Morgunblaðið - 03.12.1978, Síða 28

LITAVER — LITAVER
28
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 3. DESEMBER 1978
Frímerkjauppbod
FF 18. nóvember
/\ftur hefur komið fram í
frímerkjahmtti, að FélaK fri-
merkjasafnara hélt frímerkjaupp-
boð lh. nov. Þá birtist frétta-
klausa um það í Mbl. 22. nóv. Ef
hún skyldi hafa farið fram hjá
lesendum þáttarins, verður efni
hennar rakið hér að nokkru og
e.t'.v. eitthvað nánar en þar var
^ert’ Síðar mun niðurstaða
þessa uppboðs verða birt í næstu
uppboðsskrá félafísins. Getur
vissuleífa verið fróðlegt að
kynna sér hana rækilega, því að
boðin eru oftast sæmilega réttur
mælikvarði á gengi frímerkja
meðal safnara. Eg segi sæmi-
iega, því að sannleikurinn er
einmitt sá, að á stundum
hleypiir nokkur galsi í boðin, og
þá ræður vitaskuld ekkert ann-
að en kapp einstakra manna,
hvernig til tekst. Hætt er t.d.
við, að ekkjunni í Grindavík,
sem sendi bréfspjald póstleiðina
austur á Eyrarbakka til kaup-
mannsins þar um síðustu alda-
mót og bað um ósköp hógværa
vöruúttekt, hefði hnykkt við að
sjá bréfspjaldið sitt metið á 60
þús. krónur í skránni, en fara
svo á 102 þúsund fyrir utan 20%
söluskatt! Þannig er oft erfitt að
gera sér fyrirfram í hugarlund,
hvernig getur farið um einstök
boð.
Annars fór ekta Balbó-bréf,
sem sent hafði verið með flug-
flota ítala 1933 í ábyrgð, á 300
þús. krónur eða 360 þús, með
söluskatti. Vissulega er krónu-
talan há, en engu að síður eru
þetta nokkuð góð kaup, því að
þessi flugbréf eru sjaldséð og
dýr á erlendum uppboðum,
þegar þau eru í góðu ásigkomu-
lagi. Reyndar voru frímerkin á
þessu umslagi ekki nógu góð, og
hefur það vafalaust valdið því,
að einungis eitt boð barst og
ekkert yfirboð kom úr salnum.
Þess vegna hreppti kaupandinn
umslagið á lágmarksverði. Ef
merkin hefðu hins vegar verið
heil, er ég sannfærður um, að
fleiri hefðu orðið hér um boðið
og umslagið þá selzt við mun
betra verði en raunin varð hér á.
Eins og við er að búast, er
eftirspurn eftir gömlum bréfum
með álímdum frímerkjum alltaf
mikil. Þannig var bréf frá 1902
með 10 stk. af 4 aura merki
slegið á 130 þús., en lágmarks-
verðið var 105 þús. Annað bréf
frá 1896 með 20 aura frímerki
fór á 110 þús., en upphafsboð
þess var 89 þús. Hér hafa
stimplar bréfsins haft áhrif á
eftirspurnina og verðið, því að á
því eru kórónustimpill Önund-
arfjörður, skipsbréfsstimpill frá
Hull og svo danskir stimplar.
Aftur á móti fékkst ekkert boð í
ánnað umslag frá sama tíma,
þótt það væri með 40 aura
merki, en það var metið á 92
þús. Hér hefur vafalaust skipt
áköpum, að merkið var gallað og
stimplar einnig færri. Þetta
sýnir ljóslega, hversu mikið
safnarar leggja upp úr þessu
atriði, enda er þeim það vart
láandi, þegar um dýran hlut er
að ræða.
Framhlið af umslagi, sem
sent var 1902 eða 3 frá Reykja-
vík til Kaupmannahafnar um
Skotland, fór á 97 þúsund, en
þótti hátt metin, að ég heyrði, til
byrjunarboðs á 70 þús. En hér
var um skemmtilega „frí-
merkjablöndu" að ræða, þ.e. 6 og
10 aura með yfirprentuninni I
Frímerkl
eftir JÓN AÐAL-
STEIN JÓNSSON
GILDI ’02—’03 og 4 aura merki
með mynd Kristjáns IX. Svo
voru merkin stimpluð með
fallegum og greinilegum
númerastimpli 131 í Edinborg.
