Morgunblaðið - 24.11.1978, Page 22

2 2 MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 24. NÓVEMBER 1978

Gunnar Hjörleifur Matthías
Thoroddsen: Guttormsson: Bjarnason:
Ljúku útti Vestur- Verkinu deilt Fjárlagatillfíyur um
linu 1!)79. á tvfí ár. b milljaröa '79.

Þorvaldur Kjartan Jón Baldvin
Garðar: Ólason: Hannibalsson:
Austurlinu lokiö — Bæta veröur kostn- Verkiö var tæknilega
Vesturlinu seinkaö. aöaraukann framkvæmanlegt
1979.
Svar ráðherra veldur
Vestfirðingum vonbrigðum
Seinkun Vesturlínu rædd
I>orvaldur Garóar Kristjánsson (S) bar nýlega fram á Alþingi
fyrirspurn til orkuráðherra. hvort Vesturlínu yrði lokið fyrir árslok
1979. eins ok heitið hafi verið. cr Orkuhú Vestfjarða var stofnað.
Iljörlcifur Guttormsson orkuráðherra kvað svo ekki verða, ef ástæðum
sem ekki yrði ráðið við. hins vegar væri að því stcfnt, að ljúka þessari
framkvæmd á tveimur árum. 1979 og 1980, og myndi kostnaður hvort
árið verða um tveir milljarðar króna.
Orkubú Vestfjarða
Vesturlína
Gunnar Thoroddsen (S) sagði að
ein af forsendum stofnunar Orku-
bús Vestfjarða hafi verið sú, að
Vesturlína yrði lögð á árunum
1978—1979. Ég lýsti vilja í þessa
átt — sem orkuráðherra — á
stofnfundi Orkubúsins. Fjárveit-
ing til þessara framkvæmda var
að vísu nokkuð skert í ár, en ekki
umfram það, sem RARIK taldi
óhætt miðað við það að ljúka
verkinu fyrir árslok 1979. Samn-
ingurinn um Orkubúið og fyrir-
heitið um Vesturlínu var síðar
samþykkt af fyrrv. ríkisstjórn og
ákveðið, að skerðing 1978yrðí bætt
við framlag ár°i" 1979
Síðan vitnaði G.Th. til bréfs
rafmagnsveitustjóra, har sem
kemur fram, að ákvörðun hefði
þurft að liggja fyrir strax upp úr
mánaðamótum ágúst/september
sl. til þess að gera viðeigandi
ráðstafanir til undirbúnings, mið-
að við að ljúka verki í árslok ‘79.
Nýrri ríkisstjórn var í lófa lagið að
fylgja þessu máli eftir, ef vilji
hefði staðið til. G.Th. rakti síðan,
hvern kostnaðarauka þessi brigð
nýrra stjórnvalda hefði fyrir
málsaðila.
Ekki okkar sök,
sagöi Hjörteifur
Iljörleifur Guttormsson orku-
ráðherra sagðist efast um, að
skuldhindingar fv. iðnaðarráð-
herra í þessu efni hefði verið
skuldbindandi f.vrir fjárveitinga-
valdið. Hann sagði að skv. áliti
sérfróðra aðila hefði efnispöntun
og ákvörðun þurft að liggja fyrir
ekki síðar en um mánaðamót
júlí/ágúst sl., miðað við verklok
1979. Nú væri að því stefnt að
ljúka Vesturlínu á tveimur næstu
árum, 1979 og 1980, og væri
kostnaður áætlaður um tveir
milljarðar hvort árið. Varðandi
fjárhagslega fyrirgreiðslu til að
hjálpa orkubúinu til að mæta
kostnaðarauka vegna þessarar
seinkunar, vil ég ekki gefa nein
loforð, en ég hefi tekið það upp við
fjármálaráðuneytið að tekin verði
upp 40 m.kr. fjárveiting til þess að
tryggja það að dieselstöðvar verði
starfræktar til að fyrirbyggja
orkuskort á Vestfjörðum veturinn
1979-1980.
Undirbúningur
málsins
F.vrrv. ríkisstjórn hafði lagt
þessu máli samþykki og lið, sagði
Matthías Bjarnason, fv. sjávarút-
vegsráðherra. Hins vegar hafði
hún ekki aðstöðu til að fylgja eftir
gerð fjárlagafrumvarps fyrir kom-
andi ár, en þar þarf að gera ráð
fyrir fjármagni til að standa við
verkloforð af þessu tagi. En sú
staðreynd liggur fyrir að í gögnum
frá Fjárlaga- og hagsýslustofnun,
dagsettum 28. ágúst sl., er gert ráð
fyrir að til byggðalína verði varið
4533 m.kr., þar af til Vesturlínu
3980 m.kr., með vísun til viljayfir-
lýsingar fv. ríkisstjórnar. Þetta
sýnir undirbúning málsins af
hálfu fv. ríkisstjórnar. Efndirnar
á Sameinuðu
hafa síðan verið lagfærðar af
þeirri núverandi.
