Morgunblaðið - 26.11.1978, Blaðsíða 16

48
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 26. NÓVEMBER 1978
VER#LD
SKÁLMÖLD
Bófi slæst við
bófa eins og í
Chicago forðum
Japanir eru nú orðnir
meira en 100 milljónir
talsins. Það skyldi því
engan furða þótt misjafn sauð-
ur væri í öllu því fé. Samkvæmt
nýlegri skrá lögregluyfirvalda
um óvönduðustu menn landsins
eru atvinnubófar þar ein 110
þúsund og skiptast í 2500
flokka. í Japan eru taldar nærri
650 borgir, og vitað um skipu-
lagða bófaflokka í 70% þeirra.
30% —40% allrar glæpastarf-
semi mun þó bundin við Tókíó
og Osaka.
Bófaflokkarnir á hverjum
stað hafa löngum eldað grátt
silfur og gera enn. Hafa þessar
væringar magnazt svo undan-
farið að þær eru orðnar líkastar
því sem var í Chicago á árunum
frá því um 1920 og fram að
seinna stríði. Er lögreglan nú
búin að segja bófaflokkunum
allsherjarstríð á hendur og
hefur heitið því að koma at-
vinnubófum í fangelsi þúsund-
um saman á næstu mánuðum.
Var látið til skarar skríða með
því að ráðizt var samtímis inn á
heimili fjölda bófaforingja víða
um landið og þeir handteknir
fyrir ýmsar sakir, og sumir
fyrir margar, flestir m.a. fyrir
það að hafa skotvopn undir
höndum.
Bófastyrjöldin sem nefnd var
í upphafi fór úr böndunum í júlí
í sumar. Þá var skotið á
foringja Yamaguchiflokksins,
sem er nokkurs konar sam-
steypa bófaflokka, og hann
særður, í næturklúbbi. Þar var
að verki Narumi nokkur, ungur
og upprennandi bandítt úr
Matsudaflokknum, sem lengi
hefur att kappi við Yama-
guchiflokkinn um völd í undir-
heimum Japans.
Narumi hvarf skömmu eftir
tilræðið. En um miðjan septem-
ber fannst lík hans uppi í
fjöllum nálægt Kebe, þar sem
Yamaguchiflokkurinn hefur
lengi haft höfuðstöðvar sínar.
Það hafði verið rækilega frá
Narumi gengið, hann hafði
verið skotinn bæði í brjóst og
höfuð, tattóveraður á baki og
skorinn af annar litlifingur,
hvort tveggja siður meðal jap-
anskra bófa þegar manni er
refsað, en líkið síðan vafið í dúk
og reyrt snæri. Undanfarnar
vikur hafa fundizt lík fimm
annarra bófa úr Matsuda-
flokknum. Hafa lík þessi verið
misjafnlega leikin, og til að
mynda voru hendurnar skornar
af einum þeirra og soðnar í súpu
sem síðan var seld í veitinga-
tjaldi á götu í Tókíó. Eftir að
ATVINNUMAL
Agaleysi, of-
drykkja og fals-
aðar skýrslur
það komst upp hefur mjög
dregið úr súpusölu í veitinga-
tjöldum, og una götuveitinga-
menn illa sínum hag ...
Bófaflokkarnir berjast ekki
að tilefnislausu. Það er áætlað
að meðalárstekjur í þeim 110
þúsund manna hópi, sem fyrr
var getið jafngildi 54 þúsund
dollurum (nærri 17 milljónum
ísl. kr.) En tekjurnar fara að
sjálfsögðu eftir hlut þeirra í
„glæpamarkaðnum". Þess vegna
er samkeppnin svona hörð.
— Mark Murray.
Það er víst víða pottur brotinn
í efnahagslífinu í Sovétríkj-
unum. Einn mesti vandinn er
almennt kæruleysi og agaleysi
meðal starfsmanna, hárra sem
lágra. Veldur þetta stöðugt
ómældum vandræðum og beinu
tjóni. Hafa margir gáfumenn
brotið heilann um ráð til lausnar
og raunar fundið þau — en
framkvæmdin jafnan strandað á
agnúum í kerfinu, og viðteknum
viðhorfum sem mjög erfitt er að
breyta.
Fyrrnefnt kæruleysi verður
áþreifanlegt í ýmsu, en líklega
helzt í neyzluvörum. Sovézkar
neyzluvörur eru yfirleitt laklega
unnar og hefur neytendum lengi
FJARSJOÐIR
„Gullskip“ Spán-
verjanna loks
fundið - kannski
N
ýlega fundust undan strönd-
um Cornwall á Englandi
merki um spænskt „gull-
skip“ er sökk þar fyrir rétt tæpum
tvö hundruð árum.
Ekki er kunnugt um nafn
skipsins, en hitt er vitað, að það
sökk rétt upp úr 1780 og enn
fremur að það hafði innan borðs
gull eða silfur í tonnatali. Margar
tilraunir hafa verið gerðar til að
finna skipið og ná upp fjársjóðn-
um en hvorugt fundizt enn. Fyrir
stuttu fann þó leitarflokkur akkeri
og fallbyssu af skipinu undan
þorpi nokkru, Gunwalloe. Áður
hafði að vísu stundum skolað þar á
land einstökum peningum, en
enginn vissi nákvæmlega hvar
skipið væri niður komið.
Fyrir rúmri öld var reistur
stíflugarður mikill í sjó fram og
ætlunin að loka af dálítilli vík,
dæla upp úr henni sjónum og
grafa þar í botnsandinn í þeirri
von að þar væri gullskipið undir.