Hætt er við, að þetta umslag
hefði farið á miklu hærra verði,
ef það hefði verið heilt, enda
vafalítið verið danskir stimplar
á bakhlið þess.
A uppboðinu var eintak af
hinu fræga dreifibréfi til Ólafs
Hjaltesteðs (í Hafnarfirði) með
yfirprentuninni þrír frá 1897.
Mun þetta vera í fyrsta skipti,
sem slíkt bréf er á uppboði hér á
landi. Þessi bréf eru þó nokkuð
oft á uppboðum erlendis. Enda
þótt þessi bréf séu að mínum
dómi vafasöm „framleiðsla" og
að öllum líkindum runnin undan
rifjum eins manns, D. Thomsens
konsúls og kaupmanns í Reykja-
vík, hafa þau alla tíð verið
eftirsótt af söfnurum. Þetta
eintak var ekki sérlega fallegt,
enda var lágmarksverð þess
einungis 50 þús. krónur. Engu að
síður vildu margir hreppa það,
og var það slegið á 92 þús., um
það er lauk.
Fjórblokkir voru nokkrar á
þessu uppboði og seldust allvel.
Fór t.d. hornblokk frá 1924, Kr.
10 á 1 kr., á 130 þús.
Eftirspurn eftir frímerkjum
frá fyrstu árum lýðveldisins
virðist fara vaxandi, bæði
stimpluðum og óstimpluðum og
eins í fjórblokk. Ég játa, að mér
þótti sumt fara ótrúlega hátt, en
vitanlega er flest af þessu löngu
ófáanlegt á pósthúsum.
Þá kom það enn fram á þessu
uppboði, hversu lítinn áhuga
íslenzkir safnarar virðast hafa á
erlendum frímerkjum og það
jafnvel þótt upphafsboðið sé oft
lágt miðað við verðlista. Má
næstum segja, að markaður sé
enginn fyrir erlend frímerki á
ísl. uppboðum og því lítt uppörv-
andi fyrir menn að setja þau á
uppboð hér heima.
Ékki er ástæða til að fjölyrða
frekar um þetta uppboð, en næst
verður svo uppboð Hlekks sf. 2.
febr. nk. Ef svo heldur áfram
sem horfir, má búast við fjórum
frímerkjauppboðum á ári hér-
lendis. Vel má vera, að það geti
blessazt, en samt held ég, að svo
geti farið, að þetta verði full-
mikið fyrir okkar markað. Að
vísu vegur hér upp á móti, að
uppboðsskráin berst hverju
sinni í hendúr áhugasamra
safnara austan hafs og vestan,
enda munu þeir hafa sent boð í
mörg númer. Er slíkt ekki að
undra, þar sem gengi ísl. krón-
unnar er þeim mjög hagstætt og
auk þess sleppa þeir við sölu-
skattinn, sem íslenzkir safnarar
verða að greiða. Virðist því
miður langt í land að fá
leiðréttingu á þessu misræmi og
mikia óréttlæti.
Ný frímerki
Nú hafa nýju frímerkin, sem
minnzt hefur verið á hér í
þættinum, séð dagsins ljós. Það
gerist ekki á hverjum degi, að
þau komi út þrjú í einu og hvert
af sínu tilefni, en ekki úr sama
flokki. Hið sama gerðist 1970,
eins og menn muna vel. Þá
höfðu safnarar hins vegar betri
tíma til að undirbúa sig undir
fyrstadagsstimplun en nú varð
raunin. Er í sannleika með öllu
ófært, hvernig nú tókst til hjá
Póstmálastofnuninni. Hálfur
mánuður var veittur til undir-
búnings. Ég hef áður afsakað
póststjórnina að nokkru, þegar
hún hefur orðið með seinni
skipunum, þar sem erfitt sé að
ákveða útkomudag merkja langt
fram í tímann, þar eð burðar-
gjöld eru á hverfanda hveli eins
og annað í verðbólgu okkar — og
breytingar því tíðar. En hér tel
ég samt, að óþarflega klaufalega
hafi verið að staðið. Er vonandi,
að betur takist til næst. En
snúum okkur að nýju merkjun-
um.
Tvö þessara frímerkja eru
djúprentuð í Frímerkjaprent-
smiðju frönsku póstþjónustunn-
ar, en hið þriðja „sólprentað" í
Sviss hjá Courvoisier S.A. Nú vil
ég ráðleggja mönnum að bera
þessar prentunaraðferðir ræki-
iega saman, og gaman væri að
fá umsagnir lesenda minna, svo
að ég geti birt þær hér í blaðinu.
