Morgunblaðið - 17.10.1978, Blaðsíða 1

48 SÍÐUR MEÐ 8 SÍÐNA ÍÞRÓTTABLAÐI
236. tbl. 65. árg.
ÞRIÐJUDAGUR 17. OKTÓBER 1978
Prentsmiðja Morgunblaðsins.
Óvæntu kjöri pólsks
páfa almennt fagnað
Páíai?ardi. 16. október. Reuter. AP.
KARDINÁLAR rómversk-kaþólsku
kirkjunnar vöktu furðu hcimsins í
kvöld með því að kjósa 58 ára
gamlan Pólverja. Karol Wojtyla.
eftirmann Jóhannesar Páls páfa I.
Nýi páfinn tók sér nafnið Jóhann-
es Páll II og er fyrsti páfi sem er
ekki ítali síðan 1522 og fyrsti
Pólverjinn sem hefur verið valinn.
Jóhannes Páll II er glaðlegur,
kringluleitur maður með silfur-
grátt hár og hefur afdráttarlaust
gagnrýnt trúleysi sem hann segir
að sé fylgt í skólum kommúnista.
Hann er talinn harður verjandi
kirkjunnar í Póllandi. kaþólskasta
landi Austur-Evrópu.
Fréttinni um kosningu hans var
tekiö með vantrú, furðu og síðan
gleði í Póllandi og sérfræðingar í Vín
sögðu að kosningin mundi stórauka
áhrif kirkjunnar í Austur-Evrópu.
Jóhannes Páll páfi II, sem verður
einnig erkibiskup Rómar, vann hug
og hjörtu rúmlega 200.000 manna
sem söfnuðust á Péturstorgi með því
að tala ágæta ítölsku.
Hann sagði mannfjöldanum að
hann kæmi frá fjarlægu landi,
„fjarlægu en alltaf nálægu í samfé-
lagi kristinnar trúar og hefðar".
„Ég var hræddur við að taka við
þessari tilnefningu, en ég hef gert
það í anda hlýðni við drottinn vorn
og trúar á Maríu guðsmóður," bætti
hann við.
Hann talaði um ítölsku sem
„tungu ykkar og okkar“ og bætti við:
„Ef ég geri skyssu skuluð þið
leiðrétta mig.“ Mannfjöldinn kunni
vel að meta látleysi hans og
hæversku, hyllti hann hvað eftir
annað og veifaði vasaklútum og
fánum.
Nýi páfinn er talinn hófsamur,
framfarasinnaður kirkjuhöfðingi,
opinn fyrir nýjum hugmyndum og
einstaklega guðhræddur. Hann er
talinn fylgjandi aukinni valddreif-
ingu í stað miðstýringar frá Róm.
Þess vegna var hann kjörinn páfi.
Óvæntu kjöri páfa var almennt
fagnað í kvöld, hvergi þó meir en í
Póllandi þar sem fólk var furðu
lostið og ánægt. En opinberlega er
talið, að kosningin valdi áhyggjum
vegna hinnar afdráttarlausu stefnu
sem nýi páfinn hefur fylgt í
samskiptum ríkis og kirkju í Pól-
landi.
Kosningin mun þó leiðá til auk-
inna tengsla við Austur-Evrópu, í
anda þeirrar stefnu sem Páll páfi VI
mótaði.
Erkibiskupinn í Marseilles, Roger
Etchegaray, sagði í kvöld að kosning
páfa úr kommúnistaríki væri einn
merkasti atburður í sögu kaþólsku
kirkjunnar.
Spænski utanríkisráðherrann,
Marcelino Oreja Aguirre, sagði að
kosningin væri einn mikilvægasti
atburður í sögu kaþólsku kirkjunnar
á síðari tímum.
Opinber talsmaður pólsku kirkj-
unnar sagði að páfi mundi njóta
stuðnings jafnt kirkjunnar og trú-
aðra sem stjórnmálamanna, rithöf-
unda og alls heimsins.
Kirkjuklukkum verður hringt í
Póllandi á morgun og þakkarmessur
sungnar.
