Morgunblaðið - 03.12.1978, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 3. DESEMBER 1978
HANN
ÞÓTTIST
VERA
KRISTUR
ENDUR
BORINN
'Jt
'4P ;
Hvers konar maöur var eiginlega James Thurman Jones? Þessi 47 ára gamli Kaliforníubúi, sem var leiötogi undarlegs
sértrúarflokks í Bandaríkjunum, og fékk taliö um 900 trúbrasöur sína og trúsystur á aö svipta sig lífi í frumskógum Guyana
í Suður-Ameríku fyrir rúmri viku. Þetta var pvílíkt fjölda-sjálfsmorö, að Þaö á engan sinn líka síöan atburöirnir í Masada
gerðust, Þegar Gyöingarnir sviptu sig lífi fremur en að falla í hendur Rómverjanna.
í augum áhangenda sinna, sem um skeiö voru orönir um 20.000 talsins, var hann „faöir“, próttmikill, almáttugur og
stundum grimmlyndur; — hann spáöi komandi stríöi milli kynpáttanna og endalokum vestrænnar menningar í
gjöreyöandi kjarnorkustríöi.
í augum Þeirra mörgu, sem féllu frá trúnni á „AlÞýöumusteri“ hans, var James Jones ekkert annaö en kúgunargjarn
svikahrappur, sem preifst ofur vel á peim ótta, sem hinir, aö yfirgnæfandi meirihluta fátæku, svörtu fylgismenn hans báru
í brjósti vegna litarháttar síns, og Jones kunni einnig aö færa sér í nyt vonir Þessa fólks um betra líf.
Að mati hins 19 ára gamla sonar hans, Stephans, var hann „snillingur, sem síöar breyttist í hatursfullan, hálfsturlaöan
fasista". í augum sjálfs sín var síra Jim Jones síöustu 10 ár ævi sinnar guö með svolitlu leninbragöi.
„Ég sagði skilið viö Jim í kringum 1966,“ sagöi síra Ross Case núna í vikunni, „en Þá var Jones farinn að segja mér, að
hann væri Kristur endurfæddur."
Síra Ross Case aöstoöaði Jones viö aö stofna hiö fyrsta „AlÞýöumusteri“ sitt í Kaliforníu, en Þaö stendur í hinum
friösæla Redwood Valley skammt fyrir norðan San Francisco. „Þau tíðindi, að James Jones væri Kristur endurholdgaöur,
voru mikið áfall fyrir mig, sérstaklega af Því aö Jim var alltaf aö hafa orð á Því um Þetta leyti, aö hann væri marxisti, og svo
úthúöaöi hann biblíunni sem pappírs-skurögoði.“
„Hann hafði til að bera
óvenjulega persónutöfra,“ sagði
Case, „og hann gat heillað hvern
sem var, hvort sem viðkomandi
maður var fávís eða vel mennt-
aður.“
Michael Prokes, 31, var áður
% fréttamaður hjá CBS-sjónvarps-
stöðinni bandarísku og var
sendur þeirra erinda að „ná nú í
góða Musteris-sögu“ handa
sjónvarpsáhorfendum. í staðinn
fyrir að ná í söguna lét Michael
Prokes Jones ráða sig til starfa
f.vrir sértrúarflokkinn, og þann-
ig varð Prokes aðalútgefandi og
ritstjóri „People’s Forum", sem
var málgagn sértrúarflokksins.
Nú sem stendur er Michael
Prokes einn af þeim þremur
sértrúarmönnum, sem hafðir
eru í haldi og eru til yfirheyrslu
í sambandi við morðið á banda-
ríska þingmanninum Leo Ryan
og fjórum mönnum öðrum.
Þriggja ára gamall sonur
Prokes var einn af hinum
áttatíu og tveimur börnum, sem
deydd voru með eitri í nýlendu
sértrúarflokksins í Guyana.
Með málað
andlit
James Thurman Jones var
lágvaxinn og þybbinn með dökkt
hár. Af ljósmyndum að dæma
hefur hann verið afar fríður sem
ungur maður. Hann fullyrti, að
hann væri af indíánaættum að
hluta. Hann hafði gaman af að
klæðast dökkum skyrtum, .hvít-
um jakkafötum og gekk gjarnan
með bláleit gleraugu. Þegar
hann prédikaði á samkundum
sértrúarflokksins var hann
rækilega farðaður, og frétta-
menn sögðu frá því, að jafnvel
inni í frumskógum Guyana hefði
hið sólbrennda andlit hans verið
dökkt af andlitsfarða.
