Morgunblaðið - 24.10.1978, Page 30
38
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 24. OKTÓBER 1978
Markaðs-
svæði
TÖLUR um íbúafjölda landsins geta verið allþurrar aflestrar þegar þær
eru ekki tengdar einhverjum hagnýtum þætti. Aftur á móti geta þær
verið hinar nytsamlegustu þegar skipuleggja á sölustarfið og taka þarf
tillit til ýmissa takmarkandi þátta, s.s. tíma og fjármagns. Með því að
athuga fhúatölur ákveðinna svæða auk annarra upplýsinga má greina
landið upp í ákveðin markaðssvæði, svæði sem áætlað er að séu
hagkvæmari en önnur.
Áður en nokkur dæmi verða nefnd um hugsanleg markaðssvæði er rétt að
benda á að ekki er sama hvaða vörutegund er verið að selja (lyftara eða
sólarlandaferð), hverjir kaupa (fyrirtæki eða einstaklingar) o.s.frv. En
lítum þá nánar á tölur um íbúafjöldann.
Heildaríbúafjöldi landsins 1. des. 1977 var 222.470 manns og skiptist
hann þannig eftir aldursflokkum:
0-14 ára 28,4%
15-18 ára 8,2%
19—66 ára 55,1%
eldri en 67 ára 8,3%
Sem hugsanlegt dæmi um markaðssvæði má taka kaupstaðina. í fjórum
stærstu kaupstöðum landsins búa um 55% þjóðarinnar og í þeim tíu
stærstu búa um 66% hennar.
Einnig má viðhafa aðra viðmiðun, t.d. kjördæmin. í þremur stærstu
kjördæmunum, Reykjavík, Reykjanesi og Norðurlandi eystra búa um 156
þús. manns eða um 70% þjóðarinnar.
En ekki væru þetta handhægar upplýsingar ef selja ætti t.d.
'landbúnaðartæki. Mesti fjöldi bænda mun vera á þeim svæðum sem merkt
eru hér að neðan, þó e.t.v. megi þrengja þau mun meira án þess þó að
smækka hinn raunverulega markað mikið en alls munu bændur vera um
5000 talsins.
En dugar þetta? Nei, vissulega er þetta ekki nóg. Eitt af því sem má bæta
við eru upplýsingar um atvinnutekjur manna á hinum ýmsu stöðum. Að
lokum skal hér gefið smá sýnishorn af þeim mismun sem fram kemur í
þessum tölum. Tölurnar eru fyrir tekjuárið 1976 svo óhætt mun vera að
tvöfalda þær ef miða á við 1978.
Allir fram- Hjón
teljendur
Reykjavík 1458 þús. kr. 2424 þús. kr.
Garðabær (hæst á land.) 1941 þús. kr. 3134 þús. kr.
ísafjörður 1788 þús. kr. 2854 þús. kr.
Akureyri 1564 þús. kr. 2425 þús. kr.
Neskaupstaður 1543 þús. kr. 2383 þús. kr.
Landsmeðaltal 1490 þús. kr. 2382 þús. kr.
Menn í nýj-
um stöðum
Sigurður Haraldsson
viðskiptafræðingur hefur tek-
ið til starfa sem skrifstofu-
stjóri Sambands ísl. fiskfram-
leiðenda. Sigurður starfaði
áður hjá Fjárlaga- og hag-
sýslustofnun.
Gunnar Kjartansson
viðskiptafræðingur, hefur haf-
ið störf hjá Útflutningsmið-
stöð iðnaðarins. Hann starfaði
áður sem innkaupastjóri Hag-
kaups og við eigin verzlunar-
rekstur.
Viðskiptasíðan óskar þeim
báðum til hamingju með hin
nýju störf.
Lækkun launa betri
lausn en gengisfelling
DANSKA vinnuveitendasamband-
ið hefur sett fram þá kröfu að laun
verði lækkuð þar í landi og síðan
komi þriggja ára stöðvunartímabil
á allar launahækkanir og segja
þeir þetta eina raunhæfa ráðið ef
tryggja eigi samkeppnishæfni
danskrar framleiðslu, draga úr
atvinnuleysinu og lækka verðbólg-
una.
Berlinske Tidende leitaði álits
fjögurra hagfræðikennara við
danska háskóla á væntanlegum
áhrifum þessarar tillögu vinnu-
vcitenda ef hún næði fram að
ganga. Fer hér á eftir lausleg
frásögn af svörum þeirra.
Allir voru þeir sammála um að
þetta myndi leiða til minna
atvinnuleysis, betri greiðslujafnað-
ar og væri til muna betri lausn en
gengisfelling til að tryggja sam-
keppnishæfnina. Hvað varðar
verðbólguna eru tveir kostir aug-
ljósir. Verðbólgan lækkar þar sem
ekki þarf að koma til gengisfelling
en hún hefur eins og allir vita
hvetjandi áhrif á vísitölu fram-
færslukostnaðar. Einnig tryggir
þessi leið það að ekki kemur til
hækkunar á erlendum skuldum og
þá um leið vöxtum og afborgunum
af þeim. Hagfræðingarnir setja þó
fram vissar efasemdir og benda t.d.
