Morgunblaðið - 15.10.1978, Side 17

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 15. OKTÓBER 1978
Skósur af skipum. húsum og fjöllum. Ljósmyndir Mbl. Jens
ÞAÐ HEFUR verið sfldar-
stemmning í Höín í Horna-
firði að undanförnu, enda
búið að salta í slatta af
tunnum. en búið er að
landa um 30 þúsund tunn-
um af sfld.
Guðmundur Finnbogason
hjá • Söltunarstöðinni sagði í
samtali við Mbl. að þetta hefði
gengið ágætlega hjá þeim,
búið væri að salta um 10
þúsund tunnur úr þeim 14
þúsund sem þeim hafa borizt.
Hjá Guðmundi vinna um 90
manns og er oft unnið fram á
rauða nótt, eða til kl. 2 og 3.
Síldarstemmnmg á
Höfn í Homafirði
Um 50 bátar eru nú á síldveið-
um á svæðinu. Mesti dagsafli
hefur verið 5000 tunnur en
hann hrekkur einnig niður
fyrir 2000 tunnur.
Að jafnaði eru frystar um
500 tunnur á dag í frystihús-
inu, en búið er að frysta um
6000 tunnur. Söltunarstöðin
saltar 900—1400 tunnur á dag
og Stemma 600—1000 en
Stemma hefur tekið á móti
liðlega 9000 tunnum af síld
þegar þetta er skrifað í byrjun
vikunnar. Þá var Æskan afla-
hæst af bátaflotanum með
1560 tunnur, Bára SF með
1550 og Þórir SF með 1530.

Landað í kössum.
Frá frystingu síldar í frysti-
húsinu.
Guðmundur Finnbogason verk-
stjóri hjá nokkrum stútfullum
af siifri hafsins.
fram á 18. og 19. öld, en þeir vildu
ekki hrófla við alræði sínu né
konunganna. Sainkvæmt þessu eru
kommúnistaflokkar í raun og veru
hægri flokkar og leiðtogar þeirra
„hægri menn“, því að þeir sitja
hægra megin í ræðustól þeirrar
samtíðar, sem fjallar um ástand
þjóðfélagsins, breytingar þess og
framtíð. Aftur á móti mætti með
sömu rökum halda því fram, að
andófsmenn í kommúnistaríkjum,
t.a.m. sovézkir andófsmenn, séu
„vinstri sinnar", því að þeir hafa
barizt hatrammlega gegn ríkjandi
alræðisskipulagi kommúnismans
og jafnvel lagt líf sitt í sölurnar
fyrir hugsjón sína um breytt og
betra þjóðfélag. Ef þeir fengju að
taka til máls, sætu þeir vinstra
megin við ræðustól ríkjandi þjóð-
skipulags í kommúnistalöndunum,
þ.e.a.s. þeir sem hafa ekki nú
þegar verið reknir úr landi eða
sviptir ríkisborgararétti eða send-
ir í þrælabúðir. Þeir eru í sporum
borgaranna á lénstímunum.
Merkingarlaus
orð
Þannig ættu menn að fara
varlega með orð, ekki sízt í pólitík,
því að þau eru mörg í raun og veru
merkingarlítil eða jafnvel merk-
ingarlaus með öllu — eða þá að
þau merkja hið gagnstæða við það,
sem þeim var upphaflega ætlað.
Landaráðamaður merkir eitt hjá
Snorra, en annað og verra nú á
dögum. Róttækur getur haft já-
kvæða merkingu, t.a.m. framfara-
sinnaður en það getur einnig — og
ekki síður — þýtt: hryðjuverka-
maður; jafnvel morðingi.
Þegar menn ræða um stjórnmál,
ættu þeir frekar að tala um
alræðisstefnur eða alræðishyggju
og frjálshyggju en t.a.m. hægri eða
vinstri stefnu.
Samkvæmt kenningu Alþýðu-
flokksins íslenzka byggir hann
bæði á frjálshyggju og alræðis-
hyggju, því að hann hefur þjóðnýt-
ingu ekki alfarið á stefnuskrá
sinni, og enda þótt hann aðhyllist
opinberan áætlunarbúskap að
vissu leyti, hefur hann ekki lýst
því vfir að einkaframtak geti ekki
rúmazt innan þess stjórnmála-
kerfis, sem hann aðhyllist.
Alþýðubandalagið byggir aftur
á móti á hygmyndafræði alræðis-
hyggjunnar, sem hefur algjöra
ríkisforsjá og þjóðnýtingu á
stefnuskrá sinni og telur, að það sé
heilagt hlutverk ríkisvaldsins að
marka einstaklingnum bás í þjóð-
félaginu og knýja hann til að
framfylgja þörfum ríkisvalds, sem
Alþýðubandalagið eins og sönnum
marxistískum flokki sæmir trúir á
eins og guðlega veru.
Þannig mætti segja, að Alþýðu-
flokkurinn sé bæði hægri og
vinstri flokkur og Alþýðubanda-
lagið sé hægri flokkur að því leyti,
að það aöhyllist gamlar og úreltar
kenningar marxista í kommún-
istaríkjunum, en óskir þess um
gjörbyltingu íslenzkrar þjóðfé-
lagsskipunar séu aftur á móti
vinstri stefna.
