Morgunblaðið - 05.12.1978, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 5. DESEMBER 1978
15
„Þannig er égu
Ny bók eftir Guðmund Frímann
Pétur Blöndal
hús. Ári seinna borga þeir svo um
þriðjung lánsins til baka í vexti og
afborgun. Þeir kvarta auðvitað
sáran yfir þessum ógurlegu vöxt-
um. En ef þeir líta upp eftir 3—4
ár, komast þeir að raun um, að
þeir skulda nú eiginlega ekki neitt
lengur í samanburði við verðmæt-
in, sem þeir keyptu. Hávaxtaleiðin
þýðir í reynd verulega styttingu
lánstíma þ.e. úr 10—20 árum í 3—4
ár. Þetta skekkir auðvitað alla
útreikninga á arðsemi fram-
kvæmda og mönnum sýnast vextir
vera háir, en eru í raun að kvarta
yfir þungri greiðslubyrði af allt of
stuttum lánum. Leið 1 (hávaxta-
leiðin) ætti aðeins að beita við
skammtímalán (víxla o.sv.frv.).
En hvað gerist, ef lán eru
verðtryggð? Þar horfir málið allt
öðruvísi við. Háu vextirnir á
óverðtryggðu lánunum eru til þess
að vega upp á móti tapi sparifjár-
eigenda vegna rýrnunar krónunn-
ar. Ef lánið er verðtryggt, sér
verðtryggingin um þessa hlið
málsins. Vextir mega því ekki vera
mjög háir. í hæsta lagi 3—4%. Sé
litið til erlendra þjóða með stöðugt
verðlag, kemur í ljós, að innláns-
vextir eru yfirleitt 0%— 1% yfir
verðbólgu og útlánsvextir 1% —2%
hærri. Menn ættu að gera sér ljósa
grein fyrir áhrifum vaxta á
langtímalán. Þannig eru árlegar
greiðslur af 25 ára annuitetsláni
með 5% vöxtum um 39% hærri en
greiðslur af samskonar láni með
2% vöxtum.
Afleiðing
hávaxtastefnunnar
á lágtekjumenn.
Hið mikla vaxtaok óverð-
tryggðra lána í dag hefur í för með
sér ný viðhorf lágtekjumanna til
að eignast eigið húsnæði. Hvernig
á lágtekjumaður að koma sér upp
fyrstu íbúðinni sinni í dag? Hann
fær enga íbúð undir 10 milljónum.
Hvernig á hann að standa undir
yfir 3 milljónum í vexti og
afborganir fyrsta árið? Hann
getur það hreinlega ekki. Það þarf
nefnilega háar tekjur til þess að
græða á verðbólgunni. Allir rétt-
sýnir menn hljóta að vona að þetta
ástand vari ekki lengi, því það
leiðir til mjög óréttlátrar stétta-
skiptingar innan fárra áratuga.
Verðtryggð lán með lágum
vöxtum (um 2—3%) mundu aftur
á rnóti gera þessum hópi manna
kleift að koma yfir sig þaki án
óheilbrigðs vinnuálags. Og þau
mundu koma í veg fyrir, að
einhverjir græddu á verðbólgunni.
Ef stjórnendur peningamála
ákvæðu nú'að taka upp leið 2, þ.e.
verðtryggingu útlána, opnast um
leið möguleiki til þess að verð-
tryggja innlán. Ég er sannfærður
um það, að þá muni innlán
stóraukast, því alltaf eru til þeir,
sem vilja fresta neyslu sinni um
nokkur ár og eiga sér öryggi til
þess að mæta óvæntum útgjöldum.
Þessir aðilar munu hefja sparnað
að nýju, þegar hætt verður að
refsa þeim fyrir það.
KOMIN er út ný bók eftir
Guðmund Frímann, er nefnist
„þannig er ég — viljirðu vita
það“. Skáldið greinir hér frá
æsku sinni, frá mönnum og
meyjum, frá fjöllum og dölum í
Húnaþingi og þó einkum ein-
um dal, Langadal.
„Þannig er ég“ er saga full af
gáska og fjöri," segir m.a. á
kápusíðu. „Þar segir frá m.a.
leik og lærdómi, frá öskutrogs-
brúðkaupi og aðskiljanlegum
náðargáfum, frá kynjakvistum
og kvæðamönnum að ógleymd-
um stórhöndlurum dalsins. —
„Þannig er ég“ er merk viðbót í
safn íslenskra bókmennta — í
safn til íslenskrar þjóðarsögu."
Guðmundur Frímann
Útgefandi er Bókaútgáfan
Ögur.
%) Lítid barn hef ur
lítid sjónsvið
Sigfús B. Valdimarsson.
