Morgunblaðið - 29.10.1978, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 29. OKTÓBER 1978
63
Dægurlagasöngvarinn Charles
Aznavour, 162 sm, ásamt forstjóra
sínum.
Tízkukóngurinn Emilio Schubert,
164 sm, ásamt sýningarstúlku.
Skemmtikrafturinn Sammy Davis
jr., 154 sm, meö hávöxnu vööva-
trölli.
Hinn góökunni býzki leikari Heinz
Rilhmann, 165 sm, ásamt starfs-
bróður sínum.
Lágvaxið fólk - lengi lifi!
SÁ SEM ekki er 170 sm á hæð er álitinn vera lágvaxinn. Eins og mörg dæmi sýna á
lágvaxið fólk við margs konar erfiðleika að etja í lífinu, sem hinir hávöxnu þekkja ekkert
til. Hávaxnir kallast þeir, sem eru einn og áttatíu og þar yfir. Niðurstöður nýlegra
vísindarannsókna sýna þó, að lágvaxið fólk á yfirleitt alltaf lengra líf fyrir höndum en
hinir hávöxnu. Það borgar sig því að vera lítill vexti.
Meðalhæð karlmanna er um það
bil 173 sm. Sá sem er minna en 170
sm á hæð er almennt álitinn vera
lítill vexti; það er sagt um hann, að
hann sé of lítill og litið á hann,
sem eins konar olnbogabarn nátt-
úrunnar. Sá sem er aftur á móti
180 sm og meira á hæð er talinn til
hinna stórvöxnu og álitinn vera
sérstaklega heppinn.
Sá sem vill vera talinn maður
með mönnum nú á dögum og vill
t.d. krækja sér í stöðu yfirmanns
hjá fyrirtækinu, verður að vera
meira en meðaimaður á hæð. Þessi
staðreynd kom nýlega fram við
sérstaka skoðanakönnun. Georg
Sieber, sálfræðingur og ráðgjafi
margra iðnfyrirtækja í Múnchen,
slær eftirfarandi atriði föstu:
„Hinn dæmigerði forstjóri er
höfðinu hærri en ég.“ Georg Sieber
er 174 sm á hæð. Lágvaxnir menn
verða sem sagt að leggja sig alla
fram, ef þeir ætla sér að hreppa
æðstu stöður sem stjórnendur
fyrirtækja. Þjóðfélagsfræðingur-
inn Saul Feldman við háskólann í
Cleveland ,í Bandaríkjunum efndi
til skemmtilegrar könnunar í
tilraunaskyni: Hann sendi 140
ráðningarstjórum fyrirtækja út-
fylltar umsóknir um lausar stöður
yfirmanna, sem fyrirtækin höfðu
augiýst. Hvert fyrirtæki fékk send
tvö útfyllt umsóknareyðublöð, sem
báru nöfn tveggja manna með eins
mikla hæfileika til starfsins;
líkamsstærð umsækjandanna var
hins vegar skráð 165 sm við annað
nafnið en 183 sm við hitt nafnið.
Niðurstaðan varð sú, að aðeins
fjórði hver ráðningarstjóri ákvað
að ráða hinn lágvaxnari í stöðuna í
sínu fyrirtæki.
Það var einnig í Bandaríkjunum,
sem nýlega var gerð viðamikil og
víðtæk rannsókn á yfir 750 karl-
mönnum af ýmsri stærð. Niður-
stöður þeirrar rannsóknar ættu að
vera lágvöxnum mönnum mikil
huggun: þótt lífið sé ekki alltaf
beinlínis leikur fyrir lágvaxna
menn, þá eru það þó þeir, sem
oftast eiga síðasta leikinn í lífinu:
Yfirleitt lifir lágvaxið fólk mun
lengur og við betri heilsu, heldur
en hinir hávöxnu.
Þjóðfélagsfræðingurinn Thomas
T. Samaras, sem vann við útreikn-
inga á einstökum þáttum rann-
sóknarinnar, segist geta slegið
eftirfarandi föstu: Þar sem sér-
hver hópur, sem rannsakaður var,
bar yfirleitt sömu eða mjög svipuð
líkams- og heilsufarseinkenni inn-
byrðis, þá þykjumst við eftir
rannsóknina hafa komizt að raun
um, að hinir smávöxnu lifa a.m.k.
11% lengur en hinir hávöxnu úr
sama hópi. Þessi mismunur gat
jafnvel orðið allt að 19% í sumum
rannsóknarhópunum, hinum lág-
vöxnu í vil.
En sem sagt, hinir hávöxnu
njóta sannanlega mikillar hylli
sem leiðtogar og yfirboðarar, enda
þótt þetta val á hinum stóru í
leiðtogastöður sé ekki hægt að
útskýra með rökum skynseminnar
að sögn sálfræðinga. Það er hins
vegar dulin eðlisávísun í undir-
meðvitund manna, er á raútur
sínar að rekja til grárrar forn-
eskju, sem ræður valinu á hinum
hávaxna leiðtoga. A þessari eðlis-
ávísun byggjast hleypidómar nú-
tímamanna í þessum efnum. Hjá
forfeðrum okkar, veiðimönnunum
úti á gresjunum, var sá maður
betur settur, sem gat elt veiðidýrið
hraðast á sínum löngu fótleggjum;
og hinn háleggjaði komst líka
oftast undan á flótta frá hættuleg-
um óvinum. Hinir armlöngu voru
líka betur settir í návígi gegn
armstuttum smávöxnum mönnum.
