Morgunblaðið - 29.10.1978, Blaðsíða 6

38
M0RGUNBLAÐ1Ð, SUNNUDAGUR 29. OKTÓBER 1978
Þegt i himins og jardar 23. sunnudagur eftir Trinitatis
(l) PISTILL: Fil. 3,17—21: Þvi aðföðurland vort er á himni, ogfrá himni vœntum vér frelsara, Drottins Jesú Krists. GUÐSPJALL: Matt. 22,15—22: Gjaldið keisaranum það, sem keisarans er, og Guði það sem Guðs er.
Jesús sagðist vera góði hirðirinn, sem leggur líf sitt í sölurnar fyrir sauðina. Líf hans og dauði, orð og verk er leit Guðs að manninum, sem villst hefur af leið og misst hefur sjónar á tilgangi lífsins.
Hjónabandið í brennidepli VI
LÍFSSKOÐUN
Ef við heimsækjum félagsmála-
stofnanir og sjúkrahús með deildir
fyrir fjölskyldumeðferð á erlendri
grund, verðum við Norðurlandabú-
ar undrandi yfir áherslunni sem
aðrir leggja á þau vandamál, er
skapast ef hjón eru með mismun-
andi lífsskoðun. I Þýskalandi,
Sviss og í Ameríku er talað um
blönduð hjónabönd og er þá átt við
að mótmælanda trúar giftist
kaþólskum eða gyðingur sem
kvænist kristnum.
A Norðurlöndum er þetta lítið
vandamál og það er reyndar
eftirtektarvert hversu trúarlegar
spurningar og spurningar sem
snerta lífsskoðun eru vanræktar í
þessu tilliti.
Þegar flett er erlendum lækna-
blöðum sér maður iðulega fjallað
um lífsskoðun fólks, þ.e.a.s. trúar-
leg staða sjúklingsins og lífsskoð-
un hans er athuguð í tengslum við
meðferðina sem hann fær. Því
miður er þetta ekki eins algengt
hér heima. Það verður líka að
segjast að hér ríkir mikill þekk-
ingarskortur á því hvað trú og
lífsskoðun hefur að segja og hve
mikill munur getur verið á hinum
ýmsu kirkjudeildum og trúarsam-
félögum. Mjög sjaldan er t.d. talað
um hvort það skipti máli í
hjónabandi ef fólk hefur tileinkað
sér ákveðna lífsskoðun og vill lifa
samkvæmt henni.
Hvað sem öllu líður, þá vitum
við, að það eru fáir þættir sem
grípa eins náið inn í persónuleik-
ann og sú grundvallar lífsskoðun
sem manneskjan hefur. Þetta
gengur svo nærri fólki tilfinninga-
lega, að sjaldan er rifist meira en
einmitt þegar þessi mál eru rædd.
Fátt hefur líka valdið eins miklum
erfiðleikum í sögunnar rás en
þegar mismunandi lífsskoðunum
er beitt hverri gegn annarri.
Það er lífsskoðun fólks sem lýsir
best afstöðu þess til samfélagsins,
bæði til kynþáttamála, fjárhags-
mála og kynferðismála. I hjóna-
bandinu hlýtur því spurningin um
lífsskoðun að vera brennandi. Það
veldur sársauka þegar annar
aðilinn í hjónabandinu finnur að
innsta sannfæring hans er ekki
virt heldur jafnvel gert grín að
henni og hún gerð hlægileg og
torkennileg. Það er því ekki út í
hött að einmitt lífsskoðun heyri til
í þessari umfjöllun um hjónaband-
ið.
Ljóst er að skortur á lífsskoðun
er eitt af því erfiðasta sem maður
mætir. Ef t.d. litið er yfir línurit
frá stofnunum sem fást við
fjölskylduráðgjöf í Sviss þá verður
maður urtdrandi á hve hátt
hlutfall þeirra, sem leita hjálpar,
þjáist af tómleika í hjónabandinu.
