Morgunblaðið - 22.11.1978, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 22. NÓVEMBER 1978
MORGUNBLAÐIÐ sneri sér í gær til nokkurra forystumanna í launþegahreyfingunni og
leitaði álits þeirra á þeim tillögum, sem fyrir liggja um skerðingu vísitöluhækkunar
launa hinn 1. des. nk.
„ÉG TEL málið varla vera
á neinu umræðustigi
núna, og vil því ekki tjá
mig um einstaka þætti
þess,“ sagði Guðmundur J.
Guðmundsson, formaður
Verkamannasambands ís-
lands, í samtali við
Morgunblaðið í gær.
Guðmundur sagði þó, að
hann teldi að koma þyrfti
til bæði peningakaup-
hækkun og félagslegar
umbætur launþegum til
handa. Er Guðmundur
var að því spurður, hvort
Málið ekki á
umræðustigi
segir Guðmundur J. Guðmundsson
form. Verkamannasamb. Islands
hann teldi að hlutlaus
aðili, eins og til dæmis
kauplagsnefnd, ætti að
reikna út gildi hugsan-
legra félagslegra umbóta,
sagði Guðmundur: „Nei,
það tel ég ekki, enda er
þar um að ræða svo ólíka
hópa og stéttir, og óger-
legt yrði að finna hið
rétta vægi til að reikna út
frá.“
Tillögurnar virð-
ast ganga hver
í sína áttina
segir Björn
Þórhallsson,
form. Lands-
sambandsísl.
verzlunarmanna,
um efnahags-
úrræði stjórn-
arflokkana
„Ég hef ekki kynnt
mér þessar tillögur vand-
lega, og ég get sagt alveg
eins og er, að ég tek
ekkert mark á þessu fyrr
en komnar eru sameigin-
legar tillögur frá ríkis-
stjórninni,“ sagði Björn
Þórhallsson, formaður
Landssambands ísl. versl-
unarmanna, í samtali við
Morgunblaðið í gær, er
hann var spurður álits á
efnahagstillögum
Alþýðubandalagsins.
Kvaðst Björn alls ekki
vilja segja neitt um álit sitt
á einstökum tillögum hinna
einstöku flokka, þó sér
raunar virtist sem hug-
myndir þeirra gengju allar
hver í sína áttina. Varðandi
félagslegar uinbætur í stað
beinna kauphækkana, sagði
Björn: „Félagslegar um-
bætur eru óskaplega loðið
hugtak, en við höfum hald-
ið því fram rétt eins og
aðrir, og tekið undir það, að
það kunni að vera hægt að
ná fram kjarabótum með
öðru en beinlínis krónu-
töluhækkun launa. En þær
vil ég sjá áður en ég legg
mat á þær.
En það eru til þær
aðgerðir, svo sem í skatta-
málum, sem alveg má
hreint meta til peninga-
verðmætis. Að öðru leyti
óska ég eftir því að fá frest
til að tjá mig um efnahags-
aðgerðirnar, þar til sýnt
verður hverjar þær verða,"
sagði Björn.
Verið að hæðast að öflu
launafólki í landinu
segir Guðmundur H. Garðarsson,
form. Verzlunarmannafél. Rvíkur
„MIÐAÐ við fyrri afstöðu
Alþýðubandalagsins og Al-
þýðuflokksins, og til þeirra
stóru orða sem þessir aðilar
viðhöfðu fyrir kosningar, þá vil
ég iýsa furðu minni á þeim
tillögum sem þeir eru að leggja
fram núna,“ sagði Guðmundur
II. Garðarsson. formaður Versl-
unarmannafélags Reykjavfkur,
Ekkert
rætt um
útreikning
hlutlauss
aðila
r
segir Asmundur
Stefánsson
„Ég vil ekkert láta hafa eftir
mér um málið að þessu sinni,“
sagði Asmundur Stcfánsson, er
Morgunblaðið leitaði álits hans
á efnahagstillögum Alþýðu-
bandalagsins í gær.
Þá kvaðst Ásmundur ekki
hafa þau sambönd í ríkisstjórn-
inni, að hann gæti nokkuð sagt
um, hvaða tillögur væru þar til
umræðu, eða hvaða stefnu
stjórnin myndaði í þessu máli.
Asmundur sagði ennfremur,
að hann vissi ekki til þess að
rætt hefði verið um það innan
Alþýðusambandsins að fá hlut-
lausan aðila til að meta kjara-
gildi hugsanlegra félagslegra
umbóta. Raunar hefði slíkt
heldur ekki verið rætt í kaup-
lagsnefnd, þar sem hann á sæti.
„Þú græðir ekkert meira á mér
að þessu sinni,“ sagði Ásmundur
síðan að lokum.
er Morgunblaðið spurði hann í
gærkvöldi álits á efnahagstil-
lögum Alþýðuhandalagsins.
„Það sem reynt var að gera
með bráðabirgðalögunum í
maí,“ sagði Guðmundur enn-
fremur, „hefði verið lang besta
framkvæmdin til þess að hamla
á móti verðbólgunni og til að
tryggja kaupmátt launa meðal-
tekju- og láglaunafólks. Þessi
lög fengu ekki að sanna ágæti
sitt og vera í gildi. En þau eru
tvímælalaust mesta átakið gegn
verðbólguþróuninni.
