Morgunblaðið - 03.12.1978, Síða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 3. DESEMBER 1978
Bókin um Jón á Akri
Skrifuð af vinum hans
Vinir Jóns Pálmasonar fyrrum al-
þingismanns og ráðherra, pólitískir
andstæðingar jafnt og samherjar, lýsa
eðliskostum hans vel í þessari bók.
t>eir minnast giaðværðar hans á góðri
stund. drengilegar framgöngu hans cr
þjóðarsómi krafðist, trygglyndis hans
og vinsælda. sem voru með einda'm-
um.Veigamesti þáttur bókarinnar er
viðtal, sem Matthías Johannessen átti
við Jón, drög að ævisögu hans, en
aðrir. sem efni ciga í bókinni, eru.
Ágúst Þorvaldsson, Björn Bergmann,
Brynhildur H. Jóhannsdóttir, Hjörtur
Kristmundsson, Emil Jónsson,
Guðmundur Jónsson, Guðrún P. Helga-
dóttir, Gunnar Thoroddsen, Halldór
Jónsson, Jóhann Hafstein, Ingólfur
Jónsson, Jónas B. Jónsson, Magnús
Þorgeirsson, Pétur Þ. Ingjaldsson,
Sigurður Bjarnason og Þorsteinn Bernharðsson.
Jón á Akri var óefað í hópi svipmestu og merkustu manna sinnar samti'ðar
og þessi fagra og myndskreytta bók mun verða aufúsugestur þeirra, er
muna þennan glaðbeitta þingskörung og héraðshöfðingja.
MAN ÉG ÞANN MANN
I BÓKHMUM
JONAAKRI
SKUGGSJÁ
B/acksi Decker
Workmate 400
Blackog Decker kynna nýtt
verkfæri.
Paðer kallað'Workmate 400'.' Nýtt og létt
afbrigði af þægilega Workmate
vinnuborðinu.
Nógu sterkt til að halda stórum hlutum
allt að 250 kg. að þyngd.'Workmate 400' er létt
borð, vegur aðeins 10 kg., svo auðvelt er að
flytja það meðsér.
Stór61 cmþvingameð 10cmoþnun
heldurstórumog litlum hlutum.
Þvingu-taþþar, sem geta snúistgefa
möguleika á að þvinga fasta hluti, sem eru
óreglulegir í lögun. Osamhliða hreyfingar
þvingu-kjaftanna gera mögulegt ao þvinga
fleyglaga hluti.
"Workmate 400" er 76 cm hátt, sem er hin
rétta hæð þegar sagað
er eða þegar borðið er
notað sem vinnuborð.
Einnar hæðar Workmate, Black og
Decker, Workmate 400.
Bfacksi Decker
Workmate 400
Frá Workmate 400 er þannig
gengið að auðvelt er að setja það upp
hvarsemer.
Hugsaðu þér öll þau verkefni sem þú
getur unniðaðá heimilinu. Hugsaðu
þér hve auðveldar og betra væri að
vinna að þessum verkefnum með
Workmate 400. Þegarþú hefur lokið
verkinu þá leggur þú borðiðeinfaldlega
saman of leggur þaðtil hliðar.
Workmate 400 kostar kr.:
Skoðið Workmate 400 á næsta B lack
og Decker útsölustað.
G. Þorsteinsson & Johnson
ARMULA 1
SIMI 85533
FormaAur og varaformaður Ættfræðifélagsins, Olafur Þ. Kristjánsson
(t.h.) og Bjarni Vilhjálmsson þjóðskjalavörður með hina nýju bók á
blaðamannafundinum. Ljósm. Emilía.
Ættfræðifélagið:
Gefur út manntalið
frá því árið 1801
ÆTTFRÆÐIFÉLAGIÐ hefur gef-
ið út bókina Manntal á íslandi
1801, Suðuramt. Er þetta fyrsti
hluti þriggja binda verks, er
geyma mun allt manntalið frá
1801. Er áætlað að Vesturamtið
komi út ánæsta ári, en Norður- og
Austuramtið. s<ún er í cinni bók,
eins fljótt og hægt er. Ættfræðifé-
lagið hefur notið aðstoðar Þjóð-
skjalasafns íslands við útgáfuna,
pg auk þess fjárstyrks úr ríkis-
sjóði og Þjóðhátíðarsjóði.
