Morgunblaðið - 24.10.1978, Síða 39

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 24. OKTÓBER 1978 47
Eini sovézki leiðtoginn
sem lifði af hreinsanir
Moskvu, 23. október. Reuter.
TILKYNNT var í Moskvu í gærkvöldi að Anastas
Mikoyan, fyrrverandi forseti og einn af leiðtogum
byltingar bolsévíka 1917, væri látinn 82 ára að aldri,
en gefið var í skyn að útför hans yrði ekki gerð á
kostnað ríkisins.
í stuttri tilkynningu frá mið-
stjórn kommúnistaflokksins,
forsaetisnefnd Æðsta ráðsins og
ríkisstjórninni sagði að
Mikoyan hefði látizt á laugar-
dag eftir langvarandi veikindi.
I tilkynningunni er lýst „djúp-
um harmi“ vegna andláts hans,
en þar er hann kallaður „ellilíf-
eyrisþegi" og einn af elztu
félögum flokksins. Tilkynning-
unni fylgdu ekki löng eftirmæli
eins og venja er þegar sagt er
frá láti háttsettra sovézkra
embættismanna.
Sérfræðingar í Moskvu benda
á að tilkynningin líkist þeirri
sem var birt þegar Nikita
Krúsjeff fyrrverandi forsætis-
ráðherra og flokksleiðtogi lézt í
ónáð 1971.
En í dag var Mikoyan hylltur í
opinberum eftirmælum, undir-
rituðum af Leonid Brezhnev
forseta, Alexei Kosygin for-
sætisráðherra og öðrum leiðtog-
um ríkisins og flokksins. Þar er
sagt að Mikoyan hafi verið
frábær stjórnmálamaður og
leiðtogi og framúrskarandi góð-
ur skiþuleggjandi. Síðbúin birt-
ing eftirmælanna breytir ekki
því áliti að Mikoyan verði ekki
lagður til hinztu hvíldar í
múrum Kremlar.
En þótt Mikoyan léti af starfi
forseta af heilsufarsástæðum
1965, aðeins einu og hálfu ári
eftir að hanri tók við því, hélt
hann sæti sínu í forsætisnefnd-
inni til 1974 og í miðstjórninni
til 1976.
Engin skýring hefur enn
fengizt á því hversu lítið er sagt
um andlát hans. í aðalfrétta-
tíma sjónvarpsins í Moskvu var
aðeins sagt frá því að hann væri
látinn og ekki minnzt á það í
lokafréttatímanum. Erlendir
sérfræðingar telja þetta gefa til
kynna að Mikoyan verði jarðað-
ur í Novo-Dyevichy-kirkjugarði
eins og Krúsjeff en ekki í
múrum Kremlar eins og aðrir
liðnir valdamenn.
Mikoyan var í áratugi einn
kunnasti leiðtogi Sovétríkjanna
og sá þeirra sem lifði af allar
hreinsanir. Hann komst undan
þegar hann var leiddur fyrir
aftökusveit í Baku í borgara-
stríðinu eftir byltinguna og
slapp við hreinsanirnar á árun-
um fyrir síðari heimsstyrjöld-
ina.
Alls átti Mikoyan sæti í 40 ár
í æðstu stjórn flokksins og það
var algert einsdæmi. Hann var
viðskiptaráðherra, efnahags-
ráðunautur Stalíns, sérlegur
utanríkisráðgjafi Krúsjeffs og
forseti 1964—1965. Nánast einn
allra hinna svokölluðu gömlu
bolsévíka sem börðust í bylting-
unni náði hann æðstu völdum og
dró sig í hlé nieð fullri sæmd án
þess að lenda í nokkurri ónáð.
Sá hæfileiki hans að halda
velli var ævintýralegur og talinn
dæmigerður þar sem hann var
Armeni. Margar skrýtlur voru
sagðar um þennan hæfileika
hans en með virðingu og án
beiskju. Samkvæmt einni þess-
ari sögu var gerð bylting og
keisaranum aftur komið til
valda. Erlendur sendiherra fór
til Kremlar og bað um viðtal við
nýja valdhafann. Blaðafulltrúi
keisarans sagði sendiherranum:
„Hans hátign getur ekki hitt
yður, en þjónn hans Mikoyan
mun ræða við yður.“
Mikoyan kom tvisvar til ís-
lands, fyrst í nóvember 1959, þá
á leið til Mexíkó, og síðan í
febrúar 1960, þá á leið til Kúbu.
