Morgunblaðið - 26.09.1978, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 26. SEPTEMBER 1978
15
tefjist að ráði þótt þeir leyti nýrra
leiða á námsbrautinni Mjög er það til
bóta, aö ætla nemendum mislangan
tíma til aö Ijúka sama námsefni.
Frasösluráð fagfMtr ekki hvað síst
þeirri viöleitni, er í frumvarpinu felst,
að gera verk- og bóknámi jafnhátt
undir höföi og væntir þess aö þeirri
stefnu verði fast eftir fylgt.“
• Reglugerd á
reglugerð ofan
Enda þótt fræösluráö væri megin-
stefnu frumvarpsins sammála höfö-
um við eitt og annaö viö gerö
frumvarpsins aö athuga og töldum
að frumvarpiö þyrfti gaumgæfilegrar
athugunar og mikilla breytinga viö
áöur en aö lögum veröur, eins og
raunar kom fram víöar. Töldum þaö
aö ýmsu leyti ófullkomiö, bæði hvaö
snertir viss markmið og þó einkum
ýmis veigamikil framkvæmdaatriöi,
sem kveöa verður á um í lögum.
Þegar frumvarpiö var lagt aftur fram
á sl. vori, haföi því nokkuö veriö
breytt.
uöu frumvarpi er þessi grein enn, en
við hefur verið bætt: „Við samningu
reglugeröa skal m.a. kveöja til
fulltrúa frá framhaldsskólum, at-
vinnuttii og samtökum sveitarfélaga."
Athugasemd okkar fræösluráös-
manna í Reykjavík var þannig oröuö:
„Þetta (aö frumvarpiö sé aö ýmsu
leyti ófullkomið) kemur Ijóslega fram
í frumvarpinu, þar sem þess er getið
viö allflestar greinar þess aö setja
skuli reglugerö um þá þætti, sem
veriö er aö fjalla um hverju sinni.
Fræösluráöi er vel Ijóst aö ekki
veröur hjá því komist að setja
reglugerðir um viss atriöi fræðslulög-
gjafar, en relgugeröum skal í hóf stillt
og ekki út gefnar nema brýna
nauösyn beri til. Helst þegar þess er
kostur, ætti aö bíöa meö aö setja
reglugerö, þar til reynsla í fram-
kvæmd fræöslulaga kallar á hana.
Öll helstu grundvallaratriði í stefnu
og starfi veröa aö koma fram í
löggjöf um jafn margslunginn og
örlagaríkan málaflokk sem fram-
haldsmenntun þjóðarinnar allt aö
háskólastigi. Eins og þetta lagafrum-
atvinnu og staöhætti heimabyggöar
nemenda. Námsefni, sem beinlínis
snertir sögu, mannlíf og umhverfi
byggðar eöa héraös nemenda eykur
áhuga og tengir þá meö heiHarigðum
hætti heimahögum. Fræösluráö telur
nauösynlegt og sjálfsagt að í lögum
sé beinlínis fram tekið aö á fram-
haldsskólastigi sé rækilega fjallað
um umhverfis- og iandverndarmál í
víötækum skilningi.
• Heljarmikil
hirð ráðgjafa
í tillögum til framhaldsskólalaga til
alþingis er kafli um stjórn þeirra
mála, þar sem fjallað er um fram-
haldsskólaráð, námssviösnefndir,
námsbrautanefndir og störf þeirra.
Get ég þrátt fyrir allt ekki látiö hjá
líöa aö taka hér upp fyrsta kaflann,
sem ég skil satt aö segja ekki hvernig
að aö framkvæma með viti. Og aö
enn skuli vera óbreyttur í nýrri útgáfu
af frumvarpinu, en þar segir:
„Menntamálaráðuneytið fer meö
yfristjórn þeirra málefna er lög þessi
sem ekki fá þarna fulltrúa á borö viö
fyrirtæki S(S eöa Vinnuveitendasam-
bandiö eða Stéttarsamband bænda.
Þeir eru fjölmargir. Ráögjöf úr
ýmswn áttum er góöra gjalda verö,
en ætli ekki (ef menn vilja) væri
heppilegri og minna flókin sú lausn,
sem Kristján J. Gunnarsson leggur til
í sinni umsögn um þessa grein: „Tel
aö leita ætti einfaldari lausnar
varöandi yfirstjórn, sem tryggi betur
aö stjórnunin veröi virk og jafnframt
ekki of þung í vöfum. Viröist mér að
leysa mætti framhaldsskólaráð af
hólmi með ákvöröun í lögum eöa
reglugerö um aö þeir aöilar, sem
þarna eru nefndir (og fleiri eins og
t.d. fulltrúar kennarasamtakanna,
sem ég tel nauösynlegt aö til séu
kvaddir bæði viö stefnumótun og til
aö leggja mat á hvort/eða hvað til
þurfi, svo mörkuö sé stefna sé
framkvæmanleg), séu t.d. árlega
kvaddir á ráöstefnu um framhalds-
skólann. Ef gengiö er út frá aö innan
menntamálaráöuneytisins sé efld
deild, sem hefur meö höndum
stjórnun framhaldsskólastigsins virö-

k jP8t Wk 1 i j m mt. -C:

Ki l i r "'íi BmMí ISSSsSs ,
J
Hlutur verknáms er stóraukinn i frumvarpi að framhaldsskólalögum. Hér er nýtt verkkennsluhús í fjölbrautaskólanum í Breiðholti.
