Morgunblaðið - 18.10.1978, Síða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 18. OKTOBER 1978.
Malina við störf sín á Orkustofnun í
i;*r. Ljósmynd Kristján.
„ÉG man það vel að eftirvæntinjjin vai
mjiij; mikii því Wojtyla hiskup átti af
ferma okkur. hann var svo þekktur ojí
vinsæll heima í Kraká. Og nú 15 árum
síðar er hann orðinn páfi. ég trúi þessi
varla." sajfði Halina Guðmundsson
jarðeðlisfræðinjíur þejíar hlaðamaður
spjallaði við hana í Orkustofnun í K-ær.
Tilefnið var kjiir nýs páfa. Pólverjans
Karol Wojtyla. en hann var þiskup í
Kraká. heimahæ Halinu. oj{ fermdi hana
einn fajíran maídaj; 19fi3. þejjar Ilalina
var 11 ára j'ömul.
Ilalina jjenKur í fyrsta skipti til altaris heima í Póllandi.
8 ára Kiimul.
Páfinn fermdi hana
Spjallað við Halinu Guðmundsson, pólskan
jarðeðlisfræðing, sem búsett er á íslandi
Halina er nú búsett á íslandi,
jjift Atla Frey Guðmundssyni,
fulltrúa í viðskiptaráðuneytinu.
Sjálf starfar Halina sem sér-
fræðingur í sínu fagi hjá Orku-
stofnun oj{ nafn hennar hefur
ósjaldan borið á j;óma í sambandi
við rannsóknir á Kröflusvæðinu.
„Éj; man ákaflega vel eftir
ferminjíardeginum mínum,“ segir
Halina. „Við vorum um 100
krakkarnir, sem Wojtyla fermdi í
St. Florian-kirkjunni, en ég átti
heima við sömu götu og kirkjan
stóð við. Presturinn okkar bjó
okkur undir ferminguna en Woj-
tyla fylgdist vel með undir-
búningnum og hann spurði okkur
ýmissa spurninga áður en hann
fermdi okkur. F’ermingin sjálf fór
fram með hefðbundnum hætti,
Wojtyla gerði krossmark á enni
okkar með olíu og hann gaf okkur
myndir. Fermingin var mjög
hátiðleg og á eftir ræddi Wojtyla
við okkur fermingarbörnin.“
Halina sagði að 98% pólsku
þjóðarinnar væru kaþólskrar
trúar. Hún sagði að trúaráhugi
væri mjög mikill í Póllandi og
kirkjur væru fullar alla sunnu-
daga. Væri trúaráhuginn meðal
fólks miklu meiri en hér á Islandi
jafnvel þótt kristinfræði væru
ekki kennd í skólum. Halina sagði
að samstarf kirkju og ríkisvalds
hefði löngum verið stirt í Pól-
landi en færi batnandi.
„Ég er viss um öll pólska þjóðin
hefur glaðst mjög við fréttirnar
um kjör Karol Wojtyla sem páfa.*
Hann er ákaflega vinsæll maður í
Póllandi og alltaf þegar hann
hefur messað heima í Kraká hafa
þúsundir manna komið og hlýtt á
hann. Ég vona svo sannarlega að
hann verði farsæll páfi,“ sagði
Halina að lokum.
Líðan Akureyringanna
sæmileg eftir spreng-
inguna í Krossanesi
Akureyri. 17. október.
MENNIRNIR tveir. sem hrennd-
ust við sprenginguna í Krossanes-
verksmiðjunni í gærkvöldi. Jón
Kristjánsson og Magnús Lörentz-
son. liggja enn í Sjúkrahúsinu á
Akureyri og eru mikið brenndir í
andliti. á höndum <>g handleggj-
um. Þeir eru ekki í lífshættu og
var líðan þeirra sæmileg eftir
atvikum í dag. Ilörður Iler-
mannsson verkstjóri. sem fékk
væga reykeitrun. fékk að fara
heim af sjúkrahúsinu í dag.
