Morgunblaðið - 01.10.1978, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 1. OKTÓBER 1978
HUG-
VEKJA
eftir séra
Jón Auðuns
Fyrir mér varö, þegar ég
fletti upp í Ntestam.
litauöug mynd af tveggja
árþúsunda gömlum at-
buröi, þjóölífsmynd, sem
ella væri geymd (Jóh. 5).
Viö viljum fyrst og
fremst vera nútímamenn,
glíma viö vandamál sam-
tíðar okkar, eiga hlutdeild
í sorgum hennar og gleöi,
en þó er girnilegt til
fróöleiks, vænlegt til vits
og þroska að viröa fyrir
sér myndir hins liðna eins
og þess er frekast kostur
og gera samanburö á
þeim og því, sem meöal
okkar gerist nú. Á þann
hátt gefst tækifæri til aö fá
svar viö því, hvort viö
stöndum aö baki feðrum
og mæörum eöa „gengið
til góðs götuna fram eftir
veg“.
Á þessu guöspjalli eru
margar hliöar, sem margt
er um aö segja, en þegar
viö skoöum þessa gömlu
mynd og aörar, rennum
spíritismans á sumum
fyrirbrigöum. En hann vildi
ekki ganga fram hjá þeim
möguleika aö í sumum
tilvikum kynni maður
gæddur miöilsgáfu aö
geta sótt vitnsekju í alls-
herjarsjóö, er geymi minn-
ingamyndir þess, sem ein-
hvern tíma og jafnvel
endur fyrir löngu heföi á
jöröu gerzt.
Sumir menn aöhyllast
þá hugmynd, eins og áöur
sagöi, aö þessi undarlega
tilvera okkar sé jafn geym-
in á sitt og hún er ótrúlega
örlát á ný og ný tilbrigði,
og þeir bera fyrir sig þá
staðreynd, aö til séu menn
þeirri gáfu gæddir aö geta
skynjað leifturmyndir hins
liöna, „séð“ atburöi, sem
þeim var allsendis ókunn-
ugt um en reynast hafa
gerzt á löngu liðinni tíö.
Þeir menn sumir, sem af
mestri gaumgæfni hafa
athugað þessi fyrirbrigöi,
hafa sannfærzt um aö
göngum. Einhver hræring
varö á vatninu meö vissu
millibili, sem kann aö hafa
átt fyllilega „eölilegar"
orsakir, en því var trúaö,
aö þá stigi engill Drottins
niöur í laugina og aö sá,
sem fyrstur kæmist í laug-
ina hlyti lækningu sjúk-
leika síns. Þarna er margt
manna komið saman og
skýla menn sér í skugga
súlnaganganna fyrir sólar-
sterkjunni meöan þeir
bíöa jíiess aö vatnið hrær-
ist. Þarna kemur ungur
maöur, gestur í borginni,
og nemur staöar hjá sjúk-
um manni, sem bíöur þar
einmana og vinalaus og
hefur boriö sjúkdóm sinn í
38 ár. Þaö er langur tími
þjáöum manni. Ungi maö-
urinn spyr blátt áfram hinn
sjúka: „Viltu veröa heill?“,
— og hann svarar: „Herra,
ég hefi engan mann til að
láta mig í laugina pegar
vatniö hrærist; en meðan
ég er á leiðinni fer annar
ofan í á undan mér“.
Er hið liðna
ennþá til?
viö hug aö því, hve margt
er gleymt, — flestallt er
þaö meö öllu fariö, sem
áður var, segjum viö,
jafnvel það, sem gerðist í
gær. En er það víst að svo
sé? Glatast nokkuö þaö,
sem einu sinni geröist,
athöfn, orð, eöa jafnvel
hugsun. Þá fer að verða
vandi aö lifa! heyri ég
einhvern segja, en tilveran
fer ekki aö því, sem okkur
finnst um það. Mun þaö
rétt, sem margir hafa getið
sér til og hallazt aö, aö allt
hiö liöna sé meö einhverj-
um hætti ennþá til, þótt
viö höfum ekki aögang aö
því og að allt, sem viö
vitum og þekkjum um líf
liöinna kynslóöa, sé aö-
eins óverulegt brot af
þeirri allsherjarminningu
hins liöna, sem meö ein-
hverjum hætti varðveitist
þótt veið eigum sjaldnast
aðgang aö þeim mikla
minningasjóöi.
