Morgunblaðið - 24.09.1978, Blaðsíða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 24. SEPTEMBER 1978
Rússarnir
höfðu
yfirburði
Fyrir nokkrum döKum lauk í
Graz í Austurríki heimsmeist-
aramóti unglinxa. því 17. í
röðinni. Úrslit urðu þau að
hinn 19 ára gamli Moskvubúi
Sergei Dolmatov bar sigur úr
hýtum. hann hlaut lO'/z vinning
af 13 möKulegum. Fast á hæla
hans fylgdi síðan landi hans
Jusupov með 10 v. Sovétmenn
áttu tvo þátttakendur í mótinu
vegna þess að Jusupov varð
heimsmeistari í fyrra og átti
því rétt á að verja titil sinn.
Þeir Dolmatov og Jusupov báru
höfuð og herðar yfir alla
andstæðinga sína og má næst-
um segja að það haíi verið
þeirra einkamál hvor þeirra
hreppti titilinn. beir voru þó
ekki einu Sovétmennirnir á
staðnum því þeim til aðstoðar
voru stórmeistarinn Tukmakov
og alþjóðlegi meistarinn
Dvorecki. Flestum bar þó sam-
an um að sigur Dolmatovs væri
verðskuldaður. Hann hefur
hvassari stíl en Jusupov og
endataflstækni hans er frábær.
Dolmatov lenti aldrei í tap-
hættu á mótinu.
Töluvert kom á óvart að
Daninn Fries-Nielsen hreppti
níu vinninga og þriðja sætið.
Hann er ekki vel að sér í
byrjunum, en gerir meira en að
bæta það upp með frábærum
endatöflum. Næstir með 8/2
vinning komu síðan þeir Björk,
Svíþjóð og Barbero. Argentínu.
Van der Wiel, Hollandi og
Sisniega. Mexíkó hlutu báðir 8
v. og skiptu með sér sjötta
sætinu. í 8.—13. sæti komu
síðan þeir Ristic, Júgóslavíu,
Foisor. Rúmeníu, Morrison,
Skotlandi, Karolyi,
Ungverjalandi, Toschkov,
Búlgaríu og Santo-Roman,
Frakklandi allir með 7‘/2 v.
Þá komu tólf skákmenn með
sjö vinninga, en eftir útreikning
Bucholz stiga var Seirawan,
Bandaríkjunum úrskurðaður
fjórtándi og ég undirritaður
fimmtándi. Ekki er því að leyna
að við höfðum ætlað okkur
hærra sæti í mótinu enda báðir
með tvo áfanga að titli alþjóð-
legs meifetara. Við urðum þó
báðir að lúta í lægra haldi fyrir
þeim Frie,s-Nielsen og Júsupov
auk þess sem Seirawan tapaði
fyrir þeim Barbero og Van der
Wiel og ég tapaði fyrir Tiller frá
Noregi. Ekki þurfti meira til og
Skák
eftir MARGEÍR
PÉTURSSON
að lokum höfnuðum við aðeins
hálfum vinningi fyrir ofan 50%
mörkin’ að vísu í góðum félags-
skap þeirra Plasketts Englandi
og Mokrys, Tékkóslóvakíu sem
báðir eru allsterkir skákmenn.
Andstæðingar mínir eftir um-
ferðum voru þessir: 1. Franzoni,
Sviss jafntefli, 2. Tiller, Noregi
tap, 3. Dur, Austurríki jafntefli,
4. Vann Toschkov, Búlgaríu, 5.
Vann Botto, Wales, 6. Vann
Ortega, Kúbu, 7. Fries-Nielsen
tap, 8. Vann Van der Wiel, 9.
Jusupov tap. í fjórum síðustu
umferðunum gerði ég síðan
jafntefli við þá Mateu, Spáni,
Mokry, Tékkóslóvakíu, Pasman,
ísrael og Plaskett, Englandi.
Að lokum skulum við líta á
tvær skákir frá mótinu:
Hvítt. Dolmatov,
Sovétríkjunum
Svart. Franzoni, Sviss
Sikileyjarviirn
I. e4 - c5, 2. Rf3 - efi. 3. d4 -
cxd4, 4. Rxd4 — RfG, 5. Rc3 —
RcG. 6. Be2! ?
(Algengasti leikmátinn í þessari
stöðu er að fara yfir í Lasker-af-
brigðið með því að leika hér 6.