Ljóst er nú að stífla var í röri,
sem liggur frá þurrkara í mjölsíló
og þeir Jón og Magnús voru að
vinna við að losa þessa stíflu þegar
sprengingin varð. Hún var mjög
öflug og meðal annars þeyttist
Magnús út í vegg við þrýstinginn.
Jóni tókst að kæla sig nokkuð með
vatni fljótlega, en það dróst hjá
Magnúsi, því að hann fór strax að
skrúfa fyrir olíuleiðslur og gera
aðrar ráðstafanir til að eldurinn
breiddist ekki út. Strax og slökkvi-
liðið og lögregla komu á staðinn
voru þeir í skyndi fluttir í
sjúkrahús, en Hörður fór þangað
nokkru síðar, eftir að hafa verið
gefið súrefni á sl.vsstað. — Sv.P.
Gisela Depakt einleik-
ari með Sinfóníunni
SINFÓNÍUIILJÓMSVEIT ís-
lands heldur tónleika í Ilá-
skólabíói fimmtudag 19. okt.
kl. 20.30. Þetta eru aðrir
áskriftartónleikar hljómsveit-
arinnar á þessu starfsári.
Efnisskráin á þessum tón-
leikum verður sem hér segir:
Leifur Þórarinsson — JO.
Dmitri Kabalevsky —
Cellókonsert nr. 1
Alexander Glasunow —
Arstíðirnar.
.Einleikari á tónleikunum
verður Gisela Depkat, en hún er
íslenskum tónleikagestum góð-
kunn frá því hún starfaði með
Sinfóníuhljómsveit Islands vet-
urinn 1973 — 74. Hún hefur
þegar öðlast alþjóðlega frægð
sem framúrskarandi cellóleik-
ari og fengið verðlaun í mörg-
um tónlistarkeppnum síðan
hún vann fyrstu verðlaun í
alþjóðlegri tónlistarkeppni í
Genf árið 1964. Gísela Depkat
hefur leikið með mörgum
800 fjár skorið niður á
einum bæ á Austurlandi?
SAUÐFJÁRSJÚKDÓMANEFND sendir í dag landbúnaðarráðherra
endanlegar tillögur sínar um til hvaða aðgerða vcrði gripið nú vcgna
riðuveiki í sauðfé. Ekki var í gær hægt að fá upplýsingar um tillögur
nefndarinnar en rætt hcfur verið um að skera niður allt fé á 4 ba-jum á
Austurlandi sem á eru milli 1201) til 1300 fjár. en bæir þeir. sem hér um
ræðir. eru Brú á Jökuldal. þar sem er þríbýli <>g alls um 800 f jár <>g á þrem
bæjum í Fáskrúðsfjarðarhreppi en bæirnir standa í Reyðarfirði. Annars
staðar á Austurlandi þar scm vart hefur orðið við riðuveiki hafa komið
fram tillögur um að farga aðeins þeim kindum. sem einkenni um riðuveiki
sjást á. Þá er ætlunin að grípa til aðgerða vegna riðuveiki, sem fundist
hefur í kindum í Fjárborginni í Reykjavík <>g þrem stöðum í Ölfusinu.
Eins og kom fram í frétt blaðsins í
gær hefur riðuveiki nú á allra
síðustu árum breiðst út á Austfjörð-
um og dreifist hún þar hraðar en
annars staðar. Hefur riðuveiki
fundist í kindum á bænum Brú á
Jökuldal, á um 7 bæjum á Breiðdal,
flestum bæjum í Norðfirði, öllum
bæjum nema einum í Borgarfirði
eystra en fjárbændur þar eru 27, auk
þess hefur riðuveiki fundist á einum
bæ í Mjóafirði og bæjunum þremur
sem áður hafa verið nefndir í
Reyðarfirði. Er talið að um 10
þúsund fjár sé á þeim svæöum
austanlands, þar sem riðuveikinnar
hefur orðið vart.
