Morgunblaðið - 15.10.1978, Síða 24
24
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 15. OKTÓBER 1978
lfinn nýi l>urs —
Karl Sijíhvatsson. hljómhorðslrikari. komur í stað Rúnars VilhorKssonar. fajjottloikara. sem er að ljúka
prófum við Tónlistarskólann um þossar mundir.
11LINIIIB ÞRAMMA
Hinn íslenski Þursaflokkur hjggur á ferð um landið á næstunni
Ein athyglisverðasta hljómsveit,
sem fram hefur komið í íslensku
skemmtanalífi síðustu ár er án efa
hinn íslenski Þursaflokkur. Nú á
tímum diskóteka ok dansmenninj;-
ar hefur flokkurinn síðustu miss-
eri haldið hátt á loft merki lifandi
tónlistarflutninj;s og hlotið verð-
skuldaða athygli með spili sínu og
söng í þjóðlegum stíl.
Nú fyrir helgina boðuðu
Þursarnir til fundar og höfðu frá
mörgu að sejga. Fyrir það fyrsta
hafa þeir lokið vinnu við sína
f.vrstu breiðskífu sem mun koma á
markaðinn innan hálfs mánaðar
og hefur hún að geyma þær
tónsmíðar sem Þursarnir hafa
haft til flutnings að undanförnu.
Lögin eru flest úr bók síra Bjarna
Þorsteinssonar, íslensk þjóðlög
sem út kom fyrst á árinu
1906—1909. í annan stað hygjya
þeir á 10 daga ferð um landið og
munu heimsækja 12 staði. Ekki
verður hljómleikaferð þessi tengd
dansleikjahaldi eins og títt er með
ferðir sem þessar, heldur munu
þeir troða upp í skólum og þá
einkum grunnskólum og svo
félagsheimilum þar sem það á við.
Er þetta af kostnaðarástæðum
annars vegar, það er dýrt að leigja
stór samkomuhús, og svo hins
vegar á að láta reyna á hvort
grundvöllur sé fyrir svona vetrar-
ferð til hljómleikahalds. Niðurröð-
un hljómleika er eftirfarandi:
18. okt. Laugarvatn kl. 20.30
19. okt. Skógaskóli kl. 20.30
20. okt. Höfn í Hornafirði 20.30
21. okt. Eiðar 20.30
22. okt. Húsavík kl. 20.30
23. okt. Akureyri kl. 20.30
24. okt. Akureyri kl. 20.30
25. okt. Sauðárkrókur kl. 20.30
26. okt. Stykkishólmur kl. 20.30
27. okt. Keflavík (fjölbr.sk.)kl.
15.30 28. okt. Bifröst kl. óráðið
Kleppjárnsreykir óráðið
Re.vkholt óraðið
1. nóv. ísafjörður kl. óráðið.
Fyrirhugaðir eru og hljómleikar
á Akranesi einhvern tíma í
október en fyrstu dagana í nóvem-
ber verða hljómleikar á Selfossi og
síðan munu Þursarnir beina at-
geirum sínum að Reykjavíkur-
svæðinu með hljómleikahaldi í
framhaldsskólum. Upp úr miðjum
nóvember er svo í ráði að endur-
vekja baliet Þjóðleikhússins sem
settur var á svið á síðustu
Listahátíð með þátttöku Þursanna
og draumurinn er svo að enda
þessi átök með því að heimsækja
frændur vora í Skandinavíu eins
og Egill Þursadrottinn orðaði það
— en það mál er aðeins á
athugunarstigi.
Á þessu sést að Þursaflokkurinn
á víða eftir að þramma á næstunni
— þramm sem útheimtir líkam-
lega og andlega áreynslu en á
eflaust eftir að verða fjölmörgum
áhorfendum kærkomin glæta í
svartasta* skammdeginu.
I’latan.