James Thurman Jones stund-
aði nám við Butler-háskóla í
Indianafylki í Bandaríkjunum
og mátti teljast vel eða jafnvel
prýðilega menntaður maður um
það leyti sem hann stofnaði
fyrsta Musterið sitt í hinni
fjörlegu miðborg Indianapolis
skömmu eftir 1950. Enda þótt
hann hefði ekki hlotið neina
reglulega þjálfun til prests-
starfa, og stæði í alls engu
sambandi við neina viðurkennda
kirkju, þá gekk trúboðsstarf
hans feikilga vel. Sértrúarflokk-
ur hans varð brátt prýðilega
skipulagður og meðlimir safn-
aðarins stóðu í mjög nánu
sambandi innbyrðis. Trúflokk-
urinn rak ýmis konar starfsemi
til almenningsheilla, bauð t.d.
hverjum sem kærði sig um
ókeypis heitar máltíðir, rak
ókeypis sjúkrahús og fleiri
stofnanir með svipuðu sniði.
Allt þetta starf trúflokksins
hlaut mikið lof hjá almenningi
og fjölmargir studdu starfsemi
þeirra með ríflegum peninga-
gjöfum.
Jones fékk vitranir um að
mið-vesturríki Bandaríkjanna
væri það landsvæði, þar sem
úrslitabaráttan milli hinna góðu
og guðdómlegu afla og hinna illu
afla heimsins skyldi fara fram,
og því tók hann sig upp ásamt
100 tryggum áhangendum sín-
um frá Indianafylki og hélt til
sveitahéraðanna í norðurhluta
Kaliforníu. A þessum nýju
slóðum gekk honum boðun
fagnaðarerindisins eins og í
sögu. Kalifornía er einmitt
eftirlætis-fylki alls konar sér-
trúarflokka og umferðarprédik-
ara, og af þeirri eðlisávísun, sem
öllum reglulegum sértrúarpost-
ulum virðist vera meðfætt,
leitaði Jones uppi hina óánægðu,
sem aðallega eru hinir snauðu,
atvinnulausu svertingjar í San
Francisco og í Oakland. Þetta
fólk tókst Jones fljótlega að laða
að sértrúarfiokki sínum.
Spádómar og
móðursýki
Hið risastóra musteri í
Geary-stræti í San Francisco,
sem Jones tók á leigu, varð
sértrúarflokki hans frá fyrstu
stundu hin mesta lyftistöng. Við
spurningum um hinztu rök
mannlegs lífs og tilveru átti síra
Jim jafnan einföld svör, og út í
hina gamalkunnu blöndu af
skottulækningum með trúar-
ívafi, fjarstæðukenndum kenn-
ingum um nýskipan efnahags-
mála, og svo móðursýkislegar
trúarathafnir, bætti hann spá-
dómum um bráðlega valdatöku
fasista í Bandaríkjunum, en þá
mundu blökkumenn verða send-
ir beint í gasklefana eins ög
gyðingarnir.
En James Thurman Jones
lofaði því, að hann skyldi bjarga
þeim öllum frá þeirri tortímingu
með því að skapa sósíalískan og
óháðan griðarstað í fyrirheitnu
landi. í fyllingu tímans mundi
svo verða tilkynnt, hvar á
jarðkringlunni það land væri
Ryan öldungadeildarþingmaður
— Þessi frjálslyndi hugrakki
maður var nýbúinn að fullvissa
Jones um, að hann mundi ekki fará
fram á það að þingnefnd rannsak-
aði ástandið í söfnuði hans, þegar
einn af æstustu lærisveinum
safnaðarhöfðingjans kom aftan að
honum og hótaði honum með hnífi.
Newsweek lýsir atvikinu þannig:
„Allt í einu spennti Don Sly, einn
af aðstoðarforingjum Jones, hand-
legginn utan um háls Ryans og
beindi sex tommu löngum veiði-
hníf að brjósti hans ... Garry og
Lane þrifu til Slys; Ryan féll;
hnífurinn gekk í hönd Slys; blóð
spýttist yfir skyrtu Ryans. Jones
stóð kyrr og horfði á. Breytir þetta
öllu? spurði hann. Það breytir ekki
öllu, svaraði öldungadeildarþing-
maðurinn. En það breytir hlutun-
um samt.“ — Myndin sýnir Ryan
skömmu eftir atvikið, og má sjá
blóðblettina á skyrtu hans. Seinna
féll hann fyrir kúlum safnaðar-
manna nánast fáeinum sekúndum
áður en hann hugðist stíga upp í
flugvélina sem átti að flytja hann
til baka til Bandaríkjanna.