Sjá náhar bls. 47
Nýkjörinn páfi, Jóhannes
Páll II, kemur fram á
svalir Péturskirkjunnar í
Róm þar sem mannfjöldi
hyllti hann.
Góð framför
á friðarfundi
Washington. tfi. október. Reuter. AP.
ÍSRAELSMENN og Egyptar færð-
ust nær samkomulagi um friðar-
samning í ftarlegum og óformleg-
um viðræðum háttsettra embættis-
manna í dag en þá greinir enn á að
sögn bandarísks talsmanns.
„Allir aðilar eru mjög ánægðir
Þögn á Namibíu-
fundi í Pretoriu
Pretoria. 16. okt. AP. Reuter.
CYRUS Vance, utanríkisráðherra
Bandaríkjanna, afhenti Pieter W.
Botha. forsætisráðherra Suð-
ur-Afríku. persónulegt bréf frá
Jimmy Carter forseta þegar fimm
vestrænir utanríkisráðherrar áttu
fyrstu viðræður sínar við lciðtoga
Suður-Afríku um framtíð Namibíu
(SuðvesturAfríku) í Pretoriu í dag.
Bréfið er talið hafa að geyma
áskorun frá Carter þess efnis, að
Suður-Afríkumenn láti af andstöðu
sinni við að Sameinuðu þjóðirnar
leiði Suðvestur-Afríku til sjálfstæð-
is.
Vance, David Owen frá Bretlandi,
Hans-Dietrich Genscher frá Vest-
ur-Þýzkalandi, Olivier Stirn frá
Frakklandi og Donald Jamieson frá
Kanada ræddu tvívegis við Botha og
yfirmann suður-afrískra landvarna,
Magnus Malan hershöfðingja. Þeir
ræddu einnig við Marthinius Steyn,
landstjóra Suðvestur-Afríku, og
gengu á fund John Vorsters forseta.
Talsmaður utanríkisráðherrans
kvað þá hafa ákveðið að veita engar
upplýsingar um viðræðurnar meðan
þær stæðu yfir og ætla þar með að
hafa sama hátt og á fundi Israels-
manna og Egypta í Camp David.
Til umræðu er sú einhliða ákvörð-
un Suður-Afríkumanna að efna til
kosninga í Suðvestur-Afríku í
desember og hafna þar með í raun og
veru áætlun SÞ um kosningar undir
alþjóðlegu eftirliti í apríl.
Þótt margt sé hliðstætt með
þessum fundi og fundinum í Camp
David eru horfur á, árangri ekki
taldar miklar í Pretoriu.
Samkvæmt frönskum heimildum
ákvað franski utanríkisráðherrann,
Louis de Guiringaud, ekki að 'mæta
þar sem hann taldi litlar líkur á
samkomulagi og hann sendi
aðstoðarráðherra í sinn stað.
með gang viðræðnanna. Það hefur
tekizt að fá eins miklu áorkað og
við mátti búast,“ sagði talsmaður
ráðstefnunnar, George Sherman.
Hann sagði að bilið hefði minnkað
um helgina þótt enn ríkti ágreining-
ur. Hann bætti þvi við, að vinnu væri
lokið við nokkur ákvæði samningsins
en veitti ekki frekari upplýsingar.
Alfred Atherton, formaður banda-
rísku sáttanefndarinnar, hefur verið
á nær stöðugum fundum með sendi-
nefndum Egypta og ísraelsmanna.
Israelsmenn og Egyptar hafa einnig
átt marga óundirbúna fundi.
Jafnframt hefur Jimmy Carter
forseti hafizt handa um nýja tilraun
til þess að fá Hussein Jórdaníukon-
ung til þess að taka þátt í viðræðum
Egypta og ísraelsmanna.
Smifh boðið
til viðræðna
Washington. 16. októbor
Reuter — AP.
BANDARÍSK stjórnvöld sögðu
í dag að þau hefðu boðið Ian
Smith og þremur ráðherrum
hlökkumanna í bráðabirgða-
stjórninni í Rhódesíu til fund-
ar með bandarískum og brezk-
um embættismönnum til að
ræða möguleika á ráðstefnu
allra deiluaðila með það fyrir
augum að leysa Rhódesíumálið.