Ég nefni eitt dæmi í þessu
sambandi, sem ég hef fengið leyfi
til að segja frá. Kona kom til mín í
neyð sinni, en hún þjáðist af
dapurð og kvíða. Einn daginn
sagði hún mér eftirfarandi draum:
Mig dreymdi að ég gekk við hliðina
á vini mannsins míns. Hann var
með góða fóðraða skinnhanska
enda var kalt í veðri. Ég sá að
hann hafði einnig fallega prjónaða
vettlinga í frakkavasanum svo ég
sagði: „Þú sérð að mér er kalt á
höndunum, get ég ekki fengið
lánaða prjónavettlingana, sem þú
hefur í vasanum?" „Nei,“ sagði
hann, „það færð þú ekki, þetta eru
vettlingar konunnar minnar, hún
hefur prjónað þá og ég get ekki
lánað þér þá.“
Geðlækninum datt að sjálfsögðu
fyrst i hug að þessi draumur hefði
eitthvað með það kynferðislega að
gera. Hún sá á mér hvað ég
hugsaði, nefnilega að hún hefði
löngun til þess að fá hlýju frá
ókunnugum manni. En þá sagði
hún eftirfarandi: Þér haldið
kannski að eitthvað sé að í
kynferðislegu sambandi okkar
hjónanna, en sannleikurinn er sá
að í þeim efnum er allt í besta lagi.
Ég get varla hugsað mér að
nokkur geti haft það betra hvað
það snertir, en það er einmitt
þetta kynferðislega og aðeins það
sem líf okkar snýst um. Við lifum í
leik og ástríðu. Ég held að þessi 15
ár sem við höfum verið gift höfum
við ekki rætt neitt saman í alvöru!
Það er e.t.v. einu sinni á ári sem
það þó kemur fyrir og þá þegar
ákveðnir vinir okkar koma í
heimsókn. Þau eiga sér lífsskoðun
og innihaldsríkt líf sem gerir þessi
kvöld ógleymanleg og heimilið
verður eins og nýtt. Við hjónin
getum þá bæði tekið þátt í
umræðunum. Það er á þessum
kvöldum sem ég lifi allt árið. Ef ég
nú reyni að tæpa á svipuðum
umræðuefnum þegar við erum ein,
það þarf ekki einu sinni að vera
trúarlegar vangaveltur, heldur
aðeins tal um almenn vandamál,
þá segir hann: „Nei, farðu nú ekki
að vera leiðinleg." Svo byrjar
leikurinn og grínið aftur, og
vissulega getur það verið skemmti-
legt, en það er svo innantómt og
kalt að ég veit ekki hvort ég held
þetta út öllu lengur.
Hversu mörg hjónabönd eru
ekki einmitt með þessu markinu
brennd? Yfirborðsmennskan í
framkomu og lífi er slík að
heimilið einkennist af skorti á
lífsskoðun og lífsgrundvelli.
Um skeið var ég fangelsislæknir.
Ég get aldrei gleymt hvað einn
fanginn, sem var læknir, sagði mér
um ástæðuna fyrir því að hann
gerðist nasisti á stríðsárunum.
Hann sagði: „Ég geri mér fullkom-
lega ljóst að ég hef gert rangt, en
líf mitt var svo innantómt að ég
varð að finna eitthvað til að lifa
fyrir og trúa á. Ég sagði við
sjálfan mig, rangt eða ekki rangt,
ég veit það ekki nú, en ef til vill
seinna. Én ég hef lifað 5 stórkost-
leg og innihaldsrík ár þrátt fyrir
allt það illa sem ég hef fengið að
reyna, ekki síst frá vinum mínum.“
Á þessu sjáum við hve hættulegt
það er að lifa án lífsskoðunar.
Manneskjan leitar að tilgangi með
líf sitt, hjúskap sinn og með
heimili sitt.
Sjálfur hef ég aldrei dregið dul á
mína kristnu lífsskoðun og trú og
þess vegna hef ég oft fengið
spurningar þess eðlis hvort æski-
legt sé að fólk gifti sig ef annað er
kristið en hitt ekki og hefur ef til
vill lífsskoðun sem stangast á við
kristna trú. — Um þetta hefur
löngum verið deilt.