Þannig urðu hinir hávöxnu smátt
og smátt að hinum „betri mönn-
um“ meðal alls almennings, nutu
virðingar og urðu leiðtogar.
Þessi aðferð manna við að velja
sér leiðtoga hélzt óslitið fram til
tíma háaðalsins í Evrópu. Aðals-
mennirnir voru oftast höfðinu
hærri en öll alþýða manna. Þess
ber hins vegar að geta, að í hinni
næstum þúsund ára gömlu sögu
enska háaðalsins eru aðeins tveir
menn, sem vitað er að hafi náð 100
ára aldri eða meiru. Á þessu
þúsund ára tímabili teljast um
600.000 karlmenn til enska há-
aðalsins. Af hverjum 100.000
karlmanna úr öðrum þjóðfélags-
stéttum í Englandi — og þar með
lágvaxnari — náðu aftur á móti á
sama tímaskeiði meira en þrír
karlmenn hundrað ára aldri. Með
öðrum orðum: líkurnar á því að
hinir lágvaxnari yrðu 100 ára voru
yfir tíu sinnum meiri en fyrir hina
hávöxnu.
Bandarísku vísindamennirnir,
sem unnu að áðurnefndri rann-
sókn á fylgni líkamsstærðar og
lengd æviskeiðsins almennt,
beindu einnig rannsóknum sínum
að sérstaklega hávöxnum mönnum
með það fyrir augum að komast að
raun um, hvort sérstaklega hár
líkamsvöxtur stæði í nokkru sam-
hengi við lengd æviskeiðsins hjá
hinum mjög hávöxnu. Þeir báru
lengd æviskeiðs níu nú látinna
karlmanna, sem voru tveir metrar
og 30 sm á hæð, saman við aldur
níu annarra látinna karlmanna,
sem voru tveir metrar og tíu sm á
hæð. Það kom í ljós greinilegur
mismunur á lengd æviskeiðs innan
þessara tveggja líkamsstærð-
ar-hópa. Hinir feiknastóru náðu
að meðaltali aðeins 39.8 ára aldri,
en hinir mjög stóru (þ.e. 210 sm)
urðu hins vegar að meðaltali 44.4
ára gamlir.
Sé niðurstöðum hinna banda-
rísku rannóknar beitt mjög al-
mennt, og fimmtugur karlmaður
hafður til viðmiðunar, þá kemur
um það bil þetta í ljós: Fimmtugur
karlmaður, sem er 170 sm á hæð
eða meira má reikna með að lifa 21
ár í viðbót.
Fimmtugur karlmaður, sem er
lægri en 170 sm getur haft góða
von um að lifa í 24.5 ár til viðbótar.
Og hvað svo með blessað kven-
fólkið? í niðurstöðutölum banda-
rísku rannsóknarinnar, sem vitnað
hefur verið til hér að framan, er
kvenna hvergi getið af þeirri
einföldu ástæðu, að það voru ekki
nægilega margar konur, sem vildu
gangast undir þessa rannsókn, til
þess að kvennahópurinn yrði
marktækur við útreikninga.
Aðeins um 18% íslenzkra karl-
manna eru lægri en 170 sm, en
aftur á móti eru 72 af hverjum 100
íslenzkum konum undir 170 sm
hæð. Tæplega 30% íslendinga eru
meira en 180 sm á hæð; en af
hverjum 8 sem ná þessari hæð, eru
7 karlmenn og aðeins ein kona.
Það má því í fljótu bragði álíta,
að hinar smávaxnari, fíngerðu
konur verði allmiklu eldri yfirleitt
en karlmennirnir. Og þetta er líka
staðreynd, sem hagskýrslur bera
greinilega með sér: Fimmtugar
konur geta að öllu jöfnu búist við
að lifa í 28.3 ár í viðbót, og að
meðaltali eiga konurnar því í
vændum heilum 5 árum lengra
æviskeið en karlar. En með öðrum
orðum yfir 20%. lengra æviskeið
miðað við fimmtugsaldurinn.
Eftir að niðurstöður rannsóknar
Bandaríkjamannanna liggja fyrir,
er þegar farið að bera á því, að
líffræðirannsóknir beinist í miklu
ríkara mæli en hingað til hefur
verið að þvi að ráða gátuna sem
felst í hinugreinilega samhengi á
milli líkamsstærðar og lífslengdar.
Þýtt og endursagt.
KnattspyrnuÞjálfarinn Dettmar Cramer, áöur pjálfari FC Bayern í MUnchen. Hann er 160 sm
á hæö og sézt hér á æfingahlaupi meö drengjunum sínum, sem allir eru ríflega höföinu
hærri en hann.