Rdb5 - d6, 7. Bf4 - e5, 8. Bg5
og komin er upp sama staða og
eftir 1. e5 — c5, 2. Rf3 — Rc6, 3.
d4 — cxd4, 4. Rxd4 — Rf6, 5. Rc3
- e5, 6. Rdb5 — d6, 7. Bg5.
Kosturinn við fyrri leikjaröðina
er þó sá að hún útilokar afbrigði
eins og 3. Bb5, 7. a4 og síðast en
ekki síst 7. Rd5! ? sem mjög
hefur verið í tízku að undan-
förnu)
- Bb4. 7. (H) - Bxc3, 8. bxc3
- Rxe4, 9. Bd3 - Rxd4?
(Mun betra er 9. — d5, 10. Ba3
- Da5 og staðan er tvísýn. Ekki
hins vegar 9. — Rxc3,10. Dg4!)
10. cxd4 — Rf6.
(Enn var 10. — d5 skárra)
II. Bg5 - Da5.12. Í4 - b6,13.
BxfG - gxfG. 14. Df3 - Hb8.
15. f5 - Bb7. 16. Be4 - Bxe4,
17. Dxe4
(Vegna slæmrar kóngsstöðu
svarts er aðstaða hans nú þegar
orðin hartnær vonlaus)
- Dd5,18. Dh4 - Hg8.19. Hf2
- Hg5
20. c4!
(c-línan á eftir að koma í góðar
þarfir)
- dxc4. 21. fxe6 — dxeG, 22.
Df4 - Hb7. 23. Hcl - Dd5, 24.
DxfG - He7, 25. Dh8+ og
svartur gafst upp. Eftir 25. —
Kd7, 26. Dc8+ - Kd6, 27. Db8+
verður fátt um varnir. Þessa
skák taldi Dolmatov sína beztu
á mótinu.
Ilvítti Ortega. Kúbu
Svart: Margeir Pétursson
Scmi-Tarrasch vörn
1. c4 — c5, 2. Rf3 - RfG, 3. Rc3
- eG. 4. g3 - Rc6, 5. Bg2 -
d5. G. cxd5 - Rxd5. 7. (H) -
Be7. 8. d4 - 0-0. 9. Rxd5 -
exd5. 10. dxc5 — Bxc5,11. Bg5
- DbG! ?. 12. IIcl
(Svartur fær of mikið spil fyrir
peðið eftir 12. Dxd5 — Be6, 13.
Ddl — h6, en 12. Rel kemur
sterklega til greina)
- d4, 13. Rel - BeG. 14. Rd3
- BdG. 15. Da4 - Hac8, 1G.
Bf4?!
(Öruggara var 16. Hc2 — Rb4! ?
og staðan er hnífjöfn)
- Bxf4. 17. Rxf4 - Dxb2!, 18.
RxeG — fxeG. 19. Ilabl — Dxe2,
20. IIxb7 - Rd8. 21. Hxa7?
(Hvítur hefur ekki tíma til þess
að taka peðið. Eftir 21. He7 eða
21. Hd7 er staðan enn tvísýn)
- d3, 22. DaG - Rf7. 23. Ild7
- Re5!
(Upphafið á lokafléttunni)
24. Dxe6+ - Kh8. 25. He7
(Svartur hótaði bæði 25. — Rf3+
og 25. — Rxd7 og 25. Hd6 kom
engu til leiðar eftir 25. — d2!
- Hcl!, 2G. HÍ7
(Bezta úrræðið. Eftir 26. hxcl —
Dxf2+, 27. Khl — d2 er hvítur
varnarlaus)
- Rf3+. 27. Hxf3 - Hxfl+, 28.
Bxíl - Dxf3. 29. Del - IId8.
30. Dd2 - DcG. 31. h4 - Dc2.
32. Dg5 - IIÍ8, 33. De3 - d2 og
hvítur gafst upp.
Gengismun ad
hluta varid til
hagræðingar
í fiskiðnaði
Sjávarútvegsráðuneytið
hefur gefið út reglugerð um
ráðstöfun gengismunar til
að greiða fyrir hagræðingu í
fiskiðnaði í samræmi við
ákvæði bráðabirgðalaga frá
5. september sl. Þar kemur
fram að fjórðungi þess fjár
sem komi í gengismunasjóð
af andvirði þeirra afurða,
sem tíundaðar eru sérstak-
lega í bráðabirgðalögunum,
og síðan helmingi gengis-
munar af andvirði annarra
sjávarafurða skuli verja til
að greiða fyrir hagræðingu í
fiskiðnaði samkvæmt
þessari reglugerð. Fé þetta
skal renna til þess lána-
flokks Fiskiveiðasjóðs
íslands, sem stofnaður var
með reglugerð í júní á þessu
ári til hagræðingar í fisk-
iðnaði.