Allt fé skorið niður
á einni stærstu
jörð landsins
Bændur í Vopnafirði hafa sent
Sauðfjársjúkdómanefnd áskorun,
sem samþykkt var á bændafundi þar
um að fé á bænum Brú á Jökuldal
verði skorið niður og einnig verði
varnargirðingum komið upp á
svæðinu. Sigvarður Halldórsson,
einn þriggja bræðra sem búa á
bænum Brú á Jökuldal, sem er ein
stærsta jörð landsins, sagði í samtali
við Morgunblaðið í gær, að staðfest
væri að riðuveiki hefði.fundist í kind
úr einu fjárhúsinu á bænum í
fyrravetur. „Það var nefnt í haust að
það þyrfti að grípa til niðurskurðar á
fé hér á bænum en við höfum ekki
fengið neinar upplýsingar þar um
eða óskir frá opinberum aðilum,“
sagði Sigvarður „og ég get þvi
eiginlega ekki úttalað mig neitt um
þennan hugsanlega niðurskurð á öliu
fé hér. Hins vegar er allavega ljóst
að ákvörðun um það verður að taka
mjög fljótt hvort til þessa ráðs
verður gripið en við vitum ekki enn
hvaða bætur okkur standa til boða.
Við erum búnir að búa okkur undir
veturinn og afla heyja fyrir bústofn-
inn og ef hann verður nú skorinn
niður, því við erum bara með fé,
sjáum við illa hvernig við eigum að
standa við þær fjárhagsskuldbind-
ingar, sem á okkur hvíla. Ef ekki
kemur til einhver fyrirgreiðslá
vegna þess er alveg ljóst að byggð
hér leggst í eyði, því að hér búa
menn ekki með annað en kindur."
Sigvarður sagði að vissulega þætti
þeim illt að þurfa að skera niður
heilbrigt fé og einnig hlyti að verða
að huga að því hvort rétt væri að
taka einn bæ út úr stóru svæði með
þessum hætti því að ýmislegt væri
óljóst með útbreiðslu þessarar veiki.
Skiptir mestu máli
að lóga sjúku fé
Jón Pétursson dýralæknir á Egils-
stöðum sagði að það gæti verið
viturlegt að skera niður fé á Brú en
þá þyrfti að ganga úr skugga um að
riðuveiki væri ekki í fé annars staðar
á Jökuldalnum og ef sú leið yrði
valin aö skera niður fé á Brú þyrfti
að gera það í haust. „Ég hef lagt til
að það sem yrði gert á svæðum eins
og á Breiðdal, í Norðfirði og í
Borgarfirði eystra, er að allt fé, sem
riðuveiki finnst í, verði skorið niður,
því að ég tel það skipta mestu máli
að lóga sjúka fénu en almennur
niðurskurður fjár á þessum svæðum
kemur ekki til mála að mínu áliti.
Við verðum að athuga að veikin kom
fyrst upp í Norðfirði og í Borgarfirði
eystra um 1970 og þá hefði verið
hægt að skera niður ef vilji hefði
verið fyrir hendi hjá Sauðfjárveiki-
vörnum en nú er það of seint,“ sagði
Jón.
I Fjárborgunum ofan við Reykja-
vík eru um 1000 fjár í eigu nær 30
aðila og hefur riðuveiki fundist í fé
hjá 6 fjáreigendum.
„Við í Fjáreigendafélaginu höfum
ekki fengið í hendur endanlegar
tillögur Sauðfjársjúkdómanefndar,"
sagði Gísli Jensson, formaður Fjár-
eigendafélags Reykjavíkur," afstaða
helstu hljómsveitum Ameríku
og Evrópu og hvarvetna hlotið
mikið lof gagnrýnenda.
Óþarfi er að kynna Pál P.