í fyrra skiptið tóku meðal
annarra á móti honum á Kefla-
víkurflugvelli Gylfi Þ. Gíslason
þáverandi viðskiptaráðherra (í
forföllum Guðmundar I.
Guðmundssopar utanríkisráð-
herra) og Jónas Haralz þáver-
andi ráðuneytisstjóri.
Fréttamaður Morgunblaðsins
heyrði á tal þeirra og Mikoyan
spurði meðal annars hvort
íslendingár hefðu yfir nokkru að
kvarta í viðskiptum við Rússa.
Hann sagði m.a.: „Við kaupum
af ykkur síld, þið kaupið af
okkur vodka. Það á vel saman.
Skál fyrir íslenzkum fiski.“ Og
svo var skálað fyrir þorskinum,
segir í Mbl. Mikoyan fór einnig
til Keflavíkur og skoðaði bæinn.
Þegar Mikoyan kom í síðara
skipti til Keflavíkurflugvallar í
febrúar 1960 tóku Hendrik Sv.
Björnsson og Tómas Tómasson á
móti honurii. Þá spurði Mikoyan
meðal annars hvort fiskur væri í
kokkteil sem hann fékk. Hann
lék á alls oddi segir i frásögn
Morgunblaðsins og sagði meðal
annars:
„Faðir minn var trésmiður. Á
hverjum degi drakk hann
tebolla af vodka, borðaði dálít-
inn brauðbita með osti og hljóp
svo út í myrkrið til vinnu
sinnar. Ég er ekki eins og hann,
ég þakka fyrir, ég vil ekki meira
vín.“
Mikoyan á Keflavíkurflugvelli 1959. Með honum á myndinni eru
(talið frá vinstri): Dr. Gylfi Þ. Gíslason þáverandi viðskiptaráð-
herra, Jónas Ilaralz ráðuneytisstjóri og Aiexandrov sendiherra
Rússa.
Fv. ráðherra
fínnst skotinn
BLAKENHAM vísigreifi, sem
áður hét John Hare og var
fiskimálaráðherra breta í fyrsta
þorskastríðinu fyrir tuttugu ár-
um, liggur þungt haldinn í
sjúkrahúsi í London þar sem
hann hefur legið síðan hann
fannst með alvarleg skotsár í
síðustu viku í Holland Park í
vesturhluta Lundúna.
Talið er að hann hafi átt við
vanheilsu að stríða að undanförnu
og ættingjar hans og vinur hans
Butler lávarður telja útilokað að
fjárhagsástæður hafi leitt hann til
þess að reyna að svipta sig lífi.
Blakenham lávarður var for-
maður íhaldsflokksins á árunum
1963—‘65. Hann var nýlenduráð-
herra 1955—‘56, hermálaráðherra
1956—‘58, landbúnaðar- og fiski-
málaráðherra 1958—‘60 og verka-
málaráðherra 1960—‘63.
Hann var aðlaður 1963 skömmu
eftir að Sir Alec Douglas-Home
skipaði hann kanslara hertoga-
dæmisins Lancaster.
Blakenham lávarður
Páfi ræddi við Jablonski í gær
Vatikaninu, 23. okt. Reuter — AP.
JÓHANNES Páll páfi annar, sem
settur var inn í embætti við
guðsþjónustu á torgi heilags
Enn fellur
dalurinn
Tókýó, 23. október. AP. Reuter.
BANDARÍKJADALUR féll á
gjaldeyrismarkaðinum í Tókýó í
dag og hefur aldrei verið lægri
gagnvart japanska yeninu frá
stríðslokum. Ástæðan fyrir óstöð-
ugleika dalsins er sögð vera
almennt vantraust á styrk hans.