Alþýðubandalagið og Alþýðu-
flokkurinn ráku mjög ábyrgðar-
lausa pólitík á fyrri hluta þessa
árs, en nú ætla þessir aðilar,
sem töluðu um „kjararán" á
sínum tíma, að framkvæma
mun meiri kjaraskerðingu á
umsömdum launum, heldur en
fyrri ríkisstjórn gerði. Ég nefni
sem dæmi það, sem stendur í
Þjóðviljanum um tillögur Al-
þýðubandalagsins, að í stað
þess, að launin skuli hækka um
14% 1. desember, samkvæmt
samningum, þá ætlar Alþýðu-
bandalagið að láta aðeins 6%
hækkun koma til framkvæmda,
og Alþýðuflokkurinn vill aðeins
launahækkun er nemi 3.6%.
Mér finnast þessir aðilar með
framkomu sinni fyrr og nú vera
að hæðast að öllu launafólki í
landinu. Mér finnst það svívirði-
legt af þessum aðilum miðað við
það sem þeir hafa áður sagt.“
Að lokum sagði Guðmundur,
að hér væri að sjálfsögðu aðeins
um tillögur að ræða ennþá, og
kvaðst hann áskilja sér allan
rétt til að segja álit sitt á
efnahagsákvörðununum, þegar
þar að kæmi.
Hlutlaus aðili verð-
ur að meta gildi
félagslegra umhóta
- ef þær eiga að koma í stað beinna
kauphækkana 1. des. segir Kristján
Thorlacius, formaður BSRB
„Ég vil ekkert láta hafa eftir
mér um tillögur eins flokks í
þessu máli, það sem snýr að
launþegum eru væntanlegar
tillögur, ef þær koma, frá
ríkisstjórninni,“ sagði Kristján
Thorlacius, formaður B.S.R.B.,
í samtali við Morgunblaðið í
gær, er hann var inntur eftir
skoðun hans á efnahagstillög-
um Alþýðubandalagsins.
„Ég er ekki stjórnmálamað-
ur,“ sagði Kristján ennfremur,
„og vil ékki taka þátt í að pexa
um tillögur einstakra flokka.
Það hefur ekki verið haft
samband við okkur af neinum
þeirra flokka er að ríkisstjórn-
inni standa, við höfum ekki
fengið þetta öðru vísi en í
fjölmiðlum. Það er því ekki til
umræðu að ég segi álit mitt á
tillögum eins flokks.
En varðandi tillögur Alþýðu-
flokks og Alþýðubandalags, sem
ég hef séð í blöðum, vil ég segja
það, að þetta snýr í raunveru-
leikanum ekki að launafólki fyrr
en þetta eru orðnar tillögur
ríkisstjórnarinnar. Það skiptir
auðvitað sköpum fyrir launa-
fólk, hvaða ákvarðanir ríkis-
stjórnin tekur, um hvað skuli
gera hinn 1. desember, og hvað
eigi að gera í efnahagsmálum í
næstu framtíð."
Kristján sagði ennfremur, að
fulltrúar B.S.R.B. hefðu ekki
verið boðaðir til neinna funda
hjá ríkisstjórninni, en almennt
um þessi mál kvaðst hann vilja
segja eftirfarandi:
„Bæði Alþýðuflokkurinn og
Alþýðubandalag hafa ályktað,
að það kæmi til greina að taka
félagslegar umbætur upp í
eitthvað af þessum 14%, sem
vísitalan mælir 1. desember, og
samkvæmt samningum á að
greiðá þá. Ég tel að okkar
samningar séu þannig, að ekki
komi til greina að taka önnur
atriði í staðinn fyrir beinar
kaupgreiðslur, nema þá að þær
verði mældar af einhverjum
hlutlausum aðila, til dæmis
kauplagsnefnd. Þeim aðila væri
hreinlega falið að meta það til
jafns við peningalaun, ef í boði
væru einhverjar félagslegar
umbætur. Það verður þá að vera
alveg á hreinu, að það megi
leggja að jöfnu.
Ég er alveg sömu skoðunar og
ég var síðast liðinn vetur, þegar
við, fulltrúar Alþýðusambands-
ins og B.S.R.B., skrifuðum með
þáverandi stjórnarandstöðu
undir sameiginlegt álit í verð-
bólgunefnd, að við gætum ekki
staðið að áliti formanns nefnd-
arinnar, vegna þess að þar væri
gert ráð fyrir beinni riftun
kjarasamninga og verulegri al-
mennri kjaraskerðingu. Ég er
sömu skoðunar ennþá. En ef
lagðar verða fram tillögur, til
dæmis um lækkun skatta, sem
hlutlaus aðili gæti metið til
jafns við kauphækkum, væri
komin upp ný staða. Þetta
sjónarmið mitt stafar meðal
annars af því, að við höfum ekki
lausa samninga,“ sagði Kristján
að lokum.