Morgunblaðið - 08.10.1978, Qupperneq 1

Sunnudagur
8. október 1978
Rögnvaldur á tröppum Þjóðleikhússins: ,$g kannast við þetta allt aftur.“
Mynd RAX.
Mér finnst ég ekki eiga að afsaka mig
fyrir einum eða neinum. Mér hefur aldrei
fundizt það, ef ég á að segja þér eins og
er. En ég efast um að menn hér hafi oft
fengið jafngóða dóma og ég hef fengið.
Þetta er kannski fólk úti í löndum sem
hefur aldrei heyrt mín getið og er
nákvæmlega sama hvort ég er lifandi eða
dauður. Það kemur inn á tónleika hjá mér
meö fýlusvip, en skrifar svo toppkrítik á
eftir. Þá hlýtur þetta að vera eitthvað
gott. Auðvitað leiðist mér í hvert sinn
sem ég fæ slæma krítík, En hún er ekki
með í heildarmyndinni."
II. Að vera í sínu fagí
„Það er afskaplega mikil og fróðleg
upplifun að sjá ævi sína fyrir framan sig
og finna hana koma til sín aftur. og ég
verð að viðurkenna að mér hefur fundizt
geysilega gaman að vinna að bókinni,
enda hefur Guðrún gert þetta vel. En ég
til að leika opinberlega á þann hátt að
það sæmdi mér sem listamanni.
En eitt finn ég glöggt. Ég var auðvitað
viðkvæmur og sár fyrir krítik í gamla
daga. En þótt ég fengi bullandi skammir
nú, held ég það hefði engin áhrif á mig.
Ég er alveg kominn yfir svoleiðis vitleysu.
Ég myndi vissulega gleðjast yfir hrósi.
En með heimspekilegri ró.“
III. Undir rangri stjörnu
Rögnvaldur minnist þess er hann kom
aftur til íslands eftir tónleikana í
Washington 1945.
„Jú, ég sá eftir að hafa farið svo
snögglega heim. Ég var kominn í mikla
æfingu undir handleiðslu rússneska
kennarans míns, og æfði mig og las af
feikna krafti. Við áttum vel saman og ég
hefði þurft að vera undir handleiðslu
hans lengur. Ég var hins vegar ekkert að
velta því fyrir mér að ég væri kominn á
uppgötvum tónlistargáfur í einhverju
barni, getum við veitt því fulla kennslu
hér. — Það er afskaplega erfitt þegar
menn fara ekki að læra fyrr en svo seint,
eins og ég. Við vorum nokkrir á þessum
árum sem fæddumst of snemma ...“
IV. Þjóðin á bakinu
Er íslenzkir listamenn ná árangri á
erlendri grund, eru þeir gjarnan nefndir
fulltrúar íslenzkrar menningar og verk
þeirra angi af íslenzkri listsköpun.
„Mér finnst allt í lagi með það,“ segir
Rögnvaldur, „og ég held það sé í sjálfu sér
sannleikur. Þegar ég spilaði erlendis, var
jafnan tekið skýrt fram að ég væri frá
Sjá nœstu
síðu
Vorum nokkrir sem
fæddumst of snemma
Rögnvaldur hefur um skeið
verið yfirkennari píanódeild-
ar Tónlistarskólans í Reykja-
vík. Hann heldur í dag fyrstu
einleikstónleika sína í
Reykjavík um árabil, en hann
hefur löngum átt við meiðsli í
hendi að stríða, sem hafa
stundum torveldað honum
æfingar við flygilinn.
„Ég veit ekki hversu mikið
„come-back“ þetta verður,“
sagði hann. „En ég kannast
við þetta allt aftur. Þetta er í
annað sinn sem ég gef
konsert í Þjóðleikhúsinu. Ég
er afskaplega hrifinn af því
húsi, andrúmsloftið er svo
skemmtilegt of fólki líður vel
þar.“
Við ræddum eilítið um
Rögnvald, lífið og tónlistina.