á að þó Alþýðusambandið danska
samþykkti þessa tillögu vinnuveit-
enda þá væru það fleiri en þessir
tveir aðilar sem ákvæðu launin. Það
verði fólkið, launþegar og vinnu-
veitandi, á hverjum einstökum
vinnstað og vafasamt væri hvort
það tæki fullt tillit til launa-
stöðvunar. Önnur efasemdin er sú
spurning hvernig færi fyrir þeim
sem hafa fjárfest s.s. í fasteignum
upp á þá von að verðbólgan héldist
við lýði. Hugsanlega fengju margir
þeirra skell ef verðbólgan minnkaði
snögglega. Sem leið til lausnar
slíkum vanda bendir einn þeirra þó
á að minnka megi skattana annað
hvort með því að auka frádráttar-
liðina eða einfaldlega lækka skatt-
prósentuna. Er þetta leið sem er
fær fyrir okkur íslendinga til að
minnka verðbólguna?
VIÐSKIPTI - EFNAHAGSMÁL - ATHAFNALÍF
Tími amatör-
anna er liðinn
FUGLARÆKT er sú tegund land-
búnaðar sem sjálfsagt einna minnst
hefur verið fjallað um í fjölmiðlum.
Til að bæta úr því og til að kynna
lítillega þessa atvinnugrein ræddi
Viðskiptasíðan við Jón Guðmunds-
son á Reykjum í Mosfellssveit.
Jón sagði að greina mætti fugla-
bændur í þrjá meginflokka þ.e.
eggjabændur, ungabændur og síðan
kjötbændur. Hvað sig sjálfan varð-
aði væri um 60% ungaframleiðsla og
um 40% kjötframleiðsla. Hann hóf
búskap 1947 og flutti inn egg frá
Bandaríkjunum 1948 og 1949. Til að
tryggja sem beztan stofn byggir Jón
á ræktun og ströngu vali en auk þess
flytur hann inn frjóegg frá viður-
kenndum kynbótastöðvum í Noregi.
Innflutningur frá öðrum löndum er
bannaður vegna alvarlegra sjúk-
dóma. Helzti mismunurinn sem er á
dýrunum er sá að í kjötframleiðsl-
unni er um þyngra kyn að ræða sem
vex hraðar og verpir minna af
eggjum. Fyrsta kjötkynið sem flutt
var til landsins var flutt inn á vegum
Jóns um 1960 frá Danmörku. Varp-
kynið er aftur á móti léttara og gefur
af sér fleiri egg. Eins og í fleiri
atvinnugreinum hefur þróunin orðið
sú að rekstrareiningarnar verða
færri en stærri. Rétt eftir stríð voru
um 600—800 fuglabændur í landinu
en í dag eru þeir milli 100—200.
Þrátt fyrir þetta telur Jón að eðlileg
endurnýjun hafi átt sér stað í
greininni og að ungu mennirnir sem
komið hafa inn hafi sýnt mikla
framsýni og dugnað. Fuglabúin eru
aðallega í útjaðri helztu markaðs-
svæðanna, þ.e. sunnan- og suð-
vestanlands og í Eyjafirði en einnig
eru bú á Vestfjörðum til að mynda.
Búin eru nú allflest orðin vel
vélvædd og má t.d. geta þess að
Stofnalánadeildin áætlar það verk
eins manns að annast 4000 dýr auk
innheimtu og dre'fingar. Með betra
skipulagi á dreifingunni mætti hins
vegar hækka þessa tölu. Jón telur að
núverandi dreifingarfyrirkomulag sé
allt of dýrt fyrir bændurna og telur
Jón Guðmundsson
að nauðsyn sé á sérstökum dreif-
ingaraðila eða aðilum. Hann lagði
áherzlu á að hér væri ekki um
einokunaraðila að ræða heldur
nauðsynlegan millilið til hagsbóta
fyrir neytendur og framleiðendur.
Um 30 fuglabændur hafa reyndar
tekið fyrsta skrefið til bættrar
verkaskiptingar, því að þeir hafa
sameiginlega byggt sláturhús sem
koma á í stað 4—5 sláturhúsa sem
fyrir eru. Megintilgangurinn með
þessu sameiginlega átaki er þríþætt-
ur sagði Jón, þ.e. að lækka slátur-
húsakostnaðinn, lækka dreifingar-
kostnað og að standast ströngustu
kröfur heilbrigðiseftirlitsins. Neyzl-
an er í dag áætluð um 2,3 kjúklingar
á hvern landsmann á ári og þykir sú
tala ekki há miðað við neyzlu
annarra þjóða. Neyzlan hefur aukist
mikið á undanförnum árum og má
benda á að einn af mikilvægum
hlekkjum sölukeðjunar eru grill-
staðirnir. Annars virðist mér sem
framboð og eftirspurn haldist nokk-
urn veginn í hendur og er vonandi að
svo verði einnig í framtíðinni, sagði
Jón að lokum.
gengur?
Er ekki ýmislegt sem má betur
fara I rekstrinum? í ritapakkan-
um „Hvernig gngur fyrirtækið“
eru vandamálin skýrð og bent er
á helstu leiðir til lausnar. Hand-
hægt og gott rit sem mæla má
með. Upplýsingar gefur Vinnu-
veitendasambandið, sími 18592.