Manntalið 1801 er elsta manntal
sem til er af öllu landinu annað en
manntalið 1703, sem Hagstofa
Islands gaf út á sínum tíma. Þetta
bindi af manntalinu 1801 tekur
yfir svaeðið frá Lónsheiði að Hvítá
í Borgarfirði, en það nefndist þá
Suðuramt. Þar bjuggu þá 17.143
menn, ungir og gamlir en alls á
landinu tæplega 48 þúsund. Hver
maður er nefndur fullu nafni og
getið stöðu hans á heimilinu og
aldurs. Tekið er fram hvort maður
er giftur eða ekki, og einnig hvort
um 1. eða 2. hjónaband er að ræða,
og eins hvort menn séu ekkjumenn
eftir 1. eða 2. hjónaband. Þetta
gildir jafnt um konur sem karla.
Þá er greint frá bjargræðisvegi
manna.
Manntalið er gefið út stafrétt
eftir handritinu, sem varðveitt er í
Þjóðskjalasafni, með vissum frá-
vikum þó. Segir í formála að
ætlast sé til að ekki skipti máli
fyrir notendur bókarinnar „hvort
þeir hafi hana fyrir sér aða
frumritið sjálft. Gerir útgáfan þá
hvort tveggja: að veita almennum
lesanda haldgóðan fróðleik um
forfeður sína eða annað fólk á
þessum tíma og að fullnægja
vísindalegum kröfum fræði-
manna“.
Manntalið 1801 er ekki aðeins
mikilvæg heimild fyrir þá sem
mannfræði stunda, heldur veitir
hún einnig margvíslegar hag-
fræðilegar og félagslegar upplýs-
ingar um þjóðina fyrir 180 árum.
Manntalið sjálft er 492 bls. að
stuttum orðalista meðtöldum. Auk
þess eru í ritinu bréf konungs og
fyrirmæli um framkvæmd mann-
talsins og einnig greinargerð fyrir
útgáfunni og sýnishorn af frumrit-
inu (mynd). Brotið er sama og á
manntalinu frá 1816, en það
manntal hefur Ættfræðifélagið
gefið út áður. I það manntal eru þó
töluverðar eyður, en þetta mann-
tal er heilt, eins og áður sagði.
Júníus Kristinsson skjalavörður
hefur búið bókina til prentunar.
Hann hefur einnig lesið prófarkir
ásamt Bjarna Vilhjálmssyni þjóð-
skjalaverði.
Prentsmiðjan Hólar hefur
prentað bókina og bundið.
Á fundi með blaðamönnum, er
þeir Ólafur Þ. Kristjánsson, for-
maður Ættfræðifélagsins, og
Bjarni Vilhjálmsson varaformað-
ur efndu til í tilefni útkomu
bókarinar sögðu þeir að útgáfa
þessi bætti mjög úr brýnni þörf.
Hingað til hefði manntalið aðeins
verið til á Þjóðskjalasafni í einu
eintaki, og því erfitt um vik fyrir
áhugamenn að komast í það. Nú
væri mönnum hins vegar gefinn
kostur á því að eignast þetta
manntal, eða þá að fá greiðari
aðgang að því á söfnum landsins.
Bókin er í fallegu bandi, og
kostar 14.880 krónur, en félags-
menn geta þó fengið hana á 12.400
krónur. Félagsmönnum gefst einn-
ig kostur á að kaupa hana
óinnbundna. Þetta er önnur bókin
sem Ættfræðifélagið gefur út;
áður kom út manntalið frá 1816,
sem gefið var út óinnbundið í
nokkrum heftum.
„Ljáðu mér vængi“
— 11. bindjö í ritsafni Ármanns Kr. Einarssonar
KOMIÐ er út 11. bindið í ritsafni
Ármanns Kr. Einarssonar. Er
það bókin „Ljáðu mér vængi“,
sem kom fyrst út 1960. Það er
síðasta bókin í flokki Árna-
bókanna, en er sjálfstæð saga.
I þessari nýju útgáfu hefur
höfundur aukið og endurbætt
bækurnar hvað varðar stíl og
ýmsa hnökra án þess að um
efnisbreytingar sé að ræða.
„Ljáðu mér vængi“ er 139 bls
að stærð með teikningum eftir
Halldór Pétursson. — Utgefandi
er Bókaforlag Odds Björnssonar.
Ármann Kr. Einarsson