Pálsson íslenskum tónleika-
gestum. Hann hefur starfað
með Sinfóníuhljómsveit íslands
frá því hann kom hingað til
lands árið 1949, fyrst sem
hljóðfæraleikari og síðar sem
hljómsveitarstjóri. Hann er
afkastamikið tónskáld og
þekktur fyrir afburða góðar
útsetningar fyrir kóra og
hljómsveitir.
okkar í þessu máli er sú, að við
viljum að sem innst af fénu sé drepið
nema hvað við teljum rétt að lóga
sýktu fé. Hins vegar viljum við vinna
að útrýmingu veikinnar með öllum
tiltækum ráðum nema að ráðast á
heilbrigt fé og skera það niður.“
Slíkar aögerðir
eru tóm vitleysa
Riðuveiki hefur fundist í fé hjá
tveimur fjáreigendum í Hveragerði
og þá'hefur riðuveiki fundist í fé á
bænum Hjarðarbóli í Ölfusi. Halldór
Guðmundsson á Hjarðarbóli sagði að
hjá sér hefði riðuveiki fundist í 4
kindum á þremur árum en alls væri
hann með rúmlega 100 fjár. „Ég tel
að þær aðgerðir sem nú eru nefndar
séu tóm vitleysa og þar þurfi að
koma til mun víðtækari aðgerðir"
sagði Halldór. „Það er rætt um að
skera niður fé á þessum þremur
stöðum í Ölfusinu og hjá þeim sex
aðilum, sem veikin hefur fundist hjá
í Fjárborgunum, en við verðum að
hafa í huga að allt í landnámi
Ingólfs eða á svæðinu frá Ölfusá að
Hvalfjarðarbotni gengur og getur
gengið saman og það sér hver maður
að veikin getur breiðst um allt
svæðið enda geta kindurnar víst
gengið með smit í 8 og upp í 30
mánuði. Við höfum lagt á það
áherslu að varnargirðingar yrðu
styrktar og kannað yrði hvað veikin
er hjá mörgum bændum, því að þetta
er veiki, sem menn þekkja ekki, enda
hefur ekkert verið gert til að kynna
bændum þessa veiki," sagði Halldór.
Akærdur fyrir
ad draga sér
fé úr sjódum
Landakirkju
RÍKISSAKSÓKNARI hefur geíið
út ákæru á hendur Einari Ilauki
Eiríkssyni fyrrverandi skatt-
stjóra í Vestmannaeyjum fyrir að
draga sér fé úr sjóðum Landa-
kirkju í Vestmannaeyjum á árun-
ujn 1970 til hausts 1977. Þennan
tíma var Einar gjaldkeri
safnaðarins <>g nokkur ár cinnig
formaður.
I ákæru er Einari gefið að sök,
að hafa dregið sér 6.485.570.00
krónur á umræddu tímabili. Málið
hefur verið sent bæjarþingi Vest-
mannae.vja til dómsmeðferðar.
V innu veitendur
og VR funda
um launaflokka
á mánudaginn
SÉRSTÖK nefnd Verzlunarmanna-
félags Reykjavíkur og vinnuveit-
enda félagsmanna þess hefur verið
sett á laggirnar til að endurskoöa
launaflokka í kjarasamningum VR.
Kjararáð verzlunarinnar var á
fundi í gær til að fjalla um þessa
endurskoðun en fundur hefur verið
boðaður um þettá mánudaginn 23.
október nk. Þar vænta fulltrúar VR
að vinnuveitendur leggi fram
sjónarmið sín í málinu, að því er
talsmenn VR skýrðu Mbl. frá í gær.
Upplýstu
21 innbrot
RANNSÓKNARLÖGREGLA
ríkisins hefur nýlega upplýst
innbrot fjögurra ungra pilta sem
framin voru í sumar og haust, alls
21 innbrot. Samanlagt þýfi var um
300 þúsund krónur í peningum.