Slysavarnarmerkið
Fyrsta frímerkið er 60 krónur
og gefið út til að minnast 50 ára
afmælis Slysavarnarfélags Is-
lands. Er þetta merki teiknað af
Þresti Magnússyni eftir ljós-
mynd Óskars Gíslasonar af
björgun úr sjávarháska. Að
mínum dómi hefur hér tekizt
mjög vel til, og er þetta merki
eitt hiö fallegasta, sem lengi
hefur sézt, enda grafið í stál-
stungu. Samkv. tilkynningu
póststjórnarinnar er litur merk-
isins sagður dimmblár. En þá er
ég víst alveg litblindur, ef svo er.
Ég fæ ekki betur séð en merkið
sé grátt með brúnleitum blæ.
Reykjanesviti
Næsta merki, sem er 90
krónur að verðgildi, er gefið út
til minningar um, að 100 ár eru
einmitt liðin í þessum mánuði,
síðan kveikt var á fyrsta vita á
Islandi, Reykjanesvita. Er
merkið teiknað af Ottó Ólafs-
syni og Miles Parnell og mun
eiga að sýna fyrsta vitann, sem
notaður var í um 30 ár. Ég játa,
að ég var lítt hrifinn af
hringvegarmerkinu frá í ágúst í
sumar með myndinni af Skeið-
arárbrú og þótti alveg nóg um
litadýrðina. En hér hefur engu
betur til tekizt. Merkið er
prentað með sólprentunarað-
ferð, og það eitt hefur sín áhrif
til hins lakara. En svo eru litir
merkisins jafnvel enn glossa-
legri en í merkinu frá í ágúst.
Ég hygg, að allt hefði farið á
annan og betri veg, ef sama
aðferð hefði verið höfð við þetta
merki og Slysavarnarfélags-
merkið. Um það geta menn
sjálfir dæmt með eigin augum.
Halldór Hermannsson
Þriðja frímerkið er enn eitt
merki í flokknum Merkir íslend-
ingar. Varð sá mæti maður,
Halldór Hermannsson, prófess-
or og bókavörður við Fiske-safn-
ið í íþöku í Bandaríkjunum,
fyrir valinu. Fór vel á að
minnast aldarafmælis hans með
þessum hætti. Er frímerkið
grafið og prentað í Frakklandi,
eins og fyrri merki í þessum
flokki. Því miður hefur litaval
merkisins ekki heppnazt nógu
ve*- Má hér taka til samanburð-
ar merkin með mynd af Þorvaldi
Thoroddsen og Bríeti Bjarn-
héðinsdóttur. Þau merki eru að
mínum dómi falleg. Og enn er ég
litblindur, ef lýsing póststjórn-
arinnar er rétt um liti þessa
nýja merkis. Ég fæ ekki betur
séð en það sé blágrátt eða
eitthvað í þá áttina, en alls ekki
svart og hvítt.
Utgáfunefnd Póst- og síma-
málastofnunarinnar má alveg
að ósekju vanda sig betur og
gera meiri kröfur um gerð
íslenzkra frímerkja en raun
hefur oft borið vitni um hin
síðustu ár. Þar tala ég örugglega
fyrir munn margra íslenzkra
safnara. En vel að merkja.
Hvenær verður leitað til hins
mikla meistara um gröft frí-
merkja, Cz. Slania? Er ekki
kominn tími til að láta hann
spreyta sig á íslenzkum merkj-
um? Færeyingar hafa þegar
leitað til hans í þessum efnum
— og enn getum við lært af litla
bróður.
LITAVER — LITAVER — LITAVER — LITAVER — LITAVER — LITAVER — LITAVER — LITAVER
Veggfóður
Verö per. rúlla frá kr. 2.500.
Látiö ekki happ úr hendi
H
>
<
m
3)
Lítiö viö í Litaveri,
pví pað hefur ávallt
sig.
i sleppa. /yJ
T8W5TC
-----—— ..— oo>
Grensásvegi, Hreyfilshúsi,
sími 82444.
LITAVER — LITAVER — LITAVER — LITAVER — LITAVER — LITAVER — LITAVER — LITAVER
LITAVER