Morgunblaðið - 15.10.1978, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 15. OKTÓBER 1978
Isaac Singer
Nóbelsverðlaunahafi
í bókmenntum 1978
I ýnisum erlendum blöðum
síðustu ánu'd hefur Isaac
Bashevis Sinj;er, nýbakaður
Nóbelsverðlaunahafi í bók-
menntum, verið hylltur sem
„síðasti meistari jiddiskunn-
ar“ ojr sajtt að kannski mej{i
einnijr ti'ilka |>essa verðlauna-
veitinj;u sem viðurkenninjíu
fyrir framlaj; ýmissa merkra
höfunda, sem hafa skrifað á
þessu tunj;umáli, en eru nú
lönjíu kornnir undir jjræna
torfu. IJpp í hujjann koma
nofn eins oj; Berjfelson,
Sholem, Aleichem, Asch oj{
I’eretz. Oj{ öllum ber saman
uni að Sinjrer sé mestur þeirra
manna sem nú fást við að
setja saman hujrverk á þessu
tunjíumáli sem er að deyja;
kannski þarf enj{in ósköp til,
það verður að sejíjast eins oj{
er að höfundar sem skrifa á
þessu tunjíumáli eru sárafáir.
Þeir eru naumast fleiri en 60 í
öllum heiminum. Oj{ komnir
vel til ára sinna. En hvað sem
nú þessu líður ber fróðum
bókavinum saman um að
Isaac Bashevis Sinj{er sé vel
að viðurkenninjíunni kominn.
Oj{ víst er um að í Bandaríkjun-
um hefur hann um árahil
notið mikillar virðinjíar oj{
verið mikið lesinn. Nýjasta
bók hans „Shosha" sem kom
út á árinu hefur selzt vel oj{
verið meðal annars í „Editors
Choice" í bandaríska vikurit-
inu Tinte.
Enj{in bók eftir Sinjíer lijíjíur
fyrir á íslenzku oj{ á norður-
landamálum hafa fáar einar
birzt. A sænsku kom „Slaven
Jacob“ út fyrir tíu árum oj{
frumsmíð hans „Satan in
Goray“ hefur alvejí nýskeð
komið út í Svíþjóð. A dönsku
kom „Geden Zlatek“ út, ævin-
týrasajía, má kannski kalla
jíyðinjflejíar molbúasöjíur oj{
„Slaven Jacob“ hefur einnij{
birzt í danskri útjíáfu oj{ sú
bók hefur einna víðast farið
af bókum Sinj{ers. Þunjía-
niiðja hennar er toj{streita
andans oj{ holdsins, en
höfundur trúir því að þetta
mejíi sameina þrátt fyrir allt.
Sajian jíerist í Póllandi á
sautjándu öld. Þrællinn Jacob
er sendur frumstæðum bænd-
um. Ilann er rétttrúaður
Gyðinjíur sem hefur laj{t kapp
á að halda trúarsetninjíar
j{\ ðinjídómsins í heiðri. Nú
ber svo við að bóndadóttir
fellir til hans ástarhují. Hún
vill taka trú hans ojí þau
flytja saman. Samkvæmt
löjíum tíðarinnar skal krist-
inn maður sem voj{ar sér að
taka jiyðinjíatrú brennast á
báli. Gyðinjíar viðurkenna
ekki „frelsunina". þau hafa
því jierzt brotleji við lífið ojí
löjimálið oj{ það er alvarlej{t í
aujium Gyðinjia. En upp úr
Síðasti
meistarinn
á jiddisku,
deyjandi
tungu
því sem var líkamleji hrifninK
sprettur smátt r>n smátt
andlejiur þroski oj{ eijiinkonan
verður sönn Israelsdóttir.
Sajjan er um marjit jiamal-
dajis, ef svo má að orði
komast oj{ sama jiildir um
fleiri bækur Sinjiers: hann
skrifar frásöjiu um lán oj{
lukku, syiid oj{ sorj{, hættu oj{
þjáningar. Fjörlejit, merjijað
ojí myndrænt er málfar hans,
eilítið þunjílamalejit á
stundum. Oj{ hann Ieyfir sér
að bera hina eilífu spurninKU
upp: hvers veKna þeKÍr kuö;
hvernÍK má þaö vera að hann
leyfi alla þessa kvöl? Hinn
raunveruleKÍ trúnaður Jacobs
þræls er reyndar ekki við kuö
þeKar allt kemur til alls,
heldur við náunKa sinn ok þó
er hann vissuleKa bæði fróm-
ur ok einlæKur stríðsmaður
síns Kuðs.
Meðal annarra þekktra bóka
SinKers er „Moskatfjölskyld-
an“, ættarsaKa i þremur
bindum ok spannar líf
fjöKurra kynslóða. Hún hóf að
koma út 1950. Hún minnir um
marKt á skáldsöKur rússnesku
snillinKanna á nítjándu öld.