Steinar hf.
gefa út bama-
plötuna Pétur
og úlfurinn
Bessi Bjarnason
les, Ormandy stjórn-
^r hljómsveitinni
HLJÓMPLÖTUÚTGÁFAN Stein
ar h.f. hefur ráðist í útsáfu á
nýjum flokki — vönduðum harna-
píötum. Lögð er áherzla á að
bjóða börnunum upp á vandaða
tónlist og IlutninK. jafnframt því
sem útKáfan leitast við að halda
verði platanna eins lágu og
kostur er. að því er segir í
fréttatilkynninKU.
Fyrsta platan í þessum flokki er
„Pétur og Úlfurinn“ eftir Sergei
Prokofiev en það er Fíladelfiu
sinfóníuhljómsveitin sem leikur
undir stjórn Ormandys og er þessi
upptaka ein hin bezta sem til er af
verkinu, segir ennfremur í frétta-
tilkynningu frá Steinari h.f. Upp-
takan er keypt frá CBS-hljóm-
plötufyrirtækinu, en Steinar h.f.
hafa yerið stærsti innflytjandi
CBS á Islandi í nokkur ár.
Bessi Bjarnason leikari er sögu-
maður á plötunni, Karl Sighvats-
son sá um skeytingu texta við
hljómlistina og aðra framkvæmd
hér heima en lesturinn fór fram í
Hljóðrita undir vélstjórn Tony
Cook.
í fréttatilk.vnningunni kemur
fram, að þessi útgáfuflokkur
barnahljómplatna muni bera
númeraröðina SMÁ 201 og upp úr.
Pétur og úlfurinn er þannig nr. 201
en næsta plata fær númerið 202.
Það er ný plata með Emil í
Kattholti og kemur einnig út á
þessu ári. Hljómplötuútgáfan
Steinar h.f. á í fórum sínum meira
af barnaefni, sem verður gefið út á
næstu plötum í þessum útgáfu-
flokki.
Ekki sýnist mér þó reglugerðafarg-
anið, sem ég leyfi mér aö nefna svo,
hafa minnkaö. En í flestum greinum
laganna er gert ráö fyrir því aö nánari
ákvæöi til skilgreiningar komi í
reglugerö. Iðulega er ákaflega erfitt
að gera sér grein fyrir því hvaö
lagagreinin á aö tákna áöur en slík
reglugerö er komin. Og hygg ég aö
alþingismenn, sem um eiga aö fjalla,
veröi aö minnsta kosti aö skilja
þannig viö löggjöfina aö Ijós stefnu-
mörkun felist í henni, sem ekki sé
hægt að teygja og toga meö
reglugerðum er settar veröa af
embættismönnum í menntamála-
ráðuneytinu síöar. Ofan á allt annað
ber ein af lokagreinum frumvarpsins
yfirskriftina „reglugeröir“ og hljóðaði
svo: Menntamálaráöuneytiö setur
nánari ákvæöi í reglugerð um
framkvæmd laganna. Reglugerö get-
ur tekið til framhaldsskólastigsins í
heild eöa einstaks námssviös eða
námsbrautar. Auk þeirra atriöa, sem
vísað er til reglugeröar í einstökum
greinum laganna, skal reglugerö m.a.
kveöa á um undlrbúning og forræöi
byggingarframkvæmda fyrir fram-
haldsskóla, svo og um skólareglur".
Og liggur viö aö maöur spyrji sig til
hvers sé allt þetta bardús alþingis viö
aö setja lög, úr því reglugeröir skuli
kveöa á um hvaö, eina. í endurskoö-
varp er aö heiman búiö skortir á aö
þessu meginskilyröi sé fullnægt.
Samkvæmt frumvarpinu er því miöur
ekki unnt aö gera sér Ijóst hvert
stefnir meö framhaldsskólana í
náinni framtíð, hvorki er snertir
fræöslu- né fjármál. Fræösluráö telur
einsýnt og varar fastlega viö aö
frumvarpiö veiti alltof mikiö áhrifa-
vald í krafti reglugeröa aö lokinni
lagasetningu." Og mér sýnist frum-
varpiö enn með þessu slæma marki
brennt, og vona aö alþingismenn
kippi þar í tauma, svo þeim sé aö
minnsta kosti Ijóst viö afgreislu
hvernig tekið verði á framkvæmd í
meginatriðum og hver kostnaöaráhrif
þeirra verði á ríkissjóð og sveitarfé-
lögin, þannig aö lögin veröi ekki
pappírsgagn eitt. Viö bentum t.d. á
að forræði byggingarframkvæmda
þurfi augljóslega aö binda í lögum.