Péturs í gær að viðstöddum 200.000
manns, átti í dag einkaviðræður við
Ilenryk Jablonski þjóðarleiðtoga
Póllands.
Ekkert hefur verið látið uppi um
viðræðurnar, en áreiðanlegar
heimildir herma að páfi og
Jablonski hafi rætt um sambúð
kirkju og stjórnvalda í Póllandi, sem
er viðkvæmt mál. Seinna um daginn
ræddi páfi við pólsku sendinefndina
sem var viðstödd embættistöku
hans.
Jóhanne Páll annar hélt einnig
sérstakan fund með pólskum
biskupum sem komnir voru til
Vatikansins og ennfremur veitti
hann móttöku nokkrum þeirra
þúsunda Pólverja sem komu til
krýingarathafnarinnar.
Jafnframt hélt páfi móttöku fyrir
fulltrúa erlendra ríkja við krýingar-
athöfnina. Við það tækifæri sagði
páfi að hann mundi halda áfram
fyrri tilraunum til að bæta sambúð
kaþólsku kirkjunnar við kommún-
istalönd. Þær tilraunir hafa einkum
beinst að því að tryggja prestum
aukið starfsfrelsi, að koma á
kennslu kristinfræða, að minnka
íhlutun hins opinbera í starfsemi
kirkna og að hætt verði við ofsóknir
á hendur trúaðra manna í kommún-
istaríkjum. Talið er að um 60
milljóni manns í kommúnista-
ríkjunum séu kristinnar trúar.
Fischer teflir
Belgrad. 23. október.
Reuter — AP.
BOBBY Fischer, fyrrverandi
heimsmeistari í skák, mun tefla
opinberlega á ný. að því er
skáksamband Júgóslavíu til-
kynnti í gær. Teflir hann snemma
á næsta ári einvígið við Svetozar
Gligoric, stórmeistarann
júgóslavneska.
í tilkynningu sambandsins sagði
að eitt skilyrði Fischers fyrir
keppninni hefði verið að hann
fengi eina milljón dala i þóknun,
hvort sem hann tapaði eða ynni.
Einvígið verður með þeim hætti að
sá sigrar sem fyrstur verður til að
vinna tíu skákir.
Að sögn heimildarmanria í
Belgrad lék Fischer á als oddi
meðan hann dvaldi í Júgóslavíu og
er haft eftir Gligoric að Fischer
hafi engu gleymt af snilli sinni við
skákborðið.
Richards játar sekt
Toronto, Ontario,
23. október. Reuter.
Gítarleikari Rolling Stones,
Keith Richards. játaði sig sekan í
dag af þvi' að hafa haft heróín í
fórum sínum og önnur alvarlegri
ákæra gegn honum fyrir eitur-
lyfjasölu var felld niður.
Ákærurnar eru síðan 19. febrúar
1977 þegar Richards var í tónleika-
ferð með hljómsveit sinni. Hann
var handtekinn þegar lögregla
hafði fundið heróín í hótelherbergi
hans.
Richards hefði getað átt það á
hættu að verða dæmdur í allt að
lífstíðarfangelsi fyrir ákæruna um
eiturlyfjasöluna. En sækjandinn í
málinu féllst á að fella niður þá
ákæru ef Richards játaði hina á
sig.
Hundar bíta póstmenn
Rennes. Frakklandi. 23. okt. AP.
ÞRJÚ þúsund franskir póst-
burðarmenn urðu fyrir hundsbiti
við störf árið 1977 og eiga
hundaeigendur í landinu á hættu
að póstur verði ekki borinn í hús
þeirra.
Samkvæmt heimildum frönsku
póstþjónustunnar voru póstmenn-
irnir í 66 af hundraði tilfella bitnir
í kálfann og í 12 af hundraði
tilfella í sitjandann. Hefur glefs-
gjörnum hundum farið fjölgandi á
síðustu árum, eða um 41 af
hundraði frá 1973.
Fyrir dyrum stendur herferð
þar sem eigendur hunda verða
hvattir til að tjóðra þá meðan á
útburði pósts stendur.