Morgunblaðið - 16.11.1978, Page 26

26 MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 16. NÓVEMBER 1978
Ný þingmál — Ný þingmál — Ný þingmál — Ný þingmál — Ný þingmál — Ný þingmál — Ný þingmál
Verklegar framkvæmdir rík-
is og ríkisstofnana boðnar út
Utvarpsstöðvar íhverjum landsfjórðungi — rækjuleit
— samrœmd lítflutningsstarfsemi — umboðsmaður Al-
þingis - skilgreining á ökutækjum - kornrækt til brauð-
gerðar — Grundarfjörður tollhöfn
Ellert B. Schram (S) hefur lagt
fram tillögu til þingsályktunar,
þess efnis að ríkisstjórnin hlutist
til um að fylgt verði þeirri
meginreglu, sem fram kemur í"13.
gr. laga nr. 63/1970, að verklegar
framkvæmdir ríkis og ríkis-
stofnana verði boðnar út á frjáls-
um verktakamarkaði. I greinar-
gerð er bent á: 1) Að hönnun
verka, sem boðin eru út, séu betur
undirbúin en ella, 2) þegar
hönnuður sé jafnfranlt fram-
kvæmdaaðili verði undirbúningur
jafnan síðri, 3) þegar verk eru
boðin út þurfi að áætla fjárþörf til
loka verks, sem sé nauðsynlegt til
að verk gefi sem fyrst arð, 4) þegar
fyrir liggi fastur verksamningur
við tilboðshafa sé kostnaðarþáttur
Ijós og fyrirliggjandi, 5) erlend
lánafyrirgreiðsla sé oft bundin því
að verk séu boðin út, 6) hér hafi
risið innlendur verktakaiðnaður,
sem gefið hafi góða raun og
verktilboð hafi yfirleitt verið
hagstæð miðað við kosnaðaráætl-
anir.
Aukin leit að djúp-
sjávarrækju fyrir
Vestf jörðum, Norður-
og Austurlandi
Lárus Jónsson, Matthías
Bjarnason, Pálmi Jónsson og
Sverrir Hermannsson, þingmenn
Sjálfstæðisflokks, flytja tillögu til
þingsályktunar um aukna leit að
djúpsjávarrækju. Haft verði sam-
ráð við útgerðarmenn og sjómenn
sem reynslu hafi af veiðum á
rækju á djúpmiðum. í greinargerð
er minnt á fund rækjumiða við
Grímsey og Kolbeinsey 1969 og
rækjuleit síðan. 1976 hafi verið
gert verulegt átak á þessu sviði, að
frumkvæði Matthíasar Bjarnason-
ar, fv. sjávarútvegsráðherra.
Árangur hafi verið umtalsverður.
Einkum fundust mið á Dohrn-
banka og flákanum norðan hans.
Djúprækjumið, sem nú eru nýtt
eru fimm: Dohrnbanki, Norður-
kantur, Kolbeins- og Grímseyjar-
svæði og Eyjarfjarðaráll. Ástæða
er til að ætla, segja flutnings-
menn, að víða umhverfis land séu
rækjumið, einkum út af Vestfjörð-
um, Norður- og Austurlandi.
Sjálfstæðar
útvarpsstöðvar
Ellert B. Schram (S) hefur flutt
frumvarp til laga, sem gerir ráð
fyrir, að ríkisútvarpið geti veitt
landshlutasamtökum og/eöa
einstökum'sveitarfélögum heimild
til að reka sjálfstæðar en stað-
bundnar útvarpsstöðvar. Nánar
skal kveða á um slíkan út-
varpsrekstur í reglugerð, sem háð
er samþykki Ríkisútvarpsins.
I greinargerð er vitnað til
stakkaskipta fjölmiðla á síðari
árum, krafna um óháðari frétta-
þjónustu, opnari umræðu og dreif-
ingu valds í þjóðfélaginu. „Hug-
myndin er sú,“ segir í greinargerð,
„að slíkar stöðvar verði settar á
stofn í hverjum landsfjórðungi,
eftir því sem efni standa til.