Framsóknarflokkurinn er bæði
hægri og vinstri flokkur sam-
kvæmt fyrrgreindum skilgreining-
um, en þó einkum félagshyggju- og
samvinnuflokkur. Stefna hans
hefur því miður leitt til fé-
lags-kapítalisma, sem er náskyld-
ur ríkiskapítalisma marxista og
leiðir til fámennisstjórnar í skjóli
auðhyggju. En flokkurinn segist
þó bera hag einstaklinga af
millistétt fyrir brjósti og amast nú
minna en áður við einkaframtaki.
En í boðskap hans er þó grunnt á
alræðishyggju, sem á rætur í
heildarhyggju Hegels. I stað þess
að ríkið er guðleg vera í hugum
marxista, þá er SIS í augum
þröngsýnna framsóknarmanna
hjáguðinn sem ástæða er til að
blóta, a.m.k. á laun. Þjónusta við
það og þarfir þess eru öðru
takmarki æðra. Forsjá þess og
kröfum eiga menn helzt að lúta.
Þetta hefur þó hreytzt eitthvað til
batnaðar, því að gamaldags fram-
sóknarstefna er brosleg tíma-
skekkja nú á dögum.
Sjálfstæðisflokkurinn er að
meginstefnu flokkur frjálshyggju-
manna, sem setja einkaframtak og
nauðs.vnlegt svigrúm einstaklings-
ins í þjóðfélaginu á oddinn, enda
þótt flokkurinn hafi hneigzt að
félagshyggju og byggi t.a.m. á
velferðarhugsjóninni að því levti,
að hann hefur ekki viljað prédika
óhefta frjálshyggju, sem gæti haft
misrétti í för með sér vegna
tilhneigingar markaðsþjóðfélags
til ójafnra tekna. Flokkurinn
hefur því fallizt á tilfærslu
fjármagns til tekjujöfnunar. Sjálf-
stæðisflokkurinn hefur, ekki síður
en svokallaðir vinstri flokkar, haft
forystu um ýmiss konar samhjálp
og jafnrétti þegnanna, jafnframt
því sem hann hefur gengið lengst í
því íslenzkra flokka að veita
einstaklingnum það svigrúm í
þjóðfélaginu, sem honum er nauð-
synlegt, svo að sköpunarþrá hans,
hæfileikar og sérkenni fái að njóta
sín. Þá hefur hann slegið skjald-
borg um samtök einstaklings-
hyggjumanna í stórfyrirtækjum
eins og Eimskipafélagi Islands,
Flugleiðum og Sölumiðstöð hrað-
frystihúsanna, á sama tíma og
hann hefur beitt sér fyrir opinber-
um rekstri eins og bæjarútgerð og
ýmsum öðrum þjóðþrifafyrirtækj-
um á vegum hins opinbera.
Með þær röksemdir í huga, sem
hér hafa verið bornar fram, er út í
hött að fullyrða, að Sjálfstæðis-
flokkurinn sé alfarið hægri flokk-
ur, svo mjög sem hann hefur tekið
þátt í breytingum á íslenzku
þjóðfélagi á síðustu áratugum, og í
raun og veru eiga ýmsir þættir
hans rætur í vinstri stefnu borg-
arastéttarinnar, sem vill, hugsjón
sinni trú, bre.vtingar til batnaðar í
samræmi við lýðræðislega þróun
frelsis- og frjálshyggju, en ekki
umbyltingu, sem leiðir til upp-
lausnar og alræðis eins og áður
fyrr.
Sjálfstæðismenn mega ekki,
frekar en fylgjendur annarra
flokka, einblína á einhver úrelt
hugtök eða orð, sem ekkert merkja
og standa jafnvel sem tákn
andhverfu sinnar. Það er ekkert
sáluhjálparatriði að festa sig í
einhver orð, gömul eða ný, og vera
t.a.m. „hægri maður" án skilgrein-
ingar — heldur er það mikils vert
að skapa nýjar hugmyndir, sem
vekja með mönnum löngun til að
þróa og bæta þjóðfélagið, efla
frelsi, jafnrétti og lýðræði — en þó
umfram allt auka þroska einstakl-
ingsins; efla stöðu hans í þjóðfé-
lagi mannúðar og samhjálpar.
Flokkurinn á sífelldlega að minna
á, að ríkið er engin alvútur forsjón,
eins og alræðishyggjumenn vilja
vera láta. En gott þjóðfélag er ekki
heldur einhver andleg forarvilpa,
sem hvorki rennur úr né í og
hafnar öllum nýjum hugmyndum,
heldur þvert á móti þjóðfélag í
mótun, sem kallar á ferskar
hugmyndir, aðstreymi úr upp-
sprettum mikilla hugsjóna. Lýð-
ræðið á upptök í slíkum lindum,
Frjálshyggjan hefur runnið í
mörgum farvegum. Ilún hefur
krafizt fórna eins og lýðræðið.
Sókrates er ekki sá eini, sem
fórnaði lífi sínu hennar vegna-. Nú
á dögum eru margir, sem vilja
heldur vera dauðir — en rauðir.
En það er ekki hið sama og að
deyja fyrir einhverja óviðjafnan-
lega „hægri stefnu", sem enginn
kann skil á og er e.t.v. einskis
virði, þegar á allt er litið. Við
skulum heldur tala um, að ástæða
sé að leggja allt í sölurnar fyrir
frjálshyggju — og berjast gegn
alræði heildarhyggjunnar, hegel-
isma, marxisma og nazisma með
kjafti og klóm.