Eins og áður sagði er platan
væntanleg á markað innan 2ja
vikna og hefur að geyma íslensk
þjóðlög að mestu. Eftir fyrstu
áheyrn. (leikið af segulbandi) er
óhætt að fullyrða, að mikið er í
hana spunnið bæði hvað varðar
spil og söng. Utsetningar eru
margar hverjar frábærar og tekst
Þursunum mjög vel að tvinna
saman rafmagnaðan hljóðfæraleik
og einkenni yfirbragð þjóðlag-
anna. Hraðabreytingar, sem eru
algengar, eru og mjög vel útfærð-
ar. Egill Ólafsson sér um sönginn
og ferst honum það mjög vel úr
hendi — vægast sagt. Rödd hans
hefur fallega áferð sem fellur vel
að lögunum.
Lög plötunnar eru í raun dægur-
tónlist síns tíma, þar sem þjóðlög-
in eru lög sem gengið hafa mann
fram af manni. I orðunum sem
fylgja laginu „Grafskript" segir
svo: „Þetta lag nam Bjarni Þor-
steinsson af Guðmundi Davíðssyni
en hann af Jórunni gömlu á
Hraunum. Bjarni hefur þetta eptir
Guðmundi en hann aptur frá
Jórunni. Ingibjörg nokkur, niður-
setukerling hjá Magnúsi Waage,
föður Jórunnar, kenndi honum
lagiö, þegar hann var ungur, en
Jórunn lærði það af föður sínum.“
Dæmigert fyrir varðveislu þjóð-
laga. Lag þetta er annars það
eftirminnilegasta á plötunni eink-
um fyrir myndræna og áhrifaríka
útsetningu.
Að svo stöddu er ekki ástæða til
að fjalla frekar um plötuna.
Látum það bíða betri tíma eða
þangað til hún hefur verið gefin
út. Eitt er víst að viðfangsefni
Þursanna er vel til fundið og hér
er vel unnin plata sem á eftir að
vekja ath.vgli.
Framtíðin.
I deiglunni eru að sjálfsögðu
fleiri skífur og ætla Þursarnir að
sækja efni sitt á næstunni í ýmsa
furðufugla svo sem Guðmund
Bergþórsson, Sigurð dalaskáld,
Æra-Tobba, Leirulækjar-Fúsa
o.fl. — hálfgerða utangarðsmenn
sem á sínum tima voru settir út af
sakramentinu og sendir út í
myrkrið sem skáid af rómantíkur-
um sem þóttust hafa mun merki-
legri boðskap að flytja en þessir
hnoðrar. Kannski eigum y\b til
hliðstæðu í nútímanum, þar sem
popparar og aðrir flytjendur
„óæðri“ tónlistar eru annars vegar
og hins vegar þeir, sem flytja
klassíska og aðra „alvöru" tónlist
— Hver veit?
Fundargestir fengu að heyra tvö
lög, sýnishorn af þessum næstu
verkefnum. Eftir þá áheyrn má
ætla að þeir þurfi ekki að kvíða því
að verða úthrópaðir — þvert á
móti. Væntanlegir áhorfendur og/
eða áheyrendur geta og sömuleiðis
farið að hlakka til strax í dag, ef
Þursarnir halda áfram á þessari
braut.
T.H.Á.
SLAGBRANDUR
- Dexter Gordon í Háskólabíói á miðvikudag
JAZZVAKNING hefur á undan-
förnum árum staðið fyrir fjöl-
mörgum jazz-kvöldum á ýmsum
stöðum hér í Reykjavík og hafa
þau einatt verið mjög vel heppn-
uð og ágætlega sótt. en sem
eðlilegt er hefur það verið dálitið
upp og ofan. Það er líka Ijóst að
erfitt er að halda uppi slikum
kvöldum allt að þvi' vikulega. þar
sem íslenskir jazzleikarar eru
fremur fáir. En það er annar
þáttur í starfi Jazzvakningar sem
er e.t.v. enn erfiðari í fram-
jazzritinu „Downbeat“ og Colum-
hiapliituhringurinn gerði við
hann „feitan“ samning. Síðan
hefur þessi 55 ára jazzgarpur
haldið fjölda tónleika um gervöll
Handariki NorðurAmeríku við
góðar undirtektir.