í reglugerðinni segir ennfremur:
Af fé þessu skal veita lán til
hraðfrystihúsa og annarra fisk-
vinnslustöðva til hagræðingar og
fjárhagslegrar endurskipu-
iagningar, m.a. til vélakaupa,
endurnýjunar á vélum og vinnslu-
rásum og annarra ráðstafana, sem
horfa til hagræðingar að mati
sjóðsstjórnar.
Þau frystihús, sem stöðvað hafa
rekstur eða þar sem rekstrarstöðv-
un er yfirvofandi og mikilvæg eru
fyrir atvinnuörvggi á viðkomandi
stað, skulu hafa forgang við
lánveitingar samkvæmt reglugerð
þessari, enda horfi stuðningur við
þau til bætts skipulags í veiðum og
vinnslu.
Við úthiutun lánanna skal þess
gætt, aö lánsfé fari til þess að ná
fram bættri nýtingu hagkvæmni i
rekstri og stjórnunarlegum endur-
bótum, auk betri heildarnýtingu
fjármagns m.a. með samruna
fyrirtækja.
Lánin skulu vera til allt að 7 ára
og heimilt að ákveða að allt að
fyrstu tvö árin séu án afborgana.
Sjóðsstjórnin ákveður lánstíma
eftir eðli hvers láns.
Vextir af lánum þessum skulu
ekki vera hærri en almennir
fasteignalánavextir á hverjum
tíma og ákvarðast af sjóðsstjórn,
þó ekki lægri en 14% á árunum
1978 og 1979.
Gjalddagar afborgana og vaxta
skulu vera 1. maí óg 1. nóvember
ár hvert og greiðast vextir eftir á.
Lán þessi skulu tryggð með veði
í atvinnuhúsnæði lántakanda
ásamt vélum og búnaði innan 70%
af matsverði eða 50%. af bruna-
bótamati hins veðsetta. Nægi ekki
umrædd veð, er stjórn sjóðsins
heimilt að taka þau önnur veð eða
ábyrgðir, sem hún telur full-
nægjandi.
Að öðru leyti skulu um þessi lán
gilda ákvæði laga um Fiskveiða-
sjóð Islands nr. 44/1976 og reglu-
gerða, sem settar eru samkvæmt
þeim, eftir því sem við getur átt.
Starfsmenn sitja stjórnarfundi SVR:
Málsmeðferðin fráleit
—segir Sveinn Björnsson verkfr.
„Það var málmeðferðin fyrst og
fremst en ekki þessi tillaga fyrst
og fremst sem réð afstöðu okkar
fulltrúa Sjálfstæðisflokksins í
stjórn Strætisvagna Iteykjavík-
ur.“ sagði Sveinn Björnsson,
verkfræðingur. þegar Mbl. leitaði
umsagnar hans um þá ákvörðun
stjórnar SVR að veita fulltrúum
starfsmanna SVR aðgang að
fundum stjórnarinnar með til-
lögurétti og málfrelsi. Sveinn
greiddi atkvæði gegn tillögu
þessa efnis en Sigríður Asgcirs-
dóttir sat hjá. Þau höfðu áður
Reglugerð um gengismunarsjóð
til að létta undir með útgerðinni
SJÁVARÚTVEGSRÁÐUNEYTIÐ
heíur gefið út reglugerð um
ráðstöfun íjár gengismunarsjóðs
1978 til þess að létta stofnfjár-
kostnaðarbyrði eigenda fiski-
skipa. sem orðið hafa fyrir
gengistapi. svo og til að auðvelda
útvegsmönnum að hætta rekstri
úreltra fiskiskipa í samra^mi við
ákvæði bráðabirgðalaga ríkis-
stjórnarinnar. Um reglugerð
þessa segir svo í fréttatilkynn-
ingui
Reglugerð þessi tekur til fjórðungs
hluta þess fjár sem kemur í
gengismunarsjóð af andvirði
frystra sjávarafurða, saltfisks,
verkaðs, óverkaðs og flaka, skreið-
ar, fiskmjöls, loðnumjöls, loðnu-
lýsis og saltsíldar og helmings
þess fjár, sem kemur í gengismun-
arsjóð af andvirði annarra sjávarr
afurða.