Matthías Bjarnason gerði og
fyrirsp. til orkuráðherra um bætur
til Orkubúsins, vegna fyrirsjáan-
legs gífurlegs aukakostnaðar fyrir
Orkubúið, vegna vanefnda og
verkfrestunar. Eftir Svör ráð-
herra, sem að framan greinir,
skoraði M.Bj. á hann að endur-
skoða sanngjörn tilmæli hér og
benti á, að ráðuneyti hans bæri að
hafa frumkvæði um þær bætur og
taka málið upp við fjárveitinga-
valdið.
Vonbrigði meö
svar ráöherra
Fyrirspyrjandi, Þorvaldur
Garðar Kristjánsson (S), lýsti yfir
undrun og vonbrigðum með svar
orkuráðherra. Þetta væri mál, sem
ekki ætti að verða til flokkadeilna.
Um það hefur ekki verið neinn
pólitískur ágreiningur á Vestfjörð-
um, þ.e. stofnun Orkubúsins, eða
um mikilvægi þess að ljúka
Vesturlínu á næsta ári. Mér kom
því á óvart þegar hæstv. ráðherra
sagði að rasað hefði verið um ráð
fram við stofnun Orkubúsins, án
nokkurs rökstuðnings. Undirbún-
ingur þess var ærinn, m.a. í
umfjöllun Alþingis og löggjafar
um málið. Ráðherra dró og í efa
gildi loforða, sem Vestfirðingum
voru gefin við stofnun landshluta-
veitunnar. Þessi loforð er þó fyrst
og fremst að finna í stofnsamn-
ingi, sem undirritaður er af hálfu
ríkisins. Fyrrv. ríkisstjórn stóð af
miklum sóma við sinn hlut.
Eftirleikurinn verður e.t.v. annar?
Síðan rakti ÞGK í ítarlegu máli
framvindu og atburðarás Orkubús
og Vesturlínu. Hann sagði að
menn hefðu fallist á nokkurn
niðurskurð fjárveitingar til
Vesturlínu í ár, til að ljúka
Austurlínu. Austurlína kemst í
þingi
gagtiið um nk. áramót. Allir
sanngjarnir menn, ekki sízt núv.
orkuráðherra, þingmaður Aust-
firðinga, ættu að geta sameinast
um það, í framhaldi af gerð
Austurlínu, að nú verði gert það
átak í Vesturlínu, sem gera þarf,
ekki aðeins vegna skuldbindinga
af hálfu ríkisins, heldur vegna
þarfar í fjórðungnum og þess
fyrirsjáanlega fjárhagsskaða, sem
Vestfirðingar verða fyrir, ef núv.
ríkisstjórn bregst í málinu.
Komast yfir
kostnaöaraukann
Kjartan Ólafsson (Abl)
harmaði að ekki væri talið unnt að
standa við gefin loforð fv. orkuráð-
herra um Vesturlínu. Fyrir lægi í
skjölum frá RARIK, sagði KjÓI,
að ef ekki væri gengið frá
verkákvörðun né efnispöntun fyrir
ágústlok í sumar er leið væri ekki
tæknilega unnt að dómi RARIK að
ljúka verkinu á árinu 1979. í
framhaldi af stöðu málsins í dag
yrðu stjórnvöld því að gera
fjármálalegar ráðstafanir til að
auðvelda Orkubúinu að komast
yfir þann mikla kostnaðarauka,
sem óhjákvæmilega hlytist af
seinkun verksins.
Hefði veriö
tæknilega gert
Jón Baldvin Hannibalsson (A)
rakti efnisatriði í sameignarsamn-
ingi milli ríkissjóðs íslands og
sveitarfélaga á Vestfjörðum um
stofnun Orkubús Vestfjarða. Hann
sagði ótvírætt að þessi samnings-
atriði fælu það í sér að Vesturlínu
bæri að ljúka fyrir árslok 1979.