Henri Bergson prófess-
or var einn frægasti eöa
frægasti heimspekingur
Frakka á fyrri áratugum
þessarar aldar einkum
fyrir kenningu sína um
“1‘elan vital". Hann var
áhugamaöur um ýmsar
hliðar sálarrannsókna og
fyrir venjulegar tjáningar
sálarlífsins og ekki frá-
hverfur skýringum
meö mannkyninu búi
hæfileiki, raunar mjög fá-
gætur, til aö skynja þessar
minningamyndir hins
liöna, sem varðveitist í
einhverju ööru efni en hinu
jarðneska.
Hér eru aðeins fyrstu
skrefin stigin inn á land
mikilla leyndardóma, en
mannkyniö er enn í
bernsku þótt enn sé verið
aö kenna ungum og öldn-
um aö Guö hafi skapaö
manninn á 6. degi
sköpunarinnar, og hver er
þess umkominn aö segja,
hvað framtíö kann aö
leiöa í Ijós?
Þeim sem les, kann að
þykja hér lítt komiö enn aö
frásögn guöspjallsins, sem
ég gat í upphafi, en þegar
okkur eru leiddar fyrir
sjónir gamlar myndir,
skráöar heimildir, er
freistandi aö láta hugann
reika aö öörum gömlum
myndum, sem mannleg
hönd hefur ekki skráö en
viröast þó ómótmælan-
lega vera til þótt sjaldan
„sjáist".
Nú erum viö aftur stödd
austur á Gyöingalandi fyrir
árþúsundum tveim. Viö
Sauöahliöiö svonefnda í
Jerúsalem er laug, sem
menn trúöu aö heföi mátt
tii að lækna sjúka. Hún var
umlukt fimmföldum súlna-
Skoðaðu þessa mynd,
til þess þarf ekki hiö
dulskyggna auga, heldur
sjón, sem þúert gæddur
og ég.
Aöstæður manna til
þess aö fá óskir sínar
uppfylltar eru svo marg-
víslegar, kjörin svo ólík.
Sumir hafa engan „til að
láta sig í laugina" eins og
sjúki maöurinn í súlna-
göngunum, en aðrir, ýmist
meö aöstoö ættingja eöa
vina eöa af eigin ramm-
leik, olnboga sig áfram til
ávinnings í togstreitunni
um þau veraldargæöi,
sem þjóðfélagiö ræður
yfir. Þetta þarf ekki að
skýra. Þetta er öllum Ijóst,
og um þetta, aö ota sér og
sínum í fremstu röö, eru
nálega allir jafnsekir, auð-
valdssinninn, sem tillits-
laust olnbogar sig áfram,
sig og sína, og hinn sem
hefur gefið sjálfum sér
það heiti, aö hann sé
verndari hinna vanmátt-
ucju, verkalýös og öreiga.
Hver er sá, aö hann
hugsi ekki fyrst um sig og
sína, og svo kannski
seinna um manninn sjúka í
súlnagöngunum? Þessum
spurnum beinir guöspjall-
ið til þín og mín, ég verð
aö fá að gera henni
einhver skárri skil næsta
sunnudag.
7
Hafnarfjörður
Frá 1. október hættir Magnús Kristinsson
afgreiðslu Morgunblaösins í Hafnarfiröi. Kaup-
endur blaösins í Hafnarfiröi eru vinsamlega
beönir aö snúa sér framvegis til afgreiöslunnar í
Rvík í síma 10100.

TEAK, EIK, IROKA,
MAHOGNY OG
OREGONFURA

avallt fyrirliggjandi.
Timburverzlunin
Volundur hf.
KLAPPARSTIG 1 SIMI 18430 — SKEIFAN 19 SIMI 85244
^Bauknecht
Frystiskápar
og kistur
Fljót og örugg frysting.
örugg og ódýr í rekstri.
Sérstakt hraðfrystihólf.
Einangrað að innan með áli.
Eru með inniljósi og læsingu.
3 öryggisljós sem sýna
ástand tækisins.
Greiðsluskilmálar eða
staðgreiðsluafsláttur.
Utsölustaóir DOMUS, LIVERPOOL
og kaupfélögin um land allt
Véladeild
Sambandsins
Ármula 3 Reykjavík Simi 38900