Umh verfið er Kettóið í Varsjá,
litríkt, iðandi, sérstætt,
bundið í hefðir GyðinKa sem
enKu eru líkar. Persónuleikar
af öllum toKa, marKsIunKnir,
mannleKÍr lifandi, fólk sem
býr við innri spennu ok hraða,
en hefur í sér föKnuð ok
samheldnina.
Almennt séð er SinKer huKleik-
ið að draKa upp þær innri
hættur sem ÓKna GyðinKum.
Aðrir höfundar hafa fjallað
um GyðinKamorðin sem
Chmielnicki stóð fyrir á árun-
um 1648—58 ok síðan út-
rýminKuna í heimsstyrjöld-
inni síðari. SinKer fyrir sitt
le.vti tekst á við að skrifa um
falskan Messías, Sabbati Zevi.
Ilann virðist um sumt ekki
ósvipaður Chielnicki,
kósakkanum Kfimma OKhann
leiddi marKa GyðinKa á villi-
Kötur með lokkandi
kenninKum um að Paradísar-
heimt yrði með spilltu ok
ósiðleKU líferni — ok með
hörmuleKum ok banvænum
afleiðinKum. Um þennan anti-
Krist fjallar SinKer í Satan in
Goray en hún hefur ásamt
bókinni um þrælinn Jacob
einna víðast farið verka hans.
SinKer er umburðarlyndur
KaKnvart manneskjuleKum
breyskleika ok ástæða til að
taka það fram ve^na þess að
réttrúaðir GyðinKar eru sér-
deilis siðavandir ok oft
ósveÍKjanleKÍr. Hann for-
dæmir ekki. Hann lýsir með
ákafa ok skilninKÍ, hlýju ok
skarpskvKKn>-
Hann er sér meðvitandi um að
hann er einn síðasti rneiður-
inn á K>’einum GyðinKa frá
Austur-Evrópu. í það svið:
K.vðinKaþorp milli stríða hefur
hann lanKoftast sótt söKuefni
sitt ok með því reist hvert
minnismerkið af öðru. Hann
hefur líka stundum verið
kallaður „skáld demónanna"
ok um sumt Kæt> virzt að
hann væri andleKa skyldur
færeyska rithöfundinum
William Heinesen með öndum
sínum, illum ok KÓðum, dulúð
ok sérstæðu andrúmi sem
hann maKnar upp. Hann
hefur saKt: „Faðir minn hafði
þá skoðun að tryði fólk á
tilveru demóna tryði það ,á
Kuð. Ek K*ti trúað að þetta
kæmi heim. ÞeKar ók skrifa
um það minnir það lesanda
minn á að hann er ekki
alvitur ok honum skilst einnÍK
að ók er það ekki heldur."
h.k. tók saman.
„Ný hreyfing” mótmælir
árásum á kjarasamninga
Á FUNDI Nýrrar hreyfinKar var
samþykkt ályktun þess efnis. að
mótmælt er „árásum á gerða
kjarasamninjía. BráðahirKðaliÍK
núverandi ríkisstjórnar breyta
ekki þeirri staðreynd að samn-
inKsrétturinn er ekki virtur.“
seKÍr í ályktuninni.
Þá er spurt hvort samninKsrétt-
urinn eigi að ganKa kaupum ok
sölum með því að formannaráð-
stefna BSRB hafi lýst yfir þeim
vilja að Kefa eftir 3% Krunnkaups-
hækkun gegn endurskoðun samn-
inKsréttarins ok Kerð er sú krafa,
að mismunur á septemberlaunum
verði leiðréttur ok Kerðir samninK-
ar haldnir.
Til sölu
4ra herb. íbúð á 1. hæð við
Miklubraut. Bílskúrsréttur.
Laus í apríl n.k. Útborgun 11
millj.
3ja herb. íbúð á 3. hæð við
Hverfísgötu.
Hef kaupendur að 2ja og 3ja
herb. íbúðum og einbýlishúsum
á Stór-Reykjavíkursvæðinu.
Opiö í dag kl. 16—19.
Dr. Gunnlaugur Þórðarson,
Bergstaðastræti 74A. Sími
16410.
Hafnarstræti 15, 2. hæð
s-mar 22911 19255
Æsufell
3ja herb. íbúð á 3. hæð sem ný.
Stærð 95 ferm., laus strax.
Söluverð 13.5 millj., útb. 9—10
millj.
Geitland
Fossvogur
um 110 ferm. íbúð í sérflokki
með sér þvottahúsi og stórum
suður svölum. Söluverð 18
millj., útb. 14 millj.
Parhús
á Seltjarnarnesi. Upphitaður
bílskúr. Vel afgirt sér lóð, stór
og mjög góð eign. Söluverð 35
millj., útb. 25 millj.
Vesturberg
Fallegt raðhús á einni hæð um
140 ferm. með 4 svefnherb.
Söluverð 22 millj., útb. 16 millj.
Parhús Vogahverfi
Kjallari, hæö og ris. Falleg eign
á kyrrlátum stað. Skipti æski-
leg á sérhæð um 130 ferm.