Ljósm. Úlfar
rit og virtust menn taka við með
þökkum. Þegar flestir skipverj-
arnir höfðu fengið bækur, hóf
einn skipverjinn að tala til
hinna. Breyttu þeir þá fjótt um
svip og skiluðu öllum ritunum
aftur og vildu ekkert af Sigfúsi
vita frekar. Fór hann í land við
svo búið, en þótti leitt að mega
ekki boða fagnaðarerindið
mönnum sem augljóslega vildu
við því taka. Fór hann því upp í
bæ og fékk í lið með sér annan
trúboða, Anderson að nafni, en
Anderson hafði útbúið bíl sinn
með hljómflutningskerfi fyrir
plötur. Fóru þeir á bílnum á
bryggju og hófu að spila rúss-
neska sálma o.fl. Hálftíma síðar
komu tveir skipverjar í land og
fóru að tala við þá Sigfús á
ágætri ensku. Sigfús rétti þeim
hvorum sinn bunkann af helgi-
ritum sem þeir tóku við. Litu
þeir hvor á annan um stund,
síðan tók annar þeirra allar
bækurnar og faldi þær á sér
innan klæða.
Oft hefur Sigfús fengið óræk-
ar snananir fyrir árangri af
starfi sínu. M.a. fékk hann eitt
sinn bréf frá Breta nokkrum,
sem farið hafði í eina veiðiferð
með breskum togara á íslands-
mið. Togarinn kom til Isafjarðar
vegna smávægilegrar bilunar.
Þar kom Sigfús um borð að
venju og dreifði ritum sínum
m.a. til þessa manns. Komst
maðurinn eftir þetta til trúar og
hafði hann skrifað bréfið í
Lusern í Sviss, þar sem hann
var að undirbúa sig til að sigla
með trúboðsskipinu LOGOS til
Austurlanda og Afríku.
200 JÓLAPAKKAR Á ÁRI
Nú hefur erlendum skipakom-
um til Isafjarðar mjög fækkað
og hefur eðli starfsins breytzt
nokkuð. Fyrir nokkrum árum
hóf Sigfús að útbúa jólapakka
til handa þeim sjómönnum sem
leið áttu um ísafjarðarhöfn og
áætluðu að vera fjarri fjölskyld-
um sínum um jólin. Hafa
margir bæði einstaklingar og
fyrirtæki orðið tl að leggja fram
þeninga og ýmsa muni til að
standa undir kostnaði af þessu.
M.a. fékk hann mikið af heima-
unnum vörum frá kvenfélagi í
sveit á Vesturlandi eitt árið.
I hverjum pakka eru ýmsar
vörur bæði veraldlegar og and-
legar og með fylgir jólakort með
almennum kveðjum og ritn-
ingarorðum frá sjómannastarf-
inu. í fyrra fóru 200 slíkir
pakkar til sjómanna en flestir
hafa þeir orðið um 300. Sigfús,
sem sér einn um að apkka öllu
inn í jólapappír og skrifa á
kortin, byrjar vanalega á haust-
in, enda fyrsta skipið, sem ekki
verður heima um jólin, farið
héðan fyrir nokkrum vikum. Þá
tók Sigfús upp þá nýbreytni í
fyrra að senda erlendu verka-
fólki, sem vinnur við fisk-
vinnslu, Nýja testamentið og
fleiri rit á ensku ásamt jóla-
korti. Sendi hann þannig 130
pakka í fiskvinnsluþorpin á
Vestfjörðum og á tvo staði á
Austurlandi.
Þótt aldrei hafi farið hátt um I
þessi störf Sigfúsar B. Valdi-
marssonar, hefur honum hlotn-
ast ýmis viðurkenning. T.d. bauð
D.F.D.S. honum til Kaupmanna-
hafnar með Kronprins Olav
fyrir 12 árum, þar sem hann
dvaldi í góðu yfirlæti á milli
ferða. Síðastliðið sumar bauð
færeyska landsstjórnin honum
og konu hans í ferð með m.s.
Smyrli til Færeyja og Björgvinj:
ar. Voru þau 3 vikur í ferðinni. í
Færeyjum hittu þau m.a. 2
togaraskiptstjóra sem þau
þekktu að heiman, en þeir sýndu
þessum íslensku vinum sínum
eyjarnar.
Sigfús sagði að lokum að það
væri honum mikil gleði að vinna
að þessum málum og hann vissu
að þau væru af mörgum þökkuð.
Hann sagðist vera ákaflega
þakklátur öllum þeim mörgu
sem styrkt hafa hann i starfi á
undanförnum árum og óskaði
þeim öllum guðsblessunar.
Einstök nýjung!
Philips
teinagrill
Þetta fallega tæki köllum viö teinagrill. Meö því er hægt aö matreiöa ilmandi
kebab (teinarétti) inni í boröstofu. Allt aö átta teinar geta veriö í sambandi í einu
og þeir snúast einn hring á mínútu. Öflugt, infrarautt element eldar matinn
fljótt og vel. Philips teinagrill er
mjög auðvelt aö hreinsa.
PHILIPS teínagrill er ný leiö
til aö njóta góös matar.
heimilistæki sf
HAFNARSTRÆTI 3 - 20456 - SÆTÚN 8 - 15655