Karpov kvartar
undan Korchnoi
Ra^uio. 16. október. Reuter.
IIEIMSMEISTARINN Anatoly
Karpov sakaði í kvöld áskor-
andann Viktor Korchnoi um að
hafa í frammi vísvitandi ögran-
ir og sáifræðilegan þrýsting.
Heimsmeistarinn afhenti sjö
manna dómnefnd heimsmeist-
araeinvígisins opinber mót-
madi við umdeildri jóga- og
hugleiðslustarfsemi mót-
herja síns með tveimur kenn-
um indverska sértrúarflokks-
ins Ananda Marga.
Aðgerðir Karpovs niinna á
háttalag Korchnois fyrir nokkr-
um vikum þegar hann hafði
aðeins fengið tvo vinninga á
móti fimm vinningum heims-
meistarans og sakaði dr. Vladi-
mir Zoukhar, sálfræðing úr
sövézku sendinefndinni, um að
reyna að beita dáleiðsluaðferð-
um til að trufla taflið.
Mótmæli Karpovs eru undir-
rituð af aðalaðstoðarmanni
hans, stórmeistaranum Yuri
Balashov, og þar er hvatt til
sérstaks fundar dómnefndar-
innar en ekki lagt til hvaða
ráðstafanir skuli gera áður en
32. skákin, sem frestað var,
verður tefld á morgun. Sú skák
getur ráðið úrslitum þar sem
báðir stórmeistararnir eru með
fimm vinninga.
Jógakennararnir, Bandaríkja-
mennirnir Michael Dwyer og
ungfrú Victoria Sheppard, hafa
áfrýjað 17 ára fangelsisdómi
fyrir meinta hnífstunguárás á
indverskan embættismann í
Manila fyrr í þessum mánuði, en
hafa verið látin laus gegn
tryggingu.
Korchnoi dvaldist í einangrun
í fjallavillu sinni í dag og átti
aðra hugleiðslustund með
kennimönnunum sem hafa
kennt honum að slaka á. í
gærkvöldi stóð Korchnoi á haus
fyrir blaðamönnum til að sýna
þeim aðferðirnar sem hann
notar.
I mótmælum Karpovs segir að
með . samneyti sínu við jóga-
kennarana sýni hann Filippsey-
ingum lítilsvirðingu, að þessi
framkoma sé vísvitandi ögrun
og að tiigangurinn sé sálfræði-
legur þrýstingur á andstæðing-
inn, dómara og aðra embættis-
menn. Sjá bls. 29.
Á ráðstefnu allra aðila munu
meðal annarra mæta leiðtogar
skæruliða blökkumanna sem
hafa bækistöðvar sínar utan
Rhódesíu.
Bandaríska utanríkisráðu-
neytið sagði, að fundurinn með
Smith yrði haldinn í Washing-
ton í þessari viku. Frá því var
ekki skýrt hverjir fulltrúar
Breta og Bandaríkjamanna
yrðu á ráðstefnunni.
Þangað til seint í síðustu viku
neituðu Smith og samráðherrar
hans að ræða við leiðtoga
Föðurlandafylkingar skæruliða.
Bandaríska utanríkisráðuneytið
segir að Smith hafi þegið boðið í
aðalatriðum. Hann er nú á ferð
um Bandaríkin til að afla stjórn
sinni stuðnings.
Hætt við
seladráp
KdinhorK. 16. nktúber. Rcuter.
BREZKA stjórnin hætti í dag við
fyrirhugað seladráp við Orkneyjar
vegna baráttu umhvetfisverndar-
manna.
Bruce Millan Skotlandsráðherra
sagði að flokkur norskra selaveiði-
manna yrði kallaður burtu vegna
almennrar andstöðu sem seladráp-
in hefðu mætt.
Norðmennirnir voru fengnir til
að drepa um 5.000 seli og kópa til
þess að vernda fiskstofna um-
hverfis Orkneyjar.
En stuðningsmenn Greenpeace,
alþjóðasamtaka náttúruverndar-
manna, hugðust stilla sér upp milli
selanna og selaveiðimannanna.