Morgunblaðið - 15.12.1978, Síða 1

Föstudagur
15. desember
Bls. 33-64
HVAÐ KNÝR ÞAÐ TIL ÞESSA
MIKILS biturleika
gætir í þeim umræðum,
sem nú fara fram um
landf lóttann mikla frá
Vietnam. Til umræðu er
þó ekki, af hvaða
ástæðum fólkið hverfi
úr landi, né jafnvel
heldur hvernig það fer
á brott, því um þessi
atriði vita menn næst-
um allt. Lífið í hinu
sósíalíska Vietnam er
fremur harðneskjulegt
og hefur allt útlit fyrir
að verða ennþá harð-
neskjulegra innan
skamms.
Skriðurinn hefur aukist
á hinni sósíalísku um-
breytingu þjóðfélags-
ins og síaukinn
sósíalískur félags-
rekstur á ýmsum sviðum atvinnu-
lífsins gerir þeim einkaðilum, sem
reka eigin fyrirtæki, lífið æ
erfiðara og óbærilegra. Langvar-
andi tímabil, þar sem skiptust á of
miklir þurrkar og svo flóð, hefur
leitt til alvarlegs fæðuskorts í
landinu og skömmtunar á mat-
vælum. Ungt fólk þarf að horfast í
augu við ófrávíkjanlega herskyldu,
og getur einnig átt á hættu að
ganga út í opinn dauðann eða
hljóta örkuml í ófriði þeim, sem
geisar á landamærum Vietnams
og Kambódíu. Fyrrverandi opin-
berir starfsmenn með menntun og
starfsreynslu, sem unnu undir
stjórn fyrri valdhafa í Saigon, eru
orðnir dauðþreyttir á, hve seint
gengur að fá uppreisn æru og
starfa hjá hinum nýju valdamönn-
um' Það sem flestum Vietnames-
um stendur til boða eru illa borguð
landbúnaðarstörf sem frumherjar
á „nýju byggðastefnu-svæðunum".
Hvort sem það nú er rétt hugsað
hjá íbúum Suður-Vietnams eða
ekki, þá er staðreyndin sú, að
stöðugt fleiri af þessu fólki kýs
fremur að leggja út í óvissuna á
hinu brigðula Kínahafi.
Yfirvöldin í Vietnam hafa
hvorki aðstæður né vilja til þess
aftra þessu fólki frá því að flýja
land. Strandlengja landsins er
löng og lítið um strandgæzlu.
Þeir Vietnambúar, sem nú
hverfa úr landi, eru flestir bitrir í
lund, enda eins konar pólitískir
strandaglópar frá tíð fyrri valda-
hafa og höfðu þá lifað á allsnægt-
um af bandarísku fjármagni, sem
fyrrum streymdi inn í landið.
Það sem mestu máli skiptir nú
er spurningin um það, hvert þetta
„báta-fólk“ er að fara, og hve fljótt
það kemst á áfangastað. Ef unnt
er að svara þessum spurningum
þannig, að lönd eins og Thailand
og Malaysia geri sig ánægð með
svörin, þá þurfa þeir harmleikir
ekki að endurtaka sig, að bátum
fullum af flóttafólki sé meinað að
taka land í öðrum Asíulöndum.
Thailand og Malaysia hafa nú
þegar veitt meira en 45.000 af
þessu flýjandi „báta-fólki“ hæli, og
um 133.000 Vietnan.búar hafa auk
þess komið landleiðina yfir landa-
mærin til Thailands.
Þessi tvö lönd, ásamt nágranna-
ríkjum þeirra, Singapore, Indónes-
íu og Filippseyjum, halda því fast
fram, að þau geti ekki veitt þessu
flóttafólki hæli til langframa, og
jafnvel bráðabirgðaaðbúnaður
fyrir flóttafólk, sem dveljist þó
all-lengi í þessum löndum, sé
fjárfrekt fyrirtæki, valdi margvís-
legum truflunum og óþægindum,
og því sé ekki unnt að halda því
áfraiw að taka við þessu flótta-
fólki.
Þessi ofangreindu lönd, sem
hingað til hafa veitt flóttamönn-
um frá Vietnam hæli og skjól, eru
sjálf þróunarlönd, sem berjast af
kappi við að stemma stigu við of
örri fólksfjölgun, atvinnuleysi er
mjög útbreitt í þessum löndum, og
smábændunum í sveitahéruðum
þessara landa gengur sífellt verr
að útvega sér jarðnæði til þess að
stunda á búskap.
Thailenzk yfirvöld hafa gert
ítrekaðar tilraunir til þess að
losna við um 40.000 vietnamska
flóttamenn, sem flúðu til Thai-
lands í fyrsta Indókína-stríðinu.
En þar sem þetta flóttafólk vill
hvergi fara frá Thailandi, og
stjórnvöld í Vietnam hafa ekki
beinlínis reynt að hvetja þessa
flóttamenn til þess að snúa aftur
heim til Vietnams, þá eru litlar
líkur til þess að Thailand losni
nokkurn tíma við þá aftur.
Ibúar Suðaustur-Asíu eru sam-
mála um það, að þetta flóttafólk
ætti að fá að nema land til
frambúðar í einhverju þeirra
landa, sem áður hafa haft mikil
tengsl við Vietnam af sögulegum
ástæðum, og ber því vissa ábyrgð á
þessum mikla landflótta þaðan;
lönd sem eru nægilega auðug til
þess að efnahagur þeirra þoli að
taka við þessu fólki sem regluleg-
úm nýjum landnemum, — lönd,
þar sem þjóðfélagið sé nægilega
fastskorðað fyrir og búi við það
stöðugt stjórnmálalegt ástand, að
þau geti veitt þessum flóttamönn-
um viðtöku án þess að allt fari úr
böndunum innanlands.
Hingað til hafa aðeins Banda-
ríkin og Frakkland að nokkru
Sjá næstu síðu