÐ.
Leikrit eítir
Jónas Jónasson.
Tónlist og
leikhljóð eftir
Gunnar Reyni Svcinsson.
Leikstjórn.
Sigríður Ilagalin.
Leikmynd. Jón Þórisson.
Lýsing.
Daniel Williamsson.
„LEIKURINN gerist í huga
manns um nótt þar til sól rís um
dag og þá hefur ekkert gerst."
Þetta er lýsing höfundar á verki
sínu. Líklega búast flestir við
því að Glerhúsið fjalli nær
eingöngu um alkóhólisma og
afleiðingar hans. Að vissu marki
er það rétt. En áhorfandi kemst
fljótlega að því að það er annað
og meira sem Jónas Jónasson er
að fást við. Maðurinn í leiknum
er drykkjumaður og hefur reynt
það sem flestir slíkir menn
reyna. Konan og dóttirin eru
flúnar að heiman. Drykkjuraus
hans opinberar fyrst og fremst
vanda mannlegrar sambúðar,
eftir því sem á leikinn líður
snýst umræðan í lýsingu á
hjónabandi. Hjónin í verkinu
eiga ekki lengur samleið og
vafamál er hvort þau hafa
nokkurn tíma átt eitthvað sam-
eiginlegt. Texti leiksins er skýr
og skorinorður, en einstaka
sinnum verður hann of heim-
spekilegur. Þess verður aftur á
móti að gæta að það er oftast
drukkinn maður sem talar.
Glerhúsið er að mínu viti vel
heppnað verk, sumir kaflar þess
samdir af - innsæi skálds og
kunnáttu þess sem þekkir leik-
húsið og reglur þess. Satt að
segja er Glerhúsið ekki þess
eðlis að það veki til umhugsunar
eða að það sé líklegt til að
hleypa af stað umræðu um
alkóhólisma og hjónabönd. Líf
verksins hefur einkum gildi
listaverksins; það lifir sínu
sjálfstæða lífi innan leikhúss-
ins.
Glerhúsið er í heild sinni
sýning sem höfundur, leikstjóri
og leikarar geta verið stoltir af.
Leikstjórinn Sigríð.ur Hagalín
leggur áherslu á Jjóðrænu verks-
ins sem öðru hverju breytist í
nöturleik sárrar reynslu. Ýmsir
þættir verksins eru mjög eftir-
minnilegir, til dæmis heimsókn
hjónanna fyrir norðan. Einnig
mætti nefna gömlu Frú Hansen
með sérríglasið sitt og ekki síst
Hrönn, konu sem vill alltáf vera
að halda veislur og verður alltaf
jafn illa drukkin.
Sigurður Karlsson leikur
Hann, aðalhlutverk leiksins.
Eflaust mætti finna að ein-
hverju hjá Sigurði, en meira er
þó vert um það sem vel er gert.
Hlutverkið er erfitt, en Sigurður
skilar því á þróttmikinn hátt.
Best þótti mér honum takast að
sýna firringu hjónabandsins,
innihaldsleysi lífsins. Persóna
drykkjumannsins var einnig
sannferðug í höndum hans.
Valgerður Dan leikur eigin-
konuna Sif og stefnir markvisst
að því að endurnýja túlkunar-
máta sinn, að mínum dómi með
góðum árangri.
Sigurður Karlsson (Hann)
og Valgerður Dan, (Sif, kona
hans) í leikriti Jónasar
Jónassonar Glerhúsinu.
Guðmundur Pálsson er í gervi
Manns fyrir norðan og er túlkun
hans með ágætum. Konu hans
leikur Ásdís Skúladóttir.
Bossinn og frú hans eru leikin
af Steindóri Hjörleifssyni og
Margréti Ólafsdóttur. Leikur
Steindórs er dálítið ýktur en
persónugerðin fyndin. Þetta par
er kannski veikasti hlekkur
leiksins.
Margrét Helga Jóhannsdóttir
gerði hlutverki hinnar lífs-
þre.vttu dr.vkkjukonu, Hrannar,
minnisstæð skil.
Erik Gísla Halldórssonar var
ein af hinum traustu persónu-
sköpunum hans sem leikhús-