Svar orkuráðherra við þeirri
fyrirspurn, sem ÞGK bar fram,
hlýtur því að valda öllum Vestfirð-
ingum vonbirgðum. — Þetta þýðir
2 bækur í nýjum flokki
Hörpuútgáfunnar
..IIKTJUDÁDIU" nefnist nýr
bókaflokkur hjú Hiirpuútgáfunni
á Akranesi og í honum verða
eingiingu gefnar út sannar
frásagnir af hetjudáðum og
mannraunum. Flokkur hefur
giingu sýna með 2. útgáfu tveggja
hóka. Eftirlýstur af Gestapo. eftir
David Ilowarth. og A meðan
fa'turnir bera mig. eftir J.M.
Bauer.
Eftirlýstur af fíestapo er sörin,
skjalfest saga af Norðmanninum
Jan Baalsrud, sem á styrjaldarár-
unum var eltur af hundruðum
þrautþjálfaðra Gestapo-hermanna
um hálendi Noregs, í stórhríð og
vetrarstormum. Skúli Jensson
þýddi bókina, sem er 176 blaðsíður.
A meðan fæturnir bera mig
segir frá þýzkum liðsforingja, sem
særðist á Austurvígstöðvunum í
lok stríðsins, var tekinn til fanga
og sendúr í þrælabúðir í Síberíu.
Honum tókst um síðir að flýja
þaðan og hófst þá þriggja ára
þrautaganga hans um auðnir og
óbyggðir Síberíu, þar sem ótrúleg-
ar mannraunir biðu hans.
Þórunn Jónsdóttir þýddi bókina,
sem er 220 blaðsíður. Báðar
bækurnar eru prentaðar í Prent-
verki Akraness, bundnar í Bók-
bindaranum h.f.
og að Vestfirðingar þurfa að búa
við hærra orkuverð en ella.
Kostnaðarauki Orkubúsins vegna
seinkunarinnar hlýtur og að nema
mörgum hundruðum milljóna
króna, jafnvel milljarði. Krafan,
sem á oddi er, hlýtur því að vera
sú, að reikningurinn verði greidd-
ur af þeim aðilum, sem þessar
skuldbindingar tóku á sig, en
sýnast munu bregðast.
Á fundi í morgun svaraði
Kristján Jónsson, forstjóri
RARIK, því til aðspurður, að ef
legið hefði fyrir um mánaðamótin
ágúst/september sl. að fjármögn-
un væri ákveðin, hefði verið
tæknilega mögulegt að ljúka
verkinu í tilskilinn tíma. Þess
vegna vil ég fá upplýst, hvenær
fjárhagslegum forsendum þessa
máls var breytt. Ég hefi einnig í
höndum afrit af því skjali Fjár-
hags- og hagsýslustofnunar, sem
MBj. vitnaði til, þar sem greini-
lega kemur fram, að það er tillaga
stofnunarinnar að gera ráð fyrir
3980 m.kr. í þetta verk á fjárlögum
1979. Ég trúi því ekki að orkuráð-
herra og fjármálaráðherra, sem
báðir eru eru strjálbýlisþingmenn
fyrir landshluta, sem búið hafa við
orkuskort, komi ekki til liðs við
landshluta, sem býr við verst
orkuástand. Þrátt fyrir nauðsyn-
legt aðhald í ríkisfjármálum
verður ríkisvaldið að standa við
ótvíræðar fjárhagsskuldbindingar
og undirritaða samninga við land-
byggðarfólk.
Auk framangreindra þing-
manna tóku tveir stjórnarmenn
RARIK til máls: Pálmi Jónsson og
Jón Helgason.
Böðvar Bragason
kjörinn formaður
Sýslumanna-
félags íslands
LAUGARDAGINN 18. nóvem-
ber s.l. lauk aðalfundi sýslu-
mannafélags Islands sem hald-
inn var í Reykjavík.
Fjölmörg málefni embsétta
sýslumanna og bæjarfógeta
voru til umræðu og rætt var við
fulltrúa dómsmála- og fjár-
málaráðuneyta um sömu efni.
Samþykkt var að fela stjórn
félagsins að taka til framhalds-
athugunar stöðu og hlutverk
sýslufélaganna í stjórnkerfi
landsins með tilliti til þess að
ýmsar nýjar hugmyndir hafa
komið fram varðandi verka-
skiptingu ríkis og sveitarfélaga.
I stjórn félagsins eru: For-
maður, Böðvar Bragason, sýslu-
maður, og meðstjórnendur
sýslumennirnir, Andrés Valdi-
marsson, Friðjón Guðröðarson,
Jón Eysteinsson og Pétur Þor-
steinsson.