Morgunblaðið - 11.11.1978, Blaðsíða 21

Hörður Jónsson, verkfræðingur:
Iðnþróunarfélag
fyrir Norðurland
Hörður Jónsson, verkfræðing-
ur hjá Iðntæknistofnun, flutti
eínismikið og athyglisvert er-
indi um iðnþróun á Norðurlandi
á nýafstöðnu fjórðungsþingi
Norðlendinga. Erindi hans f jall-
aði m.a. um umhverfi iðnþróun-
ar á íslandi. markað fyrir
íslenzkar iðnaðarvörur, ný iðn-
aðartækifæri og sveitarstjórnir
og nýiðnað. Hér eru ekki tök á
að rekja efnisþræði þessa erind-
is sem verðugt væri, en lokaorð
þess fara hér á eftir.
„Fjölmargar leiðir koma til
álita þegar hugleiddar eru að-
ferðir sem sveitarfélög eða fjórð-
ungssambönd hafa til þess að
stuðla að aukinni atvinnuþróun.
Á fundi Sambands ísl. sveitar-
félaga í Reykjavík á sl. hausti
voru þau mál rædd og komu fram
margar athyglisverðar hug-
myndir. Erindi frá ráðstefnunni
hafa verið birt í tímaritinu
Sveitarstjórnarmál. Eg ætla ekki
að endurtaka það sem þar var
sagt, aðeins dvelja við tvennt
undir lok máls míns:
a) Iðnþróunarskýrsla fyrir
Norðurland.
b) Iðnþróunarfélag eða -félög.
Iðntæknistofnun hefur sam-
þykkt að taka þátt í gerð
Iðnþróunaráætlunar fyrir
Norðurland með Framkvæmda-
stofnun ríkisins og aðstoð frá dr.
Frumkvæði
og framtak
heimaaðila
meginatriði
Hörður Jónsson.
verkfra'ðingur.
Vilhjálmi Lúðvíkssyni. Avallt er
gott að fá skýrslur, sérstaklega
ef þær eru hæfilega langar og orð
eru jú reyndar til margs. Þátt-
taka stofnunarinnar byggist
fyrst og fremst á því að draga
fram og kanna ákveðna iðnaðar-
möguleika.
Rétt er að fram komi að við
höfum yfirleitt takmarkaða trú á
könnunum á hagkvæmni ákveð-
inna nýrra iðnaðartækifæra
nema í samvinnu og samráði við
þann aðila er hyggst gerast
framkvæmdaaðili.
Þá langar mig að minnast á
þróunarfélög.
Alkunna er að fylgifiskur
nýrra at'vinnufyrirtækja og þá
nýiðnaðar ekki síður en annarra
er áhætta. Vel getur tekist til
strax í upphafi, en allt eins
miklar líkur eru til að hverju
nýju iðnfyrirtæki mæti marg-
háttaðir erfiðleikar er geta riðið
fyrirtækjum að fullu sé bakið
ekki breitt er ber þau fyrstu árin.
Þetta verður oft raunin þótt um
arðbært fyrirtæki sé að ræða.
Þróunarkostnaður nýrrar fram-
leiðslu er einnig oft verulegur og
getur verið ofviða litlu fyrirtæki.
Ég vil sem sagt leggja áherslu
á að okkur skortir ekki iðnfyrir-
tæki á Norðurlandi, er fyrst og
fremst hafa það hlutverk að rýra
markaði fyrirtækja annars stað-
ar á landinu. Lagt er því til að
Fjórðungssambandið bíði ekki
eftir einni iðnþróunarskýrslunni
í viðbót og spyrji ekki hvað getur
ríkið eða stóri bróðir fyrir
sunnan heiði gert fyrir okkur,
heldur hvað getum við gert sjálf
til þess að stuðla að því velferð-
arríki er við viljum stefna að
fyrir okkur sjálf og afkomendur
okkar og þá um leið fyrir ríkið.
Til álita gæti komið í þeirri
viðleitni að Fjórðungssambandið
hefði forgöngu um stofnun Iðn-
þróunarfélags Norðurlands hf.
Byrjunarhlutafé gæti verið
20—30 rriillj. kr. Hluthafar gætu
verið sveitarfélög, fyrirtæki á
Norðurlandi og einstaklingar.
Skilgreina mætti markmið fé-
lagsins á eftirfarandi hátt.
Könnun nýrra iðnaðartækifæra
er til álita kæmi að setja á fót á
Norðurlandi. Félagið hygðist
einnig stuðia að auknum rann-
sóknum er leitt gætu til fjöl-
breytilegra atvinnulífs á Norður-
landi. Félagið hygðist ýmist
sjálft eða í samvinnu við aðra,
þar með taldar stofnanir ríkis-
ins, vinna að þessari þróun.
Leiddu kannanir á vegum
félagsins til þess að hagkvæmt
væri talið að setja á fót nýjan
atvinnurekstur gætu tvær leiðir
komið til álita: Félagið seldi
niðurstöður athugana sinna þeim
er áhuga hefði á rekstri fyrir-
tækja eða félagið stæði sjálft
fyrir framkvæmdum, kæmi fyr-
irtækjunum yfir þá byrjunarörð-
ugleika er oftast fylgja nýjum
atvinnurekstri og seldi síðan
heimamönnum á hverjum stað.
Söluverðmæti væru síðan notuð
til þess að kanna nýja möguleika.
Sum þeirra tækifæra er
minnst var á hér að framan
mætti efalaust skoða nánar.
Fleiri koma áreiðanlega til
greina. Iðntæknistofnun er
reiðubúin til þess að aðstoða slíkt
félag eftir mætti held ég að ég
megi fullyrða."
Fræðslu-
ráð Norð-
lendinga
i • •• •
kjorin
Fjórðungsþing Norðlendinga
kýs fra-ðsluráð beggja fra'ðslu-
umda-manna í landshlutanum.
Það fcr fram á þann veg. að
þingfulltrúar skipta sér í kjör-
dcildir cftir fræðsiuumdamum.
Kosning í fræðsluráðin fór scm
hér segin
F'ra-ðsluráð Norðurlands-
umdæmis vcstra:
Aðalmenn: Ólafur H. Kristjáns-
son, Reykjaskóla, V-Hún., Stefán
Á. Jónsson, Kagaðarhóli, A-Hún.,
Helga Kristjánsdóttir, Silfrastöð-
um, Skagafirði, Jón Ásbergsson,
Sauðárkróki og Einar Albertsson,
Siglufirði.
Varamcnn: Egill Gunnlaugsson,
Hvammstanga, Sveinn Ingólfsson,
Skagaströnd, Sólveig Arnórsdótt-
ir, Útvík, Skagafirði, Guðjón
Ingimundarson, Sauðárkróki, Vig-
fús Þór Árnason, Siglufirði.
Fra'ðsluráö Norðurlands-
umdæmis evstra:
Aðalmcnn: Kristinn G. Jó-
hannsson, Ólafsfirði, Hilmar
Daníelsson, Dalvík, Sigurður Óli
Brynjólfsson, Akureyri, Þórhallur
Höskuldsson, Möðruvöllum, Ingi-
mundur Jónsson, Húsavík, Þráinn
Þórisson, Skútustöðum, og Sigurð-
ur Kr. Sigurðsson, Þórshöfn.
Varamcnn: Hreinn Bernharðs-
son, Ólafsfirði, Ingibjörg Björns-
dóttir, Dalvík, Jóhann Sig\’alda-
son, Akureyri, Hörður Adolfsson,
Skálpagcrði, Katrín Eymundsdótt-
ir, Húsavík, Hreinn Ketilsson,
Sunnuhlíð, S-Þing., Bryndís
Helgadóttir, Kópaskeri.
Símakostnaður verulega hærri í strjálbýli
Nokkuð hörð gagnrýni kom fram á mismunum í símakostnaði eftir
búsetu á fjórðungsþingi Norðlendinga, sem háð var á Blönduósi um sl.
mánaðamót. Töldu þingfulltrúar símakostnað þeim mun meiri sem
fámennari byggðarlög ættu í hlut og þjónustan við notendur væri
Fjórðungssamband Vestfirðinga,
Hafnarstrœti 6, Isafirði.
Meöalgreiðslur fyrir umframskref pr. síma yfir marki
Einkaslmar: og pr. 3Íma i nofjkun, skv. lnnheimtullstum PÍSsts og sima 1977.
Símstöðvar: Símar í notkun l>ar af yfir marki < i) * Meða^tal umframskr á ársfJ, 9 • 13/- kr. Sama á ári kr. Umfrara gjald pr. síma í notkun, pr. ársfjórðung Umfram gjald Með pr. síma í 2o% notkun, pr. «ölugj. ár.
Reykjavík 1 4441 2787 63 519 6.747 26.988 4.234 16.936 20.323
Reykjavík 2 731o 4779 65 570 7.4lo 29.64o 4.844 1.9.376 19.82o 23.251
BreiOholt 5o78 3825 75 5o6 6.578 26.312 4.955 23.784
Grensás 1 72o2 54 09 75 523 6.799 7-241 27.196 5.I06 20.424 24.5o9
Grensás 2 4 008 2895 72 557 28.964 5.23o 20.920 25.1o4
Kópavogur 4192 3425 82 628 8.164 32.656 6.670 26.68o 32.ol6
HafnarfJörður 3301 25o4 76 486 6.318 25.272 4.793 19-172 23.oo6
Höfuöborgarsvaeði 35534 25&24 72 543 7.O59 28.236 5-o9o 2o.3bo .14.4 si
Sandgerði 231 165 71 889 11.557 46.228 8.Í55 33*0^0 ~ÍTTSTT
Akranes 1118 839 75 980 12.74t 5o.960 9-561 38.244 45.892
Borgames 280 217 77 12o8 15.7o4 62.816 12.170 Í8.680 58.416
öiafsvík 211 189 90 1603 20.839 83.356 18.666 74.664 89.597
GrundarfJörður 127 116 92 1483 19.279 17.600 77.116 17.609 70.436 84.523
PatreksfJörður 243 193 79 1360 70.720 14. o42 56.168 67.4ol
Suðureyri 96 84 1902 24.726 98.904 2o.862 83.448 loo.138
IsafJörður 746 ÖO 1 80 1419 18.447 17.888 73.788 14.861 59.444 71.333
Blönduós 210 179 1376 71.552 15.247 60.988 71.186
Sauöárkrókur 380 290 76 1163 '.5-119 60.476 11.538 46.152 55.382
Akureyri 3o73 17ll 58 931 12.103 48.412 6.979 27.916 33.499
Raufarhöfn loo 86 1548 2o.l24 80.496 17.307 69.228 83.o74
Egilsstaðir 230 192 83 1666 21.658 86.632 18.080 72.320 86.784
EsklfJSrflur 195 171 88 1624 21.112 84.448 18.514 74.056 88.867
FáskrúðsfJörður 135 113 84 1547 2o.Hl 8o.444 16.833 67.332 80.798
Stokkseyri 112 80 71 9o5 11.765 47 • OÓO 8.4o4 33-616 40.339
Hella 136 lo5 77 1386 18.018 72.072 13.9II 55.644 66.773
28/o4 1978. JTB 0 c 0 c skref á svœði 91 örtrnim svnartum
takmarkaðri.
Lagðar voru fram samanburðarskrár yfir símkostnað, sem Fjórðungs-
samband Vestfirðinga hafði látið vinna, en framkvæmdastjóri þess,
Jóhann T. Bjarnason, flutti erindi á þinginu um strjálbýlið og
símaþjónustuna. I umræðu komu fram sjónarmið um samræmt tímagjald,
hvar sem væri á landinu, fyrir símaafnot, á sama hátt og burðargjald
pósts væri hið sama og afnotagjald útvarps og sjónvarps.
I yfirliti um umframgjald pr. síma í notkun á höfuðborgarsvæðinu (með
20% sölugjaldi) er kr. 25.432.- en fer upp í kr. 100.138 þar sem það er
hæst í strjálbýli (Suðureyri). Yfirleitt er þetta umframgjald í strjálbýli
tvö- til fjórfalt við það sem er á höfuðborgarsvæðinu, sbr. meðfylgjandi
töflu, er lögð var fram á fjórðungsþinginu.
Endanleg samþykkt FSN-þings um símamái er svohljóðandi:
„1. Fjórðungsþing Norðlendinga haldið á Blönduósi 20.—31. okt. 1978
bendir á, að núverandi gjaldskrá símans skapar aðstöðumun milli
símnotenda eftir búsetu.
Á grundvelli þeirra niðurstaðna, sem fram kom í greinargerð
samstarfshóps landshlutasamtaka sveitarfélaga um símamál, leggur
Fjórðungsþingið áherslu á, að athugaðar verði eftirfarandi leiðir til
jöfnunar símagjalda:
1) Skrefafjöldi, sem innifalinn er í afnotagjaldi verði aukinn á minni
stöðum og teljaraskref á milli stöðva innan sama svæðis lengd.
2) Stytstu teljarasskref verði lengd.
3) Tekin verði upp tímamæling símtala innan svæðis hverrar stöðvar.
Fjórðungsþinginu er ljóst, að frumskilyrði jöfnunar símagjalda er, að
Póst- og símamálastofnun séu tryggðar tekjur til að standa undir rekstri
og fjárfestingu eins og lög um stofnunina nr. 36/1977 gera ráð fyrir.
Fjórðungsþingið fellst á þá tilhögun, að fulltrúar landshlutasamtak-
anna vinni áfram að jöfnun símgjalda i landinu í samstarfi við Póst- og
símamálastofnun og samgönguráðuneyti."