Ekki ætla ég hér aö fara aö rekja
athugasemdir við einstakar greinar
frumvarpsins og vísa þar til umsagn-
ar fræösluráös og fræöslustjórans í
Reykjavík sem birt er meö frumvarp-
inu. Vil þó af persónulegum áhuga á
þeim þætti vekja athygli á athuga-
semd okkar við greinina um náms-
efni og skilgreiningu á því, þar sem
sagði: „Hér þarf aö kveöa á um þaö
aö viö námsval skuli aö hluta til, eftir
því sem við verður komið, miöa við
taka til nema öröuvísi sé ákveöiö í
lögum um einstakar námsstofnanir.
Ráöuneytinu til aöstoðar við mótun
og samræmingu meginstefnu í mál-
efnum framhaldsskóla og áætlana-
gerö skv. 12. og 16. gr. er framhalds-
skólaráð, skipað fyrir grunnskóla og
öörum fyrir háskóla, tveimur fulltrú-
um tilnefndum af Alþýóusambandi
íslands, tveimur tilnefndum af Vinnu-
veitendasambandi íslands, einum
tilnefndum af Stéttarsambandi
bænda, einum tilnefndum af Kvenfé-
lagasambandi íslands, tveimur til-
nefndum af Sambandi ísl. sveitarfé-
laga, einum tilnefdnum af Sambandi
íslenzkra samvinnufélaga, átta til-
nefndum af nemendum viö fram-
haldsskóla, tveimur tilnefndum af
samtökum kennara á framhalds-
skólastigi, einum tilnefndum af sam-
tökum skólastjóra viö framhalds-
skóla, einum tilnefndum af Bandalagi
starfsmanna ríkis og bæja, einum
tilnefndum af Bandalagi háskóla-
manna svo og fulltrúa menntamála-
ráöuneytisins og er hann formaður
ráösins. Menntamálaráöherra skipar
framhaldsskólaráð til fjögurra ára í
senn. Varamenn skulu skipaöir með
sama hætti...“
Mér er ekki Ijóst hvernig svona hirð
ráögjafa mundi starfa, og raunar
hvers þeir eiga aö gjalda í landinu
ist mér aö námssviðsnefndirnar séu
mun nauðsynlegri sem fastir sam-
starfsaöilar vió hana heldur en
framhaldsskólaráö...“
Aö lokum: „Við erum aö móta
löggjöf, sem bæöi á eftir aö kosta
ómældar upphæöir og hafa óendan-
lega mikil áhrif á lífiö þessu landi um
ókominn tíma — en er jafnframt til
skaöa meö því aö vera ekki til. Um
leið og henni verður aö flýta sem
kostur er, þá verður til aó vanda og
lögin aö vera svo Ijós aö fram-
kvæmdin verði séð fyrir. Grunnskóla-
löggjöfin hefur nú fengið nokkra
reynslu og þarna er veriö að prjóna
ofan á, byggja upp næsta skref.
Mikilvægt er aö hafa heildarsýn,
bæði hvaö snertir þaö sem á undan
er Romið og það sem tekur viö,
næsta menntastig fyrir ofan, háskól-
ann, og sérmenntun alla. Þaö hlýtur
aö vera næsti áfangi og lofar satt aö
segja ekki góöu hvar sá kapituli er
staddur. í svo fámennu og fjársnauöu
landi er mikilvægt aö hver þáttur
menntunar verði eins eölilegt fram-
hald af hinum næsta á undan og
mögulegt er, meö sameiginlegri og
tengdri nýtingu á skólahúsum,
kennslugögnum og starfsliöi, en ekki
nýju bákni viö hvert skref og hverja
sérgrein. Að því er stefnt, en
hlióarsporiö æði mörg. — E.Pá.
Aðeins
hugmyndir
— ekkert
ákveðið
segir fríhafnarstjóri
— ÞETTA eru aðeins hugmyndir,
sem skotið hefur verið fram og
ekki hafa verið ræddar mjög
mikið, sagði Ólafur Thordersen
fríhafnarstjóri um þá hugmynd
hvort eingöngu yrði selt vín og
tóbak i Fríhöfninni í framtíðinni
og aðrar vörutegundir é.t.v. seldar
af ýmsum aðilum.
— Það er nánast útilokað vegna
húsnæðisins að taka upp þann hátt
eins og er í sumum erlendum
fríhöfnum, að margir aðilar selji
hinar ýmsu vörutegundir, en það
mætti þó vel hugsa sér að í
framtíðarhúsnæði yrðu gerðar
einhverjar breytingar í þá átt.