Skipti
Okkur vantar sérhæðir, lítil
einbýlishús og raðhús í skiptum
fyrir stærri raðhús og parhús.
Vinsamlegast hafið samband
við sölustjórann.
Skoðum og metum íbúðir og
eignir samdægurs. Fagmaður
metur.
Jón Arason lögm.
Sölustj. Kristinn Karlsson.
Heimasími 33243.
Opið í dag
frá 1—4
Digranesvegur
sérhæð
Efri hæð með sér inngangi og
sér hita. íbúðin skiptist í 3
svefnherb., tvær stofur, gott og
stórt eldhús. Fallegt flísalagt
baö. Á íbúðinni eru mjög góð
ullarteppi. Bílskúrsréttur. íbúö-
in er til sýnis í dag frá 1—3.
Borgarholtsbraut
Sérhæð, efri hæð með bílskúr.
Mjög falleg eign meö miklu
útsýni. Verð 24 millj.
Kópavogur
3ja herb. m/bílskúr
Mjög góð 3ja herb. íbúð í
nýlegu fjölbýlishúsi við Álfhóls-
veg. íbúðinni fylgir stór bílskúr
auk kjallara undir bílskúr. Þetta
er eign í algjörum sérflokki.
Útb. 12—13 millj.
Lóöir:
Arnarnes
Sjávarlóö á albesta staö á
Arnarnesi. Öll gjöld greidd.
Selás
Mjög góð einbýlishúsalóð á
eftirsóttum stað í Selási. Bygg-
ingarhæf næsta vor.
Mosfellssveit
Höfum til sölumeðferðar nokkr-
ar mjög vel staðsettar lóðir í
landi Helgafells. Ódýrustu lóð-
irnar á markaðinum í dag.
Skipulagsuppdráttur á skrif-
stofunni.
EIGNAVAL s<
Suðurlandsbraut 10
Símar 33510, 85650 oc
85740
Grétar Haraldsson hrl
Sigurjón Ari Sicjurjónsson
Bjarm Jónsson
44904 - 44904
Þetta er síminn okkar.
4 Opiö virka daga, til kl. A
19.00.
4 Úrval eigna á söluskrá. 4
JÖrkins.f.J
V Fasteigna.ala. ”
4Sími 44904. 1
Hamraborg 7. .
Kópavogi.
44904 - 44904
BRAGAGATA
Til sölu lítil einstaklingsíbúð.
Laus strax.
NÖNNUSTÍGUR
Til sölu 45 fm. einstaklingsíbúð.
Laus 1. des. n.k.
MÓABARÐ
Til sölu 96 fm. sérhæð í
tvíbýlishúsi í góðu standi. Sér
lóð. Verð kr. 14.5 millj., útb.
10—10.5 millj.
í SMÍÐUM
2ja—3ja herb. séríbúð á góö-
um staö í Breiðholti afh. tilb.
undir tréverk, frágengin að
utan. Frágengin lóð.
SÖRLASKJÓL
Til sölu ca. 100 fm. 3ja herb.
séríbúð í kjallara ásamt
bílskúr.
KARSNESBRAUT
Til sölu ca. 110—120 fm. 4ra
herb. íbúð á 1. hæð í 4býlis-
húsi, þvottaherb. og búr á
hæðinni. Ca. 30 fm. bílskúr.
Verð kr. 20 millj., útb. ca. kr. 14
millj.
DRÁPUHLÍÐ
Til sölu 135 fm. sérhæð.
í SMÍÐUM
Parhús við skólabraut á sel-
tjarnarnesi, raðhús viö Dala-
tanga, Mosfellssveit og
Bugðutanga í Mosfellssveit.
Höfum kaupendur að góðum
raðhúsum, sérhæðum og
einbýlishúsum.
Austurstræti 7
Símar: 20424 — 14120
heima 42822.
Til
sölu
2ja herb. íbúö
Höfum í einkasölu rúmgóða,
fallega 2ja herb. íbúð á jarð-
hæð. (íbúðin er öll uppúr jörð),
við Dvergholt, Mosfellssveit.
Sér inngangur.
Mjölnisholt
3ja herb. íbúð í góðu ástandi á
2. hæð í tvíbýlishúsi rétt við
Hlemmtorg. Skipti möguleg á
2ja—3ja herb. góðri íbúð í
Kópavogi eða Norðurmýri.
3ja herb. íbúö
í smíðum
3ja herb. íbúð tilbúin undir
tréverk og málningu við Vita-
stíg. Suðursvalir. Bílskýli getur
fylgt. íbúðin afhendist vorið
1979. Teikningar liggja frammi
á skrifstofunni.
Seljendur ath.
Vegna mikillar eftirspurnar höf-
um við kaupendur að 2ja—6
herb. íbúðum, sér hæðum,
raðhúsum og einbýlishúsum.
Máfflutnings &
L fasteignastofa
Agnar Bústalsson. hrl.
Halnarstrætl 11
Slmar 12600, 21750
Utan skrífstofutíma:
— 41028.