Af öllu því fé, sem reglugerð
þessi tekur til, skal 4/5 hlutum
varið til þess að létta með
gengisstyrkjum stofnfjárkostnað-
arbyrði eigenda fiskiskipa, sem
orðið hafa fyrir gengistapi vegna
erlendra og gengistryggðra skulda,
og 1/5 hluta skal varið til þess að
auðvelda útvegsmönnum með úr-
eldingarstyrkjum að hætta rekstri
úreltra fiskiskipa.
Um gengisstyrki gilda þær
reglur, að styrkfjárhæðir ákveðast
þannig, að öllu styrkfénu skal
skipt í réttu hlutfalli við ógreiddar
og ógjaldfallnar höfuðstólseftir-
stöðvar erlendra skulda reiknað á
sölugengi 6. september 1978.
Heildarhöfuðstólseftirstöðvar
gengistryggðra Fiskveiðasjóðslána
skulu metnar að 3/5 hlutum miðað
við erlend lán.
Sú fjárhæð sem kemur í hlut
hvers skips verður notuð til
aðstoðar útgerðum við greiðslu
vaxta og afborgana þeirra lána, er
styrkirnir tilheyra, svo og til
greiðslu á þeim hluta eigin fram-
lags vegna skipakaupa erlendis,
sem var umsaminn en ógreiddur
hinn 6. september 1978. Fer
útborgun styrks fram á fyrsta
gjalddaga hinna erlendu gengis-
tryggðu lána, eftir að unnt er að
tekjufæra viðkomandi reikninga.
Um úreldingarstyrki eru sérstök
ákvæði.
Heimilt er að veita eigendum
stál- og eikarskipa úreldingar-
styrk, til þess að auðvelda þeim að
hætta rekstri skipanna. Sjávarút-
vegsráðherra skipar nefnd til þess
að gefa umsögn um styrkþega,
fjárhæð styrkja og úthluta styrkj-
unum. Sjávarútvegsráðherra tek-
ur, í samráði við Fiskveiðasjóð
íslands, endanlega ákvörðun um
greiðsiutilhögun og greiðslutíma
úreldingarstyrkja og getur hverju
sinni sett þau skilyrði fyrir
styrkveitingu, sem ha'nn ákveður.
í gæzluvarðhald
vegna þjófnaðar
HÁLFFERTUGUR maður hefur
verið úrskurðaður í allt að 12 daga
gæzluvarðhald að kröfu Rann-
sóknarlögreglu ríkisins. Maðurinn
er grunaður um aðild að 200
þúsund króna þjófnaði í veitinga-
húsinu Glæsibæ um f.vrri helgi.
borið fram tillögu um að málinu
yrði vísað til borgarráðs.
Sveinn sagði, að hvað sem
mönnum að öðru leyti fyndist um
þá hugmynd að gefa starfsmönn-
um kost á því að sitja stjórnar-
fundi, þá teldi hann það fráleita
málsmeðferð að breytingar af
þessu tagi væru ákveðnar innan
hvers borgarfyrirtækis eða stofn-
unar fyrir sig^heldur væri þarna
um að ræða fyrirkomulag sem
varðaði starfs- og stjórnskipulag
borgarinnar í heild. Því ætti
skipulagsbreyting sem þessi að
ákveðast á borgarráðs- eða borg-
arstjórnarfundi, og þannig mörk-
uö stefna fyrir borgina í heild.
Sveinn kvaðst sjálfur hafa
ákveðna skoðun á því hvernig
staðið skyldi að því að innleiða
atvinnulýðræði hér á landi, enda
hefði hann sjálfur haft meiri
afskipti af þessum málum en
margur annar. Hefði átt á sínum
tíma sæti í sendinefnd héðan, sem
aðallega var skipuð fulltrúum
samtaka launþega og vinnuveit-
enda, er kynnti sér hvernig
þessum málum væri háttað í
nágrannalöndunum, en á Norður-
löndunum hefur atvinnulýðræði
verið að þróast undanfarin ár með
mismunandi hætti í hverju landi.
Eftir þessi kynni sín kvað Sveinn
það vera bjargfasta skoðun sína,
að þessi mál ættu að vera samn-
ingsatriði milli heildarsamtaka
aðila vinnumarkaðarins og mjög
varhugavert væri að hið opinbera
gengi þarna á undan að lítt
yfirveguðu máli meðan hvorki
verkalýöshreyfingin né vinnuveit-
endur hefðu komið sér saman um
það hvernig að þessu skyldi staðið.