Þetta náði þó aldrei fram að
ganga. Síðar meir grófu náma-
menn göng undir sjávarbotninn
nokkuð út, og lá sú hugmynd að
baki að peningar mundu hrynja
niður í göngin. Síðast var reynt í
alvöru upp úr 1960. Þá dældi
sanddæluskip upp þúsundum lesta
af botnsandi, en enginn kom upp
fjársjóðurinn.
Forsprakki leitarflokksins er
fann fyrrnefnt akkeri og fallstykk-
ið, Roland nokkur Morris, er
sannfærður um það, að skipið
finnist innan skamms. Hann er
reyndur í þessum efnum og tók
m.a. þátt í leitinni að H.M.S.
Association, gömlu flaggskipi
brezka flotans, er sökk undan
Scilly-eyjum árið 1707. Takist
Morris og mönnum hans að hafa
uppi á gullskipinu getur það orðið
einn merkasti fornleifafundur
síðari ára, hvað svo sem um
fjársjóðinn er.
blöskrað en nú er svo úr hófi
gengið að landsfeðurnir hafa þótzt
tilneyddir að veita þjóðinni
áminningu.
Neyzluvörunum fer þó lítið fram
þrátt fyrir áminningar að ofan.
Vinnusiðgæði er og hefur lengi
verið heldur slakt í Sovétríkjun-
um. Einkum þó meðal lágt settra.
Mjög mikið er um fjarvistir, ekki
sízt vegna drykkjuskapar, o.s.frv.
Hér áður fyrr mátti helzt ekki
nefna þennan vanda opinberlega.
En nú er hann orðinn svo alvarleg-
ur, að yfirvöld hafa neyðzt til að
viðurkenna hann og efna til
umræðu um hugsanlegar lausnir.
Hefur þar komið upp ýmislegt
athyglisvert. M.a. það að sumir
sakna Stalínstímans, þegar menn
hlýddu af ótta. Aðrir hafa aftur á
móti haldið því fram að þetta sé
„rómantík", agi hafi alls ekki verið
jafngóður þá og suma minni núna,
og ekkert gott geti leitt af
ógnarstjórn. Komst einn svo að
orði, að „ef það væri rétt að kúgun
yki framleiðni væri þrælaþjóð-
félagið enn við lýði“. Því hefur og
verið haldið fram, að það væru
þjóðsögur einar sem gengju af
vinnuafköstum og aga á Stalíns-
tímanum, og hefðu hinar gömlu
stjórnaraðferðir þvert á móti ýtt
undir hvers kyns hyskni og svik.
Til dæmis að nefna var það regla í
þann tíð, að kæmu menn þrisvar of
seint til vinnu voru dre^n af þeim
25% launa næsta hálfa árið. En
menn urðu áfram seinir fyrir.
Þegar þeir sáu svo fram á það í
þriðja sinn var algengt að þeir
gripu til þess ráðs að meiða sig,
brjóta rúðu í strætisvagni eða
eitthvað álíka; þá þurftu þeir að-
fara á slysavarðstofuna og þar
fengu þeir vottorð ...
Vitanlega eru til ráð við þessum
vanda, og hafa verið reynd. Hér er
dálítil saga til dæmis: Verksmiðju-
Pólitík
Ihaust kom út hjá lítlu forlagi
í Köln dálítið kver og fjallar
um nýnasismann í Vestur
Þýzkalandi. Er þar greint frá
félagssamtökum nýnasista.
helztu leiðtogum þeirra. og mynd-
ir birtan enn fremur birtar
klausur upp úr blöðum og
bækiingum útgefnum á þeirra
vegum. Það var ungur fræði-
maður, Henryk Broder að nafni,
sem tók saman kver þetta en
hafði fjóra sér til aðstoðar við
uppiýsinga- og gagnaiiflun.
Fyrir rúmu ári veitti háttsettur
embættismaður vestur-þýzkur
hlaðamanni þær upplýsingar. að
kunnugt væri um 319 „virka“
nýnasista. þ.e. menn sem málað
heíðu hakakrossa á veggi, saurg-
að grafir Gyðinga í kirkjugörð-
um og annað þcss háttar. en bætti
því við að nýnasistahreyfingin
virtist þegar tekin að hjaðna.
Broder heidur því hins vegar
fram. og leiðir að því rök, að
hreyfingin færist í aukana. Hann
bendir og á það. að mörgum þyki
brölt nýnasista meinlaust. og
rcyndar hlægilegt. en menn hafi
líka hlegið að brölti nasista um
1920...
Brodcr kallar bók sína
„Deutschland tlrwacht“ (Þýzka-
land vaknar). Hefur hann það
eftir fyrri tíðar nasistum, sem
kölluðu gjarnan á göngum sinum
„Vakna Þýzkaland — burt með
Eru
nasist-
arnir ad
ná sér
á strik?
bolsana (eða burt með Gyðing- hann margt upp úr blöðum og
ana)“. Eins og áður sagði birtir bæklingum nýnasista, og er sumt
Hcilsfðumyndii
af Hitler ...
og fleiri hetj-
um nasista
af því lesefni ólöglegt í Vestur
Þýzkalandi, þótt einhvern veginn
hafi það komizt á prent. Meðal
mynda er ein af síðu úr „Deutschc
National Zeitung" sem mun vera
orðið allútbreitt. Þar eru í
aðalfyrirsögn orð sem höfð voru
eftir Hitler á sínum tíma og hann
átti að hafa mælt á síðasta
herráðsíundi sínum> „Ég var
svikinn ..Önnur fyrirsögn úr
sama blaði hljóðar svo> „Lygi
aldarinnari sex milljónir Gyðinga
myrtar með gasi“.
Á mynd af forsíðu Völkische
Beobachter hins nýja (Göbbels
gaf út þann gamla á sinni tfð) er
verið að fagna því að 89 ár eru
liðin frá fæðingu Adolfs Ilitlers