Óháð kristinni lífsskoðun hefur
gjarnan verið varað við að stofna
til hjúskapar ef lífsskoðanirnar
eru gjörsamlega ósættanlegar. Ef
viðhorfin eru svona ólík verða
flestir þættir samlífsins í hættu og
hjónabandið þar með. Þetta á
vissulega við um kristna trú líka,
þó að erfitt sé að alhæfa í þessum
efnum. Biblían kennir t.d. að þótt
aðeins a.nnar makinn sé kristinn
þá geti hann með kærleika og
auðmýkt skapað slíkan anda á
heimili að heimilisfólkið smátt og
smátt sjái að trúin á Guð er
verðmæt og skiptir máli í lífi og
dauða. Mörg dæmi eru til um
þetta, sem sýnir hve erfitt er að
gefa algilda reglu.
Nú vitum við að sama lífs-
skoðunin getur haft margar hliðar
og oft getur orðið viss barátta á
heimilum hvernig lifa á sam-
kvæmt lífsskoðuninni. Sumir eru
opnir, úthverfif, eins og talað var
um í fyrri grein. Þeir vilja t.d.
biðja með maka sínum, vilja hafa
opið samfélag og tala um trú sína.
Aðrir eru innhverfir, lokaðir, vilja
sem mest hafa trú sína fyrir sig.
— Þetta bendir til þess að fólk
þarf nauðsynlega að samræma
framkvæmd lífsskoðunarinnar ef
svo má segja. Þetta á t.d. við um
allt helgihald á heimilinu, hvaða
form það á að hafa o.s.frv.
Það er mikil gjöf fyrir hvert
hjónaband þegar hjónin geta
staðið saman í lífss'koðun og unnið
saman á grundvelli hennar. Þessi
samstaða er í rauninni eins
mikilvæg og sú samstaða sem þarf
viðkomandi næsta efni sem við
tökum fyrir: Kynlífið. Frh. (Þessar
greinar eru úr greinaflokki eftir
norska geðlækninn Gordon John-
sen).
Guð er
faðir
þinn
Þegar trúarjátningin vill lýsa
þeim Guði, sem við játum, þá
byrjar hún með orðinu Faðir.
Þar með tjáir hún þá fullvissu
trúarinnar, að að baki alls sem
er, slái hlýtt hjarta. Það sem
kom alheiminum af stað er ekki
einhver tilviljun eða lögmál,
heldur faðir, sem elskar það, sem
hann skapar, elskar, elur og
nærir. Tilveran á sér hjarta, og
ef þú ert nógu hljóður, þá getur
þú heyrt hjartslátt hennar.
Hvernig veistu þetta? Af því að
Guð hefur sjálfur sýnt sig
mönnunum í Jesú Kristi. Guð er
faðir Jesú Krists og hann er
faðir þinn. í bæninni megum við
tala við hann eins og börn við
föður sinn: Faðir vor ... Til-
gangur lífs þíns er að lifa með
honum og fyrir hann hér á jörðu,
og vera með honum að eilífu í
dýrð og gleði eilífðar. Alls staðar
í lífinu erum við metin og dæmd
eftir því sem við getum afrekað,
hve gáfuð við erum, skemmtileg,
falleg, aðlaðandi. En í augum
Guðs erum við börn hans, sem
hann elskar. Hvert mannslíf er í
augum hans óendalega mikils
virði. Hvert mannsbarn er sem
sjáaldur auga hans, eins við-
kvæmt og ómissandi og augað er
þér. í augum Guðs föður er hinn
varnarlausi og eínskis verði á
mælikvarða mannanna og sam-
félagsins, óbætanlegur með öllu.
í Jesú Kristi leitar hann uppi
manninn til að bjarga honum úr
vítahring sjálfselsku, tilgangs-
leysis, firringar og sektar og
hjálpa honum að lifd sem Guðs
barn í þessum heimi og að eilífu.
Biblíulestur
Vikuna 29. okt. — í. nóv.
SunnucL 29. okt. Matt. 22: 15 - 22.
Mdnud. 30. okt. MatL 12:15 - 21.
Þriójud. 31. okt. Amos 5: 6 -15.
Miövikud. 1. nóv. Jes. 1:13 - 27.
Fimmtud. 2. nóv. Jes. 10: 1 ■ 16.
Föstud. 3. nóv. Post. 21:27 - 22: 5.
Laugard. 5. nóv. Post. 22: 22 - 23:
5.