„Ég hafði ekki leikið opin-
berlega í þrjú ár og var búinn
að segja við konuna að ég
væri hættur. Þá var það um
síðustu áramót að ég lét loks
undan ítrekuðum beiðnum
vinar míns Runólfs Þórðar-
sonar og hélt tónleika á
vegum Tónlistarfélgs Kópa-
vogs. Það var eins og að opna
hurð. Það er orðið langt síðan
Sveinn Einarsson bauð mér
fyrst að leika í Þjóðleikhús-
inu og úr því að ég var búinn
að gera þetta einu sinni ákvað
égað láta slag standa með
það. Það má því segja að
Runólfur hafi komið mér
aftur á spenann.“
Rögnvaldur Sigurjónsson
píanóleikari verður sextugur
15. þessa mánaðar. Um þessar
mundir er að koma út hjá
Almenna bókafélaginu fyrri
hluti æviminninga hans, sem
Guðrún Egilson hefur skráð.
Þar er lýst uppvaxtarárum
hans á Éskifirði, tónlistar-
áhuganum og námsárum,
fyrst hjá Árna Kristjánssyni,
en síðan í París og Washing-
ton. Þessum hluta bókarinnar
lýkur á því að Rögnvaldur
snýr aftur heim, eftir að hafa
haldið einleikstónleika í
National Gallery of Art í
Washington, þar sem stór-
blöðin lýstu honum sem efni í
einn mesta píanóleikara
vorra tíma.
I. Það bezta sem
maðurinn gerir
„Schumann sagði: „Það á ekki að líta á
það sem maðurinn gerir verst, heldur það
sem hann gerir bezt.“ Ég lít með
heildarsvip yfir mína ævi, en ekki á
einstaka atburði. Og ef ég get virt fyrir
mér tinda, sem rísa upp úr hinu
venjubundna, þá er ég ánægður. Það segir
ekkert um listamanninn, ef hann fær
slæma dóma, en góðu dómarnir lýsa
honum hins vegar sem listamanni. Og
sjáðu Hrein Halldórsson. Hann kastar
kannsi 15—18 metra á einhverju mótum,
en svo allt í einu er hann orðinn
Evrópumeistari. Þá er hann í góðu formi
og hæfileikar hans koma í ljós. — Það er
svo skrýtið, að ég hef kannski verið
rakkaður niður á einum stað, en svo allt í
einu hefur lofið farið Upp í hæstu tóna.
get ekki sagt að ég sjái ævina í nýju ljósi
við þessa krufningu — við erum að fjalla
þarna um atburði, sem voru löngu komnir
á sinn stað í lífi mínu. Hins vegar má vel
vera ég uppgötvi eitthvað nýtt í seinna
bindinu.
Ég vil nú halda því fram, að það sem
árin hafi gert við mig sé frekar til bóta.
Ég nýt til dæmis betur nú alls þess góða
sem kemur fyrir mig því að ég skil betur
af hverju það er gott. Þegar ég var ungur
ætlaðist ég til meira af umhverfinu í
ungæðishætti. Hins vegar hef ég haldið
nokkurn veginn sömu skoðun á því sem er
eftirsóknarvert í lífinu. Og ég tel það
mestu hamingjuna að fá að starfa að því
sem ég hef áhuga á. Og þá er það enginn
galli að hafa aðallega verið að kenna; ég
er engu að síður í mínu fagi. Ég hef í
rauninni ekkert þráð konsertlíf fjarri því.
Ég hef verið ánægður með að fá tækifæri
tindinn þótf ég fengi góða dóma í þetta
skipti. Ég var bara ákveðinn í að koma
heim. Svo fylgdu þessi eymsli í hendinni á
eftir, og ég varð að draga úr öllum
æfingum. Þetta ójafna er verst af öllu.
Ég held að það sé enginn vafi á því, að
éf ég hefði fæðzt undir annari stjörnu, í
öðru landi hefði ég átt þess kost að æfa
mig og spila meira Það kostar óhemju
vinnu og mikla sjálfsafneitun að ná
árangri í píanóleik. Þeir beztu verða
hálfgerðir einbúar, sem gæta sín ofboðs-
lega vel á að vera ekki úti á lífinu. — Ég
held ég hafi í sjálfu sér fæðzt til að gera
þetta. ísland var bara ekki bezta land í
heimi til að stunda tónlist. Hér var engin
tónlist. Hún vaknaði fyrst með Tón-
listarskólanum og þeim mönnum sem
stofnuðu hann. Hún vaknaöi með sjálf-
stæðinu. Nú er þetta allt annað land, —
nú erum við komin í hringiðuna. Ef við
Rætt við Rögnvald Sigurjónsson píanóleikara sem heldur
einleikstónleika í Þjóðleikhúsinu í dag eftir langt hlé