Það skrýtnasta við þessa „end-
ur-uppgötvun“ á Dexter Gordon
er það að hann hefur ekki á
nokkurn hátt brcytt um stíl eða
tækni, hann cr ennþá einn
frumkvöðla ,.bebop“-stefnunnar
innan jazzins, en skýringarinnar
Dexter Gordon að hlása fyrir frændur okkar í Montmartre sl.
haust. (Ljósm. SIB).
kvæmd. en félagið hcfur þó leyst
af hendi af stakri prýði. Það eru
þau stórvirki félagsins að fá
hingað til lands þekkta erlenda
jazz-hljómlistarmenn til hljóm-
leikahalds. Hafa slíkir hljómleik-
ar ávallt tekist mjög vel, þrátt
fyrir dálítið misjafna aðsókn. í
þessu sambandi má t.d. benda á
hljómleika þeirra Niels Hcnning
0rsted Pedersen. Philip Cather-
ine og Billy Ilart í Iláskólabíói í
vor og hljómleika tríós Horace
Parlan sl. vetur.
Næstkomandi miðvikudag bæt-
ist enn ein slík skrautfjöður í
hatt Jazzvakningar, en þá heldur
hinn gamalreyndi, týndi sonur
jazzins, saxófónlcikarinn Dexter
Gordon hljómleika í Háskólabíói
ásamt kvartett sinum.
Enduruppgötvaöur
á sextugsaldri
DEXTER GORDON hefur búið
í Danmörku undanfarin 15 ár og
verið tíður gestur á sviði jazz-
klúbhsins Montmartre í Kaup-
mannahöfn og þar var undirrit-
aður svo lánsamur að heyra hann
og sjá sl. haust. Það sama kvöld
lék Stan Getz í Montmartre og fór
ekki hjá því að hann skyggði
nokkuð á „heimamanninn". en
engu að síður var auðheyrilcgt að
Dexter Gordon var mikill virtúós
á hljóðfæri sitt, en áköf bjór
neysla hans dró nokkuð úr
tækninni.
Þau merku tiðindi gerðust svo
á síðasta ári að ameríkanar
mundu allt í einu eftir honum
„long tall Dexter" og hann var
kosinn sá fa'rasti á sínu sviði í
er e.t.v. að leita í orðum hans
sjálfs um tónlist sína í nýlegu
blaðaviðtali. en þar segir hann að
hún sé „Dexterísk“. Hann hlýtur
alla vega að hafa eitthvað meira
fram að færa. en bara þetta
venjulega „bebop“ og víst er að
þegar ég hlýddi á leik hans í
Montmartre í fyrrahaust, þótti
mér sem þessi roskni maður væri
að spila eitthvað nýstárlegt. enda
þótt ég a*tti bágt með að gera mér
grein fyrir því hvað það vktí,
enda alger áhugamaður í faginu.
Byrjaöi á
klarínett
DEXTER GORDON er fæddur í
Los Angeles árið 1923. Ilann
stundaði tónlistarnám á æskuár-
um sínum og hóf að leika á
klarínett, en sneri sér að alt-saxó-
fón fimmtán ára að aldri. Hann
hætti skólanámi sautján ára og
fór að lcika á tenórsaxófón, hvað
hann hefur gert allar götur síðan.
Á fimmta áratugnum lék hann
m.a. með Lieonel Ilampton, Lee
Young, Louis Armstrong og
Charlie Parkcr. Ilann er talinn
hafa haft mikil áhrif á yngri
saxófónleikara. eins og t.d. John
Coltrane og Sonny Rollins.
Þeir sem leika með Gordon á
hljómlcikunum á miðvikudaginn
eru þeir George Cables (píanó).
Rufus lteid (bassi) og Eddie
Gladden (trommur). en þeir hafa
leikið með honum við flest tæki-
færi nú að undanförnu.
Fjallað verður um hljómleik-
ana sjálfa síðar. hér í hlaðinu eða
í Lesbók Mbl. —SIB