Morgunblaðið - 13.10.1978, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 13. OKTÓBER 1978
5

<&*•*$

'S***$*wmZA
Komið f ramhald Kortasögu ís-
lands frá lokum 16. aldar til 1848
HARALDUR Sigurðsson, bóka-
vörður. heíur sent frá sér Korta-
sögu íslands, framhald af fyrsta
bindinu, sem út kom 1971, og nær
þessi bók frá lokum 16. aldar til
1848. Er þessi fallega og vandaða
bók um helmingi þykkari en sú
fyrri, í sama stóra brotinu, 30x41,
og í henni birtar 165 myndir af
landakortum. þar af 19 litmynd-
ir. Það er Bókaútgáfa Menn-
ingarsjóðs og bjóðvinafélagsins,
sem staðið hefur að útgáfu
Kortabókanna. Boðaði útgáfan í
gær til blaðamannafundar af því
tilefni, þar sem formaðurinn
Kristján Benediktsson og fram-
kvæmdastjórinn Hrólfur Hall-
dórsson skýrðu frá útgáfunni að
viðstöddum höfundi bókarinnar,
hönnuði hennar, Guðjóni
Eggertssyni, og framkvæmda-
stjóra prentsmiðjunnar Odda,
Baldri Eyþórssyni, sem sagði að
þetta væri eitt erfiðasta verkefni
sem prentsmiðjan hefði tekist á
hendur. Enda litprentun vönduð
og band að mestu handunnið.
Fyrri Kortasagan náði frá
fyrstu kortum, sem fundist hafa
með íslandi á. frá því um 1000 og
til loka 16 aldar. Þessi síðari bók
hefst með Guðbrandskortinu 1590
og nær aftur fyrir kort Björns
Gunnlaugssonar um 1868 sem eru
mörg birt í henni. Kemur í
þessum kortabókum skilmerki-
lega í' Ijós hversu menn fá smám
saman skaplegar hugmyndir um
lögun og legu landsins, er undir-
staða fæst fyrir raunhæfari kort
og gleggri hugmyndir koma til
sögunnar.
Haraldur Sigurðsson skýrði m.a.
aðstöðu Björns Gunnlaugssonar,
sem var erfið, enda dugðu styrkir
skammt. Björn notaði strandkort-
in, sem Danir höfðu gert, og mældi
síðan land upp frá ströndinni, og
ferðaðist um landið til mælinga á
árunum 1831—43. Ekki kom hann
þó alls staðar og varð að láta sér
nægja upplýsingar annarra um
sum svæðin. Eru kort hans því
ekki nákvæm.
Haraldur kvaðst hafa byrjað að
leggja drög að söfnun á landá-
kortunum um 1953, en tók ekki að
skrifa kortasöguna fyrr en 1956.
Hann leitaði víða fanga, en ekki
mikið til af gömlum kortum á
Islandi. Dvaldi hann nokkurn tíma
og vann í British Museum, {
Biblioteque National í París, í
Hollandi, Svíþjóð og í Kaup-
mannahöfn, þar sem mest er til af
gömlum landakortum af þessum
slóðum í Konunglega bókasafninu,
Geodedisk Institut og Sjókorta-
safninu. Víðar leitaði hann fanga
m.a. í páfagarði.
Haraldur sagði, að enn fyrndust
gömul landakort, sem ekki væri
vitað um, en varla væri hugsanlegt
að nýjar gerðir kæmu í ljós úr
þessu. Framan af hefði kort verið
af tveimur gerðum. Önnur gerðin
unnin af sjómönnum sem sýndi
Frisland og hin af menntamönn-
Ákveðið
verð á föl-
aldakjöti
SEXMANNANEFNDIN hefur
ákveðið verð á trippa- og folalda-
kjöti svo og hrossakjöti.
Samkvæmt upplýsingum Guð-
mundar Sigþórssonar deildar-
stjóra í landbúnaðarráðuneytinu
var verð á folalda- og trippakjöti
ákveðið 540 krónur til bænda
kílóið en smásöluverð er 744
krónur. Verð á hrossakjöti var
ákveðið 432 krónur til bænda og
smásöluverð 595 krónur. Hér er
um að ræða nokkra hækkun frá
því í fyrra en hún er minni en
vegna niðurfellingar 20% sölu-
skatts af kjöti.
um, sem höfðu fyrirlitningu á
þeirra verkum, alveg eins og
skurðlækningar og lyflækningar
voru til forna tvær aðskildar
greinar, sem síðan runnu saman.
Þannig urðu Frisland og Island
eitt land. Voru kortin alltaf að
þróast og breytast fram á okkar
daga, enda þægilegra að mæla úr
gervihnöttum en ríða norður á
Hornstrandir til mælinga, eins og
Haraldur orðaði það.
Kortasaga íslands II, sem nú er
að koma út, er ákaflega vönduð að
allri gerð. Kostar hún 60 þúsund
krónur eða 72 þúsund með sölu-
skatti. Hún er gefin út í 2000
eintökum, eins og fyrri bókin, sem
seldist upp á 3 árum. En stór hluti
upplagsins fer í söfn og stofnanir.
Nú hafa fundist og verið bundnar
Haraldur Sigurðsson með Korta-
siigu sína.
Höfundur kortasögunnar. Haraldur Sigurðsson. Hrólfur Ilalldórsson. framkvæmdastjóri Menningarsjóðs,
Baldur Eyþórsson. framkvæmdastjóri í Odda, og Kristján Benediktsson, formaður Menningarsjóðs, skoða
nýju Kortasöguna.
inn nokkrar bækur af fyrra
bindinu og því hægt að fá þær
báðar, en ekki fyrri bókina eina.
Ekki kvaðst Haraldur Sigurðs-
son, sem nýlega hefur látið af
bókavarðarstarfinu og setst í
helgan stein, hafa hug á að gefa
þriðju bókina. En aðspurður
kvaðst hann ánægður með útgáf-
una á Kortasögu Islands.
Mikiö af nýjum vörum tekið upp í dag
©i
TÍZKUVERZLUN UNGA FÓLKSINS
WKARNABÆR
Laugaveg 20 Laugaveg 66 Austurstræti 22 Glæsibæ Simi 28155.