Utvarpað verði tvo til fjóra tíma
dag hvern, fluttar fréttir og
frásagnir úr heimabyggð, auglýs-
ingar sem fyrst og fremst þjóna
viðkomandi héraði, lista- og menn-
ingarþættir verði af heimaslóðum,
samdir og fluttir af heimamönn-
um sjálfum. Efni af þeim toga má
aftur nota í Ríkisútvarpi og
gagnkvæmt, en almennt séð væru
slíkar dagskrár hvati og aðhald
fyrir aðrar stöðvar um að gera
betur og standast samkeppni. Að
slíkum stöðvum yrði ótvíræð
þjónusta og kjörinn vettvangur til
að koma á framfæri efni, hvort
heldur fréttum, skemmti- eða
menningarþáttum, sem höfðuðu til
viðkomandi byggðarlaga öðru
fremur."
Ellert B.
Schram
Lárua
Jónaaon
Matthlaa
Bjanmm
Pálml
JónMton
Jón
Helxason
Þórarinn
SÍKurjónHHon
Frlðjón
ÞórðarHon
Sverrlr
Hermannsaon
Frlðrik
SophuKKon
Albert
GuðmundHHon
Samræming og
efling útflutn-
ingsstarfsemi
Lárus Jónsson (S) og Sverrir
Hermannsson (S) hafa flutt eftir-
farandi tillögu til þingsályktunar:
Alþingi ályktar að fela ríkis-
stjórninni að gera úttekt á skipu-
lagi og aðstöðu útflutningsversl-
unar landsmanna og leita leiða til
þess að efla og samræma útflutn-
ingsstarfsemi fyrir íslenskar
framleiðsluvörur og þjónustu. Um
úttekt þessa, samræmingu og
eflingu útflutningsstarfsemi skal
hafa samráð við þá aðila sem nú
annast útflutning og markaðs-
starfsemi.
Þingfréttir í stuttu máli:
Nýjum lögum um frjálsa
verðmyndun frestað
Á að banna þingmönnum önnur störf en þingstörf?
• Fyrsta umræða um
fjárlagafrumvarp.
Fyrsta umræða um fjárlaga-
frumvarp ríkisstjórnarinnar fór
fram á Álþingi í fyrradag, hófst
upp úr kl. tvö miðdegis og stóð
vel fram yfir miðnætti. Auk
frétta í Mbl. í gær (baksíða og
opna), birtir blaðið í dag efnis-
atriði úr framsögu fjármálaráð-
herra og ræðu fv. fjármálaráð-
herra, Matthíasar Á. Mathiesen.
— Aðrir, sem þátt tóku í
umræðunni voru: Lúðvík Jóseps-
son (Abl), Sighvatur Björgvins-
son (A), Lápus Jónsson (S),
Pálmi Jónsson (S), Ellert B.
Schram (S), Vilmundur Gylfa-
son (A), Þorvaldur G. Kristjáns-
son (S), Steinþór Gestsson (S)
og loks Tómas Árnason fjár-
málaráðherra á ný. — Efnisatr-
iði úr ræðum þessara þing-
manna verða rakin á þingsíðu
Mbl. síðar.
• Verðlagslögum frestað
Stjórnarfrumvarp — um
frestun á gildistöku laga um
breytingu á lögum um verðlag,
samkeppnishömlur og órétt-
mæta viðskiptahætti, sem koma
átti til framkvæmda í dag, — til
1. nóvember 1979, var sam-
þykkt sem lög frá Alþingi í gær,
eftir að hafa farið í gegn um
þrjár umræður í efri deild.
Frumvarp þetta hefur að geyma
margar athyglisverðar greinar,
m.a. um frjálsa verðlagsmyndun
þar sem samkeppni er næg.
Eyjólfur K. Jónsson (S), sem
mælti fyrir munn minnihlutans
varðandi þessa frestun, krafðist
þess, að viðskiptaráðherra gæfi
yfirlýsingu um, að þegar yrði
hafinn undirbúningur að fram-
kvæmd laganna, þann veg að
þau gætu komið til fram-
kvæmda á næsta ári, ef málið
ætti að ná fram að ganga
samdægurs. Svavar Gestsson
viðskiptaráðherra hét því að
allt kapp skyldi lagt á undirbún-
ing málsins, og hefði hann sótt
um fjárveitingu, til þess að svo
mætti verða, til fjárveitinga-
valdsins.
• Upplýsingar frá
almannastofnunum
Stcingrímur Hermannsson
(F) mælti í efri deild fyrir frv.
um upplýsingar hjá almanna-
stofnunum. Efnisatriði frv. hafa
áður veríð rakin á þingsíðu Mbl.
Ragnhildur Helgadóttir (S) og
Olafur R. Grímsson gerðu at-
hugasemdir við nokkur atriði
frumvarpsins. Ragnhildur taldi
m.a. að ekki lægi nægilega ljóst
fyrir, hvað væri við átt með
sumum orðum og ákvæðum
þess, og þyrfti málið í heild að fá
vandlega skoðun, áður en af-
greitt væri.
• Bílar til öryrkja
Alexander Stefánsson (F)
mælti fyrir frv. til breytinga á
tollskrá, sem m.a. felur í sér að
fella megi niður gjöld af allt að
500 bifreiðum árlega fyrir bækl-
að fólk og lamað, (450 þús. kr. að
viðbættum tollum), og algerlega
gjöld af 25 bifreiðum árlega til
þeirra, „sem mestir eru öryrkj-
ar“, en geta þó ekið sjálfir.
Fjármálaráðherra skipi nefnd
er úrskurði um umsóknir.
• Þingmenn verði
bara þingmenn
Gunnlaugur Stefánsson (A)
mælti fyrir frumvarpi til stjórn-
skipunarrlaga, þess efnis að
þingmenn hafi ekki með hönd-
um iaunuð störf utan þings, og
ríkisstarfsmenn, kjörnir til
þings, verði án kostnaðar fyrir
ríkissjóð að sjá um að störfum
þeirra verði sinnt.
í þessari umræðu tóku til
máls, auk framsögumanns:
Ellert B. Schram (S), Einar
Ágústsson (F), Páll Pétursson
(F) og Finnur T. Stefánsson (A).
Umræður urðu hinar líflegustu.
Töldu sumir þingmenn að frv.
þetta, ef samþykkt yrði, myndi
ýta hæfum mönnum frá þing-
störfum, auk þess sem þinginu
væri styrkur að því að þjóð-
kjörnir fulltrúar væru í lifandi
tengslum við hinar ýmsu
greinar atvinnu- og þjóðlífsins.
• Rannsóknarstörf
þingnefnda
Vilmundur Gylíason (A)
mælti í gær fyrir frumvarpi til
laga um þingsköp Alþingis, þess
efnis að þingriefndum sé „skylt
að fylgjast með framkvæmd
laga“ og hafi „rétt til þess að
kalla fyrir sig þá einstaklinga,
sem að mati þingnefnda eiga
hlut að rnáli". Ellert B. Schram
(S) sagði tilgang flutnings-
manns sjálfsagt góðan, sem sé
að styrkja og bæta stöðu
Alþingis, sem ekki veitti af
gagnvart öðrum þáttum stjórn-
skipunarinnar, einkum fram-
kvæmdavaldinu. Pólitískt kjörn-
ar rannsóknarnefndir gætu hins
vegar verið varasamar og spurn-
ing væri, hver áhrif slík rann-
sóknarstörf hefðu á önnur störf
Alþingis. Taldi hann aál þetta
þyrfti mun meiri athugunar við,
en að baki byggi flutningi og
greinargerð.
í þessu sambandi skal áhersla
lögð á eftirfarandi:
1. að kanna hvort rétt sé og
hagkvæmt að koma á fót
samstarfi allra aðila, sem vinna
að útflutningsstarfsemi, m.a. í
því skyni að stuðla að á
skipulegan hátt almennri kynn-
ingu á íslenskum vörum og
þjónustu erlendis og þjálfun
starfsfólks, sem vinna mun að
hvers konar útflutningsstarf-
semi;
2. að marka enn frekar þá stefnu í
skatta- og tollamálum, svo og
annarri opinberri fyrirgreiðslu,
sem auðveldar íslenskum út-
flytjendum samkeppni á erlend-
um mörkuðum;
3. að kanna hvort rétt sé og
hagkvæmt að samræma eða
sameina starf utanríkis- og
viðskiptaráðuneytis á sviði út-
flutningsstarfsemi og efla starf
utanríkisþjónustunnar í mark-
aðsmálum.
Umboðs smaður
Alþingis
Ellert B. Schram (S) og Friðrik
Sophusshon (S) hafa flutt tillögu
til þingsályktunar um undirbún-
ing frumvarps um umboðsmann
Alþingis. I greinargerð er vitnað
til tillögu Péturs Sigurðssonar um
sama efni, sem samþykkt var sem
þingsályktun 1972. Á þinginu
1972—73 kom fram stjórnarfrum-
varp um þetta efni, en fékk ekki
fullnaðarafgreiðslu. Megintilgang-
ur tillagna og frumvarps var að
koma upp aðila, sem hefði það
hlutverk á hendi að styðja menn
til að ná rétti sínum, hindra